SỐ 220
KINH ĐẠI BÁT-NHÃ BA-LA-MẬT-ĐA
HỘI THỨ II
Phẩm 49: Thí dụ về thuyền
(QUYỂN 444 - 445)
Hán dịch: Đời Đường, Tam tạng Pháp sư Huyền Trang.
Phật bảo:
–Thiện Hiện, thí như ngoài biển khơi thuyền bị phá vỡ, những người trong thuyền nếu không với được gỗ, đồ vật, phao, tấm ván, thây chết làm vật nương tựa, quyết chắc bị chết chìm, không vào bờ được. Nếu với được gỗ, đồ vật, phao, tấm ván, thây chết làm vật nương tựa, nên biết chắc chắn họ không bị chết chìm trong biển cả và được yên ổn vào bờ, không bị tổn thương, hưởng các sự vui vẻ. Như vậy Thiện Hiện, các thiện nam, thiện nữ trụ nơi Bồ-tát thừa tuy đối với Đại thừa chỉ thành tựu một phần nhỏ về lòng tin, kính, ưa thích nhưng nếu không biên chép, thọ trì, đọc tụng, tư duy, tu tập, vì người diễn nói, Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa làm chỗ nương tựa, nên biết các thiện nam, thiện nữ trụ nơi Bồ-tát thừa như thế giữa đường bị suy bại, không chứng được quả vị Giác ngộ cao tột, rơi vào Thanh văn hoặc Độc giác địa. Các thiện nam, thiện nữ trụ nơi Bồ-tát thừa, đối với Đại thừa thành tựu viên mãn lòng tin, cung kính, ưa thích, hoặc biên chép, thọ trì, đọc tụng, tu tập, tư duy, vì người diễn nói, Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa làm chỗ nương tựa, nên biết các thiện nam, thiện nữ trụ nơi Bồ-tát thừa như thế chắc chắn giữa đường không rơi vào quả vị Thanh văn, hoặc Độc giác, quyết định chứng quả vị Giác ngộ cao tột.
Lại nữa Thiện Hiện, như người muốn qua vùng đồng hoang hiểm ác, nếu không mang theo lương thực, vật dùng cần thiết thì không đến được cõi nước an vui, giữa đường gặp khổ mất mạng. Như vậy Thiện Hiện, các thiện nam, thiện nữ trụ nơi Bồtát thừa tuy đối với quả vị Giác ngộ cao tột có lòng tin, có sức nhẫn, có tâm thanh tịnh, có sự hỷ lạc vượt bậc, có sở cầu vượt bậc, có sự xả ly tinh tấn, nếu không nhiếp thọ Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa và các công đức khác thì nên biết các thiện nam, thiện nữ trụ nơi Bồ-tát thừa như thế giữa đường suy bại, không chứng quả vị Giác ngộ cao tột, rơi vào quả vị Thanh văn, hoặc Độc giác.
Thiện Hiện nên biết, như người muốn qua đồng hoang, hiểm ác, nếu thường mang theo lương thực binh khí vật dùng thì sẽ đến được cõi nước an vui, chắc chắn giữa đường sẽ không gặp cái khổ mất mạng. Như vậy Thiện Hiện, các thiện nam, thiện nữ trụ nơi Bồ-tát thừa đối với quả vị Giác ngộ cao tột có tin, có nhẫn, có tâm thanh tịnh, có sự hỷ lạc vượt bậc, có sở cầu vượt bậc, có sự xả ly tinh tấn, lại thường hộ trì Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa và các công đức khác, nên biết các thiện nam, thiện nữ trụ nơi Bồ-tát thừa như thế, giữa đường chắc chắn không bị suy bại thoái lui, vượt khỏi địa vị Thanh văn và địa vị Độc giác, đem lại sự thành tựu cho hữu tình, làm nghiêm tịnh cõi Phật, mau chứng quả vị Giác ngộ cao tột.
Lại nữa Thiện Hiện, thí như người nam hoặc người nữ mang bình đất đến sông, hoặc đến ao, hoặc đến giếng, hoặc đến suối, hoặc đến mương lấy nước. Nên biết bình này mau rã. Vì sao? Vì bình này chưa nung chín, không đựng nước được, chắc chắn trở lại như đất. Như vậy, Thiện Hiện, các thiện nam, thiện nữ trụ nơi Bồ-tát thừa tuy đối với quả vị Giác ngộ cao tột có tin, có nhẫn, có tâm thanh tịnh, có sự hỷ lạc vượt bậc, có sở cầu vượt bậc, có sự xả ly tinh tấn nhưng không có phương tiện thiện xảo của Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa hộ trì nên xa lìa Bát-nhã, Tĩnh lự, Tinh tấn, An nhẫn, Tịnh giới, Bố thí ba-la-mật-đa; cũng lại xa lìa pháp không bên trong, pháp không bên ngoài, pháp không cả trong ngoài, pháp không không, pháp không lớn, pháp không thắng nghĩa, pháp không hữu vi, pháp không vô vi, pháp không rốt ráo, pháp không không biên giới, pháp không tản mạn chẳng đổi khác, pháp không bản tánh, pháp không tự tướng cộng tướng, pháp không nơi tất cả pháp, pháp không chẳng thể nắm bắt được, pháp không không tánh, pháp không tự tánh, pháp không không tánh tự tánh, cũng lại xa lìa chân như, pháp giới, pháp tánh, tánh không hư vọng, tánh chẳng đổi khác, tánh bình đẳng, tánh ly sinh, pháp định, pháp trụ, thật tế, cảnh giới hư không, cảnh giới chẳng nghĩ bàn; cũng lại xa lìa Thánh đế khổ, tập, diệt, đạo; cũng lại xa lìa bốn Tĩnh lự, bốn Vô lượng, bốn Định vô sắc; cũng lại xa lìa tám Giải thoát, tám Thắng xứ, chín Định thứ đệ, mười Biến xứ; cũng lại xa lìa bốn Niệm trụ, bốn Chánh đoạn, bốn Thần túc, năm Căn, năm Lực, bảy chi Đẳng giác tám chi Thánh đạo; cũng lại xa lìa pháp môn giải thoát Không, Vô tướng, Vô nguyện; cũng lại xa lìa mười địa của Bồ-tát; cũng lại xa lìa năm loại mắt, sáu phép thần thông; cũng lại xa lìa mười lực của Như Lai, bốn điều không sợ, bốn sự hiểu biết thông suốt, đại Từ, đại Bi, đại Hỷ, đại Xả, mười tám pháp Phật bất cộng; cũng lại xa lìa pháp không quên mất, tánh luôn luôn xả; cũng lại xa lìa tất cả pháp môn Đà-la-ni, tất cả pháp môn Tam-ma-địa; cũng lại xa lìa sự đem lại sự thành tựu cho hữu tình, làm nghiêm tịnh cõi Phật; cũng lại xa lìa trí Nhất thiết, trí Đạo tướng, trí Nhất thiết tướng. Nên biết các thiện nam, thiện nữ trụ nơi Bồ-tát thừa như thế giữa đường bị suy bại, không chứng quả vị Giác ngộ cao tột, rơi vào quả vị Thanh văn, hoặc Độc giác.
Thiện Hiện nên biết, thí như người nam hoặc người nữ đem bình đất đã nung chín đến sông, hoặc đến ao, hoặc đến giếng, đến suối, đến mương lấy nước, nên biết bình này chắc chắn không rã. Vì sao? Vì bình này nung chín kỹ nên đựng được đầy nước, rất bền chắc. Như vậy, Thiện Hiện, có các thiện nam, thiện nữ trụ nơi Bồ-tát thừa nếu đối với quả vị Giác ngộ cao tột có tin, có nhẫn, có tâm thanh tịnh, có pháp lạc vượt bậc, có sở cầu vượt bậc, có sự xả ly tinh tấn, lại thường dùng phương tiện thiện xảo nhiếp thọ Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa thì không xa lìa Bát-nhã, Tĩnh lự, Tinh tấn, An nhẫn, Tịnh giới, Bố thí ba-la-mật-đa. Như vậy cho đến không xa lìa trí Nhất thiết, trí Đạo tướng, trí Nhất thiết tướng. Do đó nên thường được chư Phật và chúng Đại Bồ-tát nhiếp thọ, hộ niệm. Nên biết các thiện nam, thiện nữ trụ nơi Bồ-tát thừa như thế, giữa đường chắc chắn không bị suy bại, thoái lui, vượt khỏi Thanh văn địa và Độc giác địa, đem lại sự thành tựu cho hữu tình, làm nghiêm tịnh cõi Phật, mau chứng đắc quả vị Giác ngộ cao tột.
Lại nữa Thiện Hiện, thí như người buôn không có trí lanh lợi, thuyền còn ở trên bờ biển, sửa chữa thiết bị chưa xong liền đem của cải chất lên thuyền, đẩy thuyền xuống nước và cho khởi hành. Nên biết thuyền này giữa đường sẽ bị hư hỏng và chìm đắm nên người, thuyền, của cải đều bị tản mác khắp nơi. Người buôn không có trí lanh lợi như thế làm mất thân mạng và nhiều của cải. Cũng như vậy, này Thiện Hiện, có các thiện nam, thiện nữ trụ nơi Bồtát thừa, tuy đối với quả vị Giác ngộ cao tột, có tín, có nhẫn, có tâm thanh tịnh, có pháp lạc vượt bậc, có sở cầu vượt bậc, có sự xả ly tinh tấn nhưng không có phương tiện thiện xảo của Bát-nhã ba-lamật-đa sâu xa hộ trì nên xa lìa Bát-nhã, Tĩnh lự, Tinh tấn, An nhẫn, Tịnh giới, Bố thí ba-la-mật-đa. Như vậy, cho đến xa lìa trí Nhất thiết, trí Đạo tướng, trí Nhất thiết tướng. Nên biết các thiện nam, thiện nữ trụ nơi Bồ-tát thừa như thế, giữa đường suy bại chết mất thân mạng và của báu lớn. Chết thân mạng là rơi vào quả vị Thanh văn, hoặc Độc giác. Mất của báu là mất quả vị Giác ngộ cao tột.
Thiện Hiện nên biết, thí như người buôn có trí lanh lợi, thuyền còn ở trên bờ, trước tiên phải sửa chữa, xong rồi, biết không còn bị hư hỏng mới đẩy xuống nước, sau đó đem của cải để lên thuyền mà đi. Nên biết thuyền này chắc chắn không bị hư hỏng và chìm đắm nên người và của được đến nơi an toàn. Như vậy Thiện Hiện, có các thiện nam, thiện nữ trụ nơi Bồ-tát thừa nếu đối với quả vị Giác ngộ cao tột có tín, có nhẫn, có tâm thanh tịnh, có pháp lạc vượt bậc, có sở cầu vượt bậc, có sự xả ly tinh tấn, lại có phương tiện thiện xảo của Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa hộ trì nên không xa lìa Bátnhã, Tĩnh lự, Tinh tấn, An nhẫn, Tịnh giới, Bố thí ba-la-mật-đa; cho đến không xa lìa trí Nhất thiết, trí Đạo tướng, trí Nhất thiết tướng. Do đó nên thường được chư Phật và chúng Đại Bồ-tát nhiếp thọ, hộ niệm. Nên biết các thiện nam, thiện nữ trụ nơi Bồ-tát thừa như thế, giữa đường chắc chắn không bị thất bại mà thoái bước, vượt khỏi Thanh văn địa và Độc giác địa, đem lại sự thành tựu cho hữu tình, làm nghiêm tịnh cõi Phật, mau chứng quả vị Giác ngộ cao tột.
Lại nữa Thiện Hiện, thí như có người một trăm hai mươi tuổi, già cả suy yếu lại thêm nhiều bệnh. Đó là bệnh gió, bệnh nóng, bệnh đàm, hoặc cả ba bệnh. Ý ông thế nào? Người bệnh già này từ giường nằm tự đứng dậy được chăng?
Thiện Hiện đáp:
–Thưa không được, bạch Thế Tôn! Thưa không được, bạch Thiện Thệ!
Phật dạy:
–Thiện Hiện, người này nếu được nâng đỡ đứng dậy cũng không đủ sức đi một câu-lô-xá, hai câu-lô-xá, ba câu-lô-xá. Vì sao? Vì quá già bệnh. Như vậy Thiện Hiện, có các thiện nam, thiện nữ trụ nơi Bồ-tát thừa tuy đối với quả vị Giác ngộ cao tột có tín, có nhẫn, có tâm thanh tịnh, có pháp lạc vượt bậc, có sở cầu thù thắng, có sự xả ly tinh tấn nhưng không có phương tiện thiện xảo của Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa hộ trì nên xa lìa Bát-nhã, Tĩnh lự, Tinh tấn, An nhẫn, Tịnh giới, Bố thí ba-la-mậtđa. như vậy, cho đến xa lìa trí Nhất thiết, trí Đạo tướng, trí Nhất thiết tướng. Nên biết các thiện nam, thiện nữ trụ nơi Bồ-tát thừa như thế giữa đường sẽ bị suy bại, không chứng đắc quả vị Giác ngộ cao tột, rơi vào Thanh văn hoặc Độc giác địa. Vì sao? Vì không có phương tiện thiện xảo của Bát-nhã bala-mật-đa sâu xa hộ trì nên xa lìa các công đức, chư Phật, Bồ-tát không hộ niệm. Thiện Hiện, thí như có người một trăm hai mươi tuổi, già cả suy yếu lại thêm nhiều bệnh, đó là bệnh gió, nóng, đàm hoặc cả ba bệnh. Người già bệnh này muốn từ giường đứng dậy đi đến nơi khác nhưng tự gượng không được. Có hai người mạnh đỡ hai bên nách, nâng từ từ dậy và nói rằng: “không có việc gì khó cả, cụ muốn đi đâu hai chúng tôi sẽ đưa tận đến nơi được an ổn, không bị tổn thương.” Như vậy Thiện Hiện, có các thiện nam, thiện nữ trụ nơi Bồ-tát thừa tuy đối với quả vị Giác ngộ cao tột có tín, có nhẫn, có tâm thanh tịnh, có pháp lạc vượt bậc, có sở cầu thù thắng, có sự xả ly tinh tấn, lại có phương tiện thiện xảo của Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa hộ trì nên không xa lìa Bát-nhã, Tĩnh lự, Tinh tấn, An nhẫn, Tịnh giới, Bố thí ba-la-mật-đa. Như vậy cho đến không xa lìa trí Nhất thiết, trí Đạo tướng, trí Nhất thiết tướng. Nên biết các thiện nam, thiện nữ trụ nơi Bồ-tát thừa như thế giữa đường chắc chắn không bị thất bại thoái bước, vượt khỏi Thanh văn địa và Độc giác địa, đem lại sự thành tựu cho hữu tình, làm nghiêm tịnh cõi Phật, mau chứng quả vị Giác ngộ cao tột. Vì sao? Vì có phương tiện thiện xảo của Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa hộ trì nên đủ các công đức, chư Phật, Bồ-tát cùng hộ niệm.
Cụ thọ Thiện Hiện bạch Phật:
–Bạch Thế Tôn, vì sao các thiện nam, thiện nữ trụ nơi Bồ-tát thừa do không có phương tiện thiện xảo của Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa hộ trì nên lìa các công đức, rơi vào quả vị Thanh văn và Độc giác, không chứng đắc quả vị Giác ngộ cao tột? Phật dạy:
–Thiện Hiện, hay thay, hay thay! Ông vì lợi lạc cho các thiện nam, thiện nữ trụ ở Bồ-tát thừa nên hỏi việc như thế. Ông hãy lắng nghe, Ta sẽ vì ông mà nói. Thiện Hiện nên biết, có các thiện nam, thiện nữ trụ nơi Bồ-tát thừa từ lúc mới phát tâm, đã chấp ngã, ngã sở, tu hành Bố thí cho đến Bátnhã ba-la-mật-đa. Các thiện nam, thiện nữ này khi tu Bố thí suy nghĩ như vầy: “Ta thường hành bố thí, ta bố thí vật này, người kia nhận vật ta bố thí.” Khi tu Tịnh giới suy nghĩ như vầy: “Ta thường trì giới, ta trì giới này, ta đủ giới này.” Khi tu An nhẫn suy nghĩ như vầy: “Ta thường tu nhẫn, ta nhẫn với người kia, ta đủ nhẫn này.” Khi tu Tinh tấn suy nghĩ như vầy: “Ta thường tinh tấn, ta vì sự tinh tấn này, ta đủ tinh tấn này.” Khi tu Tĩnh lự suy nghĩ như vầy: “Ta thường tu định, ta vì sự tu định này, ta đủ định này.” Khi tu Bát-nhã suy nghĩ như vầy: “Ta thường tu tuệ, ta vì việc tu tuệ này, ta đủ tuệ này.” Lại nữa Thiện Hiện, các thiện nam, thiện nữ này khi tu Bố thí chấp có bố thí này, chấp do có sự bố thí này, chấp bố thí là ngã sở. Khi tu Tịnh giới, chấp có tịnh giới này, chấp do tịnh giới này, chấp tịnh giới là ngã sở. Khi tu An nhẫn chấp có an nhẫn này, chấp do an nhẫn này, chấp an nhẫn là ngã sở. Khi tu Tinh tấn, chấp có tinh tấn này, chấp do tinh tấn này, chấp tinh tấn là ngã sở. Khi tu Tĩnh lự, chấp có tĩnh lự này, chấp do tĩnh lự này, chấp tĩnh lự này là ngã sở. Khi tu Bát-nhã, chấp có Bát-nhã này, chấp do Bát-nhã này, chấp Bát-nhã là ngã sở. Các thiện nam, thiện nữ này bị cái chấp ngã, ngã sở luôn theo đuổi nên việc làm Bố thí cho đến Bát-nhã ba-la-mật-đa chỉ tăng trưởng sinh tử, không thể giải thoát các khổ về sinh, già, bệnh, chết... Vì sao? Vì trong Bố thí bala-mật-đa không thể phân biệt, không thể khởi chấp như thế; cho đến trong Bát-nhã ba-la-mật-đa cũng không thể phân biệt, không thể khởi chấp như thế. Vì sao? Vì xa lìa bờ này, bờ kia là tướng của Bố thí ba-la-mật-đa, cho đến là tướng Bát-nhã ba-la-mật-đa. Thiện Hiện nên biết, các thiện nam, thiện nữ trụ nơi Bồ-tát thừa này không biết tướng bờ bên này, bờ bên kia nên không thể thọ trì Bố thí, Tịnh giới, An nhẫn, Tinh tấn, Tĩnh lự, Bát-nhã ba-la-mật-đa; cho đến không thể thọ trì trí Nhất thiết, trí Đạo tướng, trí Nhất thiết tướng. Do đó nên các thiện nam, thiện nữ trụ nơi Bồ-tát thừa này rơi vào quả vị Thanh văn, hoặc Độc giác, không chứng đắc quả vị Giác ngộ cao tột.
Bấy giờ Cụ thọ Thiện Hiện bạch Phật:
–Bạch Thế Tôn, các thiện nam, thiện nữ trụ nơi Bồ-tát thừa vì sao không có phương tiện thiện xảo khi tu hành sáu pháp Ba-la-mật-đa mà lại để rơi vào Thanh văn hoặc Độc giác địa, không chứng quả vị Giác ngộ cao tột?
Phật dạy:
–Thiện Hiện, có các thiện nam, thiện nữ trụ nơi Bồ-tát thừa, từ lúc mới phát tâm không có phương tiện thiện xảo nên khi tu Bố thí, suy nghĩ như vầy: “Ta thường hành Bố thí, ta bố thí vật này, người kia nhận vật thí của ta.” Khi tu Tịnh giới, suy nghĩ như vầy: “Ta thường trì giới, ta trì giới này, ta thành tựu giới này.” Khi tu An nhẫn, suy nghĩ như vầy: “Ta thường tu nhẫn, ta nhẫn với người kia, ta thành tựu nhẫn này.” Khi tu Tinh tấn, suy nghĩ như vầy: “Ta thường tinh tấn, ta vì đây tinh tấn, ta thành tựu tinh tấn này.” Khi tu Tĩnh lự, suy nghĩ như vầy: “Ta thường tu định, ta vì đây tu định, ta thành tựu định này.” Khi tu Bát-nhã, suy nghĩ như vầy: “Ta thường tu tuệ, ta vì đây tu tuệ, ta thành tựu tuệ này.” Lại nữa Thiện Hiện, các thiện nam, thiện nữ trụ nơi Bồ-tát thừa, khi tu Bố thí, chấp có bố thí này, chấp do bố thí này, chấp bố thí là ngã sở nên sinh kiêu mạn. Khi tu Tịnh giới, chấp có tịnh giới này, chấp do tịnh giới này, chấp tịnh giới là ngã sở nên sinh kiêu mạn. Khi tu An nhẫn chấp có an nhẫn này, chấp do an nhẫn này, chấp an nhẫn là ngã sở nên sinh kiêu mạn. Khi tu Tinh tấn, chấp có tinh tấn này, chấp do tinh tấn này, chấp tinh tấn là ngã sở nên sinh kiêu mạn. Khi tu Tĩnh lự, chấp có thiền định này, chấp do thiền định này, chấp thiền định là ngã sở nên sinh kiêu mạn. Khi tu Bát-nhã, chấp có Bát-nhã này, chấp do Bát-nhã này, chấp Bát-nhã là ngã sở nên sinh kiêu mạn. Các thiện nam, thiện nữ trụ nơi Bồ-tát thừa này luôn bị sự chấp ngã và ngã sở đeo theo, nên khi tu Bố thí cho đến Bát-nhã ba-la-mật-đa chỉ tăng trưởng sinh tử, không thể giải thoát các khổ về sinh, già, bệnh, chết... Vì sao? Vì trong Bố thí ba-la-mật-đa không phân biệt thế này, cũng không phân biệt thế nọ. Vì sao? Vì không phải đến bờ bên này, bên kia là tướng Bố thí ba-la-mật-đa; cho đến trong Bát-nhã ba-la-mật-đa không phân biệt thế này, cũng không phân biệt thế nọ. Vì sao? Vì không phải đến bờ bên này, bên kia là tướng Bát-nhã ba-la-mật-đa. Thiên Hiện nên biết, các thiện nam, thiện nữ trụ nơi Bồ-tát thừa này không biết tướng bờ bên này, bờ bên kia nên không thể nhiếp thọ Bố thí, Tịnh giới, An nhẫn, Tinh tấn, Tĩnh lự, Bát-nhã ba-la-mật-đa. Như vậy cho đến không thể nhiếp thọ trí Nhất thiết, trí Đạo tướng, trí Nhất thiết tướng. Do đó, nên các thiện nam, thiện nữ trụ nơi Bồ-tát thừa này rơi vào quả vị Thanh văn, hoặc Độc giác, không chứng đắc quả vị Giác ngộ cao tột. Thiện Hiện, các thiện nam, thiện nữ trụ nơi Bồ-tát thừa không dùng phương tiện thiện xảo như thế tu hành sáu pháp Ba-la-mậtđa nên rơi vào quả vị Thanh văn, hoặc Độc giác, không chứng đắc quả vị Giác ngộ cao tột.
Cụ thọ Thiện Hiện lại bạch Phật:
–Bạch Thế Tôn, thế nào là các thiện nam, thiện nữ trụ nơi Bồ-tát thừa do có phương tiện thiện xảo của Bát-nhã ba-la-mật-đa sâu xa hộ trì nên đủ các công đức, không rơi vào quả vị Thanh văn và Độc giác, mau chứng đắc quả vị Giác ngộ cao tột? Phật dạy:
–Thiện Hiện, có các thiện nam, thiện nữ trụ nơi Bồ-tát thừa từ lúc mới phát tâm, xa lìa tâm chấp ngã, ngã sở, tu hành Bố thí cho đến Bát-nhã ba-lamật-đa sâu xa. Các thiện nam, thiện nữ này khi tu Bố thí không suy nghĩ: “Ta thường hành bố thí, ta bố thí vật này, người kia thọ vật thí của ta.” Khi tu Tịnh giới không suy nghĩ: “Ta thường trì giới, ta trì giới này, ta đủ giới này.” Khi tu An nhẫn không suy nghĩ: “Ta thường tu nhẫn, ta ở trong sự nhẫn ấy, ta đủ nhẫn này.” Khi tu Tinh tấn không suy nghĩ: “Ta thường tinh tấn, ta vì sự tinh tấn này, ta đủ tinh tấn này.” Khi tu Tĩnh lự không suy nghĩ: “Ta thường tu định, ta vì sự tu định này, ta đủ định này.” Khi tu Bát-nhã không suy nghĩ: “Ta thường tu tuệ, ta vì việc tu tuệ này, ta đủ tuệ này.” Lại nữa Thiện Hiện, các thiện nam, thiện nữ này khi tu Bố thí không chấp có bố thí, không chấp do bố thí này, không chấp bố thí là ngã sở. Khi tu Tịnh giới không chấp có tịnh giới, không chấp do tịnh giới này, không chấp tịnh giới là ngã sở. Khi tu An nhẫn không chấp có an nhẫn, không chấp do an nhẫn này, không chấp an nhẫn là ngã sở. Khi tu Tinh tấn không chấp có tinh tấn, không chấp do tinh tấn này, không chấp tinh tấn là ngã sở. Khi tu Tĩnh lự không chấp có thiền định, không chấp do thiền định này, không chấp thiền định là ngã sở. Khi tu Bát-nhã không chấp có Bát-nhã, không chấp do Bát-nhã này, không chấp Bát-nhã là ngã sở. Các thiện nam, thiện nữ này vì không chạy theo chấp ngã, ngã sở nên việc làm Bố thí cho đến Bát-nhã ba-la-mật-đa làm suy giảm sinh tử, mau được giải thoát các khổ về sinh, già, bệnh, chết... Vì sao? Vì trong Bố thí ba-la-mật-đa không có phân biệt để có thể khởi chấp như thế; cho đến trong Bát-nhã ba-la-mật-đa cũng không có phân biệt để có thể khởi chấp như thế. Vì sao? Vì xa lìa bờ bên này, bên kia là là tướng Bố thí ba-la-mậtđa, cho đến là tướng Bát-nhã ba-la-mật-đa. Thiện Hiện nên biết, các thiện nam, thiện nữ trụ nơi Bồtát thừa này khéo biết tướng bờ bên này, bờ bên kia nên thường nhiếp thọ Bố thí, Tịnh giới, An nhẫn, Tinh tấn, Tĩnh lự, Bát-nhã ba-la-mật-đa. Như vậy, cho đến thường nhiếp thọ trí Nhất thiết, trí Đạo tướng, trí Nhất thiết tướng. Do đó nên các thiện nam, thiện nữ trụ nơi Bồ-tát thừa này không rơi vào quả vị Thanh văn và Độc giác, mau chứng quả vị Giác ngộ cao tột.
Cụ thọ Thiện Hiện lại bạch Phật:
–Bạch Thế Tôn, các thiện nam, thiện nữ trụ nơi Bồ-tát thừa, làm thế nào để có phương tiện thiện xảo tu hành sáu pháp Ba-la-mật-đa nên không rơi vào quả vị Thanh văn và Độc giác, mau chứng quả vị Giác ngộ cao tột.
Phật dạy:
–Thiện Hiện, có các thiện nam, thiện nữ trụ nơi Bồ-tát thừa từ lúc mới phát tâm đã có phương tiện thiện xảo, nên tu Bố thí không suy nghĩ: “Ta thường hành bố thí, ta bố thí vật này, người kia nhạn vật ta bố thí.” Khi tu Tịnh giới không suy nghĩ: “Ta thường trì giới, ta trì giới này, ta thành tựu giới này.” Khi tu An nhẫn không suy nghĩ: “Ta thường tu nhẫn, ta ở trong sự nhẫn kia, ta thành nhẫn này.” Khi tu Tinh tấn không suy nghĩ: “Ta thường tinh tấn, ta vì sự tinh tấn này, ta thành tựu tinh tấn này.” Khi tu Tĩnh lự không suy nghĩ: “Ta thường tu định, ta vì sự tu định này, ta thành tựu định này.” Khi tu Bát-nhã không suy nghĩ: “Ta thường tu tuệ, ta vì sự tu tuệ này, ta thành tựu tuệ này.” Lại nữa Thiện Hiện, các thiện nam, thiện nữ trụ nơi Bồ-tát thừa này khi tu Bố thí không chấp có bố thí, không chấp do bố thí này, không chấp bố thí là ngã sở, cũng không kiêu mạn. Khi tu Tịnh giới không chấp có tịnh giới, không chấp do tịnh giới này, không chấp tịnh giới là ngã sở, cũng không kiêu mạn. Khi tu An nhẫn không chấp có an nhẫn, không chấp do an nhẫn này, không chấp an nhẫn là ngã sở, cũng không kiêu mạn. Khi tu Tinh tấn không chấp có tinh tấn, không chấp do tinh tấn này, không chấp tinh tấn là ngã sở, cũng không kiêu mạn. Khi tu Tĩnh lự không chấp có thiền định, không chấp do thiền định này, không chấp thiền định là ngã sở, cũng không kiêu mạn. Khi tu Bátnhã không chấp có Bát-nhã, không chấp do Bátnhã này, không chấp Bát-nhã là ngã sở, cũng không kiêu mạn. Các thiện nam, thiện nữ trụ nơi Bồ-tát thừa này vì không chạy theo chấp ngã, ngã sở nên việc tu Bố thí cho đến Bát-nhã ba-la-mật-đa làm suy giảm sinh tử, mau được giải thoát các khổ về sinh, già, bệnh, chết... Vì sao? Vì trong tướng Bố thí ba-la-mật-đa không phân biệt như thế, cũng không có khổ phân biệt như kia. Vì sao? Vì không phải đến bờ này, bờ kia là tướng của Bố thí ba-lamật-đa; cho đến trong tướng Bát-nhã ba-la-mật-đa không phân biệt như thế, cũng không có chỗ phân biệt như kia. Vì sao? Vì không phải đến bờ này, bờ kia là tướng của Bát-nhã ba-la-mật-đa. Thiện Hiện nên biết, các thiện nam, thiện nữ trụ nơi Bồ-tát thừa này khéo biết tướng bờ này, bờ kia nên thường nhiếp thọ Bố thí, Tịnh giới, An nhẫn, Tinh tấn, Tĩnh lự, Bát-nhã ba-la-mật-đa; cho đến thường nhiếp thọ trí Nhất thiết, trí Đạo tướng, trí Nhất thiết tướng. Vì nhân duyên đó nên các thiện nam, thiện nữ trụ nơi Bồ-tát thừa này không rơi vào quả vị Thanh văn và Độc giác, mau chứng quả vị Giác ngộ cao tột. Thiện Hiện, các thiện nam, thiện nữ trụ nơi Bồ-tát thừa như thế có phương tiện thiện xảo tu hành sáu pháp Ba-la-mật-đa nên không rơi vào quả vị Thanh văn và Độc giác, mau chứng quả vị Giác ngộ cao tột.
[Mục lục bộ Bát-nhã][220][221][222][223][224][225][226][227][228][229][230][231][232][233][234][235][236][237][238][239][240][241][242][243][244][245][246][247][248][249][250][251][252][253][254][255][256][257][258][259][260][261]