NTPG Q1 - ĐỨC BỒ TÁT ĐẢN SINH

NỀN TẢNG PHẬT GIÁO
(MŪLABUDDHASĀSANA)

QUYỂN 1
TAM BẢO
(Ratanattaya)

CHƯƠNG I

BA NGÔI CAO CẢ
(TIYAGGA)

Đức-Bồ-tát đản-sinh (624 TCN Trước Công Nguyên)

Bà Chánh-cung Hoàng-hậu Mahāmāyādevī biết gần đến ngày đản-sinh Thái-tử, theo truyền thống, Bà đến chầu Đức-vua Suddhodana rồi tâu rằng:
- Muôn tâu Bệ hạ, thần thiếp xin phép trở về cố quốc Devadaha để sinh hạ Thái-tử.

Đức-vua Suddhodana chuẩn tấu lời xin của Bà và truyền lệnh cho các quan sửa sang đường sá bằng phẳng, trang hoàng đẹp đẽ từ kinh-thành Kapilavatthu cho đến kinh-thành Devadaha, để tiễn đưa Chánh-cung Hoàng-hậu Mahāmāyādevī trở về cố quốc. Đức-vua còn truyền lệnh làm một chiếc kiệu mới thật sang trọng để cho Bà Chánh-cung Hoàng-hậu ngự đi.

Mọi việc đều chuẩn bị sẵn sàng, Chánh-cung Hoàng-hậu Mahāmāyādevī được thỉnh ngự lên chiếc kiệu, các quan khiêng chiếc kiệu đi từ kinh-thành Kapilavatthu đến kinh-thành Devadaha.

Trên đường, khi đoàn người vừa đến khu vườn Lumbinī, hôm ấy, thật tuyệt vời! Cả muôn hoa đều đua nở và muôn chim cùng ca hót như hân hoan đón mừng một sự kiện trọng đại. Bà Chánh-cung Hoàng-hậu Mahāmāyādevī muốn dừng kiệu lại, ghé vào khu vườn Lumbinī để du lãm.

Chư-thiên, chư phạm-thiên tụ hội

Khi bà Chánh-cung Hoàng-hậu Mahāmāyādevī ngự vào khu vườn Lumbinī, hôm ấy chư-thiên, chư phạm- thiên tụ hội tại khu vườn và cả vạn thế giới chúng-sinh vui mừng reo hò rằng:
“Hôm nay, tại khu vườn Lumbinī này, Đức-Bồ-tát Chánh-Đẳng-Giác sẽ đản-sinh ra đời khỏi lòng bà Chánh-cung Hoàng-hậu Mahāmāyādevī.”
Chư-thiên, chư phạm-thiên, tay cầm những món quà từ cõi trời như vật thơm trời, những đóa hoa trời, nhạc trời trỗi lên để cúng dường Đức-Bồ-tát Chánh-Đẳng-Giác, cùng với những chiếc lọng trắng che phủ khắp không gian.
Chánh-cung Hoàng-hậu Mahāmāyādevī ngự đến một cây Sāla có thân to, cành cây đầy hoa đang nở rộ. Khi bà đứng đưa cánh tay phải lên, thì cành cây tự nhiên sà xuống, bà đưa tay nắm lấy cành cây với tư thế dáng đứng vững vàng và trong tư thế dáng đứng này sẽ đản sinh ra Đức-Bồ-tát Chánh-Đẳng-Giác cao thượng.
Khi ấy, các quan, các cung nữ che màn xung quanh nơi Bà đang đứng. Bà Chánh-cung Hoàng-hậu Mahāmāyādevī đứng trong tư thế dáng đứng vững vàng.
Khi ấy, Đức-Bồ-tát Chánh-Đẳng-Giác cao thượng đản-sinh ra đời khỏi lòng bà Chánh-cung Hoàng-hậu Mahāmāyādevī bằng đôi chân ra trước, rồi xuôi hai tay, toàn thân mình sạch sẽ ra sau, một cách suôn sẽ an lành cả Đức-Bồ-tát lẫn mẫu-hậu của Đức-Bồ-tát vào ban ngày thứ 6, nhằm ngày rằm tháng tư (âm-lịch). Khi ấy, hai dòng nước ấm và lạnh từ trên hư không chảy xuống làm cho sạch sẽ thân hình của Đức-Bồ-tát Chánh-Đẳng-Giác và mẫu-hậu của Đức-Bồ-tát.

Khi Đức-Bồ-tát Chánh-Đẳng-Giác cao thượng vừa ra khỏi lòng bà Chánh-cung Hoàng-hậu Mahāmāyādevī, trước tiên 4 vị Đại-phạm-thiên có thiện-tâm trong sạch, không bị ô nhiễm bởi phiền-não, mỗi vị cầm mỗi chéo tấm lưới bằng vàng đón nhận Đức-Bồ-tát Chánh-Đẳng-Giác xong, rồi đưa trước mặt bà Chánh-cung Hoàng- hậu Mahāmāyādevī và tâu rằng:
- Muôn tâu Chánh-cung Hoàng-hậu, kính xin Bà phát sinh đại-thiện-tâm hoan-hỷ! Đây là Thái-tử của Bà, cũng là Đức-Bồ-tát Chánh-Đẳng-Giác cao thượng kiếp chót, sẽ trở thành Đức-Phật Chánh-Đẳng-Giác, Đức- Bồ-tát là Bậc Đại-phước có nhiều oai lực nhất trong toàn cõi-giới chúng-sinh muôn loài.

Sau đó, Đức-Bồ-tát Chánh-Đẳng-Giác cao thượng từ trên tay 4 vị Đại-phạm-thiên được trao sang cho 4 vị tứ Đại-thiên-vương đón tiếp bằng tấm da mềm mại, một lần nữa, Đức-Bồ-tát Chánh-Đẳng-Giác cao thượng từ trên tay 4 vị tứ Đại-thiên-vương được trao sang cho các quan đón tiếp bằng tấm vải trắng tinh.

Khi ấy, Đức-Bồ-tát Chánh-Đẳng-Giác cao thượng từ trên tay các quan, bước xuống đạp trên mặt đất bằng đôi bàn chân bằng phẳng. Đức-Bồ-tát Chánh-Đẳng-Giác cao thượng đứng quay mặt nhìn về hướng Đông, chư-thiên và nhân-loại dâng hoa cúng dường Đức-Bồ-tát, rồi tán dương ca tụng rằng:

- Kính bạch Đức Đại-nhân, tất cả chúng-sinh trong hướng này, Ngài là Bậc cao thượng nhất, không có một ai cao thượng hơn Ngài.

Tiếp đến, Đức-Bồ-tát Chánh-Đẳng-Giác cao thượng quay mặt nhìn về hướng Đông Nam, …, trong tám hướng, mỗi hướng chư-thiên và nhân-loại đều dâng hoa cúng dường Đức-Bồ-tát, rồi tán dương ca tụng rằng:
- Kính bạch Đức Đại-nhân, tất cả chúng-sinh trong hướng này, Ngài là Bậc cao thượng nhất, không có một ai cao thượng hơn Ngài.

Đức-Bồ-tát Chánh-Đẳng-Giác cúi mặt nhìn xuống hướng dưới, rồi ngẩng mặt nhìn lên hướng trên, chư- thiên, chư phạm-thiên đều dâng hoa tán dương và ca tụng:
- Kính bạch Đức Đại-nhân, chư-thiên, chư phạm-thiên hướng trên này, Ngài là Bậc cao thượng nhất, không có chư-thiên, chư phạm-thiên nào cao thượng hơn Ngài.

Đức-Bồ-tát Chánh-Đẳng-Giác cao thượng đứng nhìn về hướng Bắc rồi bước đi 7 bước, bước đầu tiên Đức-Bồ- tát bước bằng chân phải. Khi Đức-Bồ-tát Chánh-Đẳng- Giác cao thượng bước đi, Đức-vua trời Phạm-thiên cầm chiếc lọng màu trắng che cho Đức-Bồ-tát, Đức-vua Suyāma cầm quạt lông, còn ba thứ khác là đôi hia, gươm báu, vương miện, mỗi Đức-vua trời cầm mỗi thứ đi theo sau Đức-Bồ-tát Chánh-Đẳng-Giác cao thượng.
Đó là năm báu vật của lễ phong Vương.

Đức-Bồ-tát Chánh-Đẳng-Giác cao thượng dừng lại ở bước chân thứ 7. Khi ấy tất cả chư-thiên, chư phạm- thiên đều bảo với nhau rằng:
“Bây giờ, Đức-Bồ-tát Chánh-Đẳng-Giác cao thượng sẽ truyền dạy những lời tối quan trọng.”

Đức-Bồ-tát truyền dạy lời tối quan trọng đầu tiên

Tất cả đều im lặng, chờ lắng nghe, Đức-Bồ-tát Chánh-Đẳng-Giác cao thượng dõng dạc truyền dạy rằng:
“Aggo' ham' asmi lokassa! Jeṭṭho' ham' asmi lokassa! Seṭṭho'ham' asmi lokassa! Ayamantimā jāti.
Natthi dāni punabbhavo.(1)”
“Ta là Bậc cao-cả nhất, trong toàn cõi-giới chúng-sinh!
Ta là Bậc vĩ-đại nhất, trong toàn cõi-giới chúng-sinh!
Ta là Bậc tối-thượng nhất, trong toàn cõi-giới chúng-sinh!
Kiếp này là kiếp chót của ta.
Ta không còn tái-sinh kiếp nào khác nữa! ”
Chư-thiên, chư phạm-thiên và nhân-loại vô cùng hoan-hỷ, đồng thanh tán dương ca tụng Đức-Bồ-tát Chánh-Đẳng-Giác cao thượng.

7 Người và vật đồng sinh với Đức-Bồ-tát

Đức-Bồ-tát Chánh-Đẳng-Giác đản-sinh ra đời, đồng thời có người và vật gồm có 7 loại cùng sinh với Đức-Bồ-tát Chánh-Đẳng-Giác:
1- Công-chúa Bhaddakaccānā gọi Yasodharā (là công-chúa của Đức-vua Suppabuddha và Chánh-cung Hoàng-hậu Amittādevī xứ Devadaha).
2- Hoàng-tử Ānanda (Hoàng-tử của ông hoàng Amitto- dana dòng Sakya là hoàng đệ của Đức-vua Suddhodana).
3- Channa (quan giữ ngựa).
4- Kāḷudāyī (vị quan cận thần).
5- Ngựa báu Kaṇḍaka.
6- Cây Mahābodhirukkha (cây assattha mọc trong rừng Uruvelā sau này trở thành cây Mahābodhirukkha của Đức-Phật Gotama).
7- Bốn hầm vàng, kho báu trong kinh-thành Kapilavatthu.
Sau khi Đức-Bồ-tát Chánh-Đẳng-Giác Thái-tử đản- sinh ra đời tại khu vườn Lumbinī, Chánh-cung Hoàng-hậu Mahāmāyādevī cùng Thái-tử ngự trở về lại kinh- thành Kapilavatthu.

Đầu thai sinh làm người có 4 hạng người

Sự tái-sinh đầu thai sinh làm người có 4 hạng người, và có sự hiểu biết qua ba thời-kỳ khác nhau như sau:
1- Hạng người thường và chư Bồ-tát thanh-văn-giác hạng thường khi tái-sinh đầu thai sinh làm người hoàn toàn không biết cả ba thời-kỳ:
- Không biết thời-kỳ tái-sinh đầu thai vào lòng mẹ.
- Không biết thời-kỳ đang ở trong lòng mẹ.
- Không biết thời-kỳ sinh ra đời khỏi lòng mẹ.
2- Chư Bồ-tát Đại-thanh-văn-giác kiếp chót khi tái-sinh đầu thai sinh làm người chỉ biết một thời-kỳ và không biết hai thời-kỳ:
- Trí-tuệ biết thời-kỳ tái-sinh đầu thai vào lòng mẹ.
- Không biết thời-kỳ đang ở trong lòng mẹ.
- Không biết thời-kỳ sinh ra đời khỏi lòng mẹ.
3- Chư Bồ-tát Tối-thượng thanh-văn-giác và chư Đức- Bồ-tát Độc-Giác kiếp chót khi tái-sinh đầu thai làm người biết được hai thời-kỳ và không biết một thời-kỳ:
- Trí-tuệ biết thời-kỳ tái-sinh đầu thai vào lòng mẹ.
- Trí-tuệ biết thời-kỳ đang ở trong lòng mẹ.
- Không biết thời-kỳ sinh ra đời khỏi lòng mẹ.
4- Chư Đức-Bồ-tát Chánh-Đẳng-Giác kiếp chót khi tái-sinh đầu thai làm người biết rõ cả ba thời-kỳ:
- Trí-tuệ biết rõ thời-kỳ tái-sinh đầu thai vào lòng mẹ.
- Trí-tuệ biết rõ thời-kỳ đang ở trong lòng mẹ.
- Trí-tuệ biết rõ thời-kỳ đản-sinh ra đời khỏi lòng mẹ.
Như trường hợp Thái-tử Siddhattha là Đức-Bồ-tát Chánh-Đẳng-Giác có trí-tuệ siêu-việt kiếp chót, khi tái-sinh đầu thai sinh làm người chắc chắn sẽ trở thành Đức-Phật Chánh-Đẳng-Giác có danh hiệu là Đức-Phật Gotama, Đức-Bồ-tát Chánh-Đẳng-Giác có trí-tuệ biết rõ cả ba thời-kỳ:
* Đức-Bồ-tát Chánh-Đẳng-Giác có trí-tuệ biết rõ thời-kỳ tái-sinh đầu thai vào lòng mẫu-hậu Bà Chánh- cung Hoàng-hậu Mahāmāyādevī.
* Đức-Bồ-tát Chánh-Đẳng-Giác có trí-tuệ biết rõ thời-kỳ đang ở trong lòng mẫu-hậu, như ở trong căn phòng sạch sẽ sang trọng, Đức-Bồ-tát Chánh-Đẳng- Giác ngồi kiết già, như một vị Pháp-sư ngồi trên pháp tòa và mẫu-hậu của Ngài cũng biết được Ngài nữa.
* Đức-Bồ-tát Chánh-Đẳng-Giác có trí-tuệ biết rõ thời-kỳ đản-sinh, khi mẫu-hậu của Ngài đang đứng trong tư thế vững vàng, Đức-Bồ-tát Chánh-Đẳng-Giác sinh ra bằng đôi chân ra trước, xuôi hai tay toàn thân mình ra sau một cách suôn sẻ an toàn, như vị Pháp-sư bước xuống pháp tòa.
Đó là trường hợp đặc biệt của Đức-Bồ-tát Chánh- Đẳng-Giác kiếp chót chắc chắn sẽ trở thành Đức-Phật Chánh-Đẳng-Giác.

Còn các hạng người khác như: hạng người thường, chư Bồ-tát thanh-văn-giác, chư Bồ-tát Đại-thanh-văn-giác kiếp chót, chư Bồ-tát Tối-thượng thanh-văn-giác kiếp chót, chư Đức-Bồ-tát Độc-Giác kiếp chót đều không biết thời-kỳ sinh ra đời khỏi lòng mẹ, bởi vì, khi sắp sinh ra, thai nhi bị nhào lộn quay đầu xuống dưới, để cái đầu ra trước, thân mình ra sau, chịu đau đớn sợ hãi, tâm không còn bình tĩnh. Do đó, những hạng người ấy không biết thời-kỳ sinh ra đời khỏi lòng mẹ.

Tích vị Đạo-sĩ Kāḷadevila

Đạo-sĩ Kāḷadevila chứng đắc 8 bậc thiền (2), chứng đắc ngũ thông (3) tam-giới, là vị Tôn-sư của Đức-vua Suddhodana. Hôm ấy, vị Đạo-sĩ Kāḷadevila độ ngọ trong cung điện của Đức-vua Suddhodana xong, liền lên cõi trời Tam-thập-tam-thiên nghỉ trưa trong một lâu đài, ngồi nhập thiền để hưởng sự an-lạc trong thiền-định.

Sau khi xả thiền, vị Đạo-sĩ ra đứng trước cửa, nhìn thấy Đức-vua Sakka cùng chư-thiên-nam, chư-thiên-nữ hoan-hỷ vui mừng reo hò một cách khác thường, không giống như mọi ngày, vị Đạo-sĩ bèn hỏi rằng:
- Này quý vị chư-thiên! Sao hôm nay quý vị vui mừng hoan-hỷ, reo hò ca hát vui vẻ khác thường như vậy. Quý vị có thể nói cho bần đạo nghe được không?

Chư-thiên bạch rằng:
- Kính bạch Ngài Đạo-sĩ, hôm nay Thái-tử của Đức- vua Suddhodana đã sinh ra đời rồi. Khi Thái-tử trưởng thành sẽ từ bỏ cung điện đi xuất gia và sẽ trở thành Đức- Phật Chánh-Đẳng-Giác, thuyết pháp Chuyển-Pháp-luân tế độ cho chúng-sinh: nhân-loại, chư-thiên và phạm- thiên có cơ hội được lắng nghe chánh-pháp, rồi thực hành theo chánh-pháp dẫn đến sự chứng ngộ chân-lý tứ Thánh-đế, chứng đắc 4 Thánh-đạo, 4 Thánh-quả, Niết- bàn, giải thoát khổ tử sinh luân-hồi trong tam-giới.
Đó là nguyên nhân làm cho chúng tôi vui mừng vô cùng hoan-hỷ, reo hò ca hát khác thường như vậy!
Sau khi lắng nghe chư-thiên trả lời như vậy, vị Đạo-sĩ Kāḷadevila liền từ cõi Tam-thập-tam-thiên hiện xuống cõi người, đi vào cung điện của Đức-vua Suddhodana, Đức-vua cung kính đón tiếp, thỉnh mời ngồi chỗ cao quý, Đức-vua đảnh lễ xong, ngồi một nơi hợp lẽ.

Khi ấy, vị Đạo-sĩ Kāḷadevila bèn hỏi rằng:
- Tâu Đại-vương, bần đạo nghe nói rằng Thái-tử của Đại-vương đã sinh ra đời rồi, bần đạo xin được chiêm ngưỡng Thái-tử.
Đức-vua Suddhodana truyền lệnh thay trang phục cho Thái-tử xong, rồi thỉnh Thái-tử ra mắt đảnh lễ vị Đạo-sĩ Kāḷadevila. Khi thỉnh Thái-tử ra trước mặt vị Đạo-sĩ Kāḷadevila, Đức-Bồ-tát Chánh-Đẳng-Giác Thái-tử hiện lên đứng trên đầu vị Đạo-sĩ Kāḷadevila với tư thế vững vàng. Vị Đạo-sĩ Kāḷadevila nhận biết Đức-Bồ-tát Chánh-Đẳng-Giác Thái-tử có oai lực phi thường, nên vị Đạo-sĩ đứng dậy dời xuống chỗ ngồi thấp, nhường chỗ ngồi cao quý lại cho Đức-Bồ-tát Chánh-Đẳng-Giác cao thượng, vị Đạo-sĩ Kāḷadevila chắp hai tay đảnh lễ Đức-Bồ-tát Chánh-Đẳng-Giác Thái-tử.
Nhìn thấy oai lực phi thường của Thái-tử của mình, Đức-vua Suddhodana vô cùng ngạc nhiên chưa từng thấy, nên lần thứ nhất Đức-vua Suddhodana đảnh lễ Thái-tử Đức-Bồ-tát Chánh-Đẳng-Giác.

Đạo-sĩ Kāḷadevila mỉm cười và khóc

Vị Đạo-sĩ Kāḷadevila chứng đắc 8 bậc thiền và ngũ thông tam-giới, có khả năng đặc biệt thấy rõ, biết rõ trong thời quá-khứ 40 đại-kiếp, và trong thời vị-lai 40 đại-kiếp, như vậy gồm 80 đại-kiếp. Vị Đạo-sĩ Kāḷadevila dùng trí-tuệ nhãn-thông thấy rõ, biết rõ thời vị-lai của Đức-Bồ-tát Chánh-Đẳng-Giác Thái-tử sẽ có đầy đủ 32 tướng tốt của bậc đại-nhân và 80 tướng tốt phụ. Vị Đạo- sĩ Kāḷadevila biết chắc chắn rằng:
“Không còn hoài-nghi gì nữa, Thái-tử này chắc chắn sẽ trở thành Đức-Phật Chánh-Đẳng-Giác.”

Biết rõ như vậy, Vị Đạo-sĩ Kāḷadevila phát sinh đại-thiện-tâm vô cùng hoan-hỷ, nên mỉm miệng cười.

Sau đó, vị Đạo-sĩ Kāḷadevila xem xét về thân phận của mình và biết rõ rằng:
“Ta không có duyên lành gặp Đức-Phật Chánh- Đẳng-Giác và không có cơ hội lắng nghe chánh-pháp của Đức-Phật Chánh-Đẳng-Giác, bởi vì, ta sẽ chết trước khi Đức-Bồ-tát Chánh-Đẳng-Giác Thái-tử trở thành Đức-Phật Chánh-Đẳng-Giác.

Vả lại, sau khi ta chết, do năng lực của đệ-tứ-thiền vô-sắc-giới “phi-tưởng-phi-phi-tưởng-xứ-thiền thiện-tâm sẽ cho quả tái-sinh trong cõi trời vô-sắc-giới phi-tưởng-phi-phi-tưởng-xứ-thiên, có tuổi thọ lâu 84.000 ngàn đại-kiếp. Phạm-thiên trong cõi vô-sắc-giới chỉ có 4 danh-uẩn (thọ-uẩn, tưởng-uẩn, hành-uẩn và thức-uẩn) mà thôi, không có sắc-uẩn, cho nên, phạm-thiên cõi vô-sắc-giới không có mắt để nhìn thấy Đức-Phật, không có tai để nghe chánh-pháp của Đức-Phật, khi Đức-Phật Chánh-Đẳng-Giác xuất hiện trên thế gian.”

Khi vị Đạo-sĩ Kāḷadevila xem xét biết thân phận mình không có duyên lành gặp được Đức-Phật và không nghe được chánh-pháp của Đức-Phật, cảm thấy tủi phận, nên cảm động khóc.
Đức-vua Suddhodana nhìn thấy vị Đạo-sĩ Kāḷadevila khi thì mỉm miệng cười, khi thì lại cảm động khóc bèn bạch hỏi rằng:
- Kính bạch Đạo-Sư, có điều gì không may xảy đến với Thái-tử của con hay không? Bạch Ngài.

Vị Đạo-sĩ Kāḷadevila tâu rằng:
- Tâu Đại-vương, chắc chắn không có điều gì không may xảy đến với Thái-tử cả, Thái-tử chắc chắn sẽ trở thành Đức-Phật Chánh-Đẳng-Giác.
Biết rõ như vậy, Bần đạo cảm thấy vui mừng, vô cùng hoan-hỷ mỉm miệng cười và bần đạo cũng biết rõ mình không có duyên lành được gặp Đức-Phật và lắng nghe chánh-pháp của Đức-Phật. Do đó, bần đạo cảm thấy tủi phận, nên cảm động khóc.

Lễ đặt tên Đức-Bồ-tát thái-tử

Đức-Bồ-tát Chánh-Đẳng-Giác Thái-tử sinh ra đời được năm ngày thì Đức-vua Suddhodana tổ chức trọng thể buổi lễ gội đầu và đặt tên cho Đức-Bồ-tát Chánh- Đẳng-Giác Thái-tử.
Đức-vua Suddhodana truyền lệnh mời 108 vị Bà-la- môn thông hiểu rõ ba bộ sách xem tướng (theo truyền thống của Bà-la-môn) vào cung điện để thiết đãi món ăn đặc biệt “cơm nấu bằng sữa tươi nguyên chất”.
Trong số 108 vị Bà-la-môn ấy, có 8 vị Bà-la-môn đại-trí là vị Bà-la-môn Rāma, vị Bà-la-môn Dhaja, vị Bà-la-môn Lakkhaṇa, vị Bà-la-môn Jotimanta, vị Bà-la-môn Yañña, vị Bà-la-môn Subhoja, vị Bà-la-môn Suyāma và vị Bà-la- môn Sudatta, sau khi xem tướng, thấy Thái-tử sẽ có đầy đủ 32 tướng tốt của bậc đại-nhân và 80 tướng tốt phụ.
Trong 8 vị Bà-la-môn đại trí, có 7 vị đồng đưa lên 2 ngón tay và tiên đoán quả quyết rằng:
* Thái-tử là Bậc có đầy đủ trọn vẹn các tướng tốt của bậc đại-nhân và các tướng tốt phụ này:
- Nếu sống tại cung điện, thì sẽ trở thành Đức Chuyển-luân Thánh-vương trị vì thiên-hạ có bốn biển làm ranh giới.
- Nếu từ bỏ cung điện đi xuất gia, thì sẽ trở thành Đức-Phật Chánh-Đẳng-Giác.
Duy chỉ có một vị Bà-la-môn trẻ tuổi nhất, thuộc dòng dõi Koṇḍañña tên là Bà-la-môn Sudatta, sau khi xem xét kỹ các tướng tốt của Thái-tử xong, vị Bà-la-môn này chỉ đưa một ngón tay lên và tiên đoán quả quyết rằng:
- Thái-tử có đầy đủ trọn vẹn các tướng tốt của bậc đại-nhân và các tướng tốt phụ này, Thái-tử không thể nào sống tại cung điện, mà chắc chắn Thái-tử sẽ từ bỏ cung điện đi xuất gia, rồi chắc chắn Thái-tử sẽ trở thành một Đức-Phật Chánh-Đẳng-Giác mà thôi.
Tất cả các vị Bà-la-môn đại-trí cũng đều nhất trí với nhau rằng: “Thái-tử chắc chắn sẽ trở thành Đức-Phật Chánh-Đẳng-Giác.”

Trong lễ gội đầu và đặt tên cho Đức-Bồ-tát Thái-tử, tất cả các vị Bà-la-môn đại-trí đều nhất trí với nhau rằng:
Đức-Bồ-tát Chánh-Đẳng-Giác Thái-tử chắc chắn sẽ trở thành một Đức-Phật Chánh-Đẳng-Giác, sẽ đem lại sự lợi ích, sự tiến hóa, sự an-lạc cho chúng-sinh trong tam-giới (danh từ Pāḷi gọi là attha) và chắc chắn sẽ được thành tựu như ý (danh từ Pāḷi gọi là Siddha).

Hai danh từ này được ghép với nhau thành tên của Đức-Bồ-tát Thái-tử là SIDDHATTHA (SIDDHA + ATTHA) nghĩa là sự lợi ích được thành tựu, hoặc Bậc tế độ chúng-sinh được thành tựu mọi lợi ích cao thượng.
Thông thường, các Bậc đại-trí làm lễ đặt tên cho đứa trẻ nào, quý Ngài xem xét về tương lai cuộc đời của đứa trẻ ấy để đặt tên gọi cho hợp với cả cuộc đời đứa trẻ ấy.
Thật ra, tên gọi nào cũng chỉ là danh từ riêng chế định mà thôi. Nếu danh từ riêng ấy có ý nghĩa phù hợp với con người thì tự nó có một tiềm năng động viên khuyến khích con người ấy vượt qua mọi trở ngại, để xứng đáng với tên gọi của mình. Do đó, khi có đứa con sinh ra đời, gia đình thường mời các Bậc đại-trí đến nhà xem tướng, rồi làm lễ đặt tên cho đứa con của mình.

(1) Dīghanikāya, Mahāvaggapāḷi, Mahāpadānasutta.
(2) 8 bậc thiền: 4 bậc thiền sắc-giới và 4 bậc thiền vô-sắc-giới.
(3) Ngũ thông: Đa-dạng-thông, nhãn-thông, nhĩ-thông, tha-tâm-thông, tiền- kiếp-thông.

Mục lục quyển 1 | 01 | 02 | 03 | 04 | 05 | 06 | 07 | 08 | 09 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 32 | 33 | 34 | 35 | 36 | 37 | 38 | Phụ lục