TẠNG KINH
SỐ 36 - PHẬT NÓI KINH BỔN TƯƠNG Ỷ TRÍ
Hán dịch: Đời Hậu Hán, Đại sư An Thế Cao
Nghe như vầy:
Một thời Đức Phật du hóa tại khu lâm viên Kỳđà Cấp cô độc, thuộc nước Xá-vệ. Bấy giờ Đức Phật bảo các Tỳ-kheo:
–Không thấy, không rõ nguồn gốc của hữu ái, nhưng nay thấy có từ hữu ái. Giả sử nguồn gốc của hữu ái này không có, nhưng nay lại có, nay thấy rõ ràng, từ nhân duyên căn bản đó đưa đến hữu ái.
Này Tỳ-kheo, hữu ái có nguồn gốc chớ không phải không có nguồn gốc. Này Tỳ-kheo, nguồn gốc của hữu ái là những gì?
–Đó là si (vô minh).
Này Tỳ-kheo, si cũng có nguồn gốc chớ không phải không có. Này Tỳ-kheo, nguồn gốc của si là gì?
–Đó là năm triền cái.
Này Tỳ-kheo, năm triền cái cũng có nguồn gốc chớ không phải không có. Này Tỳ-kheo, nguồn gốc của năm triền cái là gì?
–Đó là ba hạnh ác.
Này Tỳ-kheo, ba hạnh ác cũng có nguồn gốc chớ không phải không có. Này Tỳ-kheo, nguồn gốc của ba hạnh ác là gì?
–Đó là không thu nhiếp các căn.
Này Tỳ-kheo, không thu nhiếp các căn cũng có nguồn gốc chớ không phải không có. Này Tỳ-kheo, nguồn gốc của không thu nhiếp các căn là gì?
–Đó là không có Chánh niệm.
Này Tỳ-kheo, không có Chánh niệm cũng có nguồn gốc chớ không phải không có. Này Tỳ-kheo, nguồn gốc của không có Chánh niệm là gì?
–Đó là bất tín.
Này Tỳ-kheo, Bất tín cũng có nguồn gốc chớ không phải không có. Này Tỳ-kheo, nguồn gốc của bất tín là gì?
–Đó là nghe điều ác, phi pháp.
Này Tỳ-kheo, nghe điều ác, phi pháp cũng có nguồn gốc chớ không phải không có. Này Tỳ-kheo, nguồn gốc của sự nghe điều ác, phi pháp là gì?
–Đó là gần gũi người không hiền.
Này Tỳ-kheo, người không hiền cũng có nguồn gốc chớ không phải không có. Này Tỳ-kheo, những gì là nguồn gốc của người không hiền?
–Đó là hội họp cùng vui chơi với người không hiền.
Như vậy, này Tỳ-kheo, do đầy đủ sự tụ hội với người không hiền nên khiến cho có nhiều người không hiền, do có nhiều người không hiền nên khiến có đầy đủ sự phi pháp, do có đầy đủ sự phi pháp nên có đủ sự bất tín, do có đầy đủ sự bất tín nên khiến có đầy đủ sự không chánh niệm, do có đủ sự không chánh niệm nên khiến có đủ sự không thu nhiếp căn, do có đủ sự không thu nhiếp căn nên khiến có đủ sự phạm pháp của ba hạnh ác, do có đủ sự phạm pháp của ba hạnh ác nên khiến có đủ năm triền cái, do có đủ năm triền cái nên khiến có đủ sự si mê (vô minh), do có đủ sự si mê nên có đủ hữu ái của thế gian; như vậy sự ái lạc đầy đủ càng lúc càng tăng trưởng.
Trí tuệ giải thoát khỏi thế gian cũng có nguồn gốc chớ không phải không có. Những gì là nguồn gốc của trí tuệ giải thoát khỏi thế gian? –Đó là Bảy giác ý.
Bảy giác ý cũng có nguồn gốc chớ không phải không có. Những gì là nguồn gốc của Bảy giác ý? –Đó là Bốn ý chỉ.
Bốn ý chỉ cũng có nguồn gốc chớ không phải không có. Này Tỳ-kheo, những gì là nguồn gốc của Bốn ý chỉ?
–Đó là Ba hạnh thanh tịnh.
Này Tỳ-kheo, Ba hạnh thanh tịnh cũng có nguồn gốc chớ không phải không có. Này Tỳ-kheo, nguồn gốc của ba hạnh thanh tịnh là gì?
–Đó là thu nhiếp các căn. Thu nhiếp các căn cũng có nguồn gốc chớ không phải không có. Này Tỳ-kheo, nguồn gốc của việc thu nhiếp các căn là gì?
–Đó là Chánh niệm.
Này Tỳ-kheo, Chánh niệm cũng có nguồn gốc chớ không phải không có. Này Tỳ-kheo, những gì là nguồn gốc của Chánh niệm?
–Đó là Tín căn.
Này Tỳ-kheo, Tín căn cũng có nguồn gốc chớ không phải không có. Này Tỳ-kheo, nguồn gốc của Tín căn là gì?
–Đó là nghe kinh pháp.
Nghe kinh pháp cũng có nguồn gốc chớ không phải không có. Nguồn gốc của sự nghe kinh pháp là gì?
–Đó là tôn thờ bậc Hiền giả.
Tôn thờ bậc Hiền giả cũng có nguồn gốc chớ không phải không có. Nguồn gốc của sự tôn thờ bậc Hiền giả là gì?
–Đó là tụ hội với bậc Hiền giả.
Như vậy, này Tỳ-kheo, do tụ hội với bậc Hiền giả mới có thể tôn thờ bậc Hiền giả, nhờ tôn thờ bậc Hiền giả nên liền được nghe lời pháp, nhờ nghe lời pháp nên liền có đức tin, do có đức tin liền được Chánh niệm, do có Chánh niệm nên thu nhiếp các căn, do thu nhiếp các căn liền được Ba hạnh thanh tịnh, nhờ Ba hạnh thanh tịnh nên liền được Bốn ý chỉ, nhờ được Bốn ý chỉ, nên liền được Bảy giác ý, nhờ có Bảy giác ý liền có vô vi, giải thoát, được thoát khỏi thế gian. Như vậy nhờ chuyển hóa nguồn gốc, khiến cho thoát khỏi thế gian.
Đức Phật giảng nói như vậy, các đệ tử phụng hành.