TAM TẠNG PĀLI - VIỆT tập 34
JĀTAKAPĀLI
- BỔN SANH tập III
Người Dịch: Tỳ khưu Indacanda
TẠNG KINH - TIỂU BỘ
JĀTAKAPĀLI - BỔN SANH
4914. Xưa, ở thành Pupphavatī có vị vua hung bạo tên là Ekarāja. Vị vua ấy đã hỏi viên quan tế tự mê muội dòng Bà-la-môn tên là Khaṇḍahāla (rằng):
4915. “Này Bà-la-môn, khanh thiện xảo về giáo lý và nghi thức, khanh hãy chỉ dạy con đường đi đến các cõi Trời mà những người, sau khi làm các phước thiện, từ nơi này đi đến nhàn cảnh.”
4916. “Tâu bệ hạ, những người, sau khi làm các phước thiện, từ nơi này đi đến nhàn cảnh là những người đã bố thí vật thí tối thắng, đã giết chết những kẻ không đáng giết.”
4917. “Thế vật thí tối thắng ấy là gì? Và những ai là những kẻ không đáng giết ở thế gian này? Khanh hãy giải thích về điều này cho chúng tôi, rồi chúng tôi sẽ hiến dâng, hãy để chúng tôi bố thí các vật thí.”
4918. “Tâu bệ hạ, cần phải hiến dâng với bốn người con, với bốn vương phi, với bốn thị dân (giàu có), với bốn con bò mộng, với bốn con ngựa. Tâu bệ hạ, cần phải hiến dâng với nhóm bốn của tất cả các thứ.”
4919. Nghe được tin ấy: “Các hoàng tử, các quý phi ở nội cung hãy bị giết chết,” đã có một tiếng gào thét do sự kinh hoàng; âm thanh đã vươn lên rất cao.
4920. “Các khanh hãy đi và hãy báo cho các vị hoàng tử Canda, Suriya, Bhaddasena, Sūra, và Vāmagotta rằng: ‘Nghe nói các vị hãy tập trung lại vì mục đích của lễ hiến dâng.’
4921. Các khanh hãy báo cho cả các công chúa Upasenī, Kokilā, Muditā, và luôn cả Nandā rằng: ‘Nghe nói các vị hãy tập trung lại vì mục đích của lễ hiến dâng.’
4922. (Các khanh hãy báo cho cả) hoàng hậu Vijayā của trẫm, các phi tần Erāvatī, Kesinī, và Sunandā rằng: ‘Các vị có được những tướng mạo cao quý. Nghe nói các vị hãy tập trung lại vì mục đích của lễ hiến dâng.’
4923. Các khanh hãy nói luôn cả các gia chủ Puṇṇamukha, Bhaddiya, Sigāla, và gia chủ Vaḍḍha rằng: ‘Nghe nói các vị hãy tập trung lại vì mục đích của lễ hiến dâng.’”
4924. Các gia chủ ấy, được vợ con vây quanh, đã tụ hội lại tại nơi ấy và đã nói rằng: “Tâu bệ hạ, xin bệ hạ hãy cho tất cả chúng tôi làm người hầu hạ, hoặc bệ hạ hãy tuyên bố chúng tôi là những kẻ nô lệ.”
4925. “Luôn cả con voi Abhayaṅkara của trẫm, con voi Nālāgiri, con voi Accuta, và con voi Varuṇadanta, các khanh hãy tức tốc đem chúng lại; chúng sẽ được sử dụng vì mục đích của lễ hiến dâng.
4926. Luôn cả con ngựa báu Kesi, con ngựa Surāmukha, con ngựa Puṇṇaka, và con ngựa Vinataka, các khanh hãy tức tốc đem chúng lại; chúng sẽ được sử dụng vì mục đích của lễ hiến dâng.
4927. Luôn cả con bò đực Yūthapati, Anoja, Nisabha, và Gavampati, các khanh cũng hãy đem chúng lại cho trẫm. Hãy gom tất cả lại thành từng nhóm. Chúng ta sẽ hiến dâng. Chúng ta hãy bố thí các vật thí.
4928. Các khanh hãy sẵn sàng mọi thứ cho lễ hiến dâng vào (ngày mai) lúc mặt trời mọc lên. Và các khanh hãy báo tin cho các hoàng tử, hãy để cho các hoàng tử vui sướng đêm nay.
4929. Các khanh hãy sắp đặt mọi thứ cho lễ hiến dâng vào (ngày mai) lúc mặt trời mọc lên. Giờ đây, các khanh hãy báo cho các hoàng tử rằng: ‘Hôm nay là đêm cuối cùng của các vị.’”
4930. Mẫu hậu từ hoàng cung đi đến, trong khi khóc lóc, đã nói với vị vua ấy về việc này rằng: “Này con, nghe nói lễ hiến dâng của con sẽ được thực hiện với bốn hoàng tử?”
4931. “Trong khi hoàng tử Canda bị giết chết, tất cả những người con trai của trẫm cũng bị từ bỏ. Sau khi cúng tế cuộc lễ hiến dâng với bốn người con trai, trẫm sẽ đi đến nhàn cảnh, cõi Trời.”
4932. “Này con, con chớ tin rằng: ‘Nghe nói có được nhàn cảnh là do việc hiến dâng những người con trai.’ Đạo lộ ấy đưa đến các địa ngục, đạo lộ ấy thật sự không đưa đến các cõi Trời.
4933. Này Koṇḍañña, con hãy ban phát các vật thí và sự không hãm hại đến tất cả sinh linh và các loài đang hiện hữu. Đạo lộ ấy đưa đến nhàn cảnh, không phải đạo lộ với việc hiến dâng những người con trai”
4934. “Theo lời nói của các vị giáo thọ, trẫm sẽ giết chết (hai hoàng tử) Canda và Suriya. Sau khi hiến dâng những người con trai khó có thể từ bỏ, trẫm sẽ đi đến nhàn cảnh, cõi Trời.”
4935. Phụ hoàng Vasavatti cũng đã nói với vị vua ấy, đứa con trai ruột của mình, về việc này rằng: “Này con, nghe nói lễ hiến dâng của con sẽ được thực hiện với bốn hoàng tử?”
4936. “Trong khi hoàng tử Canda bị giết chết, tất cả những người con trai của trẫm cũng bị từ bỏ. Sau khi cúng tế cuộc lễ hiến dâng với bốn người con trai, trẫm sẽ đi đến nhàn cảnh, cõi Trời.”
4937. “Này con, con chớ tin rằng: ‘Nghe nói có được nhàn cảnh là do việc hiến dâng những người con trai.’ Đạo lộ ấy đưa đến các địa ngục, đạo lộ ấy thật sự không đưa đến các cõi Trời.
4938. Này Koṇḍañña, con hãy ban phát các vật thí và sự không hãm hại đến tất cả sinh linh và các loài đang hiện hữu. Đạo lộ ấy đưa đến nhàn cảnh, không phải đạo lộ với việc hiến dâng những người con trai.”
4939. “Theo lời nói của các vị giáo thọ, trẫm sẽ giết chết (hai hoàng tử) Canda và Suriya. Sau khi hiến dâng những người con trai khó có thể từ bỏ, trẫm sẽ đi đến nhàn cảnh, cõi Trời.”
4940. “Này Koṇḍañña, con hãy ban phát các vật thí và sự không hãm hại đến tất cả sinh linh và các loài đang hiện hữu. Được tùy tùng bởi các hoàng tử, con hãy hộ trì đất nước và dân chúng.”
(Lời hoàng tử Canda)
4941. “Tâu bệ hạ, chớ giết chết chúng con. Bệ hãy hãy ban chúng con làm những nô lệ cho quan tế tự Khaṇḍahāla, thậm chí là bị trói buộc bằng xích ở chân. Hãy để chúng con trông nom các con voi và các con ngựa.
4942. Tâu bệ hạ, chớ giết chết chúng con. Bệ hãy hãy ban chúng con làm nô lệ cho quan tế tự Khaṇḍahāla, thậm chí là bị trói buộc bằng xích ở chân. Hãy để chúng con hốt dọn các bãi phân voi.
4943. Tâu bệ hạ, chớ giết chết chúng con. Bệ hãy hãy ban chúng con làm nô lệ cho quan tế tự Khaṇḍahāla, thậm chí là bị trói buộc bằng xích ở chân. Hãy để chúng con hốt dọn các bãi phân ngựa.
4944. Tâu bệ hạ, chớ giết chết chúng con. Bệ hãy hãy ban chúng con làm nô lệ cho quan tế tự Khaṇḍahāla, là người mà bệ hạ có nhiều yêu thích. Thậm chí, nếu bị trục xuất khỏi đất nước, chúng con sẽ đi xin ăn.”
(Lời đức vua Ekarāja)
4945. “Sự khổ đau quả thật đã sanh lên ở trẫm, trong khi chúng than van bởi vì mong muốn sự sống. Giờ đây, các khanh hãy phóng thích các hoàng tử. Cũng đã đủ cho trẫm với việc hiến dâng các người con.”
(Lời quan tế tự Khaṇḍahāla)
4946. “Thật sự trước đây, thần đã nói với bệ hạ rằng: Cuộc lễ này khó thực hiện và khó hoàn thành. Giờ tại sao bệ hạ lại làm xáo trộn lễ hiến dâng đã được chuẩn bị của chúng ta?
4947. Những người nào hiến dâng, và ngay cả những người nào bảo hiến dâng, rồi luôn cả những người nào tùy hỷ cuộc đại lễ hiến dâng như thế này của những người đang hiến dâng, tất cả đều đi đến nhàn cảnh.”
(Lời hoàng tử Canda)
4948. “Tâu bệ hạ, tại sao trước đây vị Bà-la-môn đã đọc tụng sự an lành cho chúng con, giờ không có nguyên do, bệ hạ lại ra lệnh giết chúng con vì mục đích của lễ hiến dâng?
4949. Cũng vào trước đây, bệ hạ đã không giết chết, đã không ra lệnh giết chết chúng con trong khi chúng con còn nhỏ tuổi. Giờ chúng con là thanh niên, đã đạt đến tuổi trưởng thành, thưa cha, chúng con không phải là những kẻ tồi bại, tại sao chúng con lại bị giết chết?
4950. Tâu đại vương, xin cha hãy nhìn chúng con đã được vũ trang, cỡi voi, cỡi ngựa, đang chiến đấu ngay ở trận tiền, những dũng sĩ như chúng con không phải thật sự đang vì mục đích của sự hiến dâng hay sao?
4951. Những dũng sĩ như chúng con xông pha ở biên giới khi có nổi loạn hoặc ở những cánh rừng, để rồi, thưa cha, chúng con bị giết chết không đúng nơi chốn, không có nguyên do.
4952. Ngay cả những con chim mái cũng đã thực hiện những tổ ấm bằng cỏ rồi sinh sống; những chú chim con được chúng yêu quý. Còn chúng con, tâu bệ hạ, ngài lại bảo giết chết chúng con.
4953. Cha chớ tin tưởng gã ấy; lão Khaṇḍahāla không thể giết chết con. Bởi vì, tâu bệ hạ, sau khi giết chết con, không lâu sau, gã ấy cũng có thể giết chết cha.
4954. Tâu đại vương, các vua chúa ban thưởng ân huệ là ngôi làng, ân huệ là thị trấn, thậm chí của cải cho gã này. Sau đó, thậm chí chúng trở thành những kẻ có thức ăn cao quý, bởi vì những gã này thọ hưởng ở gia tộc này gia tộc khác.
4955. Tâu đại vương, chúng còn muốn phản bội thậm chí đối với những gia tộc như thế ấy. Tâu bệ hạ, còn hơn thế nữa, những gã Bà-la-môn này là những kẻ vô ơn.
4956. Tâu bệ hạ, chớ giết chết chúng con. Bệ hãy hãy ban chúng con làm những nô lệ cho quan tế tự Khaṇḍahāla, thậm chí là bị trói buộc bằng xích ở chân. Hãy để chúng con trông nom các con voi và các con ngựa.
4957. Tâu bệ hạ, chớ giết chết chúng con. Bệ hãy hãy ban chúng con làm nô lệ cho quan tế tự Khaṇḍahāla, thậm chí là bị trói buộc bằng xích ở chân. Hãy để chúng con hốt dọn các bãi phân voi.
4958. Tâu bệ hạ, chớ giết chết chúng con. Bệ hãy hãy ban chúng con làm nô lệ cho quan tế tự Khaṇḍahāla, thậm chí là bị trói buộc bằng xích ở chân. Hãy để chúng con hốt dọn các bãi phân ngựa.
4959. Tâu bệ hạ, chớ giết chết chúng con. Bệ hãy hãy ban chúng con làm nô lệ cho quan tế tự Khaṇḍahāla, là người mà bệ hạ có nhiều yêu thích. Thậm chí, nếu bị trục xuất khỏi đất nước, chúng con sẽ đi xin ăn.”
(Lời đức vua Ekarāja)
4960. “Sự khổ đau quả thật đã sanh lên ở trẫm, trong khi chúng than van bởi vì mong muốn sự sống. Giờ đây, các khanh hãy phóng thích các hoàng tử. Cũng đã đủ cho trẫm với việc hiến dâng các người con.”
(Lời quan tế tự Khaṇḍahāla)
4961. “Thật sự trước đây, thần đã nói với bệ hạ rằng: Cuộc lễ này khó thực hiện và khó hoàn thành. Giờ tại sao bệ hạ lại làm xáo trộn lễ hiến dâng đã được chuẩn bị của chúng ta?
4962. Những người nào hiến dâng, và ngay cả những người nào bảo hiến dâng, rồi luôn cả những người nào tùy hỷ cuộc đại lễ hiến dâng như thế này của những người đang hiến dâng, tất cả đều đi đến nhàn cảnh.”
(Lời hoàng tử Canda)
4963. “Nếu thật sự những người, sau khi hiến dâng những đứa con trai, lìa đời từ nơi này rồi đi đến Thiên giới, vậy thì gã Bà-la-môn hãy hiến dâng trước, rồi ngài hiến dâng sau, tâu bệ hạ.
4964. Nếu thật sự những người, sau khi hiến dâng những đứa con trai, lìa đời từ nơi này rồi đi đến Thiên giới, vậy thì gã Khaṇḍahāla này hãy hiến dâng những đứa con trai của mình đi.
4965. Trong khi biết như vậy, tại sao gã Khaṇḍahāla của bệ hạ không giết chết những đứa con trai, không giết chết toàn bộ thân quyến và bản thân?”
4966. Những kẻ nào hiến dâng, và ngay cả những kẻ nào bảo hiến dâng, rồi luôn cả những kẻ nào tùy hỷ cuộc đại lễ hiến dâng như thế này của những kẻ đang hiến dâng, tất cả đều đi đến địa ngục.”
(Lời hoàng tử Canda nói với dân chúng)
4967. “Nghe nói các gia chủ và các nữ gia chủ ở kinh thành là những người có lòng yêu thương con cái, tại sao các người không quở trách đức vua rằng: ‘Xin bệ hạ chớ giết chết đứa con trai ruột thịt.’
4968. Và nghe nói các gia chủ và các nữ gia chủ ở kinh thành là những người có lòng yêu thương con cái, tại sao các người không quở trách đức vua rằng: ‘Xin bệ hạ chớ giết chết đứa con trai của mình.’
4969. Ta luôn luôn là người có lòng mong mỏi sự tấn hóa và lợi ích cho đức vua, cho xứ sở. Không có bất cứ người dân nào cùng với ta nói lên sự bất bình về việc này.”
(Lời hoàng tử Canda nói với các vương phi)
4970. “Này các nương nương, các nàng hãy đi đến nói với phụ vương và quan tế tự Khaṇḍahāla rằng: ‘Các ngài chớ giết chết các hoàng tử là những người không tồi bại, giống như loài sư tử.’
4971. Này các nương nương, các nàng hãy đi đến nói với phụ vương và quan tế tự Khaṇḍahāla rằng: ‘Các ngài chớ giết chết các hoàng tử là những người được toàn bộ thế gian mong mỏi.’
4972. Nếu ta được sanh ra ở gia đình người thợ làm xe, hoặc ở gia đình người hốt rác, nếu ta được sanh ra giữa những người đan tre, thì quả thật hôm nay, đức vua không thể nào giết chết ta vì mục đích của lễ hiến dâng.
4973. Hỡi tất cả các người phụ nữ, các nàng hãy đi đến quỳ mọp xuống ở hai bàn chân của ngài Khaṇḍahāla. Ta không nhìn thấy lỗi lầm (nào của ta đối với ông ấy).
4974. Hỡi tất cả các người phụ nữ, các nàng hãy đi đến quỳ xuống ở hai bàn chân của ngài Khaṇḍahāla (nói rằng): ‘Thưa ngài, chúng tôi đã đối đãi xấu xa điều gì với ngài?’”
4975. Sau khi nhìn thấy các anh trai bị dẫn đi hành quyết, (công chúa út) Selā đã than van một cách thảm thương rằng: “Nghe nói lễ hiến dâng đã được cha của con lập ra vì lòng ham muốn cõi Trời.”
4976. Vāsula (con trai hoàng tử Canda) đi tới, đi lui, và đi vòng quanh, rồi đối diện với đức vua (nói rằng): “Chớ giết chết cha của chúng con. Chúng con còn trẻ thơ, chưa đạt đến tuổi trưởng thành.”
(Lời đức vua Ekarāja)
4977. “Này Vāsula, người cha này thuộc về cháu. Cháu hãy đi đến gặp cha cháu đi. Sự khổ đau quả thật đã sanh lên ở trẫm, trong khi cháu nó than van ở nội cung. Giờ đây, các khanh hãy phóng thích các hoàng tử. Cũng đã đủ cho trẫm với việc hiến dâng các người con.”
(Lời quan tế tự Khaṇḍahāla)
4978. “Thật sự trước đây, thần đã nói với bệ hạ rằng: Cuộc lễ này khó thực hiện và khó hoàn thành. Giờ tại sao bệ hạ lại làm xáo trộn lễ hiến dâng đã được chuẩn bị của chúng ta?
4979. Những người nào hiến dâng, và ngay cả những người nào bảo hiến dâng, rồi luôn cả những người nào tùy hỷ cuộc đại lễ hiến dâng như thế này của những người đang hiến dâng, tất cả đều đi đến nhàn cảnh.
4980. Tâu đức vua Ekarāja, lễ hiến dâng đã được chuẩn bị với mọi thứ bảo vật, đã được sẵn sàng cho ngài. Tâu bệ hạ, xin bệ hạ hãy tiến hành. Khi đi đến cõi Trời, bệ hạ sẽ vui vướng.”
4981. Bảy trăm nàng trẻ tuổi này, chính là những người vợ của hoàng tử Candaka, buông xõa mái tóc, khóc lóc, đi dọc theo con đường.
4982. Lại còn một số nàng khác, tựa như chư Thiên ở vườn Nandana vừa giáng trần, vì sầu muộn, buông xõa mái tóc, khóc lóc, đi dọc theo con đường.
4983. Hai hoàng tử Canda và Suriya, mặc vải lụa sạch sẽ của xứ Kāsi, có đeo bông tai, được thoa kỳ nam và trầm hương, bị dẫn đi vì mục đích hiến dâng của đức vua Ekarāja.
4984. Hai hoàng tử Canda và Suriya, mặc vải lụa sạch sẽ của xứ Kāsi, có đeo bông tai, được thoa kỳ nam và trầm hương, bị dẫn đi, đã gây ra cho mẫu hậu nỗi sầu muộn trong trái tim.
4985. Hai hoàng tử Canda và Suriya, mặc vải lụa sạch sẽ của xứ Kāsi, có đeo bông tai, được thoa kỳ nam và trầm hương, bị dẫn đi, đã gây ra cho mọi người nỗi sầu muộn trong trái tim.
4986. Hai hoàng tử Canda và Suriya, đã thọ dụng hương vị của món thịt, đã được tắm rửa kỹ lưỡng bởi người hầu tắm, có đeo bông tai, được thoa kỳ nam và trầm hương, bị dẫn đi vì mục đích hiến dâng của đức vua Ekarāja.
4987. Hai hoàng tử Canda và Suriya, đã thọ dụng hương vị của món thịt, đã được tắm rửa kỹ lưỡng bởi người hầu tắm, có đeo bông tai, được thoa kỳ nam và trầm hương, bị dẫn đi, đã gây ra cho mẫu hậu nỗi sầu muộn trong trái tim.
4988. Hai hoàng tử Canda và Suriya, đã thọ dụng hương vị của món thịt, đã được tắm rửa kỹ lưỡng bởi người hầu tắm, có đeo bông tai, được thoa kỳ nam và trầm hương, bị dẫn đi, đã gây ra cho mọi người nỗi sầu muộn trong trái tim.
4989. Trước đây, hai vị hoàng tử Canda và Suriya cỡi trên những con voi cao quý di chuyển cùng với bầy voi; hôm nay, chính cả hai vị ấy phải đi bộ.
4990. Trước đây, hai vị hoàng tử Canda và Suriya cỡi trên những con ngựa cao quý di chuyển cùng với bầy ngựa; hôm nay, chính cả hai vị ấy phải đi bộ.
4991. Trước đây, hai vị hoàng tử Canda và Suriya cỡi trên những cỗ xe cao quý di chuyển cùng với đoàn xe; hôm nay, chính cả hai vị ấy phải đi bộ.
4992. Trước đây, quả thật hai vị hoàng tử Canda và Suriya xuất hành với những con ngựa nai nịt bằng vàng; hôm nay, chính cả hai vị ấy phải đi bộ.
(Lời dân chúng ta thán)
4993. “Nếu chim muốn có thịt, chim hãy bay về hướng đông của thành Pupphavatī. Tại đây, đức vua Ekarāja, bị mê muội, cúng tế cuộc lễ hiến dâng với bốn hoàng tử.
4994. Nếu chim muốn có thịt, chim hãy bay về hướng đông của thành Pupphavatī. Tại đây, đức vua Ekarāja, bị mê muội, cúng tế cuộc lễ hiến dâng với bốn công chúa.
4995. Nếu chim muốn có thịt, chim hãy bay về hướng đông của thành Pupphavatī. Tại đây, đức vua Ekarāja, bị mê muội, cúng tế cuộc lễ hiến dâng với bốn hoàng hậu
4996. Nếu chim muốn có thịt, chim hãy bay về hướng đông của thành Pupphavatī. Tại đây, đức vua Ekarāja, bị mê muội, cúng tế cuộc lễ hiến dâng với bốn gia chủ.
4997. Nếu chim muốn có thịt, chim hãy bay về hướng đông của thành Pupphavatī. Tại đây, đức vua Ekarāja, bị mê muội, cúng tế cuộc lễ hiến dâng với bốn con voi.
4998. Nếu chim muốn có thịt, chim hãy bay về hướng đông của thành Pupphavatī. Tại đây, đức vua Ekarāja, bị mê muội, cúng tế cuộc lễ hiến dâng với bốn con ngựa.
4999. Nếu chim muốn có thịt, chim hãy bay về hướng đông của thành Pupphavatī. Tại đây, đức vua Ekarāja, bị mê muội, cúng tế cuộc lễ hiến dâng với bốn con bò đực.
5000. Nếu chim muốn có thịt, chim hãy bay về hướng đông của thành Pupphavatī. Tại đây, đức vua Ekarāja, bị mê muội, cúng tế cuộc lễ hiến dâng với nhóm bốn của tất cả các thứ.
5001. Tòa lâu đài này, nội cung này của hoàng tử là vô cùng đáng yêu. Bốn vị hoàng tử ấy, giờ đây, bị đưa đi hành quyết.
5002. Ngôi nhà mái nhọn này của hoàng tử làm bằng vàng, được chưng bày với những bông hoa và tràng hoa. Bốn vị hoàng tử ấy, giờ đây, bị đưa đi hành quyết.
5003. Vườn thượng uyển này của hoàng tử là đáng yêu, khéo được nở rộ hoa vào mọi thời điểm. Bốn vị hoàng tử ấy, giờ đây, bị đưa đi hành quyết.
5004. Khu rừng cây asoka này của hoàng tử là đáng yêu, khéo được nở rộ hoa vào mọi thời điểm. Bốn vị hoàng tử ấy, giờ đây, bị đưa đi hành quyết.
5005. Khu rừng cây kaṇikāra này của hoàng tử là đáng yêu, khéo được nở rộ hoa vào mọi thời điểm. Bốn vị hoàng tử ấy, giờ đây, bị đưa đi hành quyết.
5006. Khu rừng cây pāṭali này của hoàng tử là đáng yêu, khéo được nở rộ hoa vào mọi thời điểm. Bốn vị hoàng tử ấy, giờ đây, bị đưa đi hành quyết.
5007. Khu rừng xoài này của hoàng tử là đáng yêu, khéo được nở rộ hoa vào mọi thời điểm. Bốn vị hoàng tử ấy, giờ đây, bị đưa đi hành quyết.
5008. Hồ nước này của hoàng tử được bao phủ bởi các đóa sen hồng, sen trắng. Và những chiếc thuyền được khảm vàng, được tô điểm với những chuỗi bông hoa, là vô cùng đáng yêu. Bốn vị hoàng tử ấy, giờ đây, bị đưa đi hành quyết.
5009. Con voi báu này của hoàng tử là con voi Erāvaṇa có cặp ngà lực lưỡng. Bốn vị hoàng tử ấy, giờ đây, bị đưa đi hành quyết.
5010. Con ngựa báu này của hoàng tử là con ngựa có móng liền lặn (không bị nứt nẻ). Bốn vị hoàng tử ấy, giờ đây, bị đưa đi hành quyết.
5011. Cỗ xe ngựa này của hoàng tử là xinh xắn, được tô điểm với châu ngọc, có âm thanh như tiếng kêu của loài chim thần sāliya khi di chuyển; các vị hoàng tử, ngự ở nơi ấy, đã chói sáng tựa như chư Thiên ở khu vườn Nandana. Bốn vị hoàng tử ấy, giờ đây, bị đưa đi hành quyết.
5012. Vì sao đức vua lại bị mê muội rồi sẽ cúng tế cuộc lễ hiến dâng với bốn hoàng tử xinh đẹp tựa như vàng, có thân thể đã được bôi trầm hương?
5013. Vì sao đức vua lại bị mê muội rồi sẽ cúng tế cuộc lễ hiến dâng với bốn công chúa xinh đẹp tựa như vàng, có thân thể đã được bôi trầm hương?
5014. Vì sao đức vua lại bị mê muội rồi sẽ cúng tế cuộc lễ hiến dâng với bốn hoàng hậu xinh đẹp tựa như vàng, có thân thể đã được bôi trầm hương?
5015. Vì sao đức vua lại bị mê muội rồi sẽ cúng tế cuộc lễ hiến dâng với bốn gia chủ xinh đẹp tựa như vàng, có thân thể đã được bôi trầm hương?
5016. Giống như thôn làng và thị trấn trở thành khu rừng rộng lớn, vắng vẻ, không bóng người, kinh thành Pupphavatī sẽ là tương tự như thế, khi hai vị hoàng tử Canda và Suriya bị hiến dâng.”
(Lời mẫu hậu Gotamī)
5017. “Thiếp sẽ trở nên điên cuồng, bị tiêu hoại sức sống, và bị phủ đầy bụi đất, nếu các người giết chết Canda cao quý, tâu bệ hạ, các hơi thở của thiếp bị tắc nghẹn.
5018. Thiếp sẽ trở nên điên cuồng, bị tiêu hoại sức sống, và bị phủ đầy bụi đất, nếu các người giết chết Canda cao quý, tâu bệ hạ, các hơi thở của thiếp bị tắc nghẹn.
5019. Tại sao các nàng dâu có lời nói trìu mến với nhau này, Ghaṭṭiyā, Oparakkhī, Pokkharakkhī, Nāyikā, trong khi nhảy múa trước Canda và Suriya, không có thể làm cho các con trai của ta vui thích? Người sánh bằng các nàng ấy không tìm thấy.
5020. Này Khaṇḍahāla, cầu cho mẹ của ngươi phải gánh chịu nỗi sầu muộn trong trái tim này của ta, là nỗi sầu muộn trong trái tim của ta khi hoàng tử Canda bị đưa đi hành quyết.
5021. Này Khaṇḍahāla, cầu cho mẹ của ngươi phải gánh chịu nỗi sầu muộn trong trái tim này của ta, là nỗi sầu muộn trong trái tim của ta khi hoàng tử Suriya bị đưa đi hành quyết.
5022. Này Khaṇḍahāla, cầu cho vợ của ngươi phải gánh chịu nỗi sầu muộn trong trái tim này của ta, là nỗi sầu muộn trong trái tim của ta khi hoàng tử Canda bị đưa đi hành quyết.
5023. Này Khaṇḍahāla, cầu cho vợ của ngươi phải gánh chịu nỗi sầu muộn trong trái tim này của ta, là nỗi sầu muộn trong trái tim của ta khi hoàng tử Suriya bị đưa đi hành quyết.
5024. Này Khaṇḍahāla, (cầu cho) mẹ của ngươi không thể gặp lại những đứa con trai và không thể gặp lại người chồng, là kẻ đã giết chết các hoàng tử, những người không tồi bại, giống như loài sư tử.
5025. Này Khaṇḍahāla, (cầu cho) mẹ của ngươi không thể gặp lại những đứa con trai và không thể gặp lại người chồng, là kẻ đã giết chết các hoàng tử, những người được toàn bộ thế gian mong mỏi.
5026. Này Khaṇḍahāla, (cầu cho) vợ của ngươi không thể gặp lại những đứa con trai và không thể gặp lại người chồng, là kẻ đã giết chết các hoàng tử, những người không tồi bại, giống như loài sư tử.
5027. Này Khaṇḍahāla, (cầu cho) vợ của ngươi không thể gặp lại những đứa con trai và không thể gặp lại người chồng, là kẻ đã giết chết các hoàng tử, những người được toàn bộ thế gian mong mỏi.”
(Lời hoàng tử Canda nói với phụ vương)
5028. “Tâu bệ hạ, chớ giết chết chúng con. Bệ hãy hãy ban chúng con làm những nô lệ cho quan tế tự Khaṇḍahāla, thậm chí là bị trói buộc bằng xích ở chân. Hãy để chúng con trông nom các con voi và các con ngựa.
5029. Tâu bệ hạ, chớ giết chết chúng con. Bệ hãy hãy ban chúng con làm nô lệ cho quan tế tự Khaṇḍahāla, thậm chí là bị trói buộc bằng xích ở chân. Hãy để chúng con hốt dọn các bãi phân voi.
5030. Tâu bệ hạ, chớ giết chết chúng con. Bệ hãy hãy ban chúng con làm nô lệ cho quan tế tự Khaṇḍahāla, thậm chí là bị trói buộc bằng xích ở chân. Hãy để chúng con hốt dọn các bãi phân ngựa.
5031. Tâu bệ hạ, chớ giết chết chúng con. Bệ hãy hãy ban chúng con làm nô lệ cho người mà bệ hạ có nhiều yêu thích. Thậm chí, nếu bị trục xuất khỏi đất nước, chúng con sẽ đi xin ăn.
5032. Những người phụ nữ đi đến cầu xin ơn trên, mỏi mong có được con trai, mặc dầu nghèo khó. Một số từ bỏ các niềm khao khát bởi vì họ không đạt được những người con trai.
5033. Các phụ nữ tạo ra các niềm an ủi rằng: ‘Mong rằng những đứa con trai được sanh ra cho chúng tôi, từ đó tạo ra những đứa cháu trai.’ Giờ không có nguyên do, bệ hạ lại ra lệnh giết chúng con vì mục đích của lễ hiến dâng.
5034. Các phụ nữ đạt được đứa con trai do sự cầu xin. Xin cha chớ giết chết chúng con. Xin cha chớ cúng tế cuộc lễ hiến dâng này với những người con trai đã đạt được một cách khó khăn.
5035. Các phụ nữ đạt được đứa con trai do sự cầu xin. Xin cha chớ giết chết chúng con. Xin cha chớ cách ly mẹ của chúng con với những người con trai đã đạt được một cách khốn khổ.”
(Lời hoàng tử Canda nói với mẫu hậu)
5036. “Thưa mẹ, mẹ đã nuôi dưỡng Canda với nhiều khó khăn, giờ mẹ bị mất đứa con trai. Con xin đảnh lễ hai bàn chân của mẹ. Mong rằng cha con đạt được đời sau.
5037. Thưa mẹ, giờ xin mẹ hãy ôm lấy con. Xin mẹ hãy cho con đảnh lễ hai bàn chân của mẹ. Giờ đây, con ra đi đến nơi vô cùng xa xăm vì mục đích hiến dâng của đức vua Ekarāja.
5038. Thưa mẹ, giờ xin mẹ hãy ôm lấy con. Xin mẹ hãy cho con đảnh lễ hai bàn chân của mẹ. Giờ đây, con ra đi đến nơi vô cùng xa xăm sau khi đã gây ra cho mẹ nỗi sầu muộn trong trái tim.
5039. Thưa mẹ, giờ xin mẹ hãy ôm lấy con. Xin mẹ hãy cho con đảnh lễ hai bàn chân của mẹ. Giờ đây, con ra đi đến nơi vô cùng xa xăm sau khi đã gây ra cho mọi người nỗi sầu muộn trong trái tim.”
(Lời mẫu hậu Gotamī)
5040. “Này người con trai của Gotamī (hoàng tử Canda), giờ con hãy buộc vòng đội đầu gồm các lá sen, có sự trộn lẫn với các đài hoa campaka; việc này là tập quán cổ truyền của con.
5041. Nào, con hãy thoa dầu thoa trầm hương của con lần cuối cùng; khéo được thoa với chúng, con sẽ chói sáng ở tập thể các vị vua.
5042. Nào, con hãy mặc vào các tấm vải mềm mại xứ Kāsi lần cuối cùng; khéo được trang phục với chúng, con sẽ chói sáng ở tập thể các vị vua.
5043. Con hãy mang các vật trang sức ở cánh tay đã được tô điểm với ngọc trai, ngọc ma-ni, và vàng; với các vật trang sức ở cánh tay, con sẽ chói sáng ở tập thể các vị vua.”
(Lời của nàng Candā, chánh phi của hoàng tử Canda)
5044. “Có lẽ bậc hộ quốc này, vị chúa tể trái đất, người thừa kế xứ sở, vị chúa tể vĩ đại của thế gian, không khởi lên lòng yêu mến đối với những người con trai.”
(Lời của đức vua Ekarāja)
5045. “Những người con trai là đáng yêu đối với trẫm, bản thân trẫm cũng đáng yêu, và các nàng là những cô con dâu (cũng đáng yêu). Và trong khi ước nguyện cõi Trời, vì lý do ấy, trẫm sẽ giết chết (những người ấy).”
(Lời của nàng Candā, chánh phi của hoàng tử Canda)
5046. “Xin bệ hạ hãy giết con trước. Xin bệ hạ chớ làm vỡ tan trái tim đau khổ của con. Tâu bệ hạ, người con trai của ngài đã được trang điểm, xinh đẹp, thanh nhã.
5047. Giờ xin bệ hạ hãy giết chết con. Con sẽ có chung thế giới cùng với Canda. Xin bệ hạ hãy tạo phước báu lớn lao. Hãy để cả hai chúng con tiêu dao ở thế giới bên kia.”
(Lời của đức vua Ekarāja)
5048. “Này Candā, con chớ có ưa thích (cái chết). Này cô gái có cặp mắt to, các em chồng của con có nhiều; họ sẽ khiến con vui thích khi người con trai của Gotamī (hoàng tử Canda) đã được hiến dâng.”
5049. Khi được nói như vậy, nàng Candā đã hành hạ bản thân bằng các lòng bàn tay nhỏ nhắn (nói rằng): “Đã quá đủ với cuộc sống! Con sẽ uống thuốc độc, con sẽ tự vẫn.
5050. Có lẽ các bạn bè, các quan cố vấn, và các thân hữu của đức vua này không có mặt nên họ không tâu với ngài rằng: ‘Xin bệ hạ chớ giết chết đứa con trai ruột thịt.’
5051. Có lẽ các bạn bè, các bà con, và các thân hữu của đức vua này không có mặt nên họ không tâu với ngài rằng: ‘Xin bệ hạ chớ giết chết đứa con trai của mình.’
5052. Tâu bệ hạ, những người con trai này của con cũng có những đức tính tốt, có mang vòng ở bắp tay. Bệ hạ hãy cúng tế cuộc lễ hiến dâng với chúng rồi hãy phóng thích người con trai của Gotamī (hoàng tử Canda).
5053. Tâu đại vương, ngài hãy băm con thành trăm mảnh và hãy dâng hiến theo bảy cách (ở bảy nơi). Chớ giết chết người con trai cả, là người không tồi bại, giống như loài sư tử.
5054. Tâu đại vương, ngài hãy băm con thành trăm mảnh và hãy dâng hiến theo bảy cách (ở bảy nơi). Chớ giết chết người con trai cả, là người được toàn bộ thế gian mong mỏi.”
(Lời hoàng tử Canda)
5055. “Có nhiều đồ trang sức bằng ngọc trai, ngọc ma-ni, và ngọc bích giá trị cao thấp khác nhau đã được ban tặng cho nàng vào lúc chuyện trò vui vẻ; vật này là quà tặng cuối cùng cho nàng.”
(Lời của nàng Candā, chánh phi của hoàng tử Canda)
5056. “Các chuỗi bông hoa nở rộ đã quàng vào ở vai của những vị nào, hôm nay thanh gươm sắc bén màu vàng sẽ rơi xuống ở vai của những vị ấy.
5057. Các chuỗi bông hoa sặc sỡ đã quàng vào ở vai của những vị nào, hôm nay thanh gươm sắc bén màu vàng sẽ rơi xuống ở vai của những vị ấy.
5058. Thật vậy, chẳng bao lâu nữa thanh gươm sẽ rơi xuống ở vai của các vị hoàng tử, và trái tim của thiếp không vỡ tan chừng nào còn có sự trói buộc vững bền của thiếp.
5059. Thưa Canda và Suriya, hai chàng mặc vải lụa sạch sẽ của xứ Kāsi, có đeo bông tai, được thoa kỳ nam và trầm hương, hai chàng hãy ra đi vì mục đích hiến dâng của đức vua Ekarāja.
5060. Thưa Canda và Suriya, hai chàng mặc vải lụa sạch sẽ của xứ Kāsi, có đeo bông tai, được thoa kỳ nam và trầm hương, hai chàng hãy ra đi, sau khi đã gây ra cho mẫu hậu nỗi sầu muộn trong trái tim.
5061. Thưa Canda và Suriya, hai chàng mặc vải lụa sạch sẽ của xứ Kāsi, có đeo bông tai, được thoa kỳ nam và trầm hương, hai chàng hãy ra đi, sau khi đã gây ra cho mọi người nỗi sầu muộn trong trái tim.
5062. Thưa Canda và Suriya, hai chàng đã thọ dụng hương vị của món thịt, đã được tắm rửa kỹ lưỡng bởi người hầu tắm, có đeo bông tai, được thoa kỳ nam và trầm hương, hai chàng hãy ra đi vì mục đích hiến dâng của đức vua Ekarāja.
5063. Thưa Canda và Suriya, hai chàng đã thọ dụng hương vị của món thịt, đã được tắm rửa kỹ lưỡng bởi người hầu tắm, có đeo bông tai, được thoa kỳ nam và trầm hương, hai chàng hãy ra đi, sau khi đã gây ra cho mẫu hậu nỗi sầu muộn trong trái tim.
5064. Thưa Canda và Suriya, hai chàng đã thọ dụng hương vị của món thịt, đã được tắm rửa kỹ lưỡng bởi người hầu tắm, có đeo bông tai, được thoa kỳ nam và trầm hương, hai chàng hãy ra đi, sau khi đã gây ra cho mọi người nỗi sầu muộn trong trái tim.”
5065. Khi tất cả đã được chuẩn bị, khi hoàng tử Canda đã ngồi xuống vì mục đích của lễ hiến dâng, người con gái của đức vua Pañcāla đã đi vòng quanh tất cả hội chúng, tay chắp lại (khấn nguyện rằng):
5066. “Kẻ ngu muội Khaṇḍahāla làm hành động độc ác là sự thật. Do lời nói chân thật này, hãy cho thiếp được chung sống với chồng.
5067. Các hàng phi nhân nào, cùng chư Dạ-xoa, chư sinh linh, và các loài đang hiện hữu nào có mặt ở nơi này, xin các ngài hãy thực hiện bổn phận đối với thiếp, hãy cho thiếp được chung sống với chồng.
5068. Chư Thiên nào, cùng chư Dạ-xoa, chư sinh linh, và các loài đang hiện hữu nào đã đi đến nơi này, xin các ngài hãy hộ trì thiếp, là kẻ tầm cầu sự nương nhờ, kẻ không có người bảo hộ,. Thiếp cầu xin các ngài, xin chớ để thiếp phải bị mất chồng.”
5069. Nghe được điều ấy, Thiên Vương Sakka đã vung cây búa sắt lên làm cho đức vua sợ hãi, rồi đã nói với đức vua điều này:
5070. “Này nhà vua tội lỗi, ngươi hãy thức tỉnh. Chớ để ta giáng xuống đầu ngươi. Chớ giết chết người con trai cả, là người không tồi bại, giống như loài sư tử.
5071. Này nhà vua tội lỗi, ngươi đã nhìn thấy những kẻ nào có sự mong muốn cõi Trời để rồi các con trai và các người vợ, cùng các gia chủ triệu phú lại bị giết chết?”
5072. Nghe được điều ấy, quan tế tự Khaṇḍahāla và đức vua, sau khi nhìn thấy việc này là không có thật, đã giải thoát các sự trói buộc cho tất cả, giống như việc ấy được dành cho những kẻ không có tội ác.
5073. Khi tất cả đã được thả ra, những người nào đã tụ họp tại nơi ấy vào lúc ấy, tất cả bọn họ, mỗi người một cục đá đã ném vào lão Khaṇḍahāla; việc ấy là cái chết dành cho lão.
5074. Tất cả những kẻ sau khi đã làm việc độc ác ấy như thế đã rơi vào địa ngục; bởi vì sau khi đã làm nghiệp ác, không thể nào từ nơi này đi đến nhàn cảnh.
5075. Khi tất cả đã được thả ra, những người đã tụ họp tại nơi ấy vào lúc ấy và tập thể các vị vua đã tụ họp lại, họ đã phong vương cho Canda.
5076. Khi tất cả đã được thả ra, những người đã tụ họp tại nơi ấy vào lúc ấy và các công chúa đã tụ họp lại, họ đã phong vương cho Canda.
5077. Khi tất cả đã được thả ra, những người đã tụ họp tại nơi ấy vào lúc ấy và tập thể chư Thiên đã tụ họp lại, họ đã phong vương cho Canda.
5078. Khi tất cả đã được thả ra, những người đã tụ họp tại nơi ấy vào lúc ấy và các Thiên nữ đã tụ họp lại, họ đã phong vương cho Canda.
5079. Khi tất cả đã được thả ra, những người đã tụ họp tại nơi ấy vào lúc ấy và tập thể các vị vua đã tụ họp lại, họ đã vẫy khăn chúc mừng.
5080. Khi tất cả đã được thả ra, những người đã tụ họp tại nơi ấy vào lúc ấy và các công chúa đã tụ họp lại, họ đã vẫy khăn chúc mừng.
5081. Khi tất cả đã được thả ra, những người đã tụ họp tại nơi ấy vào lúc ấy và tập thể chư Thiên đã tụ họp lại, họ đã vẫy khăn chúc mừng.
5082. Khi tất cả đã được thả ra, những người đã tụ họp tại nơi ấy vào lúc ấy và các Thiên nữ đã tụ họp lại, họ đã vẫy khăn chúc mừng.
5083. Khi tất cả đã được thả ra, hoàng tộc đã có nhiều sự vui mừng, đã reo vang: ‘Tự do khỏi sự trói buộc, giam cầm,’ đã làm cho thành phố tràn ngập niềm hoan hỷ.”
Bổn Sanh Quan Tế Tự Khaṇḍahāla là thứ năm. [542]
[Mục lục][01][02][03][04][05][06][07][08][09[10]
[Thư Mục Tổng Quát][Thư mục Bổn Sanh I][Thư mục Bổn Sanh II][Thư mục Bổn Sanh III]