TAM TẠNG PĀLI - VIỆT tập 04
ĐẠI PHẨM tập I
ẤN BẢN
2013
Người Dịch: Tỳ khưu Indacanda
V. CHƯƠNG DA THÚ
1. Lúc bấy giờ, đức Phật Thế Tôn ngự tại thành Rājagaha, ở núi Gijjhakūṭa. Vào lúc bấy giờ, đức vua Seniya Bimbisāra xứ Magadha cai trị vương quốc bằng quyền thống lănh tối cao trong tám mươi ngàn ngôi làng. Vào lúc bấy giờ, ở xứ Campā, người con trai nhà đại phú tên Soṇa Koḷivīsa là người (có vóc dáng) mảnh mai. Ở các ḷng bàn chân của vị ấy có các sợi lông mọc. Khi ấy, đức vua Seniya Bimbisāsa xứ Magadha sau khi cho triệu tập tám mươi ngàn người trưởng làng ấy lại v́ công việc cần làm nào đó rồi đă phái sứ giả đến gặp Soṇa Koḷivīsa (nói rằng): - “Soṇa hăy đến. Trẫm muốn sự đi đến của Soṇa.”
2. Khi ấy, cha mẹ của Soṇa Koḷivīsa đă nói với Soṇa Koḷivīsa điều này: - “Này Soṇa yêu quư, đức vua có ư muốn xem hai bàn chân của con. Này Soṇa yêu quư, con chớ có duỗi thẳng hai bàn chân về hướng đức vua. Con hăy ngồi với thế kiết già ở phía trước đức vua, khi con đă ngồi xuống th́ đức vua sẽ thấy được hai bàn chân của con.”
3. Rồi họ đă đưa Soṇa Koḷivīsa đi bằng kiệu. Sau đó, Soṇa Koḷivīsa đă đi đến gặp đức vua Seniya Bimbisāra xứ Magadha, sau khi đến đă cung kính chào đức vua Seniya Bimbisāra xứ Magadha rồi đă ngồi với thế kiết già ở phía trước đức vua. Đức vua Seniya Bimbisāra xứ Magadha đă nh́n thấy các lông mọc ở hai ḷng bàn chân của Soṇa Koḷivīsa.
4. Sau đó, đức vua Seniya Bimbisāra xứ Magadha đă chỉ bảo về các điều lợi ích trong thời hiện tại đến tám mươi ngàn người trưởng làng ấy rồi giải tán (nói rằng): - “Này các khanh, ở đây các khanh đă được ta chỉ bảo về các điều lợi ích trong đời hiện tại. Các khanh hăy đi đến và hầu cận đức Thế Tôn ấy. Đức Thế Tôn ấy sẽ chỉ dạy cho chúng ta về các điều lợi ích trong đời vị lai.” Sau đó, tám mươi ngàn người trưởng làng ấy đă đi đến núi Gijjhakūṭa.
5. Vào lúc bấy giờ, đại đức Sāgata là thị giả của đức Thế Tôn. Khi ấy, tám mươi ngàn người trưởng làng ấy đă đi đến gặp đại đức Sāgata, sau khi đến đă nói với đại đức Sāgata điều này: - “Thưa ngài, tám mươi ngàn người trưởng làng này đi đến đây để diện kiến đức Thế Tôn. Thưa ngài, tốt đẹp thay nếu chúng tôi có thể diện kiến đức Thế Tôn.” - “Này quư vị, nếu vậy th́ các vị hăy ở ngay tại đây trong chốc lát chờ tôi báo cho đức Thế Tôn biết.”
6. Sau đó, đại đức Sāgata đă biến mất ở nơi bậc cấp trước tám mươi ngàn người trưởng làng ấy đang chăm chú nh́n rồi đă hiện ra ở trước đức Thế Tôn và đă nói với đức Thế Tôn điều này: - “Bạch ngài, tám mươi ngàn người trưởng làng này đi đến đây để diện kiến đức Thế Tôn. Bạch ngài, giờ đây xin đức Thế Tôn hăy suy nghĩ về thời điểm của việc ấy.”
7. - “Này Sāgata, nếu vậy th́ ngươi hăy sắp đặt chỗ ngồi ở nơi có bóng râm của trú xá.” - “Bạch ngài, xin vâng.” Đại đức Sāgata nghe theo đức Thế Tôn đă cầm lấy chiếc ghế rồi biến mất ở trước đức Thế Tôn và hiện ra ở bậc cấp trước tám mươi ngàn người trưởng làng đang chăm chú nh́n, rồi đă sắp đặt chỗ ngồi ở nơi có bóng râm của trú xá.
8. Sau đó, đức Thế Tôn đă từ trú xá đi ra và ngồi xuống trên chỗ ngồi đă được sắp đặt ở nơi có bóng râm của trú xá. Khi ấy, tám mươi ngàn người trưởng làng ấy đă đi đến gặp đức Thế Tôn, sau khi đến đă đảnh lễ đức Thế Tôn rồi ngồi xuống ở một bên.
9. Sau đó, tám mươi ngàn người trưởng làng ấy chỉ hướng tâm đến chính đại đức Sāgata, c̣n đức Thế Tôn th́ không được như thế. Khi ấy, đức Thế Tôn đă dùng tâm biết được ư nghĩ suy tầm của tám mươi ngàn người trưởng làng ấy nên đă bảo đại đức Sāgata rằng: - “Này Sāgata, nếu vậy th́ ngươi hăy phô bày sự diệu kỳ của thần thông là pháp thượng nhân nhiều hơn nữa.” - “Bạch ngài, xin vâng.” Rồi đại đức Sāgata nghe theo đức Thế Tôn đă bay lên không trung, đi qua lại ở khoảng không trên bầu trời, rồi đứng lại, rồi ngồi xuống, rồi nằm xuống, rồi phun khói, rồi phát sáng, rồi biến mất.
10. Sau đó, khi đă phô bày sự diệu kỳ của thần thông là pháp thượng nhân theo nhiều cách ở khoảng không trên bầu trời, đại đức Sāgata đă quỳ xuống đê đầu ở hai bàn chân của đức Thế Tôn rồi nói với đức Thế Tôn điều này: - “Bạch ngài, đức Thế Tôn là bậc đạo sư của con, con là người đệ tử. Bạch ngài, đức Thế Tôn là bậc đạo sư của con, con là người đệ tử.”
11. Khi ấy, tám mươi ngàn người trưởng làng ấy (nghĩ rằng): “Thật kỳ diệu thay! Thật phi thường thay! Bởi v́ vị đệ tử c̣n có đại thần lực như thế này, đại oai lực như thế này, ắt hẳn vị đạo sư sẽ c̣n hơn thế nữa!” rồi đă hướng tâm đến chính đức Thế Tôn, c̣n đại đức Sāgata th́ không được như thế.
12. Khi ấy, đức Thế Tôn sau khi dùng tâm biết được ư nghĩ suy tầm của tám mươi ngàn người trưởng làng ấy rồi đă thuyết Pháp theo thứ lớp. Tức là ngài đă giảng giải bài thuyết về bố thí, bài thuyết về giới cấm, bài thuyết về cơi trời, sự ô nhiễm hạ liệt tai hại của các dục, sự lợi ích của việc xuất ly.
13. Khi đức Thế Tôn biết được những người ấy có tâm đă sẵn sàng, dễ uốn nắn, không c̣n chướng ngại, hướng thượng, tịnh tín, ngài đă phô bày Pháp thuyết giảng đă được chư Phật khai mở là: Khổ, Tập, Diệt, Đạo. Cũng giống như tấm vải sạch chưa bị vết nhơ có thể nhuộm màu một cách toàn vẹn; tương tự như thế, ngay tại chỗ ngồi ấy Pháp nhăn không nhiễm bụi trần, không vết nhơ đă sanh khởi đến tám mươi ngàn người trưởng làng ấy: “Điều ǵ có bản tánh được sanh lên, toàn bộ điều ấy đều có bản tánh hoại diệt.”
14. Sau đó, khi đă thấy được Pháp, đă thành tựu được Pháp, đă hiểu được Pháp, đă thấm nhuần Pháp, hoài nghi đă không c̣n, sự lưỡng lự đă dứt hẳn, đă thành tựu niềm tin vào Giáo Pháp của bậc đạo sư, không c̣n cần sự trợ duyên của người khác, những người ấy đă nói với đức Thế Tôn điều này: - “Bạch ngài, thật là tuyệt vời! Bạch ngài, thật là tuyệt vời! Bạch ngài, giống như người có thể lật ngửa vật đă được úp lại, mở ra vật đă bị che kín, chỉ đường cho kẻ lạc lối, đem lại cây đèn dầu nơi bóng tối (nghĩ rằng): “Những ai có mắt sẽ thấy được các h́nh dáng;” tương tự như thế, Pháp đă được đức Thế Tôn chỉ rơ bằng nhiều phương tiện. Bạch ngài, chúng con đây xin đi đến nương nhờ đức Thế Tôn, Giáo Pháp, và Hội chúng tỳ khưu. Xin đức Thế Tôn chấp nhận chúng con là những nam cư sĩ đă được quy y kể từ hôm nay cho đến trọn đời.”
15. Khi ấy, Soṇa Koḷivīsa đă khởi ư điều này: “Theo như ta hiểu về Pháp đă được đức Thế Tôn thuyết giảng th́ việc ấy không phải là việc dễ làm đối với người đang sống ở gia đ́nh để thực hành Phạm hạnh một cách đầy đủ trọn vẹn, hoàn toàn trong sạch như vỏ ốc được cạo sạch, hay là ta nên cạo bỏ râu tóc, khoác các y màu ca-sa, rời nhà xuất gia sống không nhà?”
16. Sau đó, khi đă được hoan hỷ, đă được hài ḷng với lời giảng dạy của đức Thế Tôn, tám mươi ngàn người trưởng làng ấy đă từ chỗ ngồi đứng dậy, đảnh lễ đức Thế Tôn, hướng vai phải nhiễu quanh, rồi ra đi. Sau đó, khi tám mươi ngàn người trưởng làng ra đi không lâu, Soṇa Koḷivīsa đă đi đến gặp đức Thế Tôn, sau khi đến đă đảnh lễ đức Thế Tôn rồi ngồi xuống ở một bên. Khi đă ngồi xuống một bên, Soṇa Koḷivīsa đă nói với đức Thế Tôn điều này: - “Bạch ngài, theo như con hiểu về Pháp đă được đức Thế Tôn thuyết giảng th́ việc ấy không phải là việc dễ làm đối với người đang sống ở gia đ́nh để thực hành Phạm hạnh một cách đầy đủ trọn vẹn, hoàn toàn trong sạch như vỏ ốc được cạo sạch. Bạch ngài, con muốn cạo bỏ râu tóc, khoác các y màu ca-sa, rời nhà xuất gia sống không nhà. Bạch ngài, xin đức Thế Tôn hăy cho con xuất gia.” Rồi Soṇa Koḷivīsa đă đạt được sự xuất gia trong sự hiện diện của đức Thế Tôn, đă đạt được sự tu lên bậc trên.
17. Và khi đă được tu lên bậc trên không bao lâu, đại đức Soṇa sống ở khu rừng Sīta. Trong khi vị ấy đang đi kinh hành với sự tinh tấn nỗ lực quá mức, các bàn chân đă bị rách. Đường kinh hành trở nên vấy đầy máu như là chỗ giết trâu ḅ.
18. Sau đó, đại đức Soṇa trong lúc thiền tịnh ở nơi thanh vắng có ư nghĩ suy tầm như vầy đă sanh khởi: “Ta là một trong số các vị đệ tử của đức Thế Tôn sống có sự tinh tấn nỗ lực, nhưng tâm của ta vẫn c̣n chấp thủ và không được giải thoát khỏi các lậu hoặc. Hơn nữa, ở gia đ́nh của ta lại có các tài sản, có thể thọ dụng những tài sản (ấy) và làm các việc phước báu. Hay là ta nên quay về cuộc sống thấp kém rồi thọ dụng những tài sản (ấy) và làm các việc phước báu?”
19. Khi ấy, đức Thế Tôn sau khi dùng tâm biết được ư nghĩ suy tầm của đại đức Soṇa, rồi cũng giống như người đàn ông có sức mạnh có thể duỗi ra cánh tay đă được co lại hoặc có thể co lại cánh tay đă được duỗi ra, tương tự như thế Ngài đă biến mất tại núi Gijjhakūṭa và hiện ra ở khu rừng Sīta.
20. Sau đó, trong khi cùng với nhiều vị tỳ khưu đi dạo quanh các chỗ trú ngụ, đức Thế Tôn đă đi đến gần đường kinh hành của đại đức Soṇa. Đức Thế Tôn đă nh́n thấy đường kinh hành của đại đức Soṇa bị vấy đầy máu, sau khi nh́n thấy đă nói với các tỳ khưu rằng: - “Này các tỳ khưu, đường kinh hành này của vị nào lại bị vấy đầy máu giống như là chỗ giết trâu ḅ vậy?” - “Bạch ngài, đại đức Soṇa trong khi đi kinh hành với sự tinh tấn nỗ lực quá mức nên hai bàn chân đă bị rách. Đường kinh hành bị vấy đầy máu này là của vị ấy, giống như là chỗ giết trâu ḅ vậy.”
21. Sau đó, đức Thế Tôn đă đi đến trú xá của đại đức Soṇa, sau khi đến đă ngồi xuống trên chỗ ngồi được sắp đặt sẵn. Đại đức Soṇa đă đảnh lễ đức Thế Tôn rồi ngồi xuống ở một bên. Khi đại đức Soṇa đă ngồi xuống ở một bên, đức Thế Tôn đă nói với đại đức Soṇa điều này: - “Này Soṇa, có phải ngươi trong lúc thiền tịnh ở nơi thanh vắng có ư nghĩ suy tầm như vầy đă sanh khởi: ‘Ta là một trong số các vị đệ tử của đức Thế Tôn sống có sự tinh tấn nỗ lực, nhưng tâm của ta vẫn c̣n chấp thủ và không được giải thoát khỏi các lậu hoặc. Hơn nữa, ở gia đ́nh của ta lại có các tài sản, có thể thọ dụng những tài sản (ấy) và làm các việc phước báu; hay là ta nên quay về cuộc sống thấp kém rồi thọ dụng những tài sản (ấy) và làm các việc phước báu?’” - “Bạch Thế Tôn, đúng vậy.”
22. - “Này Soṇa, ngươi nghĩ thế nào về điều này: Có phải trước đây khi c̣n là kẻ tại gia ngươi rành rẽ về âm điệu của sợi dây ở đàn tỳ bà?”[1] - “Bạch Thế Tôn, đúng vậy.” - “Này Soṇa, ngươi nghĩ thế nào về điều này: Khi những sợi dây ở đàn tỳ bà của ngươi là quá căng, phải chăng vào lúc ấy cây đàn tỳ bà của ngươi là có âm thanh hoặc thích hợp để sử dụng?” - “Bạch ngài, điều ấy không đúng.” - “Này Soṇa, ngươi nghĩ thế nào về điều này: Khi những sợi dây ở đàn tỳ bà của ngươi là quá chùng, phải chăng vào lúc ấy cây đàn tỳ bà của ngươi là có âm thanh hoặc thích hợp để sử dụng?” - “Bạch ngài, điều ấy không đúng.” - “Này Soṇa, ngươi nghĩ thế nào về điều này: Khi những sợi dây ở đàn tỳ bà của ngươi không là quá căng và cũng không là quá chùng, được đặt vào mức độ trung ḥa, phải chăng vào lúc ấy cây đàn tỳ bà của ngươi là có âm thanh hoặc thích hợp để sử dụng?” - “Bạch ngài, đúng vậy.”
23. - “Này Soṇa, tương tự y như thế sự tinh tấn nỗ lực quá mức đưa đến sự loạn động, sự tinh tấn quá uể oải đưa đến sự biếng nhác. Này Soṇa, do đó ở đây ngươi phải xác định mức đều đều của sự tinh tấn, phải thấu triệt sự cân bằng của các quyền, và ở đó ngươi phải nắm giữ ấn chứng.” - “Bạch ngài, xin vâng.” Đại đức Soṇa đă trả lời đức Thế Tôn.
24. Sau đó, khi đă giáo huấn cho đại đức Soṇa bằng lời giáo huấn ấy, rồi cũng giống như một người đàn ông có sức mạnh có thể duỗi ra cánh tay đă được co lại hoặc có thể co lại cánh tay đă được duỗi ra, tương tự như thế tại khu rừng Sīta đức Thế Tôn đă biến mất trước mặt đại đức Soṇa rồi hiện ra ở núi Gijjhakūṭa.
25. Sau đó, đại đức Soṇa đă xác định mức đều đều của sự tinh tấn, đă thấu triệt sự cân bằng của các quyền, và ở đó đă nắm giữ được ấn chứng. Khi ấy, đại đức Soṇa trong khi sống một ḿnh, tách biệt, không lười biếng, nỗ lực, quyết tâm, nên chẳng bao lâu sau ngay trong kiếp hiện tại này nhờ vào thắng trí của ḿnh đă thực chứng, đạt đến, và an trú vào điểm tối thượng ấy là đích cuối cùng của Phạm hạnh, v́ mục đích này mà những người con trai của các gia đ́nh cao quư rời nhà xuất gia một cách chân chánh sống không nhà. Vị ấy biết được rằng: “Sự tái sanh đă cạn kiệt, Phạm hạnh đă sống, việc cần làm đă làm, không c̣n ǵ khác (phải làm) đối với bản thể (A-la-hán) này nữa.” Và trong số các vị A-la-hán có thêm một vị nữa là đại đức Soṇa.
26. Sau đó, khi đă chứng đạt quả vị A-la-hán đại đức Soṇa đă khởi ư điều này: “Hay là ta nên công bố trí chứng ngộ này trong sự hiện diện của đức Thế Tôn?” Khi ấy, đại đức Soṇa đă đi đến gặp đức Thế Tôn, sau khi đến đă đảnh lễ đức Thế Tôn rồi ngồi xuống ở một bên. Khi đă ngồi xuống một bên, đại đức Soṇa đă nói với đức Thế Tôn điều này:
27. - “Bạch ngài, vị tỳ khưu nào là bậc A-la-hán, có lậu hoặc đă được cạn kiệt, sống theo Phạm hạnh, các việc cần làm đă làm, gánh nặng đă được đặt xuống, mục đích tốt đẹp đă đạt được, sự ràng buộc vào hiện hữu đă được diệt tận, đă được giải thoát nhờ vào trí chứng ngộ chân chánh, vị ấy đă thành tựu sáu sự việc: vị ấy đă thành tựu sự xuất ly, vị ấy đă thành tựu sự viễn ly, vị ấy đă thành tựu sự không hăm hại, vị ấy đă thành tựu sự diệt tận của chấp thủ, vị ấy đă thành tựu sự diệt tận của luyến ái, vị ấy đă thành tựu sự không c̣n si mê.
28. Bạch ngài, ở đây có thể một vị đại đức nào đó sẽ khởi ư như vầy: “Không lẽ vị đại đức này đă thành tựu sự xuất ly chỉ hoàn toàn nhờ vào đức tin?” Bạch ngài, điều ấy không nên được xem xét như thế. Bạch ngài, vị tỳ khưu có lậu hoặc đă được cạn kiệt, sống theo Phạm hạnh, các việc cần làm đă làm xong, không c̣n quán xét đến việc cần phải làm của bản thân hoặc sự tích lũy của (việc) đă làm, nhờ vào sự đoạn tận của tham ái và bản thân không c̣n tham ái mà đă thành tựu sự xuất ly, nhờ vào sự đoạn tận của sân hận và bản thân không c̣n sân hận mà đă thành tựu sự xuất ly, nhờ vào sự đoạn tận của si mê và bản thân không c̣n si mê mà đă thành tựu sự xuất ly.
29. Bạch ngài, ở đây có thể một vị đại đức nào đó sẽ khởi ư như vầy: “Không lẽ vị đại đức này đă thành tựu sự viễn ly trong khi c̣n thèm muốn lợi lộc, kính trọng, và tôn vinh?” Bạch ngài, điều ấy không nên được xem xét như thế. Bạch ngài, vị tỳ khưu có lậu hoặc đă được cạn kiệt, sống theo Phạm hạnh, các việc cần làm đă làm xong, không c̣n quán xét đến việc cần phải làm của bản thân hoặc sự tích lũy của (việc) đă làm, nhờ vào sự đoạn tận của tham ái và bản thân không c̣n tham ái mà đă thành tựu sự viễn ly, nhờ vào sự đoạn tận của sân hận và bản thân không c̣n sân hận mà đă thành tựu sự viễn ly, nhờ vào sự đoạn tận của si mê và bản thân không c̣n si mê mà đă thành tựu sự viễn ly.
30. Bạch ngài, ở đây có thể một đại đức nào đó sẽ khởi ư như vầy: “Không lẽ đại đức này đă thành tựu sự không hăm hại trong khi quay về với sự bám víu vào giới cấm và sự hành tŕ từ trong bản chất?” Bạch ngài, điều ấy không nên được xem xét như thế. Bạch ngài, vị tỳ khưu có lậu hoặc đă được cạn kiệt, sống theo Phạm hạnh, các việc cần làm đă làm xong, không c̣n quán xét đến việc cần phải làm của bản thân hoặc sự tích lũy của (việc) đă làm, nhờ vào sự đoạn tận của tham ái và bản thân không c̣n tham ái mà đă thành tựu sự không hăm hại, nhờ vào sự đoạn tận của sân hận và bản thân không c̣n sân hận mà đă thành tựu sự không hăm hại, nhờ vào sự đoạn tận của si mê và bản thân không c̣n si mê mà đă thành tựu sự không hăm hại. —(như trên)— Nhờ vào sự đoạn tận của tham ái và bản thân không c̣n tham ái mà đă thành tựu sự đoạn tận của chấp thủ, nhờ vào sự đoạn tận của sân hận và bản thân không c̣n sân hận mà đă thành tựu sự đoạn tận của chấp thủ, nhờ vào sự đoạn tận của si mê và bản thân không c̣n si mê mà đă thành tựu sự đoạn tận của chấp thủ. —(như trên)— Nhờ vào sự đoạn tận của tham ái và bản thân không c̣n tham ái mà đă thành tựu sự đoạn tận của luyến ái, nhờ vào sự đoạn tận của sân hận và bản thân không c̣n sân hận mà đă thành tựu sự đoạn tận của luyến ái, nhờ vào sự đoạn tận của si mê và bản thân không c̣n si mê mà đă thành tựu sự đoạn tận của luyến ái. —(như trên)— Nhờ vào sự đoạn tận của tham ái và bản thân không c̣n tham ái mà đă thành tựu sự không c̣n si mê, nhờ vào sự đoạn tận của sân hận và bản thân không c̣n sân hận mà đă thành tựu sự không c̣n si mê, nhờ vào sự đoạn tận của si mê và bản thân không c̣n si mê mà đă thành tựu sự không c̣n si mê.
31. Bạch ngài, đối với vị tỳ khưu có tâm đă được hoàn toàn giải thoát, nếu các h́nh dáng được nhận biết bởi mắt, dầu cho nổi bật, đi vào nhăn giới cũng không xâm chiếm được tâm của vị ấy, bởi v́ tâm của vị ấy không c̣n bị xáo trộn, bền vững, đạt đến bất động, và vị ấy quan sát sự diệt đi của điều ấy. Nếu các âm thanh được nhận thức bởi tai ... các mùi hương được nhận thức bởi mũi ... các vị nếm được nhận thức bởi lưỡi ... các sự xúc chạm được nhận thức bởi thân ... các pháp được nhận thức bởi ư, dầu cho nổi bật, đi vào ư giới cũng không xâm chiếm được tâm của vị ấy, bởi v́ tâm của vị ấy không c̣n bị xáo trộn, bền vững, đạt đến bất động, và vị ấy quan sát sự diệt đi của điều ấy.
32. Bạch ngài, cũng giống như ḥn núi đá không có kẽ nứt, không có lỗ hổng, liền lặn một khối, nếu có cơn mưa băo dữ dội đi đến từ hướng đông cũng không thể làm nó rung chuyển, không thể làm lay động, không thể làm chấn động. Nếu có cơn mưa băo dữ dội đi đến từ hướng tây ... Nếu có cơn mưa băo dữ dội đi đến từ hướng bắc ... Nếu có cơn mưa băo dữ dội đi đến từ hướng nam cũng không thể làm nó rung chuyển, không thể làm lay động, không thể làm chấn động. Bạch ngài, tương tự như thế đối với vị tỳ khưu có tâm đă được hoàn toàn giải thoát, nếu các h́nh dáng được nhận thức bởi mắt, dầu cho nổi bật, đi vào nhăn giới cũng không xâm chiếm được tâm của vị ấy bởi v́ tâm của vị ấy không c̣n bị xáo trộn, bền vững, đạt đến bất động, và vị ấy quan sát sự diệt đi của điều ấy. Nếu các âm thanh được nhận thức bởi tai ... các mùi hương được nhận thức bởi mũi ... các vị nếm được nhận thức bởi lưỡi ... các sự xúc chạm được nhận thức bởi thân ... các pháp được nhận thức bởi ư, dầu cho nổi bật, đi vào ư giới cũng không xâm chiếm được tâm của vị ấy bởi v́ tâm của vị ấy không c̣n bị xáo trộn, bền vững, đạt đến bất động, và vị ấy quan sát sự diệt đi của điều ấy.
33. Đối với vị có tâm đă thành tựu sự xuất ly và sự viễn ly, đă thành tựu sự không hăm hại, và có sự đoạn tận của chấp thủ, có tâm đă thành tựu sự đoạn tận tham ái và sự không si mê, sau khi thấy được sự sanh lên của các xứ (sáu giác quan và các đối tượng của chúng), tâm (của vị ấy) được hoàn toàn giải thoát một cách đúng đắn.
34. Đối với vị khưu đă được hoàn toàn giải thoát một cách đúng đắn, có tâm thanh tịnh ấy, th́ không có sự tích lũy của (việc) đă làm, việc cần làm không được biết đến.
35. Giống như núi đá liền lặn một khối không lay chuyển bởi gió, tương tự như thế hết thảy các sắc, các vị, các thinh, các hương, các xúc, và các pháp được ưa thích và không được ưa thích không làm chấn động tâm đă được bền vững, đă được giải thoát của vị như thế ấy, và vị ấy quan sát sự diệt đi của điều ấy.”
36. Sau đó, đức Thế Tôn đă bảo các tỳ khưu rằng: - “Này các tỳ khưu, những người con trai của các gia đ́nh danh tiếng công bố sự chứng ngộ như thế ấy. Kết quả đă được nói lên c̣n bản thân là không nêu ra. Hơn nữa, trong trường hợp này ta nghĩ rằng có một số kẻ rồ dại công bố trí chứng ngộ như là đùa giỡn, những kẻ ấy sau này bị lâm vào cảnh tiêu hoại.”
37. Sau đó, đức Thế Tôn đă nói với đại đức Soṇa rằng: - “Này Soṇa, ngươi là người (có vóc dáng) mảnh mai. Này Soṇa, đối với ngươi ta cho phép (sử dụng) dép loại một lớp.” - “Bạch ngài, con đă từ bỏ số vàng khối gồm tám mươi xe hàng với bầy voi gồm bảy con và đă rời nhà xuất gia sống không nhà. Bạch ngài, giờ đây nếu con sẽ mang dép loại một lớp, sẽ có những người nói về con rằng: ‘Soṇa Koḷivīsa đă từ bỏ số vàng khối gồm tám mươi xe hàng với bầy voi gồm bảy con và đă rời nhà xuất gia sống không nhà. Giờ đây, chính vị ấy lại bám víu vào những đôi dép loại một lớp.’ Nếu đức Thế Tôn cho phép hội chúng tỳ khưu th́ con sẽ sử dụng; nếu đức Thế Tôn không cho phép hội chúng tỳ khưu th́ con cũng sẽ không sử dụng.”
38. Khi ấy, đức Thế Tôn nhân lư do ấy nhân sự kiện ấy đă nói Pháp thoại rồi bảo các tỳ khưu rằng: - “Này các tỳ khưu, ta cho phép (sử dụng) dép loại một lớp. Này các tỳ khưu, không nên mang những đôi dép loại hai lớp, không nên mang những đôi dép loại ba lớp, không nên mang những đôi dép loại nhiều lớp; vị nào mang th́ phạm tội dukkaṭa.”
39. Vào lúc bấy giờ, các tỳ khưu nhóm Lục Sư mang những đôi dép toàn màu xanh, ―(như trên)― mang những đôi dép toàn màu vàng, mang những đôi dép toàn màu đỏ (máu), mang những đôi dép toàn màu tím, mang những đôi dép toàn màu đen, mang những đôi dép nhuộm toàn màu đỏ tía, mang những đôi dép nhuộm toàn màu hồng. Dân chúng phàn nàn, phê phán, chê bai rằng: - “Giống như các kẻ tại gia hưởng dục vậy.”
40. Các vị đă tŕnh sự việc ấy lên đức Thế Tôn. - “Này các tỳ khưu, không nên mang những đôi dép toàn màu xanh, —(như trên)— không nên mang những đôi dép toàn màu vàng, không nên mang những đôi dép toàn màu đỏ (máu), không nên mang những đôi dép toàn màu tím, không nên mang những đôi dép toàn màu đen, không nên mang những đôi dép nhuộm toàn màu đỏ tía, không nên mang những đôi dép nhuộm toàn màu hồng; vị nào mang th́ phạm tội dukkaṭa.”
41. Vào lúc bấy giờ, các tỳ khưu nhóm Lục Sư mang những đôi dép có dây buộc màu xanh, —(như trên)— mang những đôi dép có dây buộc màu vàng, mang những đôi dép có dây buộc màu đỏ (máu), mang những đôi dép có dây buộc màu tím, mang những đôi dép có dây buộc màu đen, mang những đôi dép có dây buộc nhuộm màu đỏ tía, mang những đôi dép có dây buộc nhuộm màu hồng. Dân chúng phàn nàn, phê phán, chê bai rằng: - “Giống như các kẻ tại gia hưởng dục vậy.”
42. Các vị đă tŕnh sự việc ấy lên đức Thế Tôn. - “Này các tỳ khưu, không nên mang những đôi dép có dây buộc màu xanh, —(như trên)— không nên mang những đôi dép có dây buộc màu vàng, không nên mang những đôi dép có dây buộc màu đỏ (máu), không nên mang những đôi dép có dây buộc màu tím, không nên mang những đôi dép có dây buộc màu đen, không nên mang những đôi dép có dây buộc nhuộm màu đỏ tía, không nên mang những đôi dép có dây buộc nhuộm màu hồng; vị nào mang th́ phạm tội dukkaṭa.”
43. Vào lúc bấy giờ, các tỳ khưu nhóm Lục Sư mang những đôi dép phủ gót chân, —(như trên)— mang những đôi dép trùm đến gối, mang những đôi dép trùm đến ống chân, mang những đôi dép lót bông g̣n, mang những đôi dép giống cánh của gà gô, mang những đôi dép có gắn sừng cừu, mang những đôi dép có gắn sừng dê, mang những đôi dép có gắn đuôi bọ cạp, mang những đôi dép có khâu lông công, mang những đôi dép đủ các loại. Dân chúng phàn nàn, phê phán, chê bai rằng: - “Giống như các kẻ tại gia hưởng dục vậy.”
44. Các vị đă tŕnh sự việc ấy lên đức Thế Tôn. - “Này các tỳ khưu, không nên mang những đôi dép phủ gót chân, —(như trên)— không nên mang những đôi dép trùm đến gối, không nên mang những đôi dép trùm đến ống chân, không nên mang những đôi dép lót bông g̣n, không nên mang những đôi dép giống cánh của gà gô, không nên mang những đôi dép có gắn sừng cừu, không nên mang những đôi dép có gắn sừng dê, không nên mang những đôi dép có gắn đuôi bọ cạp, không nên mang những đôi dép có khâu lông công, không nên mang những đôi dép đủ các loại; vị nào mang th́ phạm tội dukkaṭa.”
45. Vào lúc bấy giờ, các tỳ khưu nhóm Lục Sư mang những đôi dép được viền quanh bằng da sư tử, —(như trên)— mang những đôi dép được viền quanh bằng da cọp, mang những đôi dép được viền quanh bằng da beo, mang những đôi dép được viền quanh bằng da hươu, mang những đôi dép được viền quanh bằng da rái cá, mang những đôi dép được viền quanh bằng da mèo, mang những đôi dép được viền quanh bằng da sóc, mang những đôi dép được viền quanh bằng da cú mèo. Dân chúng phàn nàn, phê phán, chê bai rằng: - “Giống như các kẻ tại gia hưởng dục vậy.”
46. Các vị đă tŕnh sự việc ấy lên đức Thế Tôn. - “Này các tỳ khưu, không nên mang những đôi dép được viền quanh bằng da sư tử, —(như trên)— không nên mang những đôi dép được viền quanh bằng da cọp, không nên mang những đôi dép được viền quanh bằng da beo, không nên mang những đôi dép được viền quanh bằng da hươu, không nên mang những đôi dép được viền quanh bằng da rái cá, không nên mang những đôi dép được viền quanh bằng da mèo, không nên mang những đôi dép được viền quanh bằng da sóc, không nên mang những đôi dép được viền quanh bằng da cú mèo; vị nào mang th́ phạm tội dukkaṭa.”
47. Khi ấy vào buổi sáng, đức Thế Tôn đă mặc y, cầm y bát, rồi đi vào thành Rājagaha để khất thực với vị tỳ khưu nào đó làm sa-môn hầu cận. Khi ấy, vị tỳ khưu ấy đi khập khiễng theo sát phía sau đức Thế Tôn.
48. Có nam cư sĩ nọ sau khi mang vào đôi dép loại nhiều lớp đă nh́n thấy đức Thế Tôn từ đằng xa đang đi lại, sau khi nh́n thấy đă tháo đôi dép ra rồi đi đến gần đức Thế Tôn, sau khi đến đă đảnh lễ đức Thế Tôn rồi đi đến gần vị tỳ khưu ấy, sau khi đến đă đảnh lễ vị tỳ khưu ấy rồi nói điều này: - “Thưa ngài, v́ sao ngài đi khập khiễng?” - “Này đạo hữu, hai bàn chân tôi bị rách.” - “Thưa ngài, hăy nhận lấy đôi dép.” - “Này đạo hữu, thôi đi. Những đôi dép có nhiều lớp đă bị đức Thế Tôn cấm đoán.” (Đức Thế Tôn đă nói rằng): - “Này tỳ khưu, ngươi hăy thọ lănh đôi dép ấy.”
49. Sau đó, đức Thế Tôn nhân lư do ấy nhân sự kiện ấy đă nói Pháp thoại rồi bảo các tỳ khưu rằng: - “Này các tỳ khưu, ta cho phép (sử dụng) dép loại nhiều lớp đă bị bỏ đi. Này các tỳ khưu, không nên mang những đôi dép loại nhiều lớp c̣n mới; vị nào mang th́ phạm tội dukkaṭa.”
50. Vào lúc bấy giờ, đức Thế Tôn đi kinh hành ngoài trời không mang dép. Các tỳ khưu trưởng lăo (nghĩ rằng): “Bậc Đạo Sư đi kinh hành không mang dép” nên đi kinh hành cũng không mang dép.
51. Trong khi bậc Đạo Sư đi kinh hành không mang dép, trong khi các tỳ khưu trưởng lăo đi kinh hành cũng không mang dép, các tỳ khưu nhóm Lục Sư lại đi kinh hành có mang dép. Các tỳ khưu ít ham muốn, các vị ấy phàn nàn, phê phán, chê bai rằng: - “V́ sao trong khi bậc Đạo Sư đi kinh hành không mang dép, trong khi các tỳ khưu trưởng lăo đi kinh hành cũng không mang dép, các tỳ khưu nhóm Lục Sư lại đi kinh hành có mang dép?”
52. Sau đó, các vị tỳ khưu ấy đă tŕnh sự việc ấy lên đức Thế Tôn. - “Này các tỳ khưu, nghe nói trong khi bậc Đạo Sư đi kinh hành không mang dép và trong khi các tỳ khưu trưởng lăo đi kinh hành cũng không mang dép, các tỳ khưu nhóm Lục Sư lại đi kinh hành có mang dép, có đúng không vậy?” - “Bạch Thế Tôn, đúng vậy.”
53. Đức Thế Tôn đă khiển trách rằng: - “Này các tỳ khưu, v́ sao trong khi bậc Đạo Sư đi kinh hành không mang dép và trong khi các tỳ khưu trưởng lăo đi kinh hành cũng không mang dép, những kẻ rồ dại ấy lại đi kinh hành có mang dép? Này các tỳ khưu, ngay cả những người tại gia choàng vải trắng v́ lư do nghề nghiệp để nuôi mạng vẫn sống có sự tôn kính, có sự phục tùng, có sự cư xử hài ḥa đối với các vị thầy.
54. Này các tỳ khưu, ở đây các ngươi hăy làm rạng rỡ việc các ngươi đang được xuất gia trong Pháp và Luật khéo được thuyết giảng như vầy, sao các ngươi có thể sống không có sự tôn kính, không có sự phục tùng, không có sự cư xử hài ḥa đối với các vị thầy dạy học, đối với các vị tương đương thầy dạy học, đối với các vị thầy tế độ, đối với các vị tương đương thầy tế độ?
55. Này các tỳ khưu, sự việc này không đem lại niềm tin cho những kẻ chưa có đức tin, ―(như trên)― Sau khi khiển trách, ngài đă nói Pháp thoại rồi bảo các tỳ khưu rằng: - “Này các tỳ khưu, trong khi các vị thầy dạy học, các vị tương đương thầy dạy học, các vị thầy tế độ, các vị tương đương thầy tế độ đang đi kinh hành không mang dép, không nên đi kinh hành có mang dép; vị nào mang th́ phạm tội dukkaṭa. Này các tỳ khưu, trong khuôn viên tu viện không nên mang dép; vị nào mang th́ phạm tội dukkaṭa.”
56. Vào lúc bấy giờ, có vị tỳ khưu nọ bị bệnh khối u ở bàn chân. Các tỳ khưu khiêng vị tỳ khưu ấy đưa ra bên ngoài cho việc đại tiện cũng như tiểu tiện. Đức Thế Tôn trong khi đi dạo quanh các chỗ trú ngụ đă nh́n thấy các tỳ khưu ấy đang khiêng vị tỳ khưu ấy đưa ra bên ngoài cho việc đại tiện cũng như tiểu tiện, sau khi nh́n thấy đă đi đến gần các tỳ khưu ấy, sau khi đến đă nói với các tỳ khưu ấy điều này: - “Này các tỳ khưu, vị tỳ khưu này có bệnh ǵ vậy?” - “Bạch ngài, đại đức này có bệnh khối u ở bàn chân. Chúng con khiêng vị này đưa ra bên ngoài cho việc đại tiện cũng như tiểu tiện.”
57. Sau đó, đức Thế Tôn nhân lư do ấy nhân sự kiện ấy đă nói Pháp thoại rồi bảo các tỳ khưu rằng: - “Này các tỳ khưu, ta cho phép vị có các bàn chân bị đau, hoặc có các bàn chân bị rách, hoặc có bệnh khối u ở bàn chân được mang dép.”
58. Vào lúc bấy giờ, các tỳ khưu bước lên giường ghế với các bàn chân chưa rửa khiến y và chỗ nằm ngồi bị dơ. Các vị đă tŕnh sự việc ấy lên đức Thế Tôn. - “Này các tỳ khưu, ta cho phép mang dép khi nghĩ rằng: ‘Bây giờ ta sẽ bước lên giường hoặc ghế.’”
59. Vào lúc bấy giờ, các tỳ khưu trong khi đi đến nhà hành lễ Uposatha cũng như đến cuộc hội họp vào ban đêm đă đạp nhằm gốc cây, (đạp nhằm) gai nhọn khiến các bàn chân bị đau. Các vị đă tŕnh sự việc ấy lên đức Thế Tôn. - “Này các tỳ khưu, trong khuôn viên tu viện ta cho phép sử dụng dép, cây đuốc, cây đèn, và cây gậy để chống.”
59. Vào lúc bấy giờ, sau khi thức dậy vào lúc hừng sáng của đêm các tỳ khưu nhóm Lục Sư mang các đôi guốc gỗ đi kinh hành ở ngoài trời, trong khi nói to giọng, lớn tiếng, với âm thanh ồn ào về chuyện nhảm nhí có tính chất đa dạng như là: chuyện đức vua, chuyện kẻ trộm, chuyện quan đại thần, chuyện quân đội, chuyện ghê rợn, chuyện chiến tranh, chuyện cơm ăn, chuyện nước uống, chuyện vải vóc, chuyện giường nằm, chuyện ṿng hoa, chuyện hương thơm, chuyện thân quyến, chuyện xe cộ, chuyện làng xóm, chuyện thị trấn, chuyện thành thị, chuyện quốc gia, chuyện đàn bà, chuyện đàn ông, chuyện người hùng, chuyện đường xá, chuyện kho tàng, chuyện ma quỷ, chuyện linh tinh, chuyện tiên đoán về thế gian, chuyện tiên đoán về biển cả, chuyện sẽ xảy ra và sẽ không xảy ra như vầy hay là như vầy, các vị vừa dẫm đạp giết chết côn trùng vừa làm cho các tỳ khưu bị hư hoại thiền định.
61. Các tỳ khưu ít ham muốn, các vị ấy phàn nàn, phê phán, chê bai rằng: - “V́ sao các tỳ khưu nhóm Lục Sư sau khi thức dậy vào lúc hừng sáng của đêm lại mang các đôi guốc gỗ đi kinh hành ở ngoài trời c̣n nói to giọng, lớn tiếng, với âm thanh ồn ào về chuyện nhảm nhí có tính chất đa dạng như là: chuyện đức vua, chuyện kẻ trộm, ―(như trên)―, chuyện sẽ xảy ra và sẽ không xảy ra như vầy hay là như vầy, các vị vừa dẫm đạp giết chết côn trùng vừa làm cho các tỳ khưu bị hư hoại thiền định?”
62. Sau đó, các vị tỳ khưu ấy đă tŕnh sự việc ấy lên đức Thế Tôn. - “Này các tỳ khưu, nghe nói các tỳ khưu nhóm Lục Sư sau khi thức dậy vào lúc hừng sáng của đêm lại mang các đôi guốc gỗ đi kinh hành ở ngoài trời c̣n nói to giọng, lớn tiếng, với âm thanh ồn ào về chuyện nhảm nhí có tính chất đa dạng như là: chuyện đức vua, chuyện kẻ trộm, ―(như trên)― chuyện sẽ xảy ra và sẽ không xảy ra như vầy hay là như vầy, các vị vừa dẫm đạp giết chết côn trùng vừa làm cho các tỳ khưu bị hư hoại thiền định, có đúng không vậy?” - “Bạch Thế Tôn, đúng vậy.”
63. Đức Phật Thế Tôn đă khiển trách rằng: ―(như trên)― Sau khi khiển trách, ngài đă nói Pháp thoại rồi bảo các tỳ khưu rằng: -Này các tỳ khưu không nên mang các đôi guốc gỗ; vị nào mang th́ phạm tội dukkaṭa.”
64. Sau đó, khi đă ngự tại thành Rājagaha theo như ư thích, đức Thế Tôn đă ra đi du hành về phía thành Bārāṇasī. Trong khi tuần tự du hành, ngài đă ngự đến thành Bārāṇasī Tại nơi ấy trong thành Bārāṇasī, đức Thế Tôn ngự tại Isipatana, ở khu vườn nai.
65. Vào lúc bấy giờ, các tỳ khưu nhóm Lục Sư (nghĩ rằng): “Những đôi guốc gỗ đă bị đức Thế Tôn cấm đoán” nên đă cho chặt những cây thốt nốt c̣n non rồi mang những đôi guốc làm bằng lá cây thốt nốt. Những cây thốt nốt c̣n non bị chặt trở nên héo úa. Dân chúng phàn nàn, phê phán, chê bai rằng: - “Tại sao các sa-môn Thích tử lại cho chặt những cây thốt nốt c̣n non rồi mang những đôi guốc làm bằng lá cây thốt nốt khiến những cây thốt nốt c̣n non bị chặt trở nên héo úa? Các sa-môn Thích tử hăm hại mạng sống của loài có một giác quan.”
66. Các tỳ khưu đă nghe được dân chúng phàn nàn, phê phán, chê bai. Sau đó, các vị tỳ khưu ấy đă tŕnh sự việc ấy lên đức Thế Tôn. - “Này các tỳ khưu, nghe nói các tỳ khưu nhóm Lục Sư đă cho chặt những cây thốt nốt c̣n non rồi mang những đôi guốc làm bằng lá cây thốt nốt khiến những cây thốt nốt c̣n non bị chặt trở nên héo úa, có đúng không vậy?” - “Bạch Thế Tôn, đúng vậy.”
67. Đức Phật Thế Tôn đă khiển trách rằng: - “Này các tỳ khưu, v́ sao những kẻ rồ dại kia lại cho chặt những cây thốt nốt c̣n non rồi mang những đôi guốc làm bằng lá cây thốt nốt khiến những cây thốt nốt c̣n non bị chặt trở nên héo úa. Này các tỳ khưu, bởi v́ dân chúng nghĩ rằng có mạng sống ở trong thân cây. Này các tỳ khưu, sự việc này không đem lại niềm tin cho những kẻ chưa có đức tin, ―(như trên)― Sau khi khiển trách, ngài đă nói Pháp thoại rồi bảo các tỳ khưu rằng: - “Này các tỳ khưu, không nên mang những đôi guốc làm bằng lá cây thốt nốt; vị nào mang th́ phạm tội dukkaṭa.”
68. Vào lúc bấy giờ, các tỳ khưu nhóm Lục Sư (nghĩ rằng): “Những đôi guốc làm bằng lá cây thốt nốt đă bị đức Thế Tôn cấm đoán” nên đă cho chặt những cây tre c̣n non rồi mang những đôi guốc làm bằng lá cây tre. Những cây tre c̣n non bị chặt trở nên héo úa. Dân chúng phàn nàn, phê phán, chê bai rằng: - “V́ sao các sa-môn Thích tử lại cho chặt những cây tre c̣n non rồi mang những đôi guốc làm bằng lá cây tre khiến những cây tre c̣n non bị chặt trở nên héo úa? Các sa-môn Thích tử hăm hại mạng sống của loài có một giác quan.”
69. Các tỳ khưu đă nghe được dân chúng phàn nàn, phê phán, chê bai. Sau đó, các vị tỳ khưu ấy đă tŕnh sự việc ấy lên đức Thế Tôn. ―(như trên)― “Này các tỳ khưu, không nên mang những đôi guốc làm bằng lá cây tre; vị nào mang th́ phạm tội dukkaṭa.”
70. Sau đó, khi đă ngự tại thành Bārāṇasī theo như ư thích, đức Thế Tôn đă ra đi du hành về phía thành Bhaddiya. Trong khi tuần tự du hành, ngài đă ngự đến thành Bhaddiya. Tại nơi ấy trong thành Bhaddiya, đức Thế Tôn ngự tại khu rừng Jātiyā.
71. Vào lúc bấy giờ, các vị tỳ khưu ở Bhaddiya sống chuyên chú và gắn bó với việc tô điểm đôi giày theo nhiều cách: Các vị tự làm và bảo người làm giày bằng cỏ, các vị tự làm và bảo người làm giày bằng cỏ tranh, các vị tự làm và bảo người làm giày bằng cỏ sậy, các vị tự làm và bảo người làm giày bằng cây dừa nước, các vị tự làm và bảo người làm giày bằng rễ sen, các vị tự làm và bảo người làm giày bằng len. Các vị xao lăng việc tŕ tụng, việc học hỏi, tăng thượng giới, tăng thượng tâm, tăng thượng tuệ.
72. Các tỳ khưu ít ham muốn, các vị ấy phàn nàn, phê phán, chê bai rằng: - “V́ sao các tỳ khưu ở Bhaddiya lại sống chuyên chú và gắn bó với việc tô điểm đôi giày theo nhiều cách: Các vị tự làm và bảo người làm giày bằng cỏ, các vị tự làm và bảo người làm giày bằng cỏ tranh, các vị tự làm và bảo người làm giày bằng cỏ sậy, các vị tự làm và bảo người làm giày bằng cây dừa nước, các vị tự làm và bảo người làm giày bằng rễ sen, các vị tự làm và bảo người làm giày bằng len. Các vị xao lăng việc tŕ tụng, việc học hỏi, tăng thượng giới, tăng thượng tâm, tăng thượng tuệ?” Sau đó, các vị tỳ khưu ấy đă tŕnh sự việc ấy lên đức Thế Tôn.
73. - “Này các tỳ khưu, nghe nói các tỳ khưu ở Bhaddiya sống chuyên chú và gắn bó với việc tô điểm đôi giày theo nhiều cách: Các vị tự làm và bảo người làm giày bằng cỏ, các vị tự làm và bảo người làm giày bằng cỏ tranh, các vị tự làm và bảo người làm giày bằng cỏ sậy, các vị tự làm và bảo người làm giày bằng cây dừa nước, các vị tự làm và bảo người làm giày bằng rễ sen, các vị tự làm và bảo người làm giày bằng len. Các vị xao lăng việc tŕ tụng, việc học hỏi, tăng thượng giới, tăng thượng tâm, tăng thượng tuệ, có đúng không vậy?” - “Bạch Thế Tôn, đúng vậy.”
74. Đức Phật Thế Tôn đă khiển trách rằng: - “Này các tỳ khưu, v́ sao những kẻ rồ dại này lại sống chuyên chú và gắn bó với việc tô điểm đôi giày theo nhiều cách. Chúng làm và bảo người làm giày bằng cỏ, chúng làm và bảo người làm giày bằng cỏ tranh, chúng làm và bảo người làm giày bằng cỏ sậy, chúng làm và bảo người làm giày bằng cây dừa nước, chúng làm và bảo người làm giày bằng rễ sen, chúng làm và bảo người làm giày bằng len. Chúng xao lăng việc tŕ tụng, việc học hỏi, tăng thượng giới, tăng thượng tâm, tăng thượng tuệ?
75. Này các tỳ khưu, sự việc này không đem lại niềm tin cho những kẻ chưa có đức tin, ―(như trên)― Sau khi khiển trách, ngài đă nói Pháp thoại rồi bảo các tỳ khưu rằng: - “Này các tỳ khưu, không nên mang giày làm bằng cỏ, không nên mang giày làm bằng cỏ tranh, không nên mang giày làm bằng cỏ sậy, không nên mang giày làm bằng cây dừa nước, không nên mang giày làm bằng rễ sen, không nên mang giày làm bằng len, không nên mang giày làm bằng vàng, không nên mang giày làm bằng bạc, không nên mang giày làm bằng ngọc ma-ni, không nên mang giày làm bằng ngọc bích, không nên mang giày làm bằng pha-lê, không nên mang giày làm bằng đồng thau, không nên mang giày làm bằng thủy tinh, không nên mang giày làm bằng thiếc, không nên mang giày làm bằng ch́, không nên mang giày làm bằng đồng đỏ; vị nào mang th́ phạm tội dukkaṭa. Này các tỳ khưu, không nên mang bất cứ loại giày nào dùng cho việc đi lại; vị nào mang th́ phạm tội dukkaṭa. Này các tỳ khưu, ta cho phép ba loại giày đặt ở chỗ nhất định, không thể chuyển dịch là: giày ở nhà tiểu, giày ở nhà tiêu, giày ở chỗ súc miệng.”
76. Sau đó, khi đă ngự tại thành Bhaddiya theo như ư thích, đức Thế Tôn đă ra đi du hành về phía thành Sāvatthi. Trong khi tuần tự du hành, ngài đă ngự đến thành Sāvatthi. Tại nơi ấy trong thành Sāvatthi, đức Thế Tôn ngự tại Jetavana, tu viện của ông Anāthapiṇḍika.
77. Vào lúc bấy giờ, các tỳ khưu nhóm Lục Sư nắm lấy các sừng của những con ḅ cái đang lội qua sông Aciravatī, các vị nắm lấy các lỗ tai tai, các vị nắm lấy cổ, các vị nắm lấy đuôi, các vị cỡi lên lưng, các vị sờ vào bộ phận sinh dục do tâm ái nhiễm, các vị d́m nước các con ḅ cái tơ và giết chết.
78. Dân chúng phàn nàn, phê phán, chê bai rằng: - “Tại sao các sa-môn Thích tử lại nắm lấy các sừng của những con ḅ cái đang lội qua sông Aciravatī, các vị nắm lấy các lỗ tai, các vị nắm lấy cổ, các vị nắm lấy đuôi, các vị cỡi lên lưng, các vị sờ mó bộ phận sinh dục do tâm ái nhiễm, các vị d́m nước các con ḅ cái tơ và giết chết giống như các kẻ tại gia hưởng dục vậy?”
79. Các tỳ khưu đă nghe được dân chúng phàn nàn, phê phán, chê bai. Sau đó, các vị tỳ khưu ấy đă tŕnh sự việc ấy lên đức Thế Tôn. - “Này các tỳ khưu, nghe nói ―(như trên)― có đúng không vậy?” - “Bạch Thế Tôn, đúng vậy.”
80. - “Đức Phật Thế Tôn đă khiển trách rằng: ―(như trên)― Sau khi khiển trách, ngài đă nói Pháp thoại rồi bảo các tỳ khưu rằng: - “Này các tỳ khưu, không nên nắm lấy các sừng, không nên nắm lấy các lỗ tai, không nên nắm lấy cổ, không nên nắm lấy đuôi, không nên cỡi lên lưng của những con ḅ cái; vị nào cỡi lên th́ phạm tội dukkaṭa. Không nên sờ mó bộ phận sinh dục do tâm ái nhiễm; vị nào sờ mó th́ phạm tội thullaccaya. Không nên giết chết những con ḅ cái tơ; vị nào giết chết th́ nên hành xử theo Pháp.”[2]
81. Vào lúc bấy giờ, các tỳ khưu nhóm Lục Sư di chuyển bằng xe được kéo bởi các con ḅ cái với người nam đánh xe ngồi ở giữa, hoặc được kéo bởi các con ḅ đực với người nữ đánh xe ngồi ở giữa. Dân chúng phàn nàn, phê phán, chê bai rằng: - “Giống như lễ hội ở vùng Gaṅgā và Mahī vậy.” Các vị đă tŕnh sự việc ấy lên đức Thế Tôn. ―(như trên)― “Này các tỳ khưu, không nên di chuyển bằng xe; vị nào di chuyển th́ phạm tội dukkaṭa.”
82. Vào lúc bấy giờ, ở trong xứ Kosala có vị tỳ khưu nọ đang đi đến thành Sāvatthi để diện kiến đức Thế Tôn, ở giữa đường bị bệnh. Khi ấy, vị tỳ khưu ấy đă rời đường đi và ngồi xuống ở gốc cây nọ.
83. Dân chúng sau khi nh́n thấy vị tỳ khưu ấy đă nói điều này: - “Thưa ngài, ngài sẽ đi đâu?” - “Này các đạo hữu, tôi sẽ đi Sāvatthi để diện kiến đức Thế Tôn.” - “Thưa ngài, hăy đến đây, chúng ta sẽ cùng đi.” - “Này các đạo hữu, tôi không thể (đi được). Tôi bị bệnh.” - “Thưa ngài, hăy đến đây. Hăy leo lên xe.” - “Này các đạo hữu, thôi đi. Xe đă bị đức Thế Tôn cấm đoán.” Trong khi ngần ngại, vị ấy đă không leo lên xe.
84. Sau đó, vị tỳ khưu ấy đă đi đến thành Sāvatthi và kể lại sự việc ấy cho các tỳ khưu. Các tỳ khưu đă tŕnh sự việc ấy lên đức Thế Tôn. ―(như trên)― “Này các tỳ khưu, ta cho phép (sử dụng) xe đối với vị bị bệnh.”
85. Khi ấy, các vị tỳ khưu đă khởi ư điều này: “Vậy được kéo bởi con cái? Hay được kéo bởi con đực?” Các vị đă tŕnh sự việc ấy lên đức Thế Tôn. - “Này các tỳ khưu, ta cho phép được kéo bởi con đực, (và cho phép) xe kéo bằng tay.”
86. Vào lúc bấy giờ, có vị tỳ khưu nọ đă bị khó chịu dữ dội hơn nữa v́ sự dằn xóc của xe. Các vị đă tŕnh sự việc ấy lên đức Thế Tôn. ―(như trên)― “Này các tỳ khưu, ta cho phép (sử dụng) kiệu khiêng, ghế khiêng.”
87. Vào lúc bấy giờ, các tỳ khưu nhóm Lục Sư sử dụng chỗ nằm cao và chỗ nằm rộng lớn như là: ghế trường kỷ, ghế nệm lông thú, thảm lông cừu dài sợi, thảm lông nhiều màu, thảm lông cừu màu trắng, thảm thêu bông hoa, thảm bông g̣n, thảm dệt có nhiều h́nh thú, thảm có lông mặt trên, thảm có lông một bên góc, thảm kết châu báu, thảm lụa, thảm lớn để nhảy múa, thảm ở ḿnh voi, thảm ở ḿnh ngựa, thảm lót xe, thảm da beo, thảm da nai giống quư, thảm có che phủ ở bên trên và có gối màu đỏ ở hai đầu.
88. Dân chúng trong lúc đi dạo quanh các trú xá nh́n thấy nên phàn nàn, phê phán, chê bai rằng: - “Giống như các kẻ tại gia hưởng dục vậy.” Các vị đă tŕnh sự việc ấy lên đức Thế Tôn. ―(như trên)― “Này các tỳ khưu, không nên sử dụng chỗ nằm cao và chỗ nằm rộng lớn như là: ghế trường kỷ, ghế nệm lông thú, thảm lông cừu dài sợi, thảm lông nhiều màu, thảm lông cừu màu trắng, thảm thêu bông hoa, thảm bông g̣n, thảm dệt có nhiều h́nh thú, thảm có lông mặt trên, thảm có lông một bên góc, thảm dệt sợi vàng, thảm lụa, thảm lớn để nhảy múa, thảm ở ḿnh voi, thảm ở ḿnh ngựa, thảm lót xe, thảm da beo, thảm da nai giống quư, thảm có che phủ ở bên trên và có màu đỏ ở hai đầu; vị nào sử dụng th́ phạm tội dukkaṭa.”
89. Vào lúc bấy giờ, các tỳ khưu nhóm Lục Sư (nghĩ rằng): “Chỗ nằm cao và chỗ nằm rộng lớn đă bị đức Thế Tôn cấm đoán” nên sử dụng những tấm da thú lớn là da sư tử, da cọp, da beo. Các tấm da được cắt theo kích thước của giường, chúng được cắt theo kích thước của ghế, chúng được xếp đặt ở giường phía bên trong, chúng được xếp đặt ở giường phía bên ngoài, chúng được xếp đặt ở ghế phía bên trong, chúng được xếp đặt ở ghế phía bên ngoài. Dân chúng trong lúc đi dạo quanh các trú xá nh́n thấy nên phàn nàn, phê phán, chê bai rằng: - “Giống như các kẻ tại gia hưởng dục vậy.” Các vị đă tŕnh sự việc ấy lên đức Thế Tôn. ―(như trên)― “Này các tỳ khưu, không nên sử dụng những tấm da thú lớn là da sư tử, da cọp, da beo; vị nào sử dụng th́ phạm tội dukkaṭa.”
90. Vào lúc bấy giờ, các tỳ khưu nhóm Lục Sư (nghĩ rằng): “Những tấm da thú lớn đă bị đức Thế Tôn cấm đoán” nên sử dụng những tấm da ḅ. Những tấm da ḅ được cắt theo kích thước của giường, chúng được cắt theo kích thước của ghế, chúng được xếp đặt ở giường phía bên trong, chúng được xếp đặt ở giường phía bên ngoài, chúng được xếp đặt ở ghế phía bên trong, chúng được xếp đặt ở ghế phía bên ngoài.
91. Có vị tỳ khưu xấu xa nọ thường hay lui tới với người cư sĩ xấu xa nọ. Khi ấy vào buổi sáng, vị tỳ khưu xấu xa ấy đă mặc y, cầm y bát, rồi đi đến nhà ở của người cư sĩ xấu xa ấy, sau khi đến đă ngồi xuống trên chỗ ngồi được sắp đặt sẵn. Sau đó, người cư sĩ xấu xa ấy đă đi đến gặp vị tỳ khưu xấu xa ấy, sau khi đến đă đảnh lễ vị tỳ khưu xấu xa ấy rồi ngồi xuống ở một bên.
92. Vào lúc bấy giờ, người cư sĩ xấu xa ấy có con bê c̣n nhỏ, đẹp dáng, đáng nh́n, xinh xắn, có nhiều màu như là con beo con vậy. Khi ấy, vị tỳ khưu xấu xa ấy chăm chú nh́n con bê con ấy một cách kỹ lưỡng. Sau đó, người cư sĩ xấu xa ấy đă nói với vị tỳ khưu xấu xa ấy điều này: - “Thưa ngài, v́ sao ngài lại chăm chú nh́n con bê con ấy một cách kỹ lưỡng vậy?” - “Này đạo hữu, ta có việc cần dùng với da của con bê này.” Khi ấy, người cư sĩ xấu xa ấy đă giết chết con bê ấy, lột tấm da, rồi dâng cho vị tỳ khưu xấu xa ấy. Sau đó, vị tỳ khưu xấu xa ấy đă dùng y hai lớp che đậy tấm da ấy rồi ra đi.
93. Khi ấy, con ḅ cái ấy nhớ đến con bê nên đă đi theo phía sau vị tỳ khưu xấu xa ấy. Các vị tỳ khưu đă nói như vầy: - “Này đại đức, v́ sao con ḅ cái này cứ đi theo phía sau đại đức vậy?” - “Này các đại đức, tôi cũng không biết v́ sao con ḅ cái này cứ đi theo phía sau tôi nữa?”
94. Vào lúc bấy giờ, y hai lớp của vị tỳ khưu xấu xa ấy đă bị vấy máu. Các vị tỳ khưu đă nói như vầy: - “Này đại đức, c̣n cái y hai lớp này của đại đức, nó đă bị cái ǵ vậy?” Khi ấy, vị tỳ khưu xấu xa ấy đă kể lại sự việc ấy cho các vị tỳ khưu. - “Này đại đức, có phải đại đức đă xúi giục kẻ khác giết hại mạng sống?” - “Này các đại đức, đúng vậy.” Các tỳ khưu ít ham muốn, các vị ấy phàn nàn, phê phán, chê bai rằng: - “V́ sao vị tỳ khưu lại xúi giục kẻ khác giết hại mạng sống? Không phải sự giết hại mạng sống đă bị đức Thế Tôn khiển trách bằng nhiều phương cách và việc từ bỏ giết hại mạng sống đă được khen ngợi hay sao?” Sau đó, các vị tỳ khưu ấy đă tŕnh sự việc ấy lên đức Thế Tôn. Khi ấy, đức Thế Tôn nhân lư do ấy nhân sự kiện ấy đă triệu tập hội chúng tỳ khưu lại và hỏi vị tỳ khưu xấu xa ấy rằng: - “Này tỳ khưu, nghe nói ngươi đă xúi giục kẻ khác giết hại mạng sống, có đúng không vậy?” - “Bạch Thế Tôn, đúng vậy.”
95. Đức Phật Thế Tôn đă khiển trách rằng: - “Này kẻ rồ dại, v́ sao ngươi lại xúi giục kẻ khác giết hại mạng sống? Không phải sự giết hại mạng sống đă bị ta khiển trách bằng nhiều phương cách và việc từ bỏ giết hại mạng sống đă được khen ngợi hay sao? Này kẻ rồ dại, sự việc này không đem lại niềm tin cho những kẻ chưa có đức tin, ―(như trên)― Sau khi khiển trách, ngài đă nói Pháp thoại rồi bảo các tỳ khưu rằng: - “Này các tỳ khưu, không nên xúi giục kẻ khác giết hại mạng sống, vị nào xúi giục th́ nên được hành xử theo Pháp.[3] Và này các tỳ khưu, không nên sử dụng da ḅ; vị nào sử dụng th́ phạm tội dukkaṭa. Và này các tỳ khưu, không nên sử dụng bất cứ loại da nào; vị nào sử dụng th́ phạm tội dukkaṭa.”
96. Vào lúc bấy giờ, giường và ghế của dân chúng được độn lót bằng da và được phủ bằng da. Các vị tỳ khưu ngần ngại không ngồi lên. Các vị đă tŕnh sự việc lên đức Thê Tôn. - “Này các tỳ khưu, Ta cho phép ngồi lên chỗ đă được làm sẵn bởi cư sĩ nhưng không được nằm lên.”
97. Vào lúc bấy giờ, các trú xá được buộc lại bằng những sợi dây da. Các vị tỳ khưu ngần ngại không ngồi lên. Các vị đă tŕnh sự việc lên đức Thê Tôn.- “Này các tỳ khưu, Ta cho phép ngồi lên vật được buộc lại (bởi các dây da).”
98. Vào lúc bấy giờ, các tỳ khưu nhóm Lục Sư đi vào làng có mang những đôi dép. Dân chúng phàn nàn, phê phán, chê bai rằng: - “Giống như các kẻ tại gia hưởng dục vậy.” Các vị đă tŕnh sự việc ấy lên đức Thế Tôn. - “Này các tỳ khưu, không nên đi vào làng có mang dép; vị nào đi vào th́ phạm tội dukkaṭa.”
99. Vào lúc bấy giờ, có vị tỳ khưu nọ bị bệnh không thể đi vào làng không có dép. Các vị đă tŕnh sự việc ấy lên đức Thế Tôn. - “Này các tỳ khưu, ta cho phép vị tỳ khưu bị bệnh đi vào làng có mang dép.”
100. Lúc bấy giờ, đại đức Mahākaccāyana ngụ trong xứ Avanti, ở thành Kuraraghara, tại núi Papāta. Vào lúc bấy giờ, nam cư sĩ Soṇa Kuṭikaṇṇa là người hộ độ cho đại dức Mahākaccāyana.
101. Khi ấy, nam cư sĩ Soṇa Kuṭikaṇṇa đă đi đến gặp đại đức Mahākaccāyana, sau khi đến đă đảnh lễ đại đức Mahākaccāyana rồi ngồi xuống ở một bên. Khi đă ngồi xuống một bên, nam cư sĩ Soṇa Kuṭikaṇṇa đă nói với đại đức Mahākaccāyana điều này: - “Thưa ngài, theo như con hiểu về Pháp đă được ngài đại đức Mahākaccāyana thuyết giảng th́ việc ấy không phải là việc dễ làm đối với người đang sống ở gia đ́nh để thực hành Phạm hạnh một cách đầy đủ trọn vẹn, hoàn toàn trong sạch như vỏ ốc được cạo sạch. Thưa ngài, con muốn cạo bỏ râu tóc, khoác lên các y màu ca-sa, rời nhà xuất gia sống không nhà. Thưa ngài, xin ngài đại đức Mahākaccāyana hăy cho con xuất gia.” - “Này Soṇa, là việc khó làm để thực hành Phạm hạnh, ngủ một ḿnh, ăn một bữa cho đến trọn đời. Này Soṇa, vậy th́ ở ngay chỗ này, là người tại gia, ngươi hăy thực tập lời dạy của chư Phật tức là (thực hành) Phạm hạnh, ngủ một ḿnh, ăn một bữa trong khoảng thời gian quy định.”
102. Khi ấy, ước muốn xuất gia của nam cư sĩ Soṇa Kuṭikaṇṇa đă được dịu đi. Đến lần thứ nh́, nam cư sĩ Soṇa Kuṭikaṇṇa ―(như trên)― Đến lần thứ ba, nam cư sĩ Soṇa Kuṭikaṇṇa đă đi đến gặp đại đức Mahākaccāyana, sau khi đến đă đảnh lễ đại đức Mahākaccāyana rồi ngồi xuống ở một bên. Khi đă ngồi xuống một bên, nam cư sĩ Soṇa Kuṭikaṇṇa đă nói với đại đức Mahākaccāyana điều này: - “Bạch ngài, theo như con hiểu về Pháp đă được ngài đại đức Mahākaccāyana thuyết giảng th́ việc ấy không phải là việc dễ làm đối với người đang sống ở gia đ́nh để thực hành Phạm hạnh một cách đầy đủ trọn vẹn, hoàn toàn trong sạch như vỏ ốc được cạo sạch. Bạch ngài, con muốn cạo bỏ râu tóc, khoác các y màu ca-sa, rời nhà xuất gia sống không nhà. Bạch ngài, xin ngài đại đức Mahākaccāyana hăy cho con xuất gia.” Khi ấy, đại đức Mahākaccāyana đă cho nam cư sĩ Soṇa Kuṭikaṇṇa xuất gia.
103. Vào lúc bấy giờ, ở xứ Avanti và khu vực phía nam có ít tỳ khưu. Khi ấy, đại đức Mahākaccāyana trải qua ba năm với nỗi cực nhọc khó khăn đă triệu tập được hội chúng tỳ khưu gồm mười vị từ nơi này nơi khác rồi đă cho đại đức Soṇa tu lên bậc trên.
104. Sau đó, khi đă sống qua mùa (an cư) mưa, đại đức Soṇa trong lúc thiền tịnh ở nơi thanh vắng có ư nghĩ suy tầm như vầy đă sanh khởi: “Ta đă được nghe về đức Thế Tôn ấy là: ‘Vị như vầy và như vầy,’ nhưng ta chưa được nh́n thấy tận mặt. Vậy ta nên đi để diện kiến đức Thế Tôn, bậc A-la-hán, Chánh Đẳng Giác ấy nếu thầy tế độ cho phép ta.”
105. Sau đó vào lúc chiều tối, đại đức Soṇa đă xuất khỏi thiền tịnh rồi đi đến gặp đại đức Mahākaccāyana, sau khi đến đă đảnh lễ đại đức Mahākaccāyana rồi ngồi xuống ở một bên. Khi đă ngồi xuống một bên, đại đức Soṇa đă nói với đại đức Mahākaccāyana điều này: - “Thưa ngài, ở đây con trong lúc thiền tịnh ở nơi thanh vắng có ư nghĩ suy tầm như vầy đă sanh khởi: ‘Ta đă được nghe về đức Thế Tôn ấy là: ‘Vị như vầy và như vầy,’ nhưng ta chưa được nh́n thấy tận mặt. Vậy ta nên đi để diện kiến đức Thế Tôn ấy là bậc A-la-hán Chánh Đẳng Giác nếu thầy tế độ cho phép ta.’ Thưa ngài, con có nên đi để diện kiến đức Thế Tôn, bậc A-la-hán, Chánh Đẳng Giác ấy nếu thầy tế độ cho phép con?” - “Này Soṇa, tốt lắm, tốt lắm. Này Soṇa, ngươi hăy đi để diện kiến đức Thế Tôn, bậc A-la-hán, Chánh Đẳng Giác ấy. Này Soṇa, ngươi sẽ thấy đức Thế Tôn ấy dễ mến, đáng tin, có giác quan thanh tịnh, có tâm ư thanh tịnh, đă đạt đến mức tột đỉnh trong sự thu thúc và tĩnh lặng, là đấng voi chúa đă được huấn luyện, đă được hộ tŕ, có giác quan đă được kiểm soát.
106. Này Soṇa, nếu vậy th́ ngươi hăy đê đầu đảnh lễ hai bàn chân của đức Thế Tôn với lời của ta rằng: ‘Bạch ngài, thầy tế độ của con là đại đức Mahākaccāyana xin đê đầu đảnh lễ hai bàn chân của đức Thế Tôn.’ Rồi ngươi hăy nói như vầy: ‘Bạch ngài, xứ Avanti và khu vực phía nam có ít tỳ khưu. Con trải qua ba năm với nỗi cực nhọc khó khăn mới triệu tập được hội chúng tỳ khưu gồm mười vị từ nơi này nơi khác và đă thành tựu việc tu lên bậc trên. Có lẽ ở xứ Avanti và khu vực phía nam đức Thế Tôn nên cho phép việc tu lên bậc trên bằng nhóm (có nhân sự) ít hơn.
107. Bạch ngài, ở xứ Avanti và khu vực phía nam, mặt đất sẫm màu hơn, rắn chắc, bị dẫm đạp bởi móng chân ḅ. Có lẽ ở xứ Avanti và khu vực phía nam đức Thế Tôn nên cho phép (sử dụng) dép có nhiều lớp.
108. Bạch ngài, ở xứ Avanti và khu vực phía nam dân chúng xem trọng việc tắm và được sạch sẽ nhờ nước. Có lẽ ở xứ Avanti và khu vực phía nam đức Thế Tôn nên cho phép việc tắm thường xuyên.
109. Bạch ngài, ở xứ Avanti và khu vực phía nam các loại da thú như là da cừu, da dê, da nai là các vật dùng để trải lót. Bạch ngài, cũng giống như ở các xứ ở trung tâm (các loại cỏ) eragu, moragu, majjāru, jantu (là các vật dùng để trải lót), bạch ngài, tương tự như thế ở xứ Avanti và khu vực phía nam các loại da thú như là da cừu, da dê, da nai là các vật dùng để trải lót. Có lẽ ở xứ Avanti và khu vực phía nam đức Thế Tôn nên cho phép các loại da thú như là da cừu, da dê, da nai là các vật dùng để trải lót.
110. Bạch ngài, hiện nay dân chúng dâng y đến các vị tỳ khưu đă đi ra khỏi ranh giới (nói rằng): ‘Chúng tôi dâng y này cho vị tên (như vầy).’ Các vị ấy khi trở lại thông báo (cho các tỳ khưu) rằng : ‘Này các đại đức, y đă được dâng cho các đại đức bởi những người tên (như vầy).’ Các vị ấy ngần ngại không nhận (nói rằng): ‘Chớ để chúng tôi bị phạm tội nissaggiya.’ Có lẽ đức Thế Tôn nên chỉ dẫn cách thức về y.”
111. - “Bạch ngài, xin vâng.” Sau khi đáp lời đại đức Mahākaccāyana, đại đức Soṇa đă từ chỗ ngồi đứng dậy, đảnh lễ đại đức Mahākaccāyana, hướng vai phải nhiễu quanh, rồi thu xếp chỗ trú ngụ, cầm y bát, ra đi về phía thành Sāvatthi.
112. Theo tuần tự, vị ấy đă đi đến thành Sāvatthi, Jetavana, tu viện của ông Anāthapiṇḍika, gặp đức Thế Tôn, sau khi đến đă đảnh lễ đức Thế Tôn rồi ngồi xuống ở một bên. Khi ấy, đức Thế Tôn đă bảo đại đức Ānanda rằng: - “Này Ānanda, hăy sắp đặt chỗ trú ngụ cho vị tỳ khưu văng lai này.”
113. Khi ấy, đại đức Ānanda (suy nghĩ rằng): “Liên quan đến vị nào mà đức Thế Tôn ra lệnh cho ta rằng: ‘Này Ānanda, hăy sắp đặt chỗ trú ngụ cho vị tỳ khưu văng lai này’? Có phải đức Thế Tôn muốn ngụ trong cùng một trú xá với vị tỳ khưu ấy? Có phải đức Thế Tôn muốn ngụ trong cùng một trú xá với đại đức Soṇa?” rồi đă sắp đặt chỗ trú ngụ cho đại đức Soṇa trong trú xá đức Thế Tôn đang ngự.
114. Sau đó, khi đă trải qua gần trọn đêm ở ngoài trời đức Thế Tôn đă đi vào trú xá. Đại đức Soṇa sau khi trải qua gần trọn đêm ở ngoài trời cũng đă đi vào trú xá.
115. Sau đó, khi đă thức dậy vào lúc hừng sáng của đêm, đức Thế Tôn đă yêu cầu đại đức Soṇa rằng: - “Này tỳ khưu, mong rằng có bài Pháp (nào đó) mà ngươi rành rẽ để thuyết giảng.” - “Bạch ngài, xin vâng.” Sau khi đáp lời đức Thế Tôn, đại đức Soṇa đă thuyết lại đầy đủ toàn bộ phẩm Nhóm Tám một cách mạch lạc.
116. Sau đó, vào lúc kết thúc cuộc thuyết giảng mạch lạc của đại đức Soṇa, đức Thế Tôn đă khen ngợi rằng: - “Này tỳ khưu, tốt lắm, tốt lắm! Này tỳ khưu, phẩm Nhóm Tám đă được ngươi khéo học tập, khéo suy nghĩ, khéo ghi nhớ. Ngươi có giọng nói êm dịu, rơ ràng, không có khó nghe, làm rơ được ư nghĩa. Này tỳ khưu, ngươi (xuất gia) được bao nhiêu năm?” - “Bạch đức Thế Tôn, con được một năm.” - “Này tỳ khưu, tại sao ngươi thực hiện (việc tu lên bậc trên) chậm trễ như vậy?” - “Bạch ngài, từ lâu con đă thấy được sự tai hại trong các dục, nhưng v́ cuộc sống tại gia có nhiều cản trở, có nhiều phận sự, có nhiều việc cần phải làm.”
117. Sau đó, khi đă hiểu ra sự việc ấy, đức Thế Tôn vào thời điểm ấy đă thốt lên lời cảm hứng này:
“Sau khi nh́n thấy sự tai hại ở thế gian, sau khi hiểu được Pháp không đưa đến tái sanh, bậc Thánh không thích thú điều ác, vị trong sạch không thích thú điều ác.”
118. Khi ấy, đại đức Soṇa (nghĩ rằng): “Đức Thế Tôn hoan hỷ với ta, lúc này chính là lúc của việc mà thầy tế độ ta đă căn dặn kỹ càng” nên đă từ chỗ ngồi đứng dậy, đắp thượng y một bên vai, quỳ xuống đê đầu ở bàn chân của đức Thế Tôn rồi nói với đức Thế Tôn điều này: - “Bạch ngài, thầy tế độ của con là đại đức Mahākaccāyana xin đê đầu đảnh lễ hai bàn chân của đức Thế Tôn và nói như vầy:
119. ‘Bạch ngài, xứ Avanti và khu vực phía nam có ít tỳ khưu. Con trải qua ba năm với nỗi cực nhọc khó khăn mới triệu tập được hội chúng tỳ khưu gồm mười vị từ nơi này nơi khác và đă thành tựu việc tu lên bậc trên. Có lẽ ở xứ Avanti và khu vực phía nam đức Thế Tôn nên cho phép việc tu lên bậc trên bằng nhóm (có nhân sự) ít hơn.
120. Bạch ngài, ở xứ Avanti và khu vực phía nam mặt đất sẫm màu hơn, rắn chắc, bị dẫm đạp bởi móng chân ḅ. Có lẽ ở xứ Avanti và khu vực phía nam đức Thế Tôn nên cho phép (sử dụng) dép có nhiều lớp.
121. Bạch ngài, ở xứ Avanti và khu vực phía nam dân chúng xem trọng việc tắm và được sạch sẽ nhờ nước. Có lẽ ở xứ Avanti và khu vực phía nam đức Thế Tôn nên cho phép việc tắm thường xuyên.
122. Bạch ngài, ở xứ Avanti và khu vực phía nam các loại da thú như là da cừu, da dê, da nai là các vật dùng để trải lót. Bạch ngài, cũng giống như ở các xứ ở trung tâm (các loại cỏ) eragu, moragu, majjāru, jantu (là các vật dùng để trải lót), bạch ngài, tương tự như thế ở xứ Avanti và khu vực phía nam các loại da thú như là da cừu, da dê, da nai là các vật dùng để trải lót. Có lẽ ở xứ Avanti và khu vực phía nam đức Thế Tôn nên cho phép các loại da thú như là da cừu, da dê, da nai là các vật dùng để trải lót.
123. Bạch ngài, hiện nay dân chúng dâng y đến các vị tỳ khưu đă đi ra khỏi ranh giới (nói rằng): ‘Chúng tôi dâng y này cho vị tên (như vầy).’ Các vị ấy khi trở lại thông báo (cho các tỳ khưu) rằng: ‘Này các đại đức, y đă được dâng cho các đại đức bởi những người tên (như vầy).’ Các vị ấy ngần ngại không nhận (nói rằng): ‘Chớ để chúng tôi bị phạm tội nissaggiya.’ Có lẽ đức Thế Tôn nên chỉ dẫn cách thức về y.”
124. Khi ấy, đức Thế Tôn nhân lư do ấy nhân sự kiện ấy đă nói Pháp thoại rồi bảo các tỳ khưu rằng: - “Này các tỳ khưu, xứ Avanti và khu vực phía nam có ít tỳ khưu. Này các tỳ khưu, trong tất cả các xứ thuộc vùng biên địa ta cho phép việc tu lên bậc trên với nhóm có vị thứ năm là vị rành rẽ về Luật.
125. Trong trường hợp ấy, các xứ này là thuộc vùng biên địa: Ở hướng đông có thị trấn tên là Kajaṅgala, xa hơn chỗ đó là Mahāsālā, từ đó trở đi là các xứ thuộc vùng biên địa, từ đó trở lại là thuộc trung tâm. Ở hướng đông nam, có con sông tên là Salalavatī, từ đó trở đi là các xứ thuộc vùng biên địa, từ đó trở lại là thuộc trung tâm. Ở hướng nam, có thị trấn tên là Setakaṇṇika, từ đó trở đi là các xứ thuộc vùng biên địa, từ đó trở lại là thuộc trung tâm. Ở hướng tây, có làng Bà-la-môn tên là Thūṇa, từ đó trở đi là các xứ thuộc vùng biên địa, từ đó trở lại là thuộc trung tâm. Ở hướng bắc, có ngọn núi tên là Usīraddhaja, từ đó trở đi là các xứ thuộc vùng biên địa, từ đó trở lại là thuộc trung tâm. Này các tỳ khưu, trong các xứ thuộc vùng biên địa như thế ta cho phép việc tu lên bậc trên với nhóm có vị thứ năm là vị rành rẽ về Luật.
126. Này các tỳ khưu, ở xứ Avanti và khu vực phía nam mặt đất sẫm màu hơn, rắn chắc, bị dẫm đạp bởi móng chân ḅ. Này các tỳ khưu, ta cho phép (sử dụng) dép có nhiều lớp trong tất cả các xứ thuộc vùng biên địa.
127. Này các tỳ khưu, ở xứ Avanti và khu vực phía nam dân chúng xem trọng việc tắm và được sạch sẽ nhờ nước. Này các tỳ khưu, ta cho phép việc tắm thường xuyên trong tất cả các xứ thuộc vùng biên địa.
128. Này các tỳ khưu, ở xứ Avanti và khu vực phía nam các loại da thú như là da cừu, da dê, da nai là các vật dùng để trải lót. Này các tỳ khưu, cũng giống như ở các xứ ở trung tâm (các loại cỏ) eragu, moragu, majjāru, jantu (là các vật dùng để trải lót), này các tỳ khưu, tương tự như thế ở xứ Avanti và khu vực phía nam các loại da thú như là da cừu, da dê, da nai là các vật dùng để trải lót. Này các tỳ khưu, ta cho phép các loại da thú như là da cừu, da dê, da nai là các vật dùng để trải lót trong tất cả các xứ thuộc vùng biên địa.
129. Này các tỳ khưu, trường hợp dân chúng dâng y đến các vị tỳ khưu đă đi ra khỏi ranh giới (nói rằng): ‘Chúng tôi dâng y này cho vị tên (như vầy).’ Này các tỳ khưu, ta cho phép ưng thuận, khi nào chưa đến tay th́ chưa tính việc đếm (ngày đă cất giữ) ấy.”
Dứt chương Da Thú là chương thứ năm.
--ooOoo--
Trong chương này có sáu mươi ba sự việc.
TÓM LƯỢC CHƯƠNG NÀY
1. Vua xứ Magadha, và Soṇa Koḷivīsa, tám mươi ngàn vị trưởng làng, (đại đức) Sāgata ở Gijjhakūṭa đă phô bày nhiều Pháp thượng nhân.
2. Việc xuất gia, (các bàn chân) đă bị rách do nỗ lực, cây đàn vīṇa, (dép) một lớp, màu xanh, màu vàng, màu đỏ (máu), màu tím, và luôn cả màu đen nữa.
3. Màu đỏ tía, màu hồng, và đă cấm đoán dây buộc, (dép) phủ gót chân, trùm gối, trùm ống chân, lót bông g̣n, giống cánh gà, gắn sừng cừu, và dê.
4. (Dép có gắn) đuôi bọ cạp, lông công, và đủ các loại, (dép) được viền bằng da sư tử, cọp, và beo, hươu, rái cá, và mèo, sóc, cú mèo.
5. (Bàn chân) bị rách, đôi dép, bị khối u, chưa được rửa, (đạp nhằm) gốc cây, (âm thanh) ồn ào, (dép làm bằng lá) cây thốt nốt, cây tre, và cỏ, cỏ tranh, cỏ sậy, và dừa nước.
6. (Dép làm bằng) rễ sen, sợi len, vàng, bạc, ngọc ma-ni, ngọc bích, pha lê, đồng thau, và thủy tinh, thiếc, ch́, và đồng đỏ.
7. Ḅ cái, xe, vị bị bệnh, được kéo bằng ḅ đực, ghế nệm, các chỗ nằm, da thú lớn, với các da ḅ, và kẻ ác.
8. Của các cư sĩ, được buộc dây da, các vị đi vào, các vị bị bệnh, đại đức Mahākaccāyana, vị Soṇa, Nhóm Tám một cách mạch lạc.
9. Việc tu lên bậc trên với năm vị, dép có nhiều lớp, việc tắm thường xuyên, đă cho phép thảm bằng da, không tính việc đếm ngày. Vị Lănh Đạo đă ban năm điều đặc ân này cho trưởng lăo Soṇa.”
--ooOoo--