SỐ 220
KINH ĐẠI BÁT-NHÃ BA-LA-MẬT-ĐA
HỘI THỨ II
Phẩm 46: Phật mẫu
(QUYỂN 441 - 442)
Hán dịch: Đời Đường, Tam tạng Pháp sư Huyền Trang.
Lại nữa Thiện Hiện, như có người nữ sinh ra và nuôi nấng các con, hoặc năm, hoặc mười, hai mươi, ba mươi, bốn mươi, năm mươi, hoặc trăm, hoặc ngàn người con. Khi người mẹ mắc bệnh những người con đều gắng sức tìm phương thuốc chữa trị và nghĩ: “Phải làm cách nào để mẹ chúng ta lành bệnh được an vui sống lâu, thân không bị các khổ, tâm hết sầu lo.”
Bấy giờ, những người con lo cho mẹ bằng cách tìm vật dụng che thân mẹ, không cho ruồi, muỗi, rắn, bò cạp, gió, nóng, đói khát... làm hại. Lại dùng các thứ vật ưa thích hảo hạng cung kính dâng lên mẹ và nói: “Mẹ chúng con hiền từ, sinh thành dưỡng dục chúng con, chỉ dạy nhiều sự nghiệp thế gian, chúng con không thể không báo đáp ân mẹ. Thiện Hiện, Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác cũng vậy, thường dùng Phật nhãn xem xét, hộ niệm Bátnhã ba-la-mật-đa sâu xa. Vì sao? Thiện Hiện, vì Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa thường sinh ra tất cả Phật pháp cho chúng ta, thường ban cho chúng ta trí Nhất thiết tướng, thường hiện bày thật tướng nơi các pháp thế gian. Vô lượng, vô số, vô biên Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác trong mười phương thế giới đang thanh tịnh thuyết pháp cũng thường dùng Phật nhãn xem xét, hộ niệm Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa. Vì sao? Thiện Hiện, vì Bátnhã ba-la-mật-đa sâu xa thường sinh ra Phật pháp cho tất cả Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác ở vô lượng, vô số, vô biên thế giới trong mười phương. Lại thường ban cho chư Như Lai trí Nhất thiết tướng; thường hiện bày thật tướng nơi các pháp thế gian. Do đó nên chư Phật của chúng ta thường dùng Phật nhãn xem xét, hộ niệm Bát-nhã ba-lamật-đa sâu xa để đền ân ấy, không thể dứt bỏ. Vì sao? Thiện Hiện, tất cả Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác có Tĩnh lự ba-la-mật-đa cho đến Bố thí bala-mật-đa đều do Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa như thế sinh ra; có pháp không bên trong cho đến pháp không không tánh tự tánh đều do Bát-nhã ba-lamật-đa sâu xa như thế sinh ra; có chân như cho đến cảnh giới chẳng thể nghĩ bàn đều do Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa như thế sinh ra; có Thánh đế khổ, tập, diệt, đạo đều do Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa như thế sinh ra; có bốn Tĩnh lự, bốn Vô lượng, bốn Định vô sắc đều do Bát-nhã ba-la-mậtđa sâu xa như thế sinh ra; có tám Giải thoát, tám Thắng xứ, chín Định thứ đệ, mười Biến xứ đều do Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa như thế sinh ra; có bốn Niệm trụ cho đến tám chi Thánh đạo đều do Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa như thế sinh ra; có pháp môn giải thoát Không, Vô tướng, Vô nguyện đều do Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa như thế sinh ra; có năm loại mắt, sáu phép thần thông đều do Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa như thế sinh ra; có mười lực của Như Lai cho đến mười tám pháp Phật bất cộng đều do Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa như thế sinh ra; có ba mươi hai tướng Đại sĩ, tám mươi vẻ đẹp, sắc thân mầu nhiệm đều do Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa như thế sinh ra; có pháp không quên mất, tánh luôn luôn xả đều do Bát-nhã ba-la-mật-đa như thế sinh ra; có tất cả pháp môn Đà-la-ni, tất cả pháp môn Tam-ma-địa đều do Bátnhã ba-la-mật-đa sâu xa như thế sinh ra; có trí Nhất thiết, trí Đạo tướng, trí Nhất thiết tướng đều do Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa như thế sinh ra; có quả Dự lưu, Nhất lai, Bất hoàn, A-la-hán, Độc giác Bồ-đề đều do Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa như thế sinh ra; có hạnh Đại Bồ-tát, quả vị Giác ngộ cao tột của chư Phật đều do Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa như thế sinh ra; có Dự lưu, Nhất lai, Bất hoàn, A-la-hán, Độc giác, Đại Bồ-tát, chư Phật Thế Tôn đều do Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa như thế sinh ra.
Thiện Hiện, tất cả Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác đã đắc quả vị Giác ngộ cao tột, đang đắc quả vị Giác ngộ cao tột, sẽ đắc quả vị Giác ngộ cao tột đều do Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa như thế. Vì vậy, Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa đối với chư Như Lai có ân đức lớn, nên chư Phật thường dùng Phật nhãn xem xét, hộ niệm Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa.
Thiện Hiện, các thiện nam, thiện nữ trụ nơi Bồtát thừa nếu thường biên chép, thọ trì, đọc tụng, tu tập, tư duy, diễn nói Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa này thì tất cả Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác thường dùng Phật nhãn xem xét, hộ niệm làm thân tâm họ luôn được an vui, việc tu thiện nghiệp được thông suốt. Thiện Hiện, các thiện nam, thiện nữ trụ nơi Bồ-tát thừa nếu thường biên chép, thọ trì, đọc tụng, tu tập, tư duy, diễn nói Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa này thì tất cả Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác trong mười phương thế giới đều cùng hộ niệm, làm họ đối với quả vị Giác ngộ cao tột quyết không thoái chuyển.
Khi ấy, Cụ thọ Thiện Hiện bạch Phật:
–Bạch Đức Thế Tôn, như Ngài đã nói Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa thường sinh ra tất cả pháp Phật cho chư Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác, thường ban trí Nhất thiết tướng cho Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác, thường chỉ rõ thật tướng nơi các pháp thế gian. Bạch Đức Thế Tôn, thế nào là Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa như thế thường sinh ra tất cả Phật pháp cho chư Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác, thường ban trí Nhất thiết tướng cho Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác, thường chỉ rõ thật tướng nơi các pháp thế gian? Thế nào là Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác sinh ra từ Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa?
Thế nào là chư Phật thuyết tướng thế gian? Phật dạy:
–Thiện Hiện, Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa thường sinh ra mười lực của Phật, bốn điều không sợ, bốn sự hiểu biết thông suốt, đại Từ, đại Bi, đại Hỷ, đại Xả, mười tám pháp Phật bất cộng, nói rộng ra là cho đến trí Nhất thiết tướng của Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác. Thiện Hiện, như vậy, vô lượng, vô biên công đức của Như Lai được sinh trưởng từ Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa như thế. Do được các công đức của chư Phật như thế nên gọi là Bátnhã ba-la-mật-đa sâu xa thường sinh ra Phật pháp và trí Nhất thiết tướng như thế cho tất cả Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác. Cho nên Ta nói Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa thường sinh ra tất cả pháp Phật cho Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác, thường ban trí Nhất thiết tướng cho Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác; nói cách khác là cũng nói Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác từ đó sinh ra.
Thiện Hiện, Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa thường chỉ rõ thật tướng nơi các pháp thế gian, nghĩa là thường chỉ rõ thật tướng nơi năm uẩn của thế gian. Tất cả Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác cũng nói thật tướng nơi năm uẩn của thế gian.
Cụ thọ Thiện Hiện bạch Phật:
–Bạch Đức Thế Tôn, thế nào là Bát-nhã ba-lamật-đa sâu xa chỉ rõ thật tướng nơi năm uẩn của thế gian cho Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác?
Phật dạy:
–Thiện Hiện, Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa đều không nói cho tất cả Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác về năm uẩn có thành, có hoại, có sinh, có diệt, có tiếp nối, có đoạn dứt, có nhiễm, có tịnh, có tăng, có giảm, có vào, có ra; đều không nói năm uẩn có quá khứ, có vị lai, có hiện tại, có thiện, có bất thiện, có vô ký, có thuộc ở cõi Dục, có thuộc ở cõi Sắc, có thuộc ở cõi Vô sắc. Vì sao? Thiện Hiện, không phải là pháp Không, Vô tướng, Vô nguyện có thành, có hoại, có sinh, có diệt, có tiếp nối, có đoạn dứt, có nhiễm, có tịnh, có tăng, có giảm, có vào, có ra, có quá khứ, có vị lai, có hiện tại, có thiện, có bất thiện, có vô ký, có thuộc ở cõi Dục, có thuộc ở cõi Sắc, có thuộc ở cõi Vô sắc. Thiện Hiện, không phải là pháp không sinh, không diệt, không tạo, không tác, không tánh mà có thành, có hoại, có sinh, có diệt, có tiếp nối, có đoạn dứt, có nhiễm, có tịnh, có tăng, có giảm, có vào, có ra, có quá khứ, có vị lai, có hiện tại, có thiện, có bất thiện, có vô ký, có thuộc ở cõi Dục, có thuộc ở cõi Sắc, có thuộc ở cõi Vô sắc. Thiện Hiện, như vậy là Bát-nhã bala-mật-đa sâu xa đã nói thật tướng nơi năm uẩn cho tất cả Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác. Tướng năm uẩn đây tức là thế gian. Vậy nên thế gian cũng không thành, không hoại, không sinh, không diệt, không nối tiếp, không đoạn dứt, không nhiễm, không tịnh, không tăng, không giảm, không vào, không ra, không quá khứ, không vị lai, không hiện tại, không thiện, không bất thiện, không vô ký, không thuộc ở cõi Dục, không thuộc ở cõi Sắc, không thuộc ở cõi Vô sắc và không có tướng nào khác.
Lại nữa Thiện Hiện, tất cả Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác đều nương nơi Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa như thế để chứng biết về vô lượng, vô số, vô biên tâm hành khác nhau của hữu tình, nhưng trong nghĩa thâm diệu của Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa này không có hữu tình, cũng không có hữu tình có thể nêu bày được; không sắc, cũng không có sắc có thể nêu bày được; không thọ, tưởng, hành, thức, cũng có thọ, tưởng, hành, thức có thể nêu bày được; không nhãn xứ, cũng không có nhãn xứ có thể nêu bày được; không nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý xứ, cũng không có nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý xứ có thể nêu bày được không sắc xứ, cũng không có sắc xứ có thể nêu bày được; không thanh, hương, vị, xúc, pháp xứ, cũng không có thanh, hương, vị, xúc, pháp xứ có thể nêu bày được; không nhãn giới, cũng không có nhãn giới có thể nêu bày được; không nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý giới, cũng không có nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý giới có thể nêu bày được; không sắc giới, cũng không có sắc giới có thể nêu bày được; không thanh, hương, vị, xúc, pháp giới, cũng không có thanh, hương, vị, xúc, pháp giới có thể nêu bày được; không nhãn thức giới, cũng không có nhãn thức giới có thể nêu bày được; không nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý thức giới, cũng không có nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý thức giới có thể nêu bày được; không nhãn xúc, cũng không có nhãn xúc có thể nêu bày được; không nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý xúc, cũng không có nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý xúc có thể nêu bày được; không các thọ do nhãn xúc làm duyên sinh ra, cũng không có các thọ do nhãn xúc làm duyên sinh ra có thể nêu bày được; không các thọ do nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý xúc làm duyên sinh ra, cũng không có các thọ do nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý xúc làm duyên sinh ra có thể nêu bày được; không địa giới, cũng không có địa giới có thể nêu bày được; không thủy, hỏa, phong, không, thức giới, cũng không có thủy, hỏa, phong, không, thức giới có thể nêu bày được; không vô minh, cũng không có vô minh có thể nêu bày được; cho đến không lão tử, cũng không có lão tử có thể nêu bày được; không có Bố thí ba-la-mật-đa, cũng không có Bố thí bala-mật-đa có thể nêu bày được; cho đến không Bátnhã ba-la-mật-đa, cũng không có Bát-nhã ba-lamật-đa có thể nêu bày được; không pháp không bên trong, cũng không có pháp không bên trong có thể nêu bày được; cho đến không có pháp không không tánh tự tánh, cũng không có pháp không không tánh tự tánh có thể nêu bày được; không bốn Niệm trụ cũng không có bốn Niệm trụ có thể nêu bày được; cho đến không có tám chi Thánh đạo, cũng không có tám chi Thánh đạo có thể nêu bày được; như vậy cho đến không có mười lực của Như Lai, cũng không có mười lực của Như Lai có thể nêu bày được; không có mười tám pháp Phật bất cộng, cũng không có mười tám pháp Phật bất cộng có thể nêu bày được; không có trí Nhất thiết, cũng không có trí Nhất thiết có thể nêu bày được; không có trí Đạo tướng, trí Nhất thiết tướng, cũng không có trí Đạo tướng, trí Nhất thiết tướng có thể nêu bày được.
Thiện Hiện, như vậy là Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa đã nói thật tướng nơi thế gian cho tất cả Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác.
Lại nữa Thiện Hiện, Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa không hiện bày sắc; không hiển bày thọ, tưởng, hành, thức; không hiển bày nhãn xứ; không hiển bày nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý xứ; không hiển bày sắc xứ; không hiển bày thanh, hương, vị, xúc, pháp xứ; không hiển bày nhãn giới; không hiển bày nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý giới; không hiển bày sắc giới; không hiển bày thanh, hương, vị, xúc, pháp giới; không hiển bày nhãn thức giới; không hiển bày nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý thức giới; không hiển bày nhãn xúc; không hiển bày nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý xúc; không hiển bày các thọ do nhãn xúc làm duyên sinh ra; không hiển bày các thọ do nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý xúc làm duyên sinh ra; không hiển bày địa giới; không hiển bày thủy, hỏa, phong, không, thức giới; không hiển bày vô minh; không hiển bày hành, thức, danh sắc, lục xứ, xúc, thọ, ái, thủ, hữu, sinh, lão, tử; không hiển bày Bố thí ba-la-mật-đa; không hiển bày Tịnh giới, An nhẫn, Tinh tấn, Tĩnh lự, Bát-nhã ba-la-mật-đa; không hiển bày pháp không bên trong; không hiển bày pháp không bên ngoài, pháp không cả trong ngoài, pháp không không, pháp không lớn, pháp không thắng nghĩa, pháp không hữu vi, pháp không vô vi, pháp không rốt ráo, pháp không không biên giới, pháp không tản mạn chẳng đổi khác, pháp không bản tánh, pháp không tự tướng cộng tướng, pháp không nơi tất cả pháp, pháp không chẳng thể nắm bắt được, pháp không không tánh, pháp không tự tánh, pháp không không tánh tự tánh; không hiển bày chân như; không hiển bày pháp giới, pháp tánh, tánh không hư vọng, tánh chẳng đổi khác, tánh bình đẳng, tánh ly sinh, pháp định, pháp trụ, thật tế, cảnh giới hư không, cảnh giới chẳng nghĩ bàn; không hiển bày Thánh đế khổ; không hiển bày Thánh đế tập, diệt, đạo; không hiển bày bốn Tĩnh lự; không hiển bày bốn Vô lượng, bốn Định vô sắc; không hiển bày tám Giải thoát; không hiển bày tám Thắng xứ, chín Định thứ đệ, mười Biến xứ; không hiển bày bốn Niệm trụ; không hiển bày bốn Chánh đoạn, bốn Thần túc, năm Căn, năm Lực, bảy chi Đẳng giác, tám chi Thánh đạo; không hiển bày pháp môn giải thoát Không; không hiển bày pháp môn giải thoát Vô tướng, Vô nguyện; không hiển bày bậc Tịnh quán; không hiển bày bậc Tịnh quán, bậc Chủng tánh, bậc Đệ bát, bậc Cụ kiến, bậc Bạc, bậc Ly dục, bậc Dĩ biện, bậc Độc giác, bậc Bồ-tát, bậc Như Lai, không hiện bày bậc Cực hỷ; không hiển bày bậc Ly cấu, bậc Phát quang, bậc Diệm tuệ, bậc Cực nan thắng, bậc Hiện tiền, bậc Viễn hành, bậc Bất động, bậc Thiện tuệ, bậc Pháp vân; không hiển bày năm loại mắt; không hiển bày sáu phép thần thông; không hiển bày mười lực của Như Lai; không hiển bày bốn điều không sợ, bốn sự hiểu biết thông suốt, đại Từ, đại Bi, đại Hỷ, đại Xả, mười tám pháp Phật bất cộng; không hiển bày ba mươi hai tướng Đại sĩ; không hiển bày tám mươi vẻ đẹp; không hiển bày pháp không quên mất; không hiển bày tánh luôn luôn xả; không hiển bày quả Dự lưu; không hiển bày quả Nhất lai, Bất hoàn, A-la-hán, Độc giác Bồ-đề; không hiển bày tất cả hạnh Đại Bồ-tát; không hiển bày quả vị Giác ngộ cao tột của chư Phật; không hiển bày sự chuyển bánh xe diệu pháp; không hiển bày việc hóa độ các loài hữu tình; không hiển bày việc làm nghiêm tịnh cõi Phật; không hiển bày sự đem lại thành tựu cho hữu tình; không hiển bày tất cả pháp môn Đà-la-ni; không hiển bày tất cả pháp môn Tam-ma-địa; không hiển bày trí Nhất thiết; không hiển bày trí Đạo tướng, trí Nhất thiết tướng. Vì sao? Thiện Hiện, trong nghĩa sâu xa của Bát-nhã ba-la-mật-đa như thế,
Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa còn không sở hữu, chẳng thể nắm bắt được, huống nữa là có sắc, thọ, tưởng, hành, thức cho đến trí Nhất thiết, trí Đạo tướng, trí Nhất thiết tướng thì có thể hiện bày được sao?
Lại nữa Thiện Hiện, tất cả hữu tình nơi năm nẻo trong ba cõi, hoạt động, nói năng hoặc có sắc, hoặc không sắc, hoặc có tưởng, hoặc không tưởng, hoặc chẳng phải có tưởng, hoặc chẳng phải không tưởng, hoặc thế giới này, hoặc vô lượng, vô số, vô biên thế giới khác trong mười phương, các hữu tình này hoặc tâm tập trung, hoặc tâm phân tán, hoặc thiện, hoặc bất thiện, hoặc vô ký, tất cả Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác nương nơi Bát-nhã bala-mật-đa sâu xa đều biết như thật. Thiện Hiện, vì sao Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác nương nơi Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa đều biết như thật về tâm tập trung, tâm phân tán hoặc thiện, hoặc bất thiện, hoặc vô ký của các hữu tình?
Này Thiện Hiện, do pháp tánh nên tất cả Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác nương nơi Bát-nhã bala-mật-đa sâu xa để biết như thật về tâm tập trung, tâm phân tán, hoặc thiện, hoặc bất thiện, hoặc vô ký của các loài hữu tình.
Khi ấy, Cụ thọ Thiện Hiện thưa:
–Bạch Đức Thế Tôn, thế nào là do pháp tánh nên Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác nương nơi Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa để biết như thật về tâm tập trung, tâm phân tán, hoặc thiện, hoặc bất thiện, hoặc vô ký của các loài hữu tình?
Phật dạy:
–Thiện Hiện, tất cả Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác nương nơi Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa mà biết rõ như thật về pháp tánh, trong pháp tánh còn không sở hữu, chẳng thể nắm bắt được, huống nữa là loài hữu tình có tâm tập trung, tâm phân tán, thiện, bất thiện, vô ký mà thật có hay sao? Này Thiện Hiện, như vậy, do pháp tánh nên Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác nương nơi Bát-nhã ba-lamật-đa sâu xa để biết như thật về tâm tập trung, tâm phân tán, hoặc thiện, hoặc bất thiện, hoặc vô ký của các loài hữu tình.
Lại nữa Thiện Hiện, tất cả Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác nương nơi Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa, biết như thật về tâm tập trung, tâm phân tán, hoặc thiện, hoặc bất thiện, hoặc vô ký của các loài hữu tình. Thiện Hiện, thế nào là Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác nương nơi Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa, biết như thật về tâm tập trung, tâm phân tán, hoặc thiện, hoặc bất thiện, hoặc vô ký của các loài hữu tình? Thiện Hiện, tất cả Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác nương nơi Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa, do đoạn tận, lìa nhiễm, diệt trừ, vắng lặng, xa lìa tất cả trần cấu nên biết như thật về tâm tập trung, tâm phân tán, hoặc thiện, hoặc bất thiện, hoặc vô ký của các loài hữu tình.
Cụ thọ Thiện Hiện bạch Phật:
–Bạch Đức Thế Tôn, thế nào là Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác nương nơi Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa, do đoạn tận, lìa nhiễm, diệt trừ, vắng lặng, xa lìa tất cả trần cấu nên biết như thật về tâm tập trung, tâm phân tán, hoặc thiện, hoặc bất thiện, hoặc vô ký của các loài hữu tình? Phật dạy:
–Thiện Hiện, tất cả Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác nương nơi Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa, biết như thật về sự đoạn tận, lìa nhiễm, diệt trừ, vắng lặng, xa lìa tất cả trần cấu, tánh đoạn tận hãy còn không sở hữu, chẳng thể nắm bắt được, huống nữa là có hữu tình với tâm tập trung, tâm phân tán, thiện, bất thiện, vô ký mà thật có hay sao? Thiện Hiện, như vậy Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác nương nơi Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa do đoạn tận, lìa nhiễm, diệt trừ, vắng lặng, xa lìa tất cả trần cấu mà biết như thật về tâm tập trung, tâm phân tán, hoặc thiện, hoặc bất thiện, hoặc vô ký của các loài hữu tình.
Lại nữa Thiện Hiện, tất cả Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác nương nơi Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa có thể biết như thật về các loài hữu tình có tâm tham, lìa tâm tham; có tâm sân, lìa tâm sân; có tâm si, lìa tâm si.
Cụ thọ Thiện Hiện bạch Phật:
–Bạch Đức Thế Tôn, thế nào là Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác nương nơi Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa, biết như thật về các loài hữu tình có tâm tham, lìa tâm tham, có tâm sân, lìa tâm sân, có tâm si, lìa tâm si? Phật dạy:
–Thiện Hiện, tất cả Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác nương nơi Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa, biết như thật về các loài hữu tình kia có tâm tham, như thật tánh chẳng có tâm tham, chẳng có lìa tâm tham. Vì sao? Vì trong tánh như thật của tâm và tâm sở còn không sở hữu, chẳng thể nắm bắt được, huống nữa có tâm tham, lìa tâm tham có thể nắm bắt được hay sao? Cũng biết như thật về các loài hữu tình kia có tâm sân, như thật về tánh chẳng có tâm sân, chẳng có lìa tâm sân. Vì sao? Vì trong tánh như thật của tâm và tâm sở còn không sở hữu, chẳng thể nắm bắt được, huống nữa là có tâm sân, lìa tâm sân mà có thể nắm bắt được hay sao? Cũng biết như thật về các loài hữu tình kia có tâm si, như thật tánh chẳng có tâm si, chẳng có lìa tâm si. Vì sao? Vì trong tánh như thật của tâm và tâm sở còn không sở hữu, chẳng thể nắm bắt được, huống nữa là có tâm si, lìa tâm si mà thật có hay sao?
Thiện Hiện, như vậy là Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác nương nơi Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa, biết như thật về các loài hữu tình kia có tâm tham, có tâm sân, có tâm si. Thiện Hiện, tất cả Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác nương nơi Bát-nhã ba-lamật-đa sâu xa, biết như thật về các loài hữu tình kia lìa tâm tham, như thật tánh chẳng có lìa tâm tham, chẳng có tâm tham. Vì sao? Vì trong tánh như thật của tâm và tâm sở hãy còn không sở hữu, chẳng thể nắm bắt được, huống nữa có lìa tâm tham, có tâm tham mà có thể nắm bắt được! Cũng biết như thật về các loài hữu tình kia lìa tâm sân, như thật tánh chẳng có lìa tâm sân, chẳng có tâm sân. Vì sao? Vì trong tánh như thật của tâm, tâm sở còn không sở hữu, chẳng thể nắm bắt được, huống nữa có lìa tâm sân, có tâm sân mà có thể nắm bắt được. Cũng biết như thật về các loài hữu tình kia lìa tâm si, như thật tánh chẳng có lìa tâm si, chẳng có tâm si. Vì sao? Vì trong tánh như thật của tâm và tâm sở còn không sở hữu, chẳng thể nắm bắt được, huống nữa có lìa tâm si, có tâm si mà có thể nắm bắt được? Thiện Hiện, như vậy là Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác nương nơi Bát-nhã ba-lamật-đa sâu xa, biết như thật về các loài hữu tình kia lìa tâm tham, lìa tâm sân, lìa tâm si.
Lại nữa Thiện Hiện, tất cả Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác nương nơi Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa, biết như thật về các loài hữu tình kia có tâm tham, sân, si, chẳng phải là có tâm tham, sân, si, chẳng phải là lìa tâm tham, sân, si. Vì sao? Vì hai tâm như thế không hòa hợp. Thiện Hiện, tất cả Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác nương nơi Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa, biết như thật về các loài hữu tình kia lìa tâm tham, sân, si, chẳng phải là lìa tâm tham, sân, si, chẳng phải là có tâm tham, sân, si. Vì sao? Vì hai tâm như thế không hòa hợp. Thiện Hiện, như vậy, Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác nương nơi Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa, biết như thật về các loài hữu tình kia có tâm tham, lìa tâm tham; có tâm sân, lìa tâm sân; có tâm si, lìa tâm si.
Lại nữa Thiện Hiện, tất cả Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác nương nơi Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa, biết như thật về các loài hữu tình có tâm quảng đại. Khi ấy Cụ thọ Thiện Hiện bạch Phật:
–Bạch Đức Thế Tôn, thế nào là Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác nương nơi Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa, biết như thật về các loài hữu tình kia có tâm quảng đại?
Phật dạy:
–Thiện Hiện, tất cả Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác nương nơi Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa, biết như thật về các loài hữu tình kia có tâm quảng đại, tâm này không rộng, không hẹp, không thêm, không bớt, không đi, không đến. Vì sao? Vì tự tánh của tâm là xa lìa tất cả nên không rộng, không hẹp, không thêm, không bớt, không đi, không đến. Vì sao? Vì tự tánh của tâm là đều không sở hữu, trọn chẳng thể nắm bắt được, nào có rộng, nào có hẹp, nào có thêm, nào có bớt, nào có đi, nào có đến? Thiện Hiện, như vậy, Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác nương nơi Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa, biết như thật về các loài hữu tình kia có tâm quảng đại.
Lại nữa Thiện Hiện, tất cả Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác nương nơi Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa, biết như thật về các loài hữu tình có tâm quảng đại. Khi ấy, Cụ thọ Thiện Hiện bạch Phật:
–Bạch Đức Thế Tôn, thế nào là Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác nương nơi Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa, biết như thật về các loài hữu tình kia có cái tâm quảng đại? Phật dạy:
–Thiện Hiện, tất cả Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác nương nơi Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa, biết như thật về các loài hữu tình kia có cái tâm quảng đại, không rộng, không hẹp, không đi, không đến, không sinh, không diệt, không trụ, không khác, không nhiễm, không tịnh. Vì sao? Vì tự tánh của tâm là xa lìa tất cả nên Phật không thấy tâm có rộng, có hẹp, có đi, có đến, có sinh, có diệt, có trụ, có khác, có nhiễm, có tịnh. Vì sao? Vì tự tánh của tâm đều là không sở hữu, trọn chẳng thể nắm bắt được, nào có rộng, nào có hẹp, nào có đi, nào có đến, nào có sinh, nào có diệt, nào có trụ, nào có khác, nào có nhiễm, nào có tịnh? Thiện Hiện, như vậy là Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác nương nơi Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa, biết như thật về các loài hữu tình kia có tâm quảng đại.
Lại nữa Thiện Hiện, tất cả Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác nương nơi Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa, biết như thật về các loài hữu tình hiếm có tâm vô lượng.
Cụ thọ Thiện Hiện bạch Phật:
–Bạch Đức Thế Tôn, thế nào là Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác nương nơi Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa, biết như thật về các loài hữu tình kia có tâm vô lượng?
Phật dạy:
–Thiện Hiện, tất cả Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác nương nơi Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa, biết như thật về các loài hữu tình kia có tâm vô lượng, tâm không có lượng, không không lượng, không trụ, không không trụ, không đi, không không đi. Vì sao? Vì tự tánh của tâm là xa lìa tất cả nên Phật không thấy tâm có lượng, có không lượng, có trụ, có không trụ, có đi, có không đi. Vì sao? Vì tánh của tâm vô lượng là không chỗ nương tựa thì làm sao nói có lượng, có không lượng, có trụ, có không trụ, có đi, có không đi. Tự tánh của tâm này đã không chỗ nương tựa, cũng không sở hữu, hoàn toàn chẳng thể nắm bắt được, thì làm sao có lượng, không lượng, có trụ, không trụ, có đi, không đi? Thiện Hiện, như vậy là Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác nương nơi Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa, biết như thật về các loài hữu tình kia có tâm vô lượng.
Lại nữa Thiện Hiện, tất cả Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác nương nơi Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa, biết như thật về các loài hữu tình có tâm vô kiến, vô đối.
Cụ thọ Thiện Hiện bạch Phật:
–Bạch Đức Thế Tôn, thế nào là Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác nương nơi Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa, biết như thật về các loài hữu tình kia có tâm vô kiến, vô đối?
Phật dạy:
–Thiện Hiện, tất cả Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác nương nơi Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa, biết như thật về các loài hữu tình kia có tâm vô kiến, vô đối đều không có tướng của tâm. Vì sao? Vì tất cả tự tướng của tâm là không. Thiện Hiện, như vậy là Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác nương nơi Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa, biết như thật về các loài hữu tình kia có tâm vô kiến, vô đối.
Lại nữa Thiện Hiện, tất cả Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác nương nơi Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa, biết như thật về các loài hữu tình có tâm không sắc không thể thấy được.
Cụ thọ Thiện Hiện bạch Phật:
–Bạch Đức Thế Tôn, thế nào là Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác nương nơi Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa, biết như thật về các loài hữu tình kia có tâm không sắc không thể thấy được?
Phật dạy:
–Thiện Hiện, tất cả Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác nương nơi Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa, biết như thật về các loài hữu tình kia có tâm không sắc, không thể thấy, là năm loại mắt của chư Phật đều không thể thấy. Vì sao? Vì tự tánh của tất cả tâm là không. Thiện Hiện, như vậy là Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác, nương nơi Bát-nhã ba-la-mậtđa sâu xa, biết như thật về các loài hữu tình kia có tâm không sắc, không thể thấy được.
Lại nữa Thiện Hiện, tất cả Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác nương nơi Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa, biết như thật về các loài hữu tình có tâm, tâm sở hoặc nổi, hoặc chìm, hoặc co, hoặc giãn.
Cụ thọ Thiện Hiện bạch Phật:
–Bạch Đức Thế Tôn, thế nào là Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác nương nơi Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa, biết như thật về các loài hữu tình kia có tâm, tâm sở hoặc nổi, hoặc chìm, hoặc co, hoặc giãn?
Phật dạy:
–Tất cả Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác nương nơi Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa, biết như thật về các loài hữu tình kia có tâm, tâm sở hoặc nổi, chìm, co, giãn, chúng đều nương sắc, thọ, tưởng, hành, thức mà phát sinh. Thiện Hiện, như vậy, Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác nương nơi Bát-nhã ba-lamật-đa sâu xa, biết như thật về các loài hữu tình kia có tâm, tâm sở hoặc nổi, hoặc chìm, hoặc co, hoặc giãn. Nghĩa là chư Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác nương nơi Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa, biết như thật về các loài hữu tình kia có tâm, tâm sở nổi, chìm, co, giãn, hoặc nương sắc mà chấp ngã và thế gian là thường còn, đây là chắc thật, kia là giả dối; hoặc nương sắc mà chấp ngã và thế gian là vô thường, đây là chắc thật, kia là giả dối; hoặc nương sắc mà chấp ngã và thế gian là cũng thường cũng vô thường; đây là chắc thật, kia là giả dối; hoặc nương sắc mà chấp ngã và thế gian là chẳng thường, chẳng vô thường; đây là chắc thật, kia là giả dối; hoặc nương thọ mà chấp ngã và thế gian là thường; đây là chắc thật, kia là giả dối; hoặc nương thọ mà chấp ngã và thế gian là vô thường; đây là chắc thật, kia là giả dối; hoặc nương thọ mà chấp ngã và thế gian là cũng thường cũng vô thường; đây là chắc thật, kia là giả dối; hoặc nương thọ mà chấp ngã và thế gian là chẳng thường, chẳng vô thường; đây là chắc thật, kia là giả dối; hoặc nương tưởng mà chấp ngã và thế gian là thường; đây là chắc thật, kia là giả dối; hoặc nương tưởng mà chấp ngã và thế gian là vô thường; đây là chắc thật, kia là giả dối; hoặc nương tưởng mà chấp ngã và thế gian là cũng thường cũng vô thường; đây là chắc thật, kia là giả dối; hoặc nương tưởng mà chấp ngã và thế gian là chẳng thường, chẳng vô thường; đây là chắc thật, kia là giả dối; hoặc nương hành mà chấp ngã và thế gian là thường; đây là chắc thật, kia là giả dối; hoặc nương hành mà chấp ngã và thế gian là vô thường; đây là chắc thật, kia là giả dối; hoặc nương hành mà chấp ngã và thế gian là cũng thường, cũng vô thường; đây là chắc thật, kia là giả dối; hoặc nương hành mà chấp ngã và thế gian là chẳng thường, chẳng vô thường; đây là chắc thật, kia là giả dối; hoặc nương thức mà chấp ngã và thế gian là thường; đây là chắc thật, kia là giả dối; hoặc nương thức mà chấp ngã và thế gian là vô thường; đây là chắc thật, kia là giả dối; hoặc nương thức mà chấp ngã và thế gian là cũng thường, cũng vô thường; đây là chắc thật, kia là giả dối; hoặc nương thức mà chấp ngã và thế gian là chẳng thường, chẳng vô thường; đây là chắc thật, kia là giả dối.
Hoặc nương sắc mà chấp ngã và thế gian là hữu biên; đây là chắc thật, kia là giả dối; hoặc nương sắc mà chấp ngã và thế gian là vô biên; đây là chắc thật, ngoài ra đều giả dối; hoặc nương sắc mà chấp ngã và thế gian cũng hữu biên, cũng vô biên; đây là chắc thật, ngoài ra đều giả dối; hoặc nương sắc mà chấp ngã và thế gian là chẳng hữu biên, chẳng vô biên; đây là chắc thật, ngoài ra đều giả dối; hoặc nương thọ mà chấp ngã và thế gian là hữu biên; đây là chắc thật, ngoài ra đều giả dối; hoặc nương thọ mà chấp ngã và thế gian là vô biên; đây là chắc thật, ngoài ra đều giả dối; hoặc nương thọ mà chấp ngã và thế gian cũng hữu biên, cũng vô biên; đây là chắc thật, ngoài ra đều giả dối; hoặc nương thọ mà chấp ngã và thế gian chẳng hữu biên, chẳng vô biên; đây là chắc thật, ngoài ra đều giả dối; hoặc nương tưởng mà chấp ngã và thế gian là hữu biên; đây là chắc thật, ngoài ra đều giả dối; hoặc nương tưởng mà chấp ngã và thế gian là vô biên; đây là chắc thật, ngoài ra đều giả dối; hoặc nương hành mà chấp ngã và thế gian là hữu biên; đây là chắc thật, ngoài ra đều giả dối; hoặc nương hành mà chấp ngã và thế gian vô biên; đây là chắc thật, ngoài ra đều giả dối; hoặc nương hành mà chấp ngã và thế gian cũng hữu biên, cũng vô biên; đây là chắc thật, ngoài ra đều giả dối; hoặc nương hành mà chấp ngã và thế gian chẳng hữu biên, chẳng vô biên; đây là chắc thật, ngoài ra đều giả dối; hoặc nương thức mà chấp ngã và thế gian là hữu biên; đây là chắc thật, ngoài ra đều giả dối; hoặc nương thức mà chấp ngã và thế gian là vô biên; đây là chắc thật, ngoài ra đều giả dối; hoặc nương thức mà chấp ngã và thế gian cũng hữu biên, cũng vô biên; đây là chắc thật, ngoài ra đều giả dối; hoặc nương thức mà chấp ngã và thế gian chẳng hữu biên, chẳng vô biên; đây là chắc thật, ngoài ra đều giả dối.
Hoặc nương sắc mà chấp mạng căn tức là thân; đây là chắc thật, ngoài ra đều giả dối; hoặc nương sắc mà chấp mạng căn khác thân; đây là chắc thật, ngoài ra đều giả dối; hoặc nương thọ chấp mạng căn tức là thân; đây là chắc thật, ngoài ra đều giả dối; hoặc nương thọ mà chấp mạng căn khác thân; đây là chắc thật, ngoài ra đều giả dối; hoặc nương tưởng mà chấp mạng căn tức là thân; đây là chắc thật, ngoài ra đều giả dối; hoặc nương tưởng mà chấp mạng căn khác thân; đây là chắc thật, ngoài ra đều giả dối; hoặc nương hành mà chấp mạng căn tức là thân; đây là chắc thật, ngoài ra đều giả dối; hoặc nương hành mà chấp mạng căn khác thân; đây là chắc thật, ngoài ra đều giả dối; hoặc nương thức mà chấp mạng căn tức là thân; đây là chắc thật, ngoài ra đều giả dối; hoặc nương thức mà chấp mạng căn khác thân; đây là chắc thật, ngoài ra đều giả dối.
Hoặc nương sắc mà chấp Như Lai sau khi chết có tái sinh; đây là chắc thật, ngoài ra đều giả dối; hoặc nương sắc mà chấp Như Lai sau khi chết không tái sinh; đây là chắc thật, ngoài ra đều giả dối; hoặc nương sắc mà chấp Như Lai sau khi chết cũng có tái sinh, cũng không tái sinh; đây là chắc thật, ngoài ra đều giả dối; hoặc nương sắc mà chấp Như Lai sau khi chết không tái sinh, không không tái sinh; đây là chắc thật, ngoài ra đều giả dối; hoặc nương thọ mà chấp Như Lai sau khi chết có tái sinh; đây là chắc thật, ngoài ra đều giả dối; hoặc nương thọ mà chấp Như Lai sau khi chết không tái sinh; đây là chắc thật, ngoài ra đều giả dối; hoặc nương thọ mà chấp Như Lai sau khi chết cũng tái sinh, cũng không tái sinh; đây là chắc thật, ngoài ra đều giả dối; hoặc nương thọ mà chấp Như Lai sau khi chết không tái sinh, không không tái sinh; đây là chắc thật, ngoài ra đều giả dối; hoặc nương tưởng mà chấp Như Lai sau khi chết có tái sinh; đây là chắc thật, ngoài ra đều giả dối; hoặc nương tưởng mà chấp Như Lai sau khi chết không tái sinh; đây là chắc thật, ngoài ra đều giả dối; hoặc nương tưởng mà chấp Như Lai sau khi chết cũng tái sinh, cũng không tái sinh; đây là chắc thật, ngoài ra đều giả dối; hoặc nương tưởng mà chấp Như Lai sau khi chết không tái sinh, không không tái sinh; đây là chắc thật, ngoài ra đều giả dối; hoặc nương hành mà chấp Như Lai sau khi chết có tái sinh; đây là chắc thật, ngoài ra đều giả dối; hoặc nương hành mà chấp Như Lai sau khi chết không tái sinh; đây là chắc thật, ngoài ra đều giả dối; hoặc nương hành mà chấp Như Lai sau khi chết cũng tái sinh, cũng không tái sinh; đây là chắc thật, ngoài ra đều giả dối; hoặc nương hành mà chấp Như Lai sau khi chết không tái sinh, không không tái sinh; đây là chắc thật, ngoài ra đều giả dối; hoặc nương thức mà chấp Như Lai sau khi chết có tái sinh; đây là chắc thật, ngoài ra đều giả dối; hoặc nương thức mà chấp Như Lai sau khi chết không tái sinh; đây là chắc thật, ngoài ra đều giả dối; hoặc nương thức mà chấp Như Lai sau khi chết cũng tái sinh, cũng không tái sinh; đây là chắc thật, ngoài ra đều giả dối; hoặc nương thức mà chấp Như Lai sau khi chết không tái sinh, không không tái sinh; đây là chắc thật, ngoài ra đều giả dối. Thiện Hiện, như vậy là Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác nương nơi Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa, biết như thật về các loài hữu tình kia có tâm, tâm sở hoặc nổi, hoặc chìm, hoặc co, hoặc giãn.
Lại nữa Thiện Hiện, tất cả Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác nương nơi Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa, biết như thật về sắc, cũng biết như thật về thọ, tưởng, hành, thức.
Cụ thọ Thiện Hiện bạch Phật:
–Bạch Đức Thế Tôn, thế nào là Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác nương nơi Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa, biết như thật về sắc, cũng biết như thật về thọ, tưởng, hành, thức? Phật dạy:
–Thiện Hiện, tất cả Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác nương nơi Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa, biết như thật về sắc như chân như, không biến đổi, không phân biệt, không tướng trạng, không tác dụng, không hý luận, không sở đắc; cũng biết như thật về thọ, tưởng, hành, thức như chân như, không biến đổi, không phân biệt, không tướng trạng, không tác dụng, không hý luận, không sở đắc. Thiện Hiện, như vậy là Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác nương nơi Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa, biết như thật về sắc, cũng biết như thật về thọ, tưởng, hành, thức.
Lại nữa Thiện Hiện, năm uẩn chân như tức hữu tình chân như. Hữu tình chân như tức nổi, chìm, co, giãn đều chân như. Nổi, chìm, co, giãn chân như tức năm uẩn chân như. Năm uẩn chân như tức mười hai xứ chân như. Mười hai xứ chân như tức mười tám giới chân như. Mười tám giới chân như tức tất cả pháp chân như. Tất cả pháp chân như tức sáu pháp Ba-la-mật-đa chân như. Sáu pháp Ba-lamật-đa chân như tức ba mươi bảy pháp phần Bồđề chân như. Ba mươi bảy pháp phần Bồ-đề chân như tức mười tám pháp không chân như. Mười tám pháp không chân như tức tám Giải thoát chân như. Tám Giải thoát chân như tức tám Thắng xứ chân như. Tám Thắng xứ chân như tức chín Định thứ đệ chân như. Chín thứ lớp định chân như tức mười lực của Như Lai chân như. Mười lực của Như Lai chân như tức bốn điều không sợ chân như. Bốn điều không sợ chân như tức bốn sự hiểu biết thông suốt chân như. Bốn sự hiểu biết thông suốt chân như tức đại Từ, đại Bi, đại Hỷ, đại Xả chân như. Đại Từ, đại Bi, đại Hỷ, đại Xả chân như tức mười tám pháp Phật bất cộng chân như. Mười tám pháp Phật bất cộng chân như tức trí Nhất thiết chân như. Trí Nhất thiết chân như tức trí Đạo tướng chân như. Trí Đạo tướng chân như tức trí Nhất thiết tướng chân như. Trí Nhất thiết tướng chân như tức pháp thiện chân như. Pháp thiện chân như tức pháp bất thiện chân như. Pháp bất thiện chân như tức pháp vô ký chân như. Pháp vô ký chân như tức pháp thế gian chân như. Pháp thế gian chân như tức xuất pháp thế gian chân như. Pháp xuất thế gian chân như tức pháp hữu lậu chân như. Pháp hữu lậu chân như tức pháp vô lậu chân như. Pháp vô lậu chân như tức pháp hữu vi chân như. Pháp hữu vi chân như tức pháp vô vi chân như. Pháp vô vi chân như tức pháp quá khứ chân như. Pháp quá khứ chân như tức pháp vị lai chân như. Pháp vị lai chân như tức pháp hiện tại chân như. Pháp hiện tại chân như tức quả Dự lưu chân như. Quả Dự lưu chân như tức quả Nhất lai chân như. Quả Nhất lai chân như tức quả Bất hoàn chân như. Quả Bất hoàn chân như tức quả A-lahán chân như. Quả A-la-hán chân như tức Độc giác Bồ-đề chân như. Độc giác Bồ-đề chân như tức tất cả hạnh Đại Bồ-tát chân như. Tất cả hạnh Đại Bồtát chân như tức quả vị Giác ngộ cao tột của chư Phật chân như. Quả vị Giác ngộ cao tột của chư Phật chân như tức tất cả Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác chân như. Tất cả Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác chân như tức tất cả hữu tình chân như.
Thiện Hiện, hoặc tất cả Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác chân như, hoặc tất cả hữu tình chân như, hoặc tất cả pháp chân như đều không hai, không hai xứ, là một thể chân như. Chân như như thế không khác biệt nên không hoại, không tận, không thể phân biệt. Thiện Hiện, tất cả Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác nương nơi Bát-nhã ba-lamật-đa sâu xa, chứng đắc chân như của pháp một cách rốt ráo mới được quả vị Giác ngộ cao tột. Do đó nên nói Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa thường sinh ra chư Phật, là mẹ của chư Phật, thường chỉ rõ thật tướng nơi thế gian cho chư Phật. Thiện Hiện, như vậy, Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác nương nơi Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa hiểu biết như thật về tất cả pháp chân như, tánh không hư vọng, tánh chẳng biến đổi. Do hiểu như thật về tướng của chân như nên gọi là Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác.
Cụ thọ Thiện Hiện bạch Phật:
–Bạch Đức Thế Tôn, Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa là chỗ chứng đắc chân như của tất cả pháp, tánh không hư vọng, tánh không biến đổi, rất là thâm diệu, khó thấy, khó hiểu. Bạch Thế Tôn, tất cả Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác đều dùng chân như của tất cả pháp, tánh không hư vọng, tánh không biến đổi để chỉ rõ, phân biệt về quả vị Giác ngộ cao tột của chư Phật. Bạch Thế Tôn, chân như của tất cả pháp rất là thâm diệu, ai có thể tin hiểu? Chỉ có bậc Đại Bồ-tát không còn thoái chuyển và A-la-hán dứt sạch các lậu đầy đủ chánh kiến nghe Phật thuyết pháp chân như sâu xa này mới có thể tin hiểu được. Như Lai vì họ nương vào tướng chân như đã tự chứng để chỉ rõ, phân biệt.
Phật dạy:
–Đúng vậy, đúng vậy, như ông đã nói! Vì sao? Thiện Hiện, chân như là vô tận nên hết mực thâm diệu. Chỉ có Như Lai hiện chứng đắc Đẳng chánh giác là chứng đắc chân như vô tận.
Cụ thọ Thiện Hiện bạch Phật:
–Bạch Đức Thế Tôn, nhờ đâu Ngài chứng vô tận chân như?
Phật dạy:
–Thiện Hiện, phật nhờ nơi chân như nên có thể chứng đắc chân như vô tận như thế.
Cụ thọ Thiện Hiện bạch Phật:
–Bạch Đức Thế Tôn, Như Lai chứng đắc chân như vô tận như thế nào?
Phật dạy:
–Như Lai chứng đắc chân như vô tận của tất cả pháp. Thiện Hiện, tất cả Như Lai Ứng Chánh Đẳng Giác đều chứng đắc chân như vô tận của tất cả các pháp, nên đạt được quả vị Giác ngộ cao tột, vì các loài hữu tình phân biệt, chỉ rõ tướng chân như của tất cả các pháp. Do đó nên gọi là Đấng thuyết pháp chân thật.
[Mục lục bộ Bát-nhã][220][221][222][223][224][225][226][227][228][229][230][231][232][233][234][235][236][237][238][239][240][241][242][243][244][245][246][247][248][249][250][251][252][253][254][255][256][257][258][259][260][261]