TẠNG KINH
BỘ KINH TẬP (425-847)
SỐ 728-KINH CHƯ PHÁP TẬP YẾU
Tác giả: Tôn giả Quán Vô Úy. Hán dịch: Đời Tống, Sa-môn Nhật xứng.
Phẩm 6: KHÔNG PHÓNG DẬT (Phần 1)
Phẩm 6: KHÔNG PHÓNG DẬT (Phần 2)
Phẩm 7: CHÊ TRÁCH NĂM DỤC (Phần 1)
Phẩm 7: CHÊ TRÁCH NĂM DỤC (Phần 2)
Phẩm 13: PHƯỚC NGHIỆP, CHẲNG PHẢI PHƯỚC NGHIỆP
Phẩm 15: THUYẾT MINH VỀ TỘI (Phần 1)
Phẩm 15: THUYẾT MINH VỀ TỘI (Phần 2)
Cúi lạy Đấng Tối Tôn ba cõi
An lành vô cấu, sạch các lậu
Phàm phu chìm đắm trong mê hoặc
Nguyện Đức Từ Bi cứu giúp cho.
Nương Chánh pháp niệm xứ
Biển kinh điển rộng lớn
Gom thành kệ tụng này
Làm mắt sáng thế gian.
Hãy phát sinh tịnh tín
Tinh tấn chớ buông lung
Quay lưng với sáu trần
Tu tập trí vi diệu.
Thích bố thí, trì giới
Nhẫn nhục và thiền định
Làm lợi lạc chúng sinh
Bằng bốn Tâm vô lượng.
Kẻ buông lung, tán loạn
Sinh bạo ác, tà kiến
Thường nói lời hư dối
Sẽ đọa vào địa ngục;
Kẻ ganh ghét keo kiệt
Không làm các pháp lành
Thích gây hại chúng sinh
Ắt đọa làm ngạ quỷ;
Kẻ phá hoại chánh pháp
Ngu si đầy tham dục
Ham ăn uống, ngủ nghỉ
Sẽ đọa làm súc sinh.
Ba căn thân, miệng, ý
Tạo các nghiệp bất thiện
Bị nghiệp lực ràng buộc
Mỗi ngày một tăng trưởng.
Phàm phu ngu muội ấy
Luân hồi mãi không ngừng
Người trí khéo tu tập
Sẽ được vui tịch tĩnh.
Thấu rõ nghiệp quả ấy
Không buông lung, phóng đãng
Dùng trí tuệ xét chọn
Thiện này không gì hơn.
Thường thích hành bố thí
Kiên tâm trì tịnh giới
Thương yêu loài hữu tình
Để thành tựu các nguyện.
Tương ưng với Từ bi
Không mong cầu đền đáp
Dạy dỗ cho mọi người
Nhất định sẽ thành tựu.
Giải thoát khỏi tham sân
Biết đủ lìa tội lỗi
Thương yêu các chúng sinh
Nhất định sẽ thành tựu.
Tâm bình đẳng, chánh trực
Không nghĩ oán hay thân
Vĩnh viễn vượt cõi ác
Nhất định sẽ thành tựu.
Đầy đủ các oai nghi
Bình đẳng, thuyết pháp giỏi
Lìa tội lỗi tham ganh
Nhất định sẽ thành tựu.
Thích phụng sự sư trưởng
Giữ giới, tu thiền định
Hiểu rõ tướng tội phước
Nhất định sẽ thành tựu.
Dũng mãnh lại tinh tấn
Thiền tọa, đọc tụng kinh
Ái ngữ không dua nịnh
Nhất định sẽ thành tựu.
Ở đâu và lúc nào
Làm việc hay dừng nghỉ
Biết rõ các phương pháp
Nhất định sẽ thành tựu.
Không giận, điều phục sân
Nhẫn nhục trừ bạo ác
Chánh pháp bỏ phi pháp
Sáng suốt trừ tối tăm.
Chân thật dẹp hư dối
Chánh trực không hai lưỡi
Thương yêu trừ chê trách
Không buộc, gỡ trói buộc.
Tâm Từ ngăn sát hại
Bố thí diệt tham, keo
Dùng thiện tịnh đối trị
Hiểu biết không đúng lý.
Lấy tri phá vô minh
Vô thường trừ chấp thường
Như trăng khuyết, trời chiều
Dời đổi vốn như vậy.
Hãy khéo léo suy xét
Quán sát lìa tà dục
Tám Thánh đạo là nhân
Vượt qua các đường ác.
Trụ bốn Vô sở úy
Hàng phục mọi kinh sợ
Chánh niệm trừ vọng niệm
Thắng trí dẹp tà trí.
Thích sống nơi nhàn tịnh
Đạm bạc, dứt tham dục
Cũng như trong các núi
Núi Tu-di cao nhất.
Như biển rộng lại sâu
Sinh ra các châu báu
Như mặt trời sáng rực
Che khuất ánh sáng khác.
Không sinh dừng tái sinh
Như lửa đốt cây khô
Lại như thức ăn ngon
Trừ được bệnh đói khát.
Như sư tử tới lui
Hàng phục các loài thú
Biết đủ, dứt tham cầu
Không sợ cũng như vậy.
Được đời khen nhân từ
Bỏ mọi sự khinh chê
Tinh tấn trừ tất cả
Biếng nhác và ngu si.
Có những kẻ bạo ác
Lại hủy báng phi lý
Người trí dùng lợi thật
An ổn trừ diệt hết.
Chư Thiên thắng Tu-la
Do kính tin chánh pháp
Phật xuất hiện ở đời
Hàng phục các ngoại đạo.
Người nào khéo thuyết pháp
Khiến bao người tỏ ngộ
Người ấy là Đạo sư
Đưa đến nơi an ổn.
Chỉ đường chánh Bồ-đề
Mọi người đều hướng đến
Trừ hẳn si, kết, phược
Trong đường hiểm sinh tử.
Pháp này không gì hơn
Chẳng phải người đời nói
Người nghe được pháp này
Vượt qua các biển hữu.
Những người có trí tuệ
Nên khuyên tu pháp này
Có bốn thứ ruộng phước
Sinh ra các quả lành.
Ai phụng trì pháp Phật
Được đầy đủ các căn
Không sinh tâm tham ái
Về sau chẳng hối hận.
Người tìm cầu đắm vướng
Năm thứ dục thế gian
Đắm đuối vợ và con
Sẽ đọa vào đường ác.
Suy nghĩ không chân chánh
Chứa nhóm các tội lỗi
Đều do chính tâm mình
Bị vọng tưởng trói buộc.
Tâm này khó điều phục
Bám víu theo cảnh dục
Người nào khéo chế ngự
Được an ổn mát mẻ.
Tâm này như ngựa dữ
Dùng Chánh pháp chế phục
Nghe rồi nên ghi nhớ
Thường suy nghĩ quán sát.
Người nào nghe chánh pháp
Hiểu rõ được tất cả
Pháp sinh các căn lành
Xa lìa những tội lỗi.
Nhờ nghe được chánh pháp
Tâm tịnh không nhơ uế
Vui mừng khôn xiết kể
Trí tuệ càng tăng trưởng.
Nhờ nghe được chánh pháp
Không tạo các tội lỗi
Biết nghiệp quả chắc thật
Sẽ đạt đạo Bồ-đề.
Nhờ nghe được chánh pháp
Biết công đức chư Phật
Pháp là nhân giải thoát
Là trí tuệ chân thật.
Nhờ nghe được chánh pháp
Biết pháp tướng thường trụ
Vì thế hãy nhất tâm
Siêng tu tất cả sự.
Nhờ nghe được chánh pháp
Vượt qua biển luân hồi
Dứt trừ những tham ái
Chứng được cảnh Niết-bàn.
Nhờ nghe được chánh pháp
Biết các tướng sinh diệt
Đầy đủ bốn nhân duyên
Nên tin hiểu rõ ràng.
Nhờ nghe được chánh pháp
Biết rõ uẩn, xứ, giới
Tương ưng với sinh diệt
Dùng chánh trí hiểu rõ.
Chúng là ba tai họa
Nguồn gốc của luân hồi
Thích nghe nhiều chánh pháp
Sẽ đoạn, đoạn trừ hết.
Những người thích nghe nhiều
Ở đời không ai hơn
Với pháp động, bất động
Nghiên cứu tận cội nguồn.
Người này khi lâm chung
Không lo rầu, kinh sợ
Khéo liễu đạt chánh pháp
Không sinh chốn khổ đau.
Dùng ngọn lửa chánh trí
Thiêu đốt củi não phiền
Nhờ ham thích nghe nhiều
Không chịu khổ đời sau.
Gần gũi bậc Đa văn
Sẽ được vui an ổn
Lìa buông lung khổ não
Là nguồn gốc thiện căn.
Phụng sự bậc Kỳ đức
Thích nghe giảng chánh pháp
Thoát khỏi nhân già chết
Đạt đến nơi chân đế.
Liễu đạt tất cả pháp
Giải thoát mọi chướng nhiễm
Phát huy tâm Bồ-đề
Đa văn là hơn hết.
Thường gần bậc Đa văn
Thích tu tập chánh tuệ
Hãy cung kính, tôn trọng
Bằng cả thân, miệng, ý.
Những người thích nghe nhiều
Khéo trụ trong chánh pháp
Kiên tâm siêng tu tập
Vượt khỏi biển ba cõi.
Người có được đa văn
Đầy đủ mọi của báu
Kẻ vô văn tuy giàu
Ngu si cùng nghèo khó.
Người không có pháp tài
Xa lìa bậc mô phạm
Uổng thay được thân người
Luôn lo buồn, thẹn thùng.
Ai gần thầy bạn ác
Sinh biếng nhác, buông lung
Khác nào quăng hạt giống
Vào ruộng đất khô cằn.
Đa văn đủ Pháp nhãn
Tuy mù vẫn biết sáng
Không mắt, không nghe nhiều
Là kẻ thật ngu si.
Xa lìa các chánh pháp
Nương tựa những phi pháp
Như bỏ thầy thuốc giỏi
Mà mong bệnh chóng lành.
Các pháp không lường được
Học nhiều mới ngộ nhập
Từng giọt mưa nhiều cơn
Dần dần thành dòng thác.
Biển luân hồi vô thỉ
Phát khởi tâm Bồ-đề
Đến đạo tràng Kim cang
Thành quả Phật cũng vậy.
Tịnh tâm giữ Chánh pháp
Không đắm chấp các thiền
Không bị cảnh lôi kéo
Chắc chắn được an ổn.
Người trí gần bậc Trí
Xa bỏ kẻ ngu si
Dùng trí đức sửa mình
Người này thật khó có.
Cầu pháp với tín tâm
Được sinh nơi thù thắng
Nếu đọa trong hiểm nạn
Chư Thiên sẽ cứu hộ.
Đèn sáng nơi tối tăm
Thầy hay của người bệnh
Báu vật của kẻ nghèo
Mắt sáng của người đui.
Là thuyền bè vững chãi
Trên dòng thác thế gian
Kẻ kêu ngạo buông lung
Nhất định tự gây hại.
Các Đức Phật dạy thế
Nên tin thọ đầy đủ
Để chánh trí hiện tiền
Tu tập không mỏi mệt.
Lợi dưỡng cùng tiếng khen
Ăn uống và đồ nằm
Không có chút mong cầu
Chúng làm gì ta được?
Thân này thật đáng ghét
Gây hại như kẻ thù
Tạo tác mọi tội lỗi
Thường thích phi phạm hạnh.
Lại nữa sắc thân này
Là chỗ các bệnh nương
Tràn đầy đồ bất tịnh
Vật tội ác khôn lường.
Thân và tâm chung sống
Chẳng hiểu biết xét suy
Phút chốc đã lìa đời
Sắc xấu thật đáng sợ.
Ba duyên thọ, noãn, thức
Cùng lúc đã ra đi
Như cây khô vô tri
Thân rã nước dơ rỉ.
Kẻ ngu lúc tráng kiện
Mê loạn, kiêu ngạo nhiều
Biến đổi từng giây lát
Bất chợt đã già suy.
Ỷ giàu nên sa đọa
Tạo ra mọi nghiệp ác
Kẻ này khi lâm chung
Chịu cực khổ, bức não.
Người không thích chánh pháp
Khác nào kẻ phi nhân
Quay lưng thành Niết-bàn
Nương ở nơi tà đạo.
Tu tập mọi phước báo
Nhờ đó sinh cõi người
Hãy chèo thuyền trí tuệ
Vượt hẳn biển ba cõi.
Thân này như ánh chớp
Tựa thành Càn-thát-bà
Cớ sao lại vui giận
Với những người xung quanh.
Thân này không bền chắc
Thay đổi từng sát-na
Tâm này luôn dua nịnh
Sao khỏi sợ già chết.
Thân thành ấp bệnh tật
Là nhà vườn ưu não
Lại như những ruộng đất
Mọc cây thiện, bất thiện.
Người trang nghiêm thân mình
Bằng thí, giới, từ, trí
Chỉ nhân duyên tốt ấy
Bền vững chắc chắn nhất.
Lại nữa thân sắc này
Là chỗ các cõi nương
Những ai khéo giác ngộ
Sớm đạt được giải thoát.
Hiểu rõ bản thân mình
Hư giả cố phân biệt
Kẻ ham thích thân người
Ngu si không giải thoát.
Bên ngoài đủ vật báu
Nhưng trong không tịch tĩnh
Khéo hiểu rõ thân này
Thoát khỏi mọi ưu sầu.
Do giữ chặt của cải
Nên khổ não thêm nhiều
Lo sợ liền sinh theo
Lạ giặc, quan, nước, lửa.
Xa lìa của phi pháp
Không có các chướng ngại
Vứt bỏ được an lạc
Giữ lấy tự gây lỗi.
Hãy thấu rõ như thật
Tướng uẩn, giới ta, người
Tu định, trì kinh điển
Đốt sạch núi não phiền.
Vì vậy người có trí
Khéo quán xét thân mình
Hiểu rõ tánh giới nó
Là bậc được giải thoát.
Kẻ luôn luôn khát ái
Năm thứ dục thế gian
Do đó tâm loạn động
Điều ác theo đó tăng.
Thấy sắc thân người nữ
Tham đắm không hề quên
Chẳng hiểu nó vô thường
Điều ác theo đó tăng.
Do lòng tham si đó
Nên sinh tử thêm nhiều
Phàm phu không hiểu biết
Điều ác theo đó tăng.
Kẻ ham thích buông lung
Thọ mạng chẳng lâu dài
Không chánh trí suy xét
Điều ác theo đó tăng.
Tham lam không biết đủ
Xa xỉ cho thân mình
Sinh trạo cử, vô tàm
Điều ác theo đó tăng.
Thường bị sáu trần cấu
Và năm dục kéo lôi
Chẳng hiểu rõ ba đời
Điều ác theo đó tăng.
Tham đắm những người thân
Không biết là hoại diệt
Quyến luyến sinh tâm giận
Điều ác theo đó tăng.
Xưa đam mê cảnh dục
Nên gây hoại đời sau
Vì tâm không tịch tĩnh
Điều ác theo đó tăng.
Thọ hưởng vui giàu có
Ân ái chợt xa lìa
Không xét nhân khổ trước
Điều ác theo đó tăng.
Bị dục nhiễm mê loạn
Như cá chui vào lưới
Trói buộc không tự thoát
Điều ác theo đó tăng.
Ngu phu thường tham đắm
Không biết lỗi dục vọng
Bị ngu si mê loạn
Điều ác theo đó tăng.
Nuôi nhiều người yêu mến
Ra đi chỉ một mình
Bị lưới nghiệp ràng buộc
Điều ác theo đó tăng.
Mê mờ nơi chánh đạo
Không biết vượt ba cõi
Chẳng hộ trì các căn
Điều ác theo đó tăng.
Có giới mà không giữ
Thích gây điều tổn não
Phá hoại trong chánh pháp
Điều ác theo đó tăng.
Với tội, phước, giảm, tăng
Nghe qua như câm điếc
Tựa trẻ ngu chơi đùa
Điều ác theo đó tăng.
Bỏ vườn rừng vắng lặng
Trôi dạt nơi thắng cảnh
Ham thích vui chơi mãi
Điều ác theo đó tăng.
Rời hang cốc thanh tịnh
Đến cung điện, ao sen
Do tham đắm dục lạc
Điều ác theo đó tăng.
Tuy thích ăn uống ngon
Không oai đức sáng suốt
Tạo nghiệp duyên phi pháp
Điều ác theo đó tăng.
Kẻ ngu si như thế
Không hề có giác, tri
Bị gió nghiệp thổi bay
Luân hồi trong ba cõi.
Hoặc sinh nơi tốt đẹp
Buông lung nên đọa lạc
Do biếng nhác, si mê
Không đoạn trừ tội lỗi.
Ai trừ bỏ năm dục
Được an ổn tối thượng
Như chư Phật, Thánh nhân
Không tham, không ưu não.
Suốt đêm thường tu tập
Giải thoát những nhiễm ô
Đạt an vui tịch tĩnh
Bậc Mâu-ni Tối Tôn.
Kẻ ham thích năm dục
Đọa trong các đường ác
Không có công năng nào
Đành chịu các báo khổ.
Vì vậy người có trí
Không đắm đuối dục lạc
Chúng là nhân luân hồi
Nhất định chịu đau khổ.
Ở núi báu cõi trời
Vườn rừng ao sạch đẹp
Do vui chơi nhiễm đắm
Nên phải bị đọa lạc.
Cây báu ở cõi trời
Bao quanh dòng suối mát
Vì nhân duyên tham dục
Nên phải bị đọa lạc.
Cung điện báu cõi trời
Thơm sạch thật đáng yêu
Phá giới, làm việc ác
Nên phải bị đọa lạc.
Âm nhạc hay cõi trời
Nghe qua đều thích ý
Vì tham chấp, biếng nhác
Nên phải bị đọa lạc.
Nếu với tâm đắm vướng
Luôn nghĩ đến cảnh dục
Không chánh trí tư duy
Làm sao được an ổn?
Như trẻ thơ không trí
Sao tu tạo phước đức?
Sau khi bị đọa lạc
Tự chịu nghiệp báo kia.
Kẻ tạo nghiệp bất thiện
Lại mong được quả vui
Nhân ấy thật chẳng hợp
Ngu phu tâm vọng cầu.
Không siêng năng tu tập
Thí, giới và chánh tuệ
Kẻ ngu si tham dục
Bị thần chết lôi đi;
Thiếu trí, lầm nghiệp quả
Thường tạo các tội lỗi
Kẻ ngu si tham dục
Bị thần chết lôi đi;
Bị lửa tham thiêu đốt
Không biết khổ luân hồi
Kẻ ngu si tham dục
Bị thần chết lôi đi;
Do tiếng chuông ái tình
Sinh khổ não biệt ly
Kẻ ngu ngay khi ấy
Bị thần chết lôi đi;
Không lo sợ luân hồi
Tâm chạy theo cảnh sắc
Kẻ ngu si tham dục
Bị thần chết lôi đi;
Sống lo sợ, bệnh, nạn
Nhưng không hề chán xa
Kẻ ngu si tham dục
Bị thần chết lôi đi;
Bị thầy bạn xấu ác
Dắt vào đường luân hồi
Kẻ ngu si tham dục
Bị thần chết lôi đi;
Tâm suy xét xằng bậy
Trái với lý chân chánh
Kẻ ngu si tham dục
Bị thần chết lôi đi;
Tự làm việc phi pháp
Tạo lo sợ sinh tử
Kẻ ngu si tham dục
Bị thần chết lôi đi;
Thường nói lời ô nhiễm
Tâm nào biết tội phước
Kẻ ngu si tham dục
Bị thần chết lôi đi;
Do tập khí tham ái
Không thích pháp chân thật
Kẻ ngu si tham dục
Bị thần chết lôi đi;
Cầu khoái lạc cho mình
Gây tổn hại chánh pháp
Kẻ ngu si tham dục
Bị thần chết lôi đi;
Hãy nhất tâm chuyên chú
Tu trì các nghiệp tịnh
Trừ bỏ nghiệp bất thiện
Là người có trí tuệ.
Chư Thiên tham Thiên lạc
Không thích tu thí, giới
Thường sinh tâm phóng dật
Nhất định sẽ đọa lạc.
Có núi báu cõi trời
Trang sức các châu báu
Lưu ly làm đỉnh núi
Sánh ngang ngọn Tu-di.
Trời nào sinh ở đó
Hiện sống sau khi chết
Nếu sinh tâm phóng dật
Sẽ bị trôi lăn mãi.
Có đất thật sạch đẹp
Rừng cây lùa gió mát
Nếu sinh tâm phóng dật
Sẽ bị trôi lăn mãi.
Có ao sen thù thắng
Cánh vàng, cọng lưu ly
Nếu sinh tâm phóng dật
Sẽ bị trôi lăn mãi.
Nơi sông nước hữu tình
Chim quý đều bay đến
Nếu sinh tâm phóng dật
Sẽ bị trôi lăn mãi
Xe cộ quý, tốt đẹp
Lầu gác thật nguy nga
Nếu sinh tâm phóng dật
Sẽ bị trôi lăn mãi.
Tướng trạng luân hồi ấy
Đều do mê cảnh dục
Cớ sao người có trí
Không sinh tâm chán bỏ.
Thích làm việc phóng dật
Sinh tử càng thêm nhiều
Không xa lìa năm dục
Sẽ chịu khổ não lớn.
Đồ tể trói súc vật
Không để chúng chạy thoát
Bà con buộc thân mình
Làm sao giải thoát được.
Lại nữa Thiên chúng ấy
Luôn thích những dục lạc
Không biết nhân sinh diệt
Chẳng khác kẻ ngu si.
Các chúng sinh như vậy
Bị buông lung lôi kéo
Càng tăng trưởng ngu si
Đến chết không tỉnh ngộ.
Tâm luôn tạo nghiệp ác
Bị thần chết hàng phục
Lửa dục càng thiêu đốt
Thêm hối hận sau này.
Thích làm việc phi pháp
Chắc chắn đọa luân hồi
Kẻ ấy lúc lâm chung
Lo sợ không người cứu.
Không khéo chọn pháp lành
Luôn thích nơi hoan lạc
Phút chốc đã xa rời
Phải chịu khổ biệt ly.
Ngày đêm giảm thọ mạng
Trong khoảnh khắc sát-na
Thần chết đã gần kề
Nên biết không tránh được.
Người trí thấy sinh diệt
Than thở lại buồn thương
Bỏ ngu si, phóng dật
Lìa cấu, được thanh tịnh.
Xét tướng diệt ta người
Sao mặc tình tạo ác
Tâm rời bỏ tội lỗi
Sẽ được vui tịch tịnh.
Không phóng dật hơn hết
Là lời Như Lai dạy
Người hiểu được vô thường
Trừ bỏ mọi bất thiện.
Hoan lạc đến mức nào
Tất cả đều vô thường
Ai sinh tâm yêu thích
Nên biết mà xả bỏ.
Thần chết thật đáng sợ
Nhanh chóng khó đề phòng
Hoặc đang lúc vui đùa
Bất chợt ra đi mãi.
Pháp diệt bình đẳng này
Có mặt khắp mọi nơi
Ai không hiểu được chúng
Chính thật kẻ ngu si.
Tráng kiện hay già suy
Nghèo khổ hoặc giàu sang
Tại gia và xuất gia
Bị thần chết quản thúc;
An vui hay khổ não
Có đức hoặc không đức
Tịnh hạnh phi tịnh hạnh
Bị thần chết quản thúc;
Trì giới hay phá giới
Bậc trí, kẻ ngu si
Tối tôn hay hèn hạ
Bị thần chết quản thúc;
Cõi trời và địa ngục
Ngạ quỷ hoặc súc sinh
Tỉnh trí hay mê muội
Bị thần chết quản thúc;
Những người sinh cõi Dục
Hoặc sống ở cõi Sắc
Cõi Vô sắc cũng thế
Bị thần chết quản thúc;
Thân này bị già bệnh
Như gậy đánh, dây buộc
Thần chết sức rất mạnh
Không thương xót một ai.
Trong các sự kinh sợ
Sợ chết hiểm ác nhất
Chư Thiên vì si mù
Cười đùa trước cái chết.
Trên trời hết tuổi thọ
Vui dứt, chịu khổ não
Hoặc đọa trong địa ngục
Thọ vô lượng khổ đau.
Hưởng hoan lạc cõi trời
Vui hết sinh lo khổ
Như thức ăn lẫn độc
Vì vậy nên xả bỏ.
Lúc phước trời sắp hết
Bà con đều lánh xa
Khi phải bị đọa lạc
Khổ ấy không gì bằng.
Vì phước đức tổn giảm
Như dầu hết đèn tắt
Kẻ ấy khi lâm chung
Chỉ thêm sự khổ não.
Bị ái dục trói buộc
Lo sợ tâm cuồng loạn
Lưỡi cứng, thân co giật
Người ấy sợ đọa lạc.
Thường tham đắm dục lạc
Bị dục vọng lừa dối
Hoặc có lúc xa lìa
Nhưng lại sinh khổ não.
Khổ đọa lạc cõi trời
Còn nhẹ hơn địa ngục
Trong mười sáu phần khổ
Chẳng sánh được một phần.
Chư Thiên chết lo sợ
Loài người chết khổ đau
Thấy vậy không nhàm chán
Chịu thêm lửa luân hồi.
Do tham vui mất mát
Nên biết đời vô thường
Ai giác ngộ nhân này
Tâm hãy tạo nghiệp thiện.
Cao ắt bị rơi rớt
Thế gian đều hoại diệt
Hội hợp có chia ly
Chết là cuối đường sống.
Các pháp đều vô thường
Sinh diệt luôn thay đổi
Có sinh mà không diệt
Chẳng thấy trong ba cõi.
Hoặc sinh trong loài khác
Hoặc chết ở trong thai
Hoặc luân hồi qua lại
Hoặc tạo tác nghiệp dục.
Như thấy ánh mặt trời
Đã mọc rồi phải lặn
Tất cả loài có sinh
Diệt đã kề trước mặt.
Ngu phu không hiểu biết
Khoái lạc sinh liền diệt
Chẳng tìm cách thoát ra
Sau ắt phải chịu chết.
Muốn tìm vui vĩnh viễn
Nên siêng tu pháp lành
Tùy thuận hành chánh pháp
Là người có trí tuệ.
Vô thường nào cố định
Đời sau khổ thêm nhiều
Phật giảng nhân luân hồi
Chỉ đây là chân thật.
Các pháp đã sinh khởi
Luôn luôn bị hư diệt
Chư Thiên vì tham dục
Nên kiêu ngạo thêm nhiều.
Lại nữa chư Thiên ấy
Khi chết chịu khổ đau
Ngoài khổ của địa ngục
Khổ khác không thể bằng.
Vì bám chặt năm dục
Không biết tự ngăn dừng
Kẻ ngu si như thế
Làm sao khỏi già chết.
Bị lưu chuyển sinh diệt
Ức số không thể lường
Không sinh tâm xa lìa
Kẻ ấy tự lừa dối.
Ở cao ắt bị nguy
Giàu sang sẽ nghèo thiếu
Ân ái phải chia lìa
Sống là phải chịu chết.
Sinh ra rồi lớn lên
Sức mạnh, sắc không dừng
Phút chốc bị vô thường
Tánh câu sinh như thế.
Có phước không biết giữ
Bị cảnh giới trói buộc
Do tham ái si mê
Lâm chung ai cứu được!
Lại có núi ngọc quý
Trang sức được đầy đủ
Các thứ hoa sen đẹp
Rừng cây thật đáng yêu.
Nhiều ao hồ nước mát
Chim đẹp thường tới lui
Những loài hoa quý giá
Trang sức các vật báu.
Cung điện thật nguy nga
Đều làm bằng châu ngọc
Rừng cây phát sắc vàng
Lá trổ màu lưu ly.
Cây Ni-câu-luật-đà
Sắc bạc xen lẫn giữa
Hoa sen đều nở rộ
Ong bướm rộn như nhạc.
Có anh lạc quý giá
Tốt đẹp không gì hơn
Người đời trước tu tập
Được quả báo như ý.
Chư Thiên tham dục lạc
Không biết chúng vô thường
Như thành Càn-thát-bà
Như bọt nước, bong bóng.
Ái dục như lửa rực
Gần nó ắt bị thiêu
Do đó mà mạng chung
Trôi nổi trong biển hữu.
Thọ dụng không nhàm chán
Hoan lạc của năm dục
Khi chết bị chúng thiêu
Chư Thiên đều xa lánh.
Đa dục, không tàm quý
Là loại hèn hạ nhất
Chư Thiên vì mê tối
Tử ma mới hại được.
Trời, người hoặc Tu-la
Dạ-xoa, Rồng, các Thần
Bị lưới chết trói buộc
Không một ai cứu thoát.
Cho đến cả ba cõi
Đều bị thần chết buộc
Do bám chặt tham si
Làm sao được giải thoát
Chư Thiên vì tham lạc
Chịu trăm ngàn khổ lo.
Cảnh giới như củi khô
Thần chết dường lửa dữ
Thấy kẻ khác bị chết
Cớ sao ta không hiểu?
Bệnh khổ lúc lâm chung
Tự chịu nghiệp quả ấy
Buông lung tâm nhiễm đắm
Tham đắm cảnh giới dục.
Không hiểu chúng vô thường
Tánh câu sinh như thế
Những ai thích phóng dật
Thường mong cầu dục lạc.
Chẳng khác gì độc dược
Bị quân chết đuổi theo
Không chú thuật thuốc hay
Hoặc Tu-la sức mạnh.
Bị lưới chết trói buộc
Không ai cứu được cả
Bị bụi tham che mắt
Hoàn toàn không hiểu biết.
Chúng sinh tham dục lạc
Chết là đường phải về
Kẻ ham thích dục lạc
Tìm kiếm những vui thích.
Chẳng sinh tâm nhàm chán
Thật gần với thần chết
Sứ giả Diêm-ma kia
Sức mạnh không ai bằng.
Tích tắc hiện trước mặt
Chịu nhiều sự sợ lo
Bỏ núi báu cõi trời
Cảnh rừng suối thù thắng.
Từ cõi trời đọa lạc
Theo nghiệp chịu quả báo
Tham đắm việc vui chơi
Hưởng dục không nhàm chán.
Kẻ khát ái si mê
Đọa lạc không thể cứu
Như trông thấy khói tỏa
Biết chắc lửa rất gần.
Tướng già suy hiển hiện
Nhất định chịu chết thôi
Có sinh ắt có diệt
Không bệnh, được khinh an.
Tuổi già lấn khỏe mạnh
Tráng kiện phải già suy
Ân ái có chia lìa
Hòa hợp không tồn mãi.
Các pháp vốn vô thường
Chánh giác đã dạy thế
Pháp sinh diệt ta, người
Hai thứ thường thay đổi.
Diệt rồi lại sinh ra
Quyết định rõ như thế
Kẻ ngu si ít phước
Phút chốc đã hoại diệt.
Vì thế bậc Chánh sĩ
Mau tu pháp điều ngự
Tuổi trẻ chẳng dừng lâu
Tuổi thọ cũng sẽ diệt.
Hãy bỏ tâm phóng dật
Tu đầy đủ pháp lành
Chư Thiên, người đủ trí
Ngộ sinh diệt sát-na.
Siêng tu các nghiệp thiện
Sẽ chứng được chân đế
Lại có lầu gác đẹp
Lá sum suê che mát.
Dây leo mọc hoa lạ
Thơm phức khắp mọi nơi
Có lầu gác nguy nga
Trang sức bằng vật quý.
Sông vàng, suối trong mát
Thềm thang xen châu báu
Đều do nghiệp thiện được
Rốt cuộc chẳng dừng lâu.
Dù như núi Tu-di
Kiếp tận cũng tán hoại
Lại nữa các vị trời
Sinh kiêu ngạo phóng dật.
Không nghĩ đến vô thường
Phút chốc bị đọa lạc
Hữu tình ở cõi trời
Đủ năm dục tự tại.
Hưởng nhiều các dục lạc
Sẽ chìm trong đường ác
Thân căn và ý thức
Bức bách mãi không ngừng.
Đầy khổ não gian nan
Không thể hạn lường được
Ỷ mình nhiều bà con
Nên nghĩ là thường còn.
Cho đến lúc lâm chung
Chịu khổ đau ly tán
Kẻ hầu hạ, nô bộc
Cùng lúc đều bỏ đi.
Vì si mê càng nặng
Đến chết không biết gì
Vị trời ấy sắp chết
Căn thức chịu khổ đau.
Thấy sự đọa lạc này
Ta và người không khác
Ba cõi là hư giả
Các pháp đều hữu vi.
Xoay chuyển như xe lăn
Chẳng bền, như bọt nước
Thân này như bọt nước
Tham y phục, ngọa cụ.
Tâm lại như xe lăn
Thích hòa hợp, thay đổi
Trời, Phi nhân, Dạ-xoa
Tu-la, Ca-lâu-la.
Chỉ ai tạo nghiệp lành
Mới thoát khỏi thần chết
Cho đến đời vị lai
Chết chóc thật đáng sợ.
Ai không tu nhân lành
Sau ăn năn vô ích
Cảnh giới hạ liệt này
Sinh ra nhiều dục lạc.
Do vô trí ngu si
Không biết lường thọ mạng
Cái gì là bà con?
Cái gì là dục lạc?
Tướng hư diệt trước mắt
Chư Thiên không chỗ nương
Rời bỏ nơi tốt đẹp
Rừng cây hoa trang nghiêm.
Bị thần chết lôi kéo
Theo nghiệp mà đi mãi
Như nước vọt hư không
Rồi cũng rơi tung tóe.
Hội họp ắt chia lìa
Tự luân hồi lưu chuyển
Cũng như tiếc xuân sang
Mọi hoa đều nở rộ
Thời giờ trôi nhanh quá
Con người trường tồn sao?
Bấy giờ các vị trời
Đắm vui sinh hoan hỷ
Sau khi mãn cuộc vui
Phải ôm lòng sầu não.
Như cây đang xanh tốt
Lá sum suê che khắp
Qua hết thời kỳ ấy
Sẽ bị héo, rụng rời.
Luân hồi như cây nọ
Chư Thiên là lá kia
Vì tham đắm dục lạc
Bị vô thường hủy hoại.
Lại như vào mùa mưa
Nước rơi khắp hư không
Mưa xuống là không còn
Dục lạc cũng như thế.
Như tiếng vang bên ngoài
Do gió mà phát khởi
Hư giả vốn chẳng có
Dục lạc cũng như vậy.
Lại như ngọn lửa lớn
Thiêu đốt các củi khô
Lửa chết đang hừng hực
Thiêu kẻ tham dục lạc.
Vô lượng trăm ngàn kiếp
Lưu chuyển trong luân hồi
Bị tham si mê loạn
Mà không nghĩ thoát ra.
Mặc tình mà thụ hưởng
Đủ các thứ dục lạc
Làm nhân cho các khổ
Phải chịu lấy cái chết.
Đó là khổ sinh, già
Chết và ái biệt ly
Ta và người đều thế
Không ai tránh khỏi được.
Thấy chư Thiên đọa lạc
Sao không chút sợ lo
Nếu không tìm phương chước
Ta cũng sẽ như vậy.
Biết thế phải siêng tu
Luôn nghĩ đến vô thường
Người này lúc lâm chung
Không có những đau khổ.
Bạn bè và bà con
Đều ngậm ngùi thương tiếc
Ngay lúc đáng sợ nhất
Lo khổ ai chịu thay.
Người đang sống sẽ chết
Kẻ chưa đọa cũng chết
Sức thần chết rất mạnh
Lôi kéo cả hèn, sang.
Chư Thiên nếu hiểu rõ
Không sinh tâm buông lung
Chứa nhóm các căn lành
Đoạn trừ những lậu, hoặc.
Tụ là gốc của tán
Trẻ đi đến già nua
Sống bị chết xâm lấn
Dựa nhau mà tồn tại.
Lửa vô thường cướp đoạt
Thiêu được núi Tu-di
Huống gì chúng trời, người
Như cây chuối, bọt nước.
Nên biết pháp hữu vi
Tự tánh không an trụ
Dù thường hay hoan lạc
Nào có tí gì đâu!
Chúng sinh trong thế gian
Đều biết mình phải chết
Không cách nào thoát khỏi
Chẳng tìm phương đối trị
Vì sắc thân ta, người
Làm sao tồn tại được!
Si ám, không hiểu biết
Dục lạc cũng như vậy
Tất cả các hữu tình
Không tu thiện nghiệp tịnh.
Bị bánh xe sinh tử
Cán nát và hoại diệt
Đủ trăm ngàn chủng loại
Giây lát bị tiêu tan.
Nên biết loài có sinh
Đều bị chết chế phục
Người nào ý tham đắm
Thường thích sống buông lung.
Không gây nhân an lạc
Đều bị Diêm-ma buộc
Ý thân đẹp, khỏe mạnh
Tham vui liền tiêu tán.
Diêm-ma-la sức mạnh
Thích gần gũi người ấy
Ai gần Diêm-ma-la
Là kẻ ngu hèn nhất.
Khoái lạc cùng thọ mạng
Đều mong chóng tiêu diệt
Chư Thiên tham dục lạc
Mãi mãi bỏ nhân lành.
Đui mù không hiểu biết
Bị dục vọng lừa dối
Không oai đức sáng suốt
Căn độn, tâm tán loạn.
Từ cõi trời Dạ-ma
Theo nghiệp nên đọa lạc
Tạm thời dừng dục lạc
Già suy đã kề bên.
Ai sinh tâm nhiễm đắm
Không mắt, không trí tuệ
Hưởng thụ không nhàm chán
Những khoái lạc thượng diệu.
Bất chợt trong tích tắc
Thần chết đã gần kề
Kẻ ngu không biết dừng
Chẳng nghĩ đến già, chết.
Về sau lúc lâm chung
Hối hận nào có ích
Hoan lạc ở cõi trời
Suy xét sẽ có được.
Nhưng khi bị đọa lạc
Khoái lạc ấy đi đâu?
Hoan lạc mau dời đổi
Thọ mạng cũng như vậy.
Tự thân không tồn tại
Chắc chắn chẳng nghi ngờ
Nếu lúc còn khỏe mạnh
Tịnh thí, tâm tỏ ngộ.
Mong cầu thích chánh pháp
Chính là bậc có trí
Những cuộc vui sẽ hết
Ái ân chắc chia lìa.
Mạng sống sẽ chấm dứt
Chưa chết, nên tu tập
Thần chết thật hiểm ác
Chỉ chánh pháp cứu độ.
Vì thế thích chánh pháp
Được sinh nơi an ổn
Nhờ vui thích chánh pháp
Được sinh lên cõi trời.
Người ấy khi thoái diệt
Không có chút khổ đau
Phàm phu lúc sắp chết
Tâm tư không hề vui.
Bạn bè tuy đông nhiều
Độc hành chẳng ai theo
Những việc làm khi sống
Lúc chết sẽ hiện ra.
Lo sợ riêng mình biết
Thân thuộc gần làm gì?
Người ấy lúc lâm chung
Khởi phân biệt các pháp.
Mê chấp là của mình
Sinh tử thật đáng sợ
Cảnh giới như nọc rắn
Tham độc nên ngất ngây.
Chư Thiên không hiểu rõ
Bị thần chết xâm đoạt
Hoặc chết ở cõi trời
Hoặc sinh trong cõi người.
Hãy suy xét kỹ lưỡng
Khổ sinh diệt nối nhau
Chạy theo ngọn gió nghiệp
Chịu nhiều thứ khổ đau.
Đời có bậc Chánh nhân
Hàng phục tâm, thoát chết
Không bà con cha mẹ
Bạn bè cùng nô bộc.
Người này khi lâm chung
Thương thay! Đi một mình
Bản tánh tự lừa dối
Chết chẳng có bạn bè.
Nhất tâm không ràng buộc
Vợ con và quyến thuộc
Bà con hay thân tộc
Không có ai cứu được.
Lo sợ, không chỗ nương
Nhìn nhau như xa lạ
Kẻ ngu không hiểu biết
Đời này đã luống qua.
Đời sau chịu gian truân
Tự mình thọ quả khổ
Nếu lo sợ khổ đau
Sao không sợ thần chết?
Chí tâm cầu chánh pháp
Sẽ được vui chân thường
Chư Thiên vì tham dục
Ngu muội không tỏ ngộ.
Tất cả đều vô thường
Khoái lạc nào bền lâu
Pháp huyễn tức thay đổi
Nhưng thật tướng không động.
Chư Thiên bỏ cung điện
Vì không nương chánh pháp
Kẻ tâm tư loạn động
Đam mê năm thứ dục.
Không biết thọ mạng hết
Sẽ chịu khổ thảm độc
Chư Thiên này chết đi
Sinh ở cõi trời khác.
Rồi có lúc đọa lạc
Ngày hết là đến đêm
Ngày như là tuổi thọ
Đêm ví tựa tử vong.
Hiểu biết hai tướng ấy
Tâm phải khéo tu tập
Cảnh dục trói chúng sinh
Mãi mãi không tự tại.
Sẽ bị ma chết ấy
Không lâu, hàng phục mình
Người nữ nhiều dua nịnh
Cung phụng bằng lời hay.
Kẻ ngu đến lúc chết
Theo nghiệp chịu quả báo
Xưa ở rừng vườn đẹp
Gió thơm ao trong mát
Buông lung vui chơi mãi
Hoan lạc nào biết gì?
Dục lạc sẽ thay đổi
Thân này phải hoại diệt
Vì sao bậc Trượng phu
Mà bị dục sai khiến.
Khổ đau và hoan lạc
Tráng niên hoặc già suy
Dòng họ hèn hoặc sang
Bị vô thường chế phục;
Xinh đẹp hay thô xấu
Mạnh mẽ và yếu kém
Bà con, người xa lạ
Bị vô thường chế phục;
Vua quan hay sứ giả
Trưởng giả hoặc tùy tùng
Kẻ mềm mỏng, ngang, mạnh
Bị vô thường chế phục;
Người nghèo khổ, giàu có
Bậc có đức, không đức
Đàn ông hoặc đàn bà
Bị vô thường chế phục;
Dù khách hay ông chủ
Sống dưới nước, trên đất
Hoặc sống nơi núi cao
Bị vô thường chế phục;
Ngủ nghĩ hay tỉnh thức
Ăn uống hoặc nằm yên
Dù đến hay ra đi
Bị vô thường chế phục;
Ở trên không, trên đất
Ngoài biên địa, thành thị
Như cưa vòng không ngừng
Bị vô thường chế phục;
Người đủ trí, nhiều tiền
Siêng năng hay phóng dật
Bệnh khổ và khinh an
Bị vô thường chế phục;
Kẻ bạo ác, nhân từ
Cần kiệm hay xa xỉ
Người giác ngộ, si mê
Bị vô thường chế phục;
Địa ngục hay ngạ quỷ
Bàng sinh hoặc loài người
Kẻ giải đãi, dũng mãnh
Bị vô thường chế phục;
Chư Thiên ở cõi Dục
Hoặc sống trong cõi Sắc
Vì không có năng lực
Bị vô thường chế phục;
Chúng trời cõi Vô sắc
Trụ Tam-ma-bát-đề
Đều không có năng lực
Bị vô thường chế phục.
Các pháp do duyên sinh
Nhất định bị tan hoại
Chưa thấy một pháp nào
Có khả năng thường trụ.
Tội lỗi của năm dục
Sức buông bỏ, đoạn trừ
Lìa các tham ái đó
Ra khỏi biển ba cõi.
Hữu tình hay vô tình
Chung cuộc đến chỗ diệt
Hiểu tướng thế gian ấy
Tâm nên thích tịch tĩnh.
Vườn rừng, các núi báu
Cung điện rất nguy nga
Kiếp tận lửa đốt sạch
Chư Thiên đều phải chết.
Ngu si tâm phóng dật
Cảnh giới nào thỏa mãn
Dây ái trói thật chặt
Từ đó bị đọa lạc.
Thọ mạng và dục lạc
Hãy lập tức bỏ đi
Kẻ đui mù không thấy
Lạc mất con đường chánh.
Tất cả các chúng sinh
Mạng sống như bọt nổi
Bị sóng dục ngã nghiêng
Sắc đẹp nào bền chắc!
Chúng trời cõi Đâu-suất
Lửa vô thường thiêu đốt
Dầu hết đèn không sáng
Mau chóng cũng như vậy.
Nghiệp quả như bánh xe
Mười hai chi như tăm
Đều làm nhân dắt dẫn
Sinh diệt cứ xoay tròn.
Bỏ khoái lạc cõi trời
Cảnh giới đẹp trang nghiêm
Lại phải chịu luân hồi
Bị hoại diệt hàng phục.
Vì bị diệt hàng phục
Nên thêm nhiều gốc khổ
Xoay vần trong ba cõi
Không thoát khỏi khổ đau.
Vị trời này đọa lạc
Các trời khác vui mừng
Vì thế sinh sân giận
Lưu chuyển mãi không ngừng.
Phước hết bị đọa lạc
Trôi nổi trong biển hữu
Dù nhân khổ, nhân vui
Tự chịu chẳng sai lầm.
Do xưa tu nghiệp thiện
Được sinh lên cõi trời
Tham vui bỏ nhân tịnh
Dần dần bị tiêu hết
Nhân tịnh không tăng trưởng
Phước đức nào lâu bền!
Tất cả là vô thường
Đều phải bị hư tán
Các sắc tướng hữu vi
Đều hư giả vô thường.
Chúng sinh tham vọng tưởng
Không thích nương chánh pháp
Chư Thiên đam mê lạc
Mau chóng như thác đổ.
Mạng sống trong giây lát
Ngu si không tỏ ngộ
Tự tạo nghiệp bất thiện
Mà phải bị già chết.
Chư Thiên hiểu sai lầm
Thường tìm cầu cảnh dục
Ba cõi có gì vui
Tất cả đều vô thường.
Bị ngu si che lấp
Không thể tìm dường thoát
Ví như trong hư không
Rơi những trận mưa lớn.
Thế mưa nhanh không ngừng
Khoái lạc cũng như vậy
Như gió thổi cát bụi
Tạm dừng ở hư không.
Hoặc nghiệp vừa hình thành
Không biết đọa chỗ nào?
Chúng sinh không thường còn
Khoái lạc cũng mau chóng.
Kẻ ngu không chánh tư
Khoái lạc đâu thể được
Ham thích nhiều dục lạc
Là nhân của luân hồi.
Nếu không khéo hiểu rõ
Sẽ bị chúng hủy hoại
Những khổ, vui như thế
Nương nhau mà tồn tại.
Giống như vòng hoa đẹp
Phủ che con rắn độc
Như thức ăn có độc
Ăn vào sẽ bị chết.
Kẻ tham mê dục lạc
Chìm đắm trong cõi ác
Tất cả tướng hữu vi
Nằm trong sinh, trụ, diệt.
Khoái lạc cũng như vậy
Vọng tâm sinh ưa thích
Do hư vọng sinh dục
Phúc chốc bị lưu luyến.
Khoái lạc và thọ mạng
Không bao lâu bị diệt
Người thích làm việc lành
Trước, sau, giữa không lười.
Vì tâm ý tịch tĩnh
Khi chết không lo sợ
Thân hình sẽ tiêu diệt
Ân ái cũng chia lìa.
Kẻ ngu không suy xét
Thường tham cảnh dục giới
Già chết như xe lăn
Mau chóng khó phòng giữ.
Chúng sinh không mất trí
Nên bị chúng cán nát
Chư Thiên khi đọa lạc
Căn thức đều hôn mê.
Bà con phải lìa bỏ
Chịu khổ không ai cứu
Hưởng thụ các dục lạc
Tham đắm, tâm không nhàn.
Nên đến lúc lâm chung
Phải chịu nhiều khổ não
Người tạo các nghiệp lành
Khỏi đọa trong đường ác.
Về sau khi lâm chung
Không có những lo sợ
Lúc chưa bị tan hoại
Đầy đủ các phước báo.
Tự được thiện lợi lớn
Là bậc an ổn nhất
Chư Thiên thì đọa lạc
Người đời là chết yểu.
Đã biết chúng vô thường
Sao còn tạo nghiệp ác?
Ví như dầu, tim hết
Biết đèn sẽ bị tắt.
Nếu phước nghiệp tiêu tan
Sẽ mất cung điện trời
Như tường được tô vẽ
Tường hư, tranh còn sao?
Vui hết, phước suy vi
Nhất định phải đọa lạc
Chư Thiên mất cảnh đẹp
Vì tham đắm dục lạc.
Tất cả các hữu tình
Hãy ngộ pháp vô thường
Sống bị thần chết nuốt
Trẻ bị già lấn áp.
Tứ đại chợt tăng giảm
Sao tránh khỏi bệnh khổ?
Nếu sinh đã có nhiều
Diệt cũng không hạn lượng.
Diệt rồi lại sinh ra
Sinh sẽ phải già suy
Trong sát-na, tích tắc
Lo sợ đã đến gần.
Thay đổi mãi không ngừng
Sao mọi người không biết?
Tất cả các chúng sinh
Tuổi trẻ mau thay đổi
Mạng sống bị vô thường
Sao mọi người không biết?
Cứ ngày ngày suy giảm
Phút chốc sẽ hoại diệt
Bị nghiệp lực dắt dẫn
Sao mọi người không biết?
Muôn ngàn ức chư Thiên
Tự tại sống vui chơi
Còn phải bị đọa lạc
Sao mọi người không biết?
Chư Thiên sáu cõi Dục
Tham đắm những hoan lạc
Do đó mà hoại diệt
Sao mọi người không biết?
Khoái lạc như mộng huyễn
Lại cũng như bọt bóng
Tạm có lại hoàn không
Sao mọi người không biết?
Lại như bóng, dợn nắng
Do vọng tưởng sinh khởi
Kẻ ngu bị luân hồi
Sao không sinh nhàm chán?
Thần chết thật đáng sợ
Không cách nào thoát khỏi
Nhà cửa cung điện trời
Có gì tồn tại mãi!
Khoái lạc đều chấm dứt
Vô lượng khổ bức bách
Bà con sẽ chia lìa
Đó chính là thần chết;
Ngu si lấp chánh tuệ
Hướng đến nơi lo sợ
Biển khổ rất rộng sâu
Đó chính là thần chết;
Các căn đều yếu kém
Giây lát mạng sắp dứt
Bỏ hết danh tiếng tốt
Đó chính là thần chết;
Cảnh giới được thọ hưởng
Danh dự và lợi dưỡng
Do đây mà tiêu tán
Đó chính là thần chết;
Chân thật chắc chắn rằng
Cảnh giới và chúng sinh
Tất cả đều bị hoại
Đó chính là thần chết;
Chư Thiên, Long, Dạ-xoa
Và các loại quỷ thần
Đến lúc phải tiêu diệt
Đó chính là thần chết;
Như ngựa chứng vọt chạy
Như lửa dữ đốt thiêu
Tất cả không chịu được
Đó chính là thần chết;
Bỏ hết thọ, noãn, thức
Uẩn, xứ đều tan hoại
Pháp ấy bình đẳng nhất
Đó chính là thần chết;
Các loài hữu tình này
Thay đổi mãi không ngừng
Hãy bỏ tâm phóng dật
Siêng tu các nghiệp lành.
Như gió thổi, chim bay
Bản tánh rất nhanh lẹ
Thọ mạng của chúng sinh
Còn nhanh hơn chim, gió.
Thế gió có xoay tròn
Chim bay còn trở lại
Chúng sinh hết mạng sống
Mến tiếc cũng chẳng còn.
Hình sắc đều hư hoại
Phước nghiệp lại tiêu tan
Bị vua Diêm-ma ấy
Dùng sức mạnh trói buộc.
Khổ chết thật hiểm ác
Hủy hoại các chúng sinh
Mau chóng không ngừng nghỉ
Sao không tự giác tri?
Chư Thiên vì buông lung
Tham lạc lại ngu si
Không biết khổ não lớn
Nhất định phải tự chịu.
Gọi các pháp hữu vi
Thể tánh không thường còn
Lo sợ sẽ sinh ra
Dần dần bị phá hoại.
Tuổi trẻ bị già suy
Thần chết nuốt mạng sống
Do trụ nhân hủy hoại
Nên sinh các tai ương.
Chư Thiên vì phóng dật
Tâm tham dục cuồng loạn
Lại không sinh lo sợ
Các nghiệp ác như thế.
Mắt tuệ thấy rất rõ
Các quả khổ vị lai
Người trí khéo suy xét
Kẻ ngu khởi đảo điên.
Do tâm tạo nghiệp ác
Tự lừa dối chính mình
Phước giảm, mạng chấm dứt
Như dầu hết, đèn tắt.
Hưởng thụ không nhàm chán
Những khoái lạc thượng diệu
Vườn rừng, cảnh giới đẹp
Do đó mà đọa lạc.
Thọ mạng chẳng bền chắc
Ví như bọt nước nổi
Đã có tức thành không
Kẻ ngu cũng như thế.
Như gió thổi bọt tụ
Chỉ dừng lại phút giây
Chư Thiên khi hết phước
Nháy mắt không thể ngừng.
Người tham đắm dục lạc
Bị tham dục sai khiến
Cứ thế mong cầu mãi
Chẳng biết chết gần kề.
Do trôi theo tham ái
Niệm niệm càng trưởng tăng
Nào biết thọ mạng mình
Dần dần bị tổn giảm!
Khỏe mạnh chợt khô gầy
Cũng giống như gậy đánh
Khinh an bệnh xâm lấn
Tổn hại cũng như thế.
Ba loại tội ác này
Phá hoại Thiên, Phi thiên
Phàm phu càng ngu muội
Thấy vậy chẳng lo sợ.
Nhìn mình, người, bà con
Như mũi dãi không bỏ
Do những si ái ấy
Nên trói buộc với nhau.
Nếu người tham dòng dõi
Con cháu kế thừa hoài
Như tằm tự trói mình
Rốt cuộc có được gì?
Mạng sống khó bảo tồn
Giặc chết có sức mạnh
Nhanh chóng không ngừng nghỉ
Tích tắc đã gần kề.
Chẳng phải trời, Tu-la
Người, quỷ thần, các loại
Chỉ trừ Phật, Thế Tôn
Không sức nào điều phục.
Biết rõ sức, không sức
Chỉ bày pháp chân thật
Không tạo nhân các tội
Vĩnh viễn lìa đường ác.
Nếu ai thích phóng dật
Kẻ ấy không giải thoát
Do ngu si mê loạn
Nên cách xa Bồ-đề.
Người không thích phóng dật
Xem phóng dật như thù
Chư Thiên vì phóng dật
Phải đọa trong địa ngục.
Chúng sinh mà phóng dật
Thì chìm trong sinh tử
Nếu tâm lìa tội ấy
Tự tánh vốn thanh tịnh.
Không phóng dật hơn hết
Như được uống cam lồ
Kẻ phóng dật si mê
Uống độc được phải chết.
Lại nữa người phóng dật
Như lửa độc hừng cháy
Do đó tạo các nghiệp
Mãi mãi bị thiêu đốt.
Trong tất cả thế gian
Vô vi tịch tĩnh nhất
Người nào không phóng dật
Sẽ đến được nơi này.
Kẻ nào sống phóng dật
Thường tạo nghiệp bất thiện
Bị ngu si che lấp
Làm sao được sinh Thiên.
Phóng dật gây hoại diệt
Lìa nó được an ổn
Ác độc thật đáng chán
Do vậy nên lánh xa.
Người nào không phóng dật
Được thế gian tôn trọng
Thường xa lìa điên đảo
Được khen bậc Chánh nhân.
Cớ sao tham dục lạc
Sinh tội lỗi buông lung
Nếu không tâm kiềm chế
Bị ma chết khuất phục.
Hỷ lạc như tro nóng
Phóng dật dường lửa dữ
Thiêu vô lượng chư Thiên
Si đắm không nhận biết.
Kẻ không đoạn phóng dật
Bị luân hồi sinh tử
Bị cảnh giới mê hoặc
Không thể cầu giải thoát.
Phóng dật dắt chư Thiên
Đọa lạc trong hiểm nạn
Vì thế người trí tuệ
Gọi phóng dật là độc.
Khoái lạc như mật ngọt
Kẻ phóng dật thích nếm
Sau chịu lấy quả khổ
Tự nhận những độc hại.
Phóng dật rước nguy ách
Người trí đều biết rõ
Ngu si không nhàm chán
Chẳng khác nào bò trâu.
Người thích sống buông lung
Chỉ có khổ đau thôi
Phóng dật nhân chẳng lành
Chút vui không giữ được.
Không phóng dật sẽ được
Tâm sống trong tịch tĩnh
Phóng dật vượt mọi kẻ
Chỉ chịu khổ địa ngục.
Chư Thiên tham phóng dật
Đắm nhiễm trong vô minh
Giống như các loài khác
Chỉ nương dựa ngu si.
Chư Thiên luôn phóng dật
Thích các thứ biến hiện
Rằng thường ở cõi trời
Không biết mình đọa lạc.
Lại nữa các vị trời
Biết hưởng lạc chừng mực
Nhưng nếu buông lung nhiều
Phá hoại, tự chuốc tội.
Tham đắm không dừng bỏ
Mọi diệu lạc cõi trời
Phước nghiệp giảm theo đó
Tự biết sẽ thoái đọa.
Chỉ tội lỗi phóng dật
Chư Thiên vĩnh viễn trừ
Vì tham ái không bỏ
Từ Đao-lợi đọa lạc.
Ngu si thích phóng dật
Sinh các thứ tội ác
Đến lúc sắp lâm chung
Bị lửa dục thiêu đốt.
Năm dục như mặt đất
Phóng dật từ đó sinh
Thường đắm nhiễm, si mê
Không tu tập phước nghiệp.
Dục là nhân phóng dật
Rất nhanh lẹ độc ác
Người trí nên chế phục
Hiểu nó như giấc mộng.
Mộng không nhân địa ngục
Năm dục chính là nhân
Nên xa lìa năm dục
Siêng tu hạnh thù thắng.
Chư Thiên tùy ý niệm
Có được các dục lạc
Dùng trí khéo khai ngộ
Thì không bị buông lung.
Chư Thiên ở cung điện
Bị cảnh giới mê hoặc
Phóng dật không giải thoát
Chìm đắm trong biển khổ.
Phóng dật ngu si nhất
Vô minh là nguồn gốc
Bị si mê che lấp
Tuy thấy khác gì mù.
Như ngọn lửa bùng cháy
Từ đốm lửa phát sinh
Phóng dật sinh các hoặc
Vì ngu si tạo ác.
Nếu tâm sinh phóng dật
Thì bị chúng thiêu đốt
Cũng thế kẻ ngu si
Sẽ đọa vào địa ngục.
Chư Thiên sinh phóng dật
Tham đắm các Thiên nữ
Thích hòa hợp phóng dật
Bất chợt lìa xa khổ.
Chư Thiên lúc sắp chết
Gần kề sự sợ hãi
Khoái lạc chẳng bền chắc
Nên hối hận chán xa.
Hội họp sẽ ly tán
Tham lạc bị khổ hoại
Khỏe mạnh bị khô gầy
Tất cả đều chấm dứt.
Lại nữa loài hữu tình
Nghiệp thiện, ác trói buộc
Phải luân hồi các cõi
Thay đổi như hát tuồng.
Do sức nghiệp lôi kéo
Trôi lăn trong luân hồi
Phước hết là vô thường
Kẻ trí không tránh khỏi.
Phóng dật thật đáng ghét
Hãy tìm cách xa lìa
Ai đoạn trừ lỗi ấy
Sẽ vượt biển ba cõi.
Như người rớt hố sâu
Mạng sống rất mong manh
Phóng dật sẽ đọa lạc
Chút vui không giữ được.
Do tội lỗi phóng dật
Tạo vô lượng nghiệp ác
Suốt cả ngày lẫn đêm
Không có chút nghiệp thiện.
Thế gian, xuất thế gian
Bao nhiêu điều an lạc
Bị phóng dật hủy hoại
Bởi vậy nên xả bỏ.
Phóng dật phá hoại nhanh
Lìa nó được an ổn
Sau được sinh lên trời
Làm Thiên chủ tối thắng.
Người lìa xa phóng dật
Là đoạn nhân lưu chuyển
Vì thế nên xả bỏ
Xa lìa được lo sợ.
Ngươi mong cầu quả vui
Phải trừ nhân khổ ấy
Ai đoạn tâm phóng dật
Không có các nạn khổ.
Người thích sống phóng dật
Dẫn sinh từ ngủ nghỉ
Và nhân duyên tạo ác
Sẽ rơi xuống bờ hiểm.
Không phóng dật hơn hết
Đừng để sinh chút nào
Xa lìa, thường an ổn
Tham đắm bị nó buộc.
Chư Thiên vì phóng dật
Nên càng thêm si mê
Như chim không biết gì
Luôn gây nghiệp địa ngục.
Vô lượng các vị trời
Bị dục vọng trói buộc
Rớt trong biển phóng dật
Như cá chui vào lưới.
Hữu tình trong cõi trời
Mê dục không hiểu biết
Bị phóng dật buộc tâm
Vui ấy có lâu gì?
Tâm chuyển theo phóng dật
Cảnh giới luôn trước mặt
Không chán xa dục lạc
Chư Thiên ấy khổ đau.
Chư Thiên tham dục lạc
Đều do tâm phóng dật
Pháp ấy không bền chắc
Hay hủy hoại mạng sống.
Vô lượng trăm ngàn ức
Na-do-tha chư Thiên
Bị lửa dục thiêu đốt
Do ngu si phóng dật.
Tội ác của phóng dật
Làm cho các hữu tình
Tạo những nhân bất thiện
Sau lãnh chịu quả khổ.
Hãy quán sát chân thật
Tự tánh của phóng dật
Dường như là nọc rắn
Lại giống dao kiếm bén.
Phóng dật khiến chư Thiên
Tất cả đều chuyển đổi
Trước xem như bạn thân
Sau biết là cừu oán.
Trời, Người, A-Tu-la
Và các loài Rồng khác
Đều vì tâm phóng dật
Mà sinh các chướng nạn.
Bị phóng dật mê hoặc
Không thể tu pháp lành
Người này mất lợi lớn
Mong hướng đến đường ác.
Những ai thường tham đắm
Ăn uống cùng hội họp
Tạo những nghiệp súc sinh
Bị phóng dật lừa dối.
Lại nữa các vị trời
Xa lìa các nghiệp thiện
Buông lung theo si mê
Phóng dật từ đâu có?
Chư Thiên vì phóng dật
Phước hết bị đọa lạc
Lại bị gió nghiệp thổi
Trôi nổi trong đường ác.
Trải vô lượng ức kiếp
Lăn trong khổ sinh diệt
Không chánh niệm tư duy
Thường sinh lòng lo sợ.
Chư Thiên vì ngu si
Uống nước độc phóng dật
Sau đọa trong địa ngục
Lửa dữ luôn vây quanh.
Người ở trong cõi đời
Thích hạnh không phóng dật
Siêng tu các phước nghiệp
Sẽ được sinh lên trời.
Thân người rất khó được
Được rồi lại buông lung
Phóng dật thật đen tối
Sẽ chịu khổ địa ngục.
Người thích sống buông lung
Lại không lòng thương xót
Đến lúc sắp lâm chung
Chịu nhiệt não cực khổ.
Chẳng phải lửa đời đốt
Hoặc do kiếm chặt đứt
Lửa phóng dật hừng hực
Phát sinh từ năm căn.
Vui hết là chịu khổ
Bà con cũng như thù
Đều do phóng dật sinh
Vì thế nên xả bỏ.
Phóng dật và si, ái
Làm tăng trưởng lòng tham
Ba loại đáng sợ này
Hoại việc lành chúng sinh.
Vô trí, bỏ chánh pháp
Thích làm việc buông lung
Bị sứ giả Diêm-ma
Rượt đuổi lúc lâm chung.
Phóng dật rất hiểm ác
Người trí thường giữ gìn
Đến lúc sắp mạng chung
An ổn không lo sợ.
Phóng dật, khổ đau nhất
Không phóng dật, an vui
Ai muốn được an ổn
Đừng nên sống phóng dật.
Ở bất cứ nơi nào
Tạo tội ác phóng dật
Phá hoại các căn lành
Sinh ra những chướng ngại.
Lại nữa kẻ phóng dật
Tham đắm sắc thân này
Vì thêm sự ngu si
Nên hướng đến hiểm nạn.
Những ai sống phóng dật
Nhất định đọa đường ác
Kẻ ngu không hiểu biết
Nằm trong tay thần chết.
Chư Thiên mà hết phước
Đều do sống phóng dật
Bị chúng gây tổn hại
Đọa lạc không thể cứu.
Chỉ có một pháp lành
Đầy đủ các công đức
Luôn sống hạnh nhẫn nhục
Thương xót loài hàm thức.
Nhờ sức thiện căn này
Lâm chung không lo sợ
Vì thế bỏ phóng dật
Chuyên chú, siêng tu tập.
Thường lìa xa ngu si
Khéo giữ gìn trí sáng
Đạt được hai pháp này
Phóng dật tự đoạn trừ.
Pháp tài, trượng phu ấy
Nhất định phải tu tập
Nhờ đầy đủ pháp tài
Nên không thích phóng dật.
Phóng dật là dây trói
Không phóng dật gỡ ra
Hai tướng trạng như thế
Hãy tìm cách chọn lựa.
Người thích sống phóng dật
Nên suy nghĩ cho kỹ
Về sau lúc lâm chung
Sẽ biết nghiệp quả ấy.
Lại nữa người xuất gia
Thường sống biết tri túc
Siêng năng tu nghiệp thiện
Gần với vui tịch diệt.
Bỏ ràng buộc thế tục
Chỉ nghĩ đến chân đế
Không làm việc của ma
Rất ít bị loạn động.
Người tâm ý tịch tĩnh
Xa lìa mọi mong cầu
Thắng trí sẽ phát sinh
Nào có khổ đau gì?
Dùng chánh tuệ quán xét
Mọi lo sợ xưa nay
Vị lai sẽ thoát khỏi
Vô lượng dây phiền não.
Ai không thích phóng dật
Không gặp các nạn khổ
Nhờ trí lìa cấu nhiễm
Sẽ chứng nơi chân thường.
Phóng dật hay phá hoại
Năm dục của chư Thiên
Huống chi kẻ ngu muội
Tham đắm không hiểu biết.
Ai thích sống phóng dật
Là kề bên thần chết
Nếu lìa tội lỗi ấy
Khéo giữ gìn tuệ mạng.
Phóng dật, không phóng dật
Hai thứ như đã nói
Gần chúng thì đau khổ
Rời bỏ khỏi tử vong.
Chư Thiên và người đời
Thường tham đắm dục lạc
Giống như loài phi cầm
Hai thứ không gì khác.
Không thông đạt chánh pháp
Chẳng hiểu nhân giải thoát
Chư Thiên và người đời
Giống như các loài ấy.
Ai trừ bỏ phóng dật
Thích tu hạnh thù thắng
Các hữu tình như vậy
Chính là bậc Chân trí.
Chư Thiên thích vui chơi
Thường sống trong phóng dật
Dù hưởng phước báo trời
Chẳng khác loài chim ấy.
Các nghiệp có sai khác
Sinh phải bị biến đổi
Chỉ pháp thiện đáng nương
Nhất định không đọa lạc.
Ai không hiểu luân hồi
Tất cả đều chấm dứt
Chư Thiên thật ngu si
Đảo điên tự tổn hại.
Chư Thiên nương chánh pháp
Trụ cảnh giới vô cấu
Không làm việc buông lung
Được thế gian cung kính.
Khổ đau và dục lạc
Đều từ nhân duyên sinh
Chư Thiên nên hiểu rõ
Chớ làm việc phi pháp.
Cũng như tự trói mình
Với bà con bè bạn
Không lo sợ luân hồi
Làm sao cầu thoát khỏi.
Uống rượu sinh phóng dật
Người trí nên tự biết
Uống vào sẽ tiêu tan
Nạn phóng dật khó hoại.
Phóng dật sinh cuồng loạn
Giong ruổi trong năm đường
Vì thế phương tiện nói
Bị tai họa mê mờ.
Người sống trong phóng dật
Chịu tội vô số kiếp
Uống rượu có lúc tỉnh
Phóng dật say ngày đêm.
Người xa bỏ phóng dật
Nhất định không đọa lạc
Bị phóng dật lôi kéo
Đắm chìm trong ba cõi.
Người nào thích lợi ích
Hãy bỏ những phóng dật
Là phiền não tối thượng
Chư Phật đã dạy thế.
Bị phóng dật kéo lôi
Làm cho tâm loạn động
Chư Thiên cũng vì nó
Giải đãi không tu đoạn.
Nếu không lìa phóng dật
Ác tuệ này đáng sợ
Nhất định đọa hiểm nạn
Sau chịu nhiều bức não.
Từ cõi trời đọa lạc
Phải chịu những khổ đau
Nên biết phóng dật ấy
Thật chẳng đáng thân cận.
Ai thích sống phóng dật
Không được chút an vui
Nên biết tâm phóng dật
Nguồn gốc của khổ đau.
Vô số các vị trời
Đều vì nhân phóng dật
Đọa lạc trong địa ngục
Trăm ngàn vô số kiếp.
Phóng dật là giặc thù
Không phóng dật là bạn
Vì vậy luôn gần gũi
Thường làm việc lợi ích.
Nên thực hành việc thiện
Xem điều ác như độc
Vì vậy nói phóng dật
Là đường ác thứ nhất.
Chúng sinh sống phóng dật
Bị lời hay lừa dối
Tâm thường bị say mê
Chỉ riêng mình chịu khổ.
Không sợ các khổ não
Không mong vui cõi trời
Do không trí quán xét
Chẳng khác loài bàng sinh.
Tâm không xả bỏ được
Ăn uống và dâm dục
Những hữu tình như thế
Giống như loài súc vật.
Kẻ ham thích vui chơi
Nằm trong miệng Diêm-ma
Thần chết đã có mặt
Khổ này khó chịu được.
Tâm chúng sinh phóng dật
Niềm vui thật mong manh
Do sống trong phóng dật
Bị thần chết nghiền nát.
Chỉ có một pháp lành
Để mạng sống an ổn
Được sinh lên cõi trời
Đó là không phóng dật.
Phóng dật, không phóng dật
Sinh tội lỗi, công đức
Thiện ác đều do tâm
Cởi, trói cũng như thế.
Chúng sinh không hiểu rõ
Khoái lạc như oán giặc
Tâm ý chúng ngu si
Xa lìa trí của Phật.
Phóng dật như cây độc
Mọc ra thành ba nhánh
Chính là già, bệnh, chết
Thường dựa đó mà sống.
Tu đầy đủ chánh hạnh
Không bị phóng dật hại
Người trí trong luân hồi
Luôn không thích phóng dật.
Người không thích phóng dật
Sẽ lìa các tội lỗi
Thoát khỏi mọi lo sợ
Được khoái lạc tối thượng.
Kẻ sống trong phóng dật
Ta rất kinh sợ chúng
Người thoát đã được giải
Không cần đọa dục lạc.
Do ham sống phóng dật
Đọa trong ngục hoa sen
Kẻ dâm dục buông thả
Thường sống trong ngục đó.
Người sống trong phóng dật
Sinh bốn thứ đảo điên
Tổn hoại các hạnh lành
Như oán tặc thế gian.
Có vô lượng nghi hoặc
Lo sợ luôn bức rứt
Trôi lăn trong sinh tử
Đều do sống phóng dật.
Chỉ một pháp phóng dật
Thường ham mọi dục lạc
Tức xa lìa tất cả
Pháp vô lậu thanh tịnh.
Chư Thiên vì phóng dật
Trôi lăn mãi không cùng
Ngu si không nhàm lìa
Làm sao được tịch tĩnh?
Bỏ suy nghĩ nhiễm ô
Tâm sẽ được tịch tĩnh
Tạo lợi ích mình, người
Không còn các bức não.
Chư Thiên tham dục lạc
Mất luôn pháp đã được
Lạc do hữu vi sinh
Vô thường không tồn tại.
Sắc tướng hữu vi này
Nhất định sẽ hư hoại
Khi dục lạc hoại diệt
Sinh ra các khổ não.
Người sống trong cảnh dục
Phóng dật tâm cuồng loạn
Nhất định trái Thánh đạo
Sau chịu khổ bức bách.
Tự do mà tham ái
Trong cảnh giới năm dục
Dục vọng gạt chư Thiên
Phóng dật sinh từ đó.
Người sống trong phóng dật
Là nguồn gốc khổ đau
Tham cầu mọi tài vật
Làm nhiều điều bất thiện.
Người sống trong đời này
Đầy đủ những an lạc
Hãy sống bằng trí tuệ
Như cá theo dòng nước.
Chư Thiên vì phóng dật
Bị nữ sắc chế ngự
Chắc chắn bị thiêu đốt
Thường chịu mọi khổ đau.
Vì vậy các vị trời
Nhất tâm xa lìa chúng
Phải dừng ngay tâm ý
Không bị dục trói buộc.
Ngu si mê tội phước
Chẳng biết pháp phi pháp
Người này không có được
Một phần nhỏ Niết-bàn.
Người luôn thích tu tập
Các luật nghi lớn nhỏ
Và pháp yếu sâu xa
Sẽ đạt được an ổn.
Thích nêu bày chánh pháp
Rửa sạch mọi nhơ uế
Không sống hạnh phóng dật
Sẽ đạt được diệu lạc.
Xưa thích sống phóng dật
Luôn si mê ngu độn
Dù trời hay loài người
Đều không nên gần gũi.
Tạo tội lỗi phóng dật
Chưa bao giờ gián đoạn
Người ấy khi lâm chung
Sẽ hướng đến đường ác.
Nói pháp phóng dật này
Không hợp với chánh lý
Chư Thiên thường say mê
Sẽ đọa trong địa ngục.
Chư Thiên bị mê dục
Chẳng đáng thích lại thích
Ngu si không hiểu biết
Nào được chút vui gì!
Chư Thiên thường tham đắm
Say mê trong năm dục
Như kẻ mù bẩm sinh
Không thấy được chánh đạo.
Do tâm tư tán loạn
Không hiểu biết chân thật
Phóng dật thường thiêu đốt
Vì thế nên xa lìa.
Tâm chứng các pháp lành
Bị phóng dật hủy hoại
Bát chánh đạo sáng rực
Rốt cuộc không thấy được.
Phóng dật này là độc
Phá hoại mười pháp lành
Kẻ sống trong phóng dật
Mất bốn thứ thiền định.
Chư Phật lìa năm dục
Khen ngợi không phóng dật
Thân bị già chết hại
Hãy xa lìa phóng dật.
Phóng dật chỉ có khổ
Bỏ chúng được giải thoát
Bị phóng dật lôi kéo
Vô trí không thể đoạn.
Không phóng dật hơn hết
Chư Thiên thích gần gũi
Người thích sống phóng dật
Nhất định bị hoại diệt.
Tất cả các chúng sinh
Luân hồi không giải thoát
Bị bẫy lưới phóng dật
Trói buộc không thể ra.
Tạo ác không phước đức
Làm lành chẳng chịu tội
Những hữu tình phóng dật
Sinh hiểu biết đảo điên.
Thế nào là tội phước
Không như thế tục nói
Người trí khéo hiểu rõ
Không ca tụng phóng dật.
Chư Thiên sống phóng dật
Giảm mất các nghiệp lành
Nên biết nhân ác này
Phải lãnh chịu quả khổ.
Ý tham đắm dục lạc
Tạm thời được chút vui
Nhưng bị chúng phá hoại
Chết phải chịu khổ lớn.
Cảnh giới luôn biểu hiện
Ngu si không nhàm chán
Si mê ham nữ sắc
Sẽ phải bị đọa lạc.
Do tham sinh phóng dật
Gần gũi những người nữ
Đến lúc sắp lâm chung
Sẽ nhìn thấy tất cả.
Chư Thiên khi thoái đọa
Độc hành không bạn bè
Chỉ có nghiệp thiện, ác
Theo đuổi đến đời sau.
Xa lìa mọi việc ác
Tu tập các hạnh lành
Bỏ hết những tội lỗi
Thường thích không phóng dật.
Phóng dật, gốc luân hồi
Lìa chúng được tịch tĩnh
Hai pháp này sai khác
Nói tự tướng của chúng.
Người trí hãy tư duy
Thích tu các hạnh lành
Người trí tùy pháp hành
Không còn chút phiền não.
Chúng sinh chịu luân hồi
Đều theo nghiệp của mình
Vì sao người thế gian
Để phóng dật hủy hoại.
Phóng dật trói chặt nhất
Phá tan các pháp lành
Chúng là nhân đọa lạc
Tạo gốc khổ địa ngục.
Chỉ một pháp phóng dật
Là nhân của các khổ
Người thích làm lợi ích
Hãy lìa tội lỗi ấy.
Người xa lìa phóng dật
Đạt đến chỗ bất tử
Vì không sống phóng dật
Nên gần đạo Bồ-đề.
Không thích sống phóng dật
Trụ Niết-bàn tối thượng
Thế nên nói phóng dật
Chính là nhân đọa lạc.
Người nào sống phóng dật
Ác này không gì hơn
Bị thế gian khinh ghét
Chết đọa trong ngạ quỷ.
Người thích sống phóng dật
Sinh ra mọi đảo điên
Do nghiệp quả như vậy
Trôi lăn trong sinh tử.
Lửa địa ngục hừng hực
Luôn đốt kẻ phóng dật
Ai thích được giải thoát
Hãy lìa bỏ phóng dật.
Người lìa xa phóng dật
Phát sinh trí sáng suốt
Vĩnh viễn trừ các hoặc
Thường hưởng được diệu lạc.
Chúng sinh tâm tán loạn
Bị nghiệp lực ràng buộc
Trôi lăn trong ba cõi
Hãy thích không phóng dật.
Với khổ cho là vui
Vui hết sinh ra khổ
Chồng chết trở thành vợ
Hãy thích không phóng dật.
Vợ chết lại làm mẹ
Mẹ chết trở thành vợ
Trôi lăn mãi trong đó
Hãy thích không phóng dật.
Phóng dật sinh ra tham
Tham lại sinh sân giận
Là nguồn gốc tội lỗi
Chìm đắm trong đường ác.
Phóng dật, không phóng dật
Người trí không tham đắm
Đây là an ổn nhất
Lên lầu gác trí tuệ.
Người rời bỏ phóng dật
Sống ở nơi an lạc
Là trượng phu trí lớn
Mau đạt quả chân thường.
Bảo tội ác phóng dật
Luôn trái với Thánh đạo
Chặt đứt cầu giáo pháp
Hoại hạt giống tâm thiện.
Phá hoại pháp giải thoát
Phát sinh các vọng niệm
Đọa trong đường hiểm ác
Đều do pháp phóng dật.
Không lợi ích cho mình
Bị người khác vứt bỏ
Không nó, không hành động
Chẳng khác gì thây chết.
Tuy hình dáng như trời
Ngu si tựa súc vật
Thường sống trong phóng dật
Ca múa cùng vui chơi.
Người thích sống phóng dật
Hướng đến biển ba cõi
Chết rồi sinh trở lại
Sẽ bị chúng phá hoại.
Do đó tạo các tội
Bị nghiệp chướng ràng buộc
Phóng dật là giặc oán
Trái ngược với pháp thiện.
Nghiệp ấy không ở trong
Cũng chẳng trụ bên ngoài
Nên biết người phóng dật
Đều do tâm hủy hoại.
Tâm không biết nhàm lìa
Những cảnh giới tốt đẹp
Thích ca múa vui chơi
Không biết nơi đọa lạc.
Kẻ ngu si phóng dật
Lấy khổ để làm vui
Chư Thiên như người mù
Không biết đạo, phi đạo.
Do hành động phóng dật
Từ thiền định đọa lạc
Trôi lăn ở cảnh dục
Giong ruổi trong năm đường.
Người trụ cõi Vô sắc
Đạt bốn thứ không định
Do hành động phóng dật
Lưu chuyển trong thế gian.
Xoay vần khắp ba cõi
Ngu si không giác tri
Phóng dật là gông cùm
Dây ân ái trói buộc.
Đọa vào các đường ác
Chịu đói khác lo sợ
Người sống trong phóng dật
Không sinh tâm hối hận.
Tâm sinh các khổ não
Vì ân ái chia lìa
Nên Như Lai thường trách
Hãy rời bỏ phóng dật.
Do mầm mống phóng dật
Nuôi lớn già, bệnh, chết
Ba thứ khổ não này
Giết hại mọi chúng sinh.
Lại cũng như mặt đất
Sinh ra các cỏ cây
Kẻ ngu si phóng dật
Tăng trưởng các lậu, hoặc.
Phóng dật như mầm độc
Sinh ra tâm biếng trễ
Uống rượu, mê nữ sắc
Và cảnh giới vui chơi.
Phóng dật khổ não nhất
Không phóng dật rất vui
Phóng dật, không phóng dật
Nhờ đây phân biệt rõ.
Giả sử trăm ngàn vô số kiếp
Đã đọa cõi ác chịu khổ đau
Vì vậy nay không phóng dật nữa
Giống như chư Phật vượt bờ kia.
Dục: Lừa dối số một
Đừng sinh tâm tham dục
Chúng là nhân địa ngục
Dây luân hồi hiểm ác.
Người tham đắm năm dục
Sẽ chịu vô lượng khổ
Thường bị rắn dục hại
Nào có vui sướng gì!
Thà cầm dao kiếm bén
Tự cắt đứt lưỡi mình
Đừng bao giờ nó năng
Bàn luận việc dục lạc.
Tham dục gạt chúng sinh
Sân hận thường thiêu đốt
Bị ngu si chế phục
Thường khen ngợi dục lạc.
Tạo tác nhiều việc ác
Được chút vị ngọt dục
Do tham si phóng túng
Không biết khổ là khổ.
Năm dục không hình sắc
Hoan lạc chẳng thường còn
Nó là nhân cực ác
Không tồn tại phút giây.
Chúng sinh do tham dục
Thường đọa trong đường ác
Ai bỏ được tội ấy
Không lo sợ địa ngục.
Trong ngục phát lửa dữ
Lửa tham dục cũng thế
Vì vậy nên nhất tâm
Thường sinh lòng lo sợ.
Luôn ham thích giải thoát
Rời bỏ năm dục kia
Phá trừ pháp bất thiện
Như mặt trời trừ tối.
Kẻ phàm phu ngu si
Các căn tham cảnh dục
Do tâm sinh ham thích
Nên đọa trong đường ác.
Vì cảnh giới năm trần
Năm căn sinh tham ái
Bỗng chốc nổi lửa tham
Không biết chán dục lạc.
Lại nữa các hữu tình
Phát sinh lửa tham dục
Hòa hợp thì hừng hực
Ly tán sẽ không còn.
Ai lìa cảnh giới dục
Lửa tham không thể sinh
Lửa này rất hiểm ác
Hãy sinh tâm xa lìa.
Như khúc cây vô tri
Trôi theo dòng sông ái
Ái ấy như váng sữa
Tưới vào thêm rực cháy.
Lửa tham rất mãnh liệt
Đốt sạch cả thân mình
Xả bỏ mọi danh sắc
Ngọn lửa kia không còn.
Lại như lửa thế gian
Thấy vậy nên lo sợ
Lửa tham dục cháy rực
Sao không sinh sợ lo.
Do năm căn hoạt động
Vây quanh theo năm cảnh
Sức ân ái như gió
Cuốn phăng kẻ tham nhiều.
Cảnh giới như rừng rậm
Rất nguy hiểm khó ra
Bị lửa tham thiêu đốt
Như lửa đốt cây khô.
Lửa tham dục hừng hực
Tăng trưởng theo ngoại cảnh
Kẻ tham không hiểu biết
Lấy khổ để làm vui.
Lửa thế gian càng sáng
Lửa dục làm tối tăm
Cảnh giới này như dục
Người trí nên lánh xa.
Người xem cảnh giới này
Dường như là thuốc độc
Vừa được chút sướng vui
Sau lại chịu khổ cực.
Không đời này, đời khác
Cũng chẳng trước, giữa, sau
Trong cảnh giới dục này
Nào có gì hoan lạc?
Những kẻ ngu si ấy
Phần nhiều thích vui chơi
Không nhàm chán cảnh giới
Như lửa đốt cỏ cây.
Vì không chán cảnh giới
Nên bị chúng lừa dối
Thường ở trong sinh tử
Không biết tội lỗi kia.
Hành dục như chim muông
Thật là kẻ ngu độn
Chúng trời, người như vậy
Chẳng khác loài cầm thú.
Giống như lúc kiếp tận
Mặt trời đốt biển khô
Trăm ngàn vô số kiếp
Nhìn sắc không nhàm chán.
Biển lớn còn khô cạn
Trời đổ mưa tràn đầy
Mắt nhìn các sắc tướng
Chưa bao giờ chán bỏ.
Không ghét bỏ dục vọng
Sao phân biệt được vui?
Người biết đủ, không tham
Xa lìa mọi ưu não.
Như núi Ma-la-da
Có mọc cây chiên-đàn
Kẻ ngu chặt làm củi
Và đồ dùng làm ruộng.
Dục: lừa dối bậc nhất
Hư vọng không bền chắc
Như thành Càn-thát-bà
Lại cũng như cảnh mộng.
Như huyễn, như bọt nước
Như quả Kim-bá-ca
Tạm có chút vị ngon
Tham dục cũng như vậy.
Kẻ trí thấy chân thật
Lìa ái không khổ não
Chỉ bày quả báo ác
Cho kẻ ngu si kia.
Dục như độc thế gian
Tạo tác tất cả tội
Suy nghĩ theo sở đắc
Sau bị chúng phá hoại.
Tâm tham dục không chán
Sau chính dục là thù
Chư Thiên khi lâm chung
Đọa ngay vào địa ngục.
Dục là độc thế gian
Lại cũng như ánh chớp
Kẻ ngu tham nữ sắc
Như cá lượn theo sóng.
Càng suy xét thêm nhiều
Trước sau đều không tốt
Tham dục như lửa dữ
Người trí nên xa lìa.
Nếu gần gũi thân cận
Càng tăng trưởng dục vọng
Lửa dục thiêu đốt mạnh
Tiếp xúc chịu khổ đau.
Thấu rõ lửa dục này
Người trí thường rời bỏ
Nếu xa lìa tham dục
Nhất định được an ổn.
Vô số trăm ngàn ức
Na-do-tha Thiên chúng
Do tham ái năm dục
Bị lửa địa ngục đốt.
Dục như lửa, thuốc độc
Hãy bỏ để tìm vui
Nó là thân địa ngục
Vì vậy nên rời xa.
Tự tại trước tham dục
Như chẳng thấy chẳng nghe
Do không tham dục vọng
Nên không khổ bức não.
Không nên tham dục lạc
Cũng chẳng nên để ý
Chúng trời, người tham dục
Bị lửa dục gây hại.
Từ vô thỉ luân hồi
Sinh ra từ tâm dục
Ai giải thoát ân ái
Sẽ không có dục vọng.
Quả khổ ô trược đó
Từ ái dục sinh ra
Ai ra khỏi dục vọng
Sẽ được vui thượng diệu.
Người trí ở trong dục
Nhưng không ái trước dục
Vì lìa sự ngu si
Đạt được nơi chân thường.
Tạm thời được vui sướng
Sau phải chịu khổ đau
Nếu nhiễm đắm dục vọng
Sẽ đọa trong địa ngục.
Ái lạc trong dục vọng
Bất chợt lạc chẳng còn
Lìa cấu nhiễm, tịch tĩnh
Đạt đến nơi bất diệt.
Người trí trong mọi lúc
Bỏ dục, trang nghiêm thân
Cớ sao kẻ ngu muội
Tham đắm trong dục vọng.
Tham dục như mầm độc
Tiếp xúc phát lửa dữ
Ái lạc trong dục vọng
Sẽ bị độc gây hại.
Như thêm củi vào lửa
Ngọn lửa ấy không tắt
Người ham thích dục lạc
Càng thêm nhiều nhiệt não.
Như phù du thấy đèn
Không biết bị thiêu thân
Chúng sinh ngu si ấy
Tham dục cũng như vậy.
Người tham đắm dục vọng
Thường bị chúng thiêu đốt
Rốt cuộc chẳng hiểu biết
Có khác gì phù du.
Vì vậy chư Thiên kia
Bỏ dục cầu trí Phật
Phóng dật tự tổn hại
Chớ để uổng một đời.
Thường tham đắm năm dục
Giảm mất các nghiệp lành
Bị ngu si lừa dối
Sau sẽ đọa địa ngục.
Như cây độc nở hoa
Bầy ong tranh nhau hút
Kẻ ngu tham dục lạc
Thọ hưởng cho là vui.
Bầy ong vì hút độc
Mạng sống nào còn gì
Độc dục hại chúng sinh
Khó có thể sống mãi.
Lại nữa, lửa địa ngục
Vì dục nên thiêu đốt
Lửa ấy cháy mọi nơi
Đốt chư Thiên, các loài.
Ngạ quỷ khổ đói khát
Lại bị lửa đốt thiêu
Loài súc sinh cũng thế
Thích tìm sự tổn hại.
Tất cả trong thế gian
Đều nương dục mà sống
Lửa này lan khắp nơi
Đốt những kẻ mê dục.
Đối với những cảnh giới
Tâm đam mê xem thường
Kẻ ngu mà hiểu rõ
Thoát khỏi khổ nguy này.
Tâm tham đắm năm dục
Không biết hiểm nạn ấy
Ở trong dòng thác dục
Sẽ sinh ra khổ não.
Chư Thiên tánh khiếp nhược
Tham dục sinh cuồng loạn
Do đó tâm thay đổi
Chẳng biết sợ hãi lớn.
Chư Thiên ham năm dục
Thường sinh tâm bám chặt
Không trí, chẳng xả bỏ
Sau phải buồn, hối hận.
Tâm luôn bị ngu si
Không hiểu rõ ngoại cảnh
Tham dục thật đáng lo
Vừa được chút vui thích.
Trong trăm ngàn vạn ức
Vô lượng vô số kiếp
Đều do dục phá hoại
Vì không phòng hộ tâm.
Bị cảnh dục trói buộc
Sẽ chịu quả địa ngục
Với tâm khéo tu tập
Xa lìa hết tất cả.
Do trước sinh tham nhiễm
Sau sinh khởi sân giận
Bị ngu si mê hoặc
Chẳng khác gì súc sinh.
Kẻ ngu chìm trong dục
Vì dục nên say mê
Giống như phù du kia
Cuối cùng bị lửa đốt.
Sắc thân của chư Thiên
Bị tham dục phá hoại
Bị tham dục chế phục
Nhất định sẽ đọa lạc.
Dục vọng dối chúng sinh
Nên phát sinh ngu muội
Vì dây ái lôi kéo
Phải đọa vào đường ác.
Ai sợ hiểm ác ấy
Tự làm việc thiện lợi
Với tâm ý tịch tĩnh
Không sống trong nhiệt não.
Ai ham thích cảnh giới
Nghi hoặc ngày thêm nhiều
Dần tạo các tội lỗi
Như gió thổi lửa cháy.
Lửa dục luôn thiêu đốt
Niềm vui mau tàn rụi
Hãy suy xét chân thật
Không tham trước cảnh giới.
Người say sưa cảnh dục
Tâm tư sinh mê loạn
Cảnh giới luôn hiển hiện
Là việc làm kẻ ngu.
Không trí, tham cảnh giới
Không sinh tâm chán bỏ
Như củi ném vào lửa
Nhờ gió cháy hừng hực.
Chư Thiên vì đam mê
Đắm trước các dục lạc
Kẻ ngu không chán bỏ
Do đó bị đắm chìm.
Người sinh tâm ràng buộc
Với bao cảnh dục lạc
Bị khổ não biệt ly
Thiêu đốt hoài không ngớt.
Dục lạc ở cõi trời
Sẽ bị ái biệt ly
Khổ ấy hơn cõi người
Chẳng bằng một phần nhỏ.
Chư Thiên hưởng dục lạc
Như cá ở trong nước
Ai tâm cảnh đều quên
Tham dục sẽ không khởi.
Người ham thích gần gũi
Với bao cảnh dục lạc
Không phòng giữ tâm mình
Khổ đau mãi không dứt.
Vì tham đắm năm dục
Không sợ quả khổ kia
Kẻ ngu si không trí
Sau chịu hiểm nạn lớn.
Dục còn hơn tai họa
Vừa được chút sướng vui
Chúng là hạnh bất tịnh
Dẫn dắt vào đường ác.
Người không có mắt trí
Luôn tham nghĩ dục vọng
Cũng như kẻ mù mắt
Rớt hố không cứu được.
Chúng sinh ham dục lạc
Vui ít nhưng sợ nhiều
Giống như tìm thành huyễn
Có bóng như không thật.
Phóng dật sinh hoan lạc
Lần lượt càng ham thích
Chư Thiên bị mê hoặc
Không phát sinh giác ngộ.
Từ cảnh giới sinh tham
Dục vọng theo đó chuyển
Không biết báo khổ lớn
Nhất định phải tự chịu.
Người tham đắm vui chơi
Trong cảnh giới năm dục
Sẽ đọa vào đường ác
Ngu si, sau hối hận.
Ai bỏ cảnh giới si
Không bị lửa dục đốt
Siêng năng tu chánh hạnh
Sẽ được vui tối thượng.
Đem cảnh dục thế gian
So diệu lạc thanh tịnh
Ở trong mười sáu phần
Không sao sánh được một.
Người sinh tâm tham dục
Dục thật chẳng phải vui
Mau bị đọa địa ngục
Phải dự phần khổ đau.
Giả sử trăm ngàn kiếp
Tham dục không biết chán
Thường tìm cảnh giới dục
Nào có vui sướng gì!
Ai sinh tâm tham dục
Tăng trưởng từng sát-na
Chư Thiên và người đời
Do đó mà đọa lạc.
Thường đam mê dục vọng
Là hiểm ác cùng cực
Không sinh tâm xa lìa
Sẽ bị chúng hoại diệt.
Dù mắt lớn như biển
Nhìn sắc không thỏa mãn
Lưỡi nếm vị thơm ngon
Không hề biết nhàm chán.
Mũi ngửi các mùi thơm
Thường không chịu xả bỏ
Do xúc sinh hoan lạc
Tâm ý không cùng tận.
Tai ham thích lắng nghe
Tiếng hay ho vi diệu
Ý tham các pháp trần
Chưa bao giờ rời bỏ.
Sáu căn ấy loạn động
Chẳng khác gì ngựa chứng
Tham cảnh dục không chán
Thường như bị đói khát.
Chư Thiên tham cảnh dục
Như thêm củi vào lửa
Tánh lửa vốn hừng hực
Không biết chán cũng vậy.
Lửa sáu căn bừng cháy
Đốt thiêu từ vô thỉ
Kẻ ngu không hiểu biết
Đam mê như chết giấc.
Nên biết dục lạc ấy
Chính là nhân địa ngục
Thấy dục khởi tâm tham
Như lưỡi rắn chụp mồi.
Lại như kẻ mù lòa
Không mắt, quên dục vọng
Ai sinh tâm tìm cầu
Sẽ đọa vào địa ngục.
Chẳng phải do không mắt
Hay lìa cảnh giới dục
Đủ mắt, tu chánh hạnh
Sẽ vượt khỏi đường ác.
Thích làm điều phi pháp
Tạo các nghiệp bất thiện
Tâm không chán dục vọng
Người ấy đọa nẻo ác.
Ai tham đắm dục vọng
Các khổ từ đó sinh
Vừa bỏ lại tìm cầu
Kẻ vô thức, không trí.
Dục trước như bạn thân
Sau sẽ thành giặc oán
Như quả Kim-bá-ca
Ăn vào sẽ bị hại.
Vô lượng các chúng sinh
Tham dục nên đọa lạc
Như nước chảy không dừng
Dục lạc cũng chẳng khác.
Thọ hưởng những dục lạc
Vườn rừng cảnh giới đẹp
Ai không tham trước chúng
Thường sống nơi an ổn.
Người đam mê vị dục
Phóng dật tâm cuồng loạn
Vui hết khổ xuất hiện
Sau này phải hối hận.
Nhờ nghiệp thiện đã làm
Được thân hình tốt đẹp
Vì vậy chư Thiên kia
Đều sinh tâm tham ái.
Cảnh dục là vô thường
Nhất định phải tan rã
Người đầy đủ trí tuệ
Không loạn tâm với dục.
Thân này nào đáng ưa
Kẻ vô trí ham thích
Thường tạo nhân bất thiện
Phải chịu khổ vị lai.
Phàm phu ngu si ấy
Luôn tham đắm vị dục
Trước tuy có chút vui
Sau chỉ thêm tổn hại.
Âm thanh, sắc đẹp nọ
Thể tánh sinh lậu, hoặc
Kẻ ngu bị lôi kéo
Sẽ hướng đến đường ác.
Người sinh tâm khát ái
Với bao nhiêu vị dục
Họ đau khổ, chẳng vui
Người trí nên rời bỏ.
Như hư không đổ mưa
Làm sông suối càng đầy
Chư Thiên chìm trong dục
Tham dục càng bừng cháy.
Như cá ở trong nước
Còn sinh tâm khát ái
Chư Thiên ham dục lạc
Không nhàm chán cũng thế.
Như cảnh giới hư không
Chẳng biết được biên vực
Người sinh tâm tham dục
Cảnh giới nào cùng tận.
Như biển nổi sóng lớn
Nước biển luôn tràn đầy
Kẻ ngu si tham dục
Tâm thường không biết đủ.
Lại luôn luôn suy xét
Những cảnh dục chưa được
Đã được thì giữ chặt
Như thèm ăn nhỏ dãi.
Dục hay sinh nhiệt não
Là tội ác cùng cực
Vừa diệt lại sinh ra
Không phải cảnh tịch tĩnh.
Dục vọng gây tổn hại
Bỏ dục là trượng phu
Thân suy yếu, nguy ách
Tham dục bỏ ta đi.
Không nhàm chán cảnh giới
Không biết đủ dục lạc
Người trí khéo suy xét
Nên sinh tâm xa lìa.
Cảnh giới là nhân khổ
Tịch tĩnh là gốc vui
Lìa cảnh giới rắn độc
Hãy gần nơi tịch tĩnh.
Dục hay sinh lo sợ
Thân hoại và bệnh nặng
Do nhân duyên tham dục
Lưu chuyển trong luân hồi.
Vô lượng trăm ngàn đời
Hội hợp lại ly tán
Chỉ chư Phật Thế Tôn
Hiểu biết rất chân thật.
Thế gian, xuất thế gian
Tất cả những dục lạc
Vì tham đắm dục vọng
Nên đều bị tan hoại.
Kẻ ngu tâm tham dục
Luyến tiếc không thể bỏ
Bị si mê che mù
Làm sao phát tuệ sáng.
Lời ác nghe thêm ghét
Người này thật đáng sợ
Dục cảnh như cừu thù
Vì sao không xa lánh?
Kẻ ngu tham vướng dục
Bị lửa dục thiêu đốt
Không sinh tâm lo sợ
Sau chịu quả báo khổ.
Ví như đống lửa lớn
Ai thấy cũng kinh sợ
Cảnh dục luôn bừng cháy
Sao lại thích gần gũi.
Thân do gân liên kết
Hãy sinh tâm nhàm lìa
Bị dục vọng mê mờ
Như bị dây trói buộc.
Như quả Kim-bá-ca
Sắc đỏ vị thơm ngon
Ăn vào bị tổn hại
Tham dục cũng như thế.
Như phù du vào đèn
Ắt bị lửa thiêu đốt
Những chúng sinh tham dục
Do đó bị hư hoại.
Kẻ phàm phu vô trí
Khen ngợi dục vọng ấy
Dục như lửa cháy rực
Chạm vào bị thiêu đốt.
Như con nai khát nước
Chạy theo bóng dợn nắng
Do tâm tham dục ấy
Vọng tìm cầu hoan lạc.
Chư Thiên ham dục lạc
Chẳng bao giờ biết đủ
Lậu hoặc sinh từ đó
Làm sao được tịch tĩnh?
Hiện tại tuy được vui
Về sau sẽ bị khổ
Chư Thiên bị dục kéo
Tâm họ luôn tán loạn.
Tâm đắm nhiễm say mê
Với bao nhiêu cảnh giới
Mạng hết nghiệp theo sau
Chắc chắn không nghi ngờ.
Chúng sinh lúc sắp chết
Ai cũng sinh kinh sợ
Do tham cảnh giới dục
Chết không chỗ dựa nương.
Khổ não ái, biệt ly
Đều phát sinh từ dục
Chư Thiên nên hiểu rõ
Đừng sinh tâm tham vướng.
Dục vọng trái nghĩa lợi
Sinh vô thường, sợ hãi
Kẻ phàm phu ngu muội
Ham thích gần gũi chúng.
Vì si mê quá nhiều
Bị lửa tham thiêu đốt
Không chánh niệm, tư duy
Không lo sợ dục lạc.
Ai thích cảnh giới dục
Nhất định chịu khổ đau
Trôi lăn trong ba cõi
Làm sao được giải thoát.
Chúng sinh bị vô minh
Thường chịu nhiều khổ não
Vì thế nói tham dục
Như ánh chớp chẳng lâu.
Nên biết tham dục ấy
Tựa cảnh mộng hư giả
Hiểu khổ, không, vô thường
Và vô ngã chân thật.
Vì vậy chư Phật dạy
Tự tánh năm uẩn không
Ai thấu rõ như Phật
(Ai liễu tri như thật)
Sẽ không tham đắm dục.
Vì thương xót hữu tình
Cắt đứt dây phiền não
Để đến bờ giải thoát
Được Niết-bàn tịch tĩnh.
Người ham thích năm dục
Chìm đắm trong ba cõi
Thường mê hoặc tâm mình
Làm sao được tịch tĩnh?
Người tham trước dục lạc
Sẽ quên mất chánh pháp
Tìm cầu cảnh giới ấy
Mau hướng đến địa ngục.
Dục vọng chỉ gây hại
Giống như dao kiếm bén
Ai không sinh nhàm chán
Sau sẽ chịu khổ đau.
Nếu tạo tác thế nào
Tăng trưởng cũng như vậy
Không nhàm chán tham dục
Thường sinh các nhiệt não.
Tìm khoái lạc cõi trời
Sẽ bị dục thiêu đốt
Không tạo nhân đau khổ
Luôn đạt được an vui.
Kẻ ngu dối cảnh dục
Bám chặt không chịu bỏ
Dục y như ánh chớp
Vừa có lại đổi thay.
Người tham đắm năm dục
Liên tục không gián đoạn
Sẽ bị lửa dục vọng
Thiêu đốt không ngừng nghỉ.
Chư Thiên ham cảnh dục
Ngu si lại thêm nhiều
Không thể nào đạt được
Định ly hỷ diệu lạc.
Lìa giải thoát, không lạc
Cũng chẳng có Niết-bàn
Trái nghịch với cảnh dục
Vì thế nên xả bỏ.
Ở trong cảnh giới dục
Các căn không nhàm chán
Chính vì không nhàm chán
Làm sao được giải thoát.
Sống trong biển luân hồi
Hay sinh ra sợ hãi
Hãy bỏ pháp bất thiện
Và hiểm nạn tham dục.
Cảnh dục không dừng nghỉ
Như mặt trời mọc lặn
Hãy thích ở núi rừng
Tu thiền, mong giải thoát.
Dục trái pháp giải thoát
Kẻ ngu cho quý báu
Chỉ bảy món Thánh tài
Rốt ráo được an lạc.
Dục chẳng nơi quay về
Là đồng trống luân hồi
Ai ham thích gần gũi
Sẽ không được giải thoát.
Chẳng lo sợ tội lỗi
Thật là kẻ ngu si
Phi thánh tài gọi tài
Chỉ khổ đau chẳng vui.
Người xa lìa tham dục
Không sinh tâm tham ái
Là người khéo ở yên
Không bị lửa dục hại.
Kẻ tham dục chẳng dừng
Tâm tư không an tịnh
Tương ứng với tham ái
Như ngọn lửa bốc cao.
Chư Thiên, A-tu-la
Nhân cùng với Phi nhân
Không nhàm chán dục vọng
Đều bị chúng phá hoại.
Người đối với cảnh dục
Mê hoặc tâm cuồng loạn
Là tự lừa dối mình
Do đó phải tan hoại.
Những chúng sinh ngu si
Không biết tướng tội phước
Thường sinh tâm tham ái
Bao nhiêu cảnh giới dục.
Chư Thiên bị dục kéo
Tâm tư bị si loạn
Ai thích công đức phật
Nên lìa cảnh giới ấy.
Năm dục hiện tại này
Hay sinh các tội lỗi
Không tham đắm dục lạc
Gọi là người có trí.
Cảnh dục như giấc mộng
Cũng như thành Tầm hương
Hừng hực như thiêu đốt
Chư Thiên đọa vì dục.
Ai tham ái dục vọng
Sau ắt bị tổn hại
Trái nghịch, không chánh tư
Chư Thiên đọa vì dục.
Ái cùng cực đáng chán
Trôi chảy như nguồn nước
Ví như hầm sâu hiểm
Chư Thiên đọa vì dục.
Dục tánh vốn dao động
Như trăng nước, gió lùa
Như lưỡi rắn không ngừng
Chư Thiên đọa vì dục.
Dục nhanh như điện chớp
Cũng như là ánh nắng
Tựa bọt nước chẳng bền
Chư Thiên đọa vì dục.
Dục như dòng nước xiết
Như tai voi luôn vẫy
Như cây chuối không lõi
Chư Thiên bị đọa lạc.
Dục như là ảo thuật
Tựa quả Kim-bá-ca
Như cá nuốt móc câu
Chư Thiên bị đọa lạc.
Hãy dùng trí chân thật
Đoạn trừ cảnh dục vọng
Thoát khỏi quả chẳng lành
Và những việc vô ích.
Do suy nghĩ vọng tưởng
Ham thích những dục lạc
Bị lưới dục trói buộc
Mạng sống sao lâu bền?
Chúng sinh tâm khinh động
Bị dục vọng lôi kéo
Ngu si không hiểu biết
Tự lừa dối chính mình.
Ai bị cảnh dục động
Chính là gốc khổ đau
Như thành Càn-thát-bà
Nên biết chẳng còn lâu.
Nếu tham trước dục vọng
Sân giận sẽ phát sinh
Cứ thế các chúng sinh
Mau đi vào đường ác.
Vì vậy bậc Chánh sĩ
Bỏ dục, trừ sân giận
Lìa tội lỗi si mê
Hiển bày trí tuệ sáng.
Người nhàm chán cảnh dục
Biết chúng như cừu thù
Dùng trí làm bạn tốt
Sớm đạt quả chân thường.
Không tham đắm dục vọng
Xa lìa mọi nhiễm ô
Là người đầy đủ trí
Được chư Thiên kính trọng.
Khéo vượt bùn lầy dục
Vui với những chúng sinh
Tâm không buộc tịch tĩnh
Hàng phục mọi ma quân.
Lửa ái sinh do tâm
Kẻ mê cho là mát
Lan khắp cả ba cõi
Còn hơn lửa địa ngục.
Lại nữa ở địa ngục
Luôn sống trong kiếp lửa
Lửa dữ cháy hừng hực
Đều sinh khởi từ ái.
Chúng sinh khổ địa ngục
Nghiệp hết sẽ ra khỏi
Hữu tình trong ba cõi
Lửa ái không dừng đốt.
Do bị ái trói buộc
Luân hồi mãi không cùng
Huống chi khổ địa ngục
Lại sinh từ lửa ái.
Lửa nghiệp ở địa ngục
Chỉ thiêu đốt thân mình
Lửa ái hại chúng sinh
Đốt tâm và thân thể.
Hai thứ sai biệt ấy
Hãy phân biệt rành rõ
Lửa ngục tuy hừng hực
Lửa ái còn mạnh hơn.
Do ba nghiệp tạo ra
Thiêu đốt khắp ba cõi
Tổn hại cả nhân lành
Chỉ lửa ái là độc.
Lửa tham đốt chư Thiên
Lửa sân cũng như vậy
Lửa si theo kẻ ngu
Lửa ái theo cảnh giới.
Ganh, mạn cũng như lửa
Từ củi chấp ngã sinh
Lìa ngọn lửa thế gian
Không củi để đốt cháy.
Tham luyến các cảnh sắc
Bị rắn ái gây hại
Ngắm nhìn và gần gũi
Dần dần tăng trưởng lên.
Như thêm củi vào lửa
Liên tục không ngừng dứt
Lửa thế gian ngăn được
Lửa ái không thể ngừa.
Ai bị ái lừa dối
Trôi lăn trong thế gian
Ái tựa như cừu địch
Không làm sao thắng được.
Vì ái nên sai khiến
Vào biển tìm châu báu
Giữa ba quân kinh sợ
Xông vào để chiến đấu.
Vui tham ái đất nước
Nên cùng nhau tranh đoạt
Cho đến mẹ và con
Vì của cải tranh tụng.
Ai ra khỏi tham ái
Vứt bỏ mọi châu ngọc
Xem chúng như ngói gạch
Sẽ gần đạo Bồ-đề.
Vì tham ái của cải
Nên đọa trong địa ngục
Nóng bức khó chịu đựng
Vì thế hãy xa lìa.
Hãy dùng nước trí tuệ
Tưới vào để diệt hẳn
Nếu không dập lửa ái
Cách Bồ-đề quá xa.
Rời bỏ được tham ái
Không tham đắm châu báu
Người này ở thế gian
Không có chút khổ não.
Như lưới để bắt cá
Gây hại cả ốc hến
Ái trói buộc chúng sinh
Không loài nào thoát khỏi.
Như nai trúng tên độc
Nên bỏ chạy tứ tung
Chất độc thấm lần vào
Làm sao khỏi đau khổ.
Lửa ái cũng như thế
Độc hại cứ kề bên
Thiêu phàm phu ngu muội
Làm sao giải thoát được!
Thích ý trong chốc lát
Quả báu liền đốt thiêu
Người tìm vui xuất thế
Nên trừ bỏ tham ái.
Như cá đã nuốt mồi
Chắc chắn phải bị chết
Người bị ái lôi kéo
Nhất định phải chết yểu.
Đọa trong cảnh giới quỷ
Nóng bức chạy khắp nơi
Hữu tình trong địa ngục
Phần nhiều do tâm ái.
Cho đến phải lang thang
Xin ăn để nuôi sống
Đều do ái sai sử
Đó là lời Phật dạy.
Lửa ái thiêu chư Thiên
Không chịu bỏ bớt củi
Vì tham đắm cảnh giới
Phát khởi từ sáu căn.
Thọ hưởng mọi dục lạc
Tâm luôn luôn mê muội
Đọa lạc không hiểu biết
Lầm lẫn do tham ái.
Tất cả nhân luân hồi
Đều từ ái mà có
Ái gông xích hữu tình
Làm rơi vào đường ác.
Lửa ái ở cõi trời
Dục cảnh luôn vây quanh
Vì ngu si thao túng
Thiêu đốt kẻ tham dục.
Như thêm củi vào lửa
Ngọn lửa càng bốc cao
Dục lạc thỏa tâm ý
Tham ái càng tăng thêm.
Lửa thế gian hừng hực
Con người tránh xa được
Lửa ái thiêu thế gian
Không ai khỏi bị hại.
Người không tâm tham ái
Đạt tịch tĩnh tối thượng
Ra khỏi rừng tai họa
Vượt qua biển khổ đau.
Lìa tội lỗi hòa hợp
Cắt đứt dây ái dục
Giải thoát các tội cấu
Chính là người an lạc.
Trăm ngàn vô số kiếp
Thường bị ái lừa dối
Kẻ ngu không vứt bỏ
Bị lưới huyễn bao trùm.
Chính vì ái che lấp
Thích gần gũi, phục vụ
Lại như người làm thuê
Bị khát uống nước mặn.
Uống vào vừa hết khát
Giây lát cổ họng khô
Khát ái ở trong tâm
Không chánh đạo sao ngừng?
Vì vậy nên rời bỏ
Nghiệp ác sinh tử đó
Người bị ái chế phục
Chìm đắm lúc nào ra!
Hưởng năm dục thượng diệu
Tối thắng ở cõi trời
Cuối cùng bị ái kéo
Đọa vào nẻo đường ác.
Kẻ gần gũi tham ái
Khổ não luôn tràn đầy
Nương ánh sáng chánh pháp
Khổ sẽ không tăng thêm.
Ai tham ái cảnh giới
Không làm sao chán bỏ
Người trừ bỏ tham ái
Sẽ không có buồn lo.
Chư Thiên bị tham ái
Nên sinh ra phóng dật
Đam mê lại tìm cầu
Phải đọa vào địa ngục.
Chư Thiên bị thoái đọa
Là xấu hổ số một
Do tham lạc thượng diệu
Phải chịu khổ nặng nề.
Ái che lấp tự tâm
Tâm tư bị cuồng loạn
Không sợ luân hồi khổ
Cứ mãi miết buông lung.
Chúng sinh vì dục lạc
Tham ái càng tăng thêm
Lửa ái, lửa địa ngục
Bị thiêu đốt mãi mãi.
Tham ái càng tăng trưởng
Dần dần không cùng tận
Đã có, lo giữ gìn
Chưa được thì tìm kiếm.
Chính vì đi tìm kiếm
Nên tâm không biết đủ
Người này không an lạc
Như Lai đã xác định.
Do tâm không nhàm chán
Thường cầu tìm vị dục
Sẽ bị lửa tham ái
Thiêu đốt mãi không ngừng.
Ai kinh sợ tham dục
Không bị lửa ái đốt
Giải thoát cấu nhiễm ái
Không còn đọa đường ác.
Do mình tà tư duy
Phát khởi bụi ba độc
Chìm vực sâu phóng dật
Luôn tham đắm nữ sắc.
Âm thanh ca nhạc hay
Đưa đến chỗ tán loạn
Tâm tư không dừng nghĩ
Giống như nước chảy xiết.
Ái tựa sông sâu hiểm
Dục như con thuyền hư
Kẻ ngu chèo thuyền ấy
Ắt sẽ bị chìm đắm.
Ái như ngọn lửa dữ
Ba độc tựa củi khô
Phóng dật như gió lốc
Thiêu chư Thiên nào biết.
Chư Thiên ham dục lạc
Bị tham ái chế phục
Trong khoảnh khắc sát-na
Không được chút nhàn hạ.
Ái: Chỗ nương của dục
Sinh trăm ngàn chướng ngại
Chư Thiên vì tham dục
Không thể làm việc lành.
Rắn ái có năm đầu
Tánh nó rất bạo ác
Hại kẻ tham dục vọng
Khổ ấy khó chịu được.
Sông ái rất rộng sâu
Phát sinh từ năm dục
Người muốn đến bờ giác
Không pháp lành sao vượt?
Ái như nhà ảo thuật
Có mặt khắp ba cõi
Lừa dối chúng trời người
Không có chút ích lợi.
Năm căn bám cảnh dục
Chưa bao giờ chán xa
Như thêm dầu vào lửa
Niệm niệm càng tăng thêm.
Lại nữa kẻ tham ái
Mở được cửa đường ác
Địa ngục, quỷ, súc sinh
Cứ thế thường qua lại.
Kẻ ngu do tham ái
Rơi vào miệng Tử ma
Khéo lìa tội tham ái
Không bị thần chết nuốt.
Những người đủ trí tuệ
Hàng phục được tham ái
Khỏi lo sợ buồn rầu
Ngồi nằm luôn an ổn.
Thoát khỏi dây tham ái
Không sinh các khổ đau
Kẻ ngu mong cầu nhiều
Càng thêm bị tổn hại.
Ngày đêm trong mọi lúc
Không sinh tâm Từ bi
Thấy tài sản của người
Tâm mong muốn chiếm đoạt.
Bọn này như lửa cướp
Bản tánh rất hung ác
Xa lánh những người lành
Như rắn độc trong hang.
Vì tham ái càng nhiều
Nên bị thiêu đốt mãi
Chết đọa trong địa ngục
Lại làm loài ngạ quỷ.
Ra khỏi con đường ác
Được sinh trong cõi người
Trong trăm ngàn ức kiếp
Phải làm kẻ ăn xin.
Xấu xí, lời hèn hạ
Thiếu thốn, tâm khổ não
Thân mình luôn chịu khổ
Đều là do tham ái.
Người cắt đứt tham ái
Thường cầu trí tuệ Phật
Là người sống chân chánh
Được tịch tĩnh tối thượng.
Tâm chạy theo tham ái
Như đuổi rắn khỏi hang
Nếu chưa trừ độc ái
Nhất định bị phá hoại.
Ai hành động như vậy
Tham ái luôn có mặt
Như ném củi vào lửa
Ngọn lửa càng bốc cao.
Chúng sinh tham châu báu
Chứa nhóm mãi không ngừng
Đến lúc sắp lâm chung
Đều thuộc vào người khác.
Do ái mang tội lỗi
Của mất, tội không tiêu
Bị nghiệp lực lôi đi
Đau đớn vào địa ngục.
Người khác hưởng của cải
Riêng mình chịu tội báo
Đọa trong con đường ác
Sau hối hận ích gì?
Của hết thì suy bại
Vui tàn chịu khổ đau
Bạn thân chợt thành thù
Đều sinh từ tâm ái.
Người trí không tham ái
Lửa ái luôn hừng hực
Tổn hại loài hữu tình
Phải đọa trong đường ác.
Chứa của như núi cao
Giữ gìn lại lo sợ
Cớ sao tạo tội ác
Trái lý mà giữ gìn?
Người không thích chứa của
Không sợ, chẳng giữ gìn
Người trí lìa tham ái
Ở đâu cũng an ổn.
Mong cầu được giàu có
Bất chợt bị tán hoại
Thạnh suy không tồn tại
Như mặt trời mọc, lặn.
Giàu sang là dây trói
Nghèo hèn như bị tội
Đều do ái sai khiến
Không nhàm chán dục vọng.
Hưởng hoan lạc thượng diệu
Mọi mong cầu vừa ý
Bị lửa ái thiêu đốt
Vui sướng đều tiêu tan.
Chư Thiên và loài người
Do không chán dục lạc
Nên bị ái thiêu đốt
Như Lai thấy biết hết.
Trăm ngàn chúng hữu tình
Vì ái đọa hiểm nạn
Chịu vô lượng khổ báo
Người trí đều xót thương.
Mạng sống sớm chấm dứt
Ngu phu nào biết gì!
Phước nghiệp tiêu đến đâu
Tham ái tăng theo đó.
Người tham đắm ân ái
Đời đời theo đuổi mãi
Kẻ ám độn, vô trí
Không hiểu tướng tội phước.
Làm lành được quả báo
Sinh cõi trời thọ lạc
Vì nghiệp duyên bất thiện
Nên phải bị đọa đày.
Không tạo nghiệp thiện, ác
Lìa tội lỗi hòa hợp
Vứt bỏ nhân già, chết
Sống an ổn tối thượng.
Tham như bánh xe lăn
Năm dục là tăm xe
Trục ái nằm ở giữa
Thế gian không hiểu biết.
Sông ái rất rộng sâu
Cảnh dục là sóng dữ
Nghi ngờ như bầy cá
Thế gian không hiểu biết.
Ngày đêm trong ba thời
Tạo nhiều nghiệp bất thiện
Người trí không đề phòng
Trôi lăn trong đường ác.
Sắc đẹp như huyễn hóa
Hiểu chúng, không bị trói
Do tham ái tìm cầu
Ràng buộc không gỡ được.
Ai bị ái trói buộc
Là tham đắm dục lạc
Khi trí tuệ hiển hiện
Sẽ trừ tội lỗi ấy.
Ái tăng thêm tăm tối
Trí phát ra ánh sáng
Hãy bỏ tối theo sáng
Lìa khổ được an vui.
Trí như con dao bén
Chặt đứt rừng cây ái
Hãy khéo léo tu tập
Được an ổn tối thượng.
Nên biết rừng tham ái
Dày đặc khó ra khỏi
Người khéo léo vượt qua
Là ra khỏi ba cõi.
Sông ái có ba nhánh
Nước phóng dật tràn đầy
Hãy chèo thuyền trí tuệ
Vượt qua bờ bên kia.
Ái như dao kiếm bén
Chặt đứt thân kẻ ngu
Khổ não khó chịu được
Vì vậy nên lánh xa.
Ái như ung nhọt độc
Sinh khởi từ tâm ta
Ngày đêm trong mọi lúc
Không có chút sướng vui.
Ái như lửa hừng hực
Nghi hoặc tựa củi khô
Do gió nghiệp thổi vào
Đốt tâm sinh nóng bức.
Người bị ái trói buộc
Tâm tư rất thô tháo
Chiếm đoạt của phi lý
Gây tổn hại thân mạn.
Chúng sinh ở thế gian
Tạo vô biên nghiệp ác
Do tham của người khác
Chìm mãi trong biển khổ.
Bị tham ái sai khiến
Hung dữ không khiếp sợ
Cho dù đạp trong lửa
Không màn đến thân mạng.
Người có nhiều tham ái
Lửa tâm luôn đốt thiêu
Không ái, tâm mát mẻ
Như tắm trong sông sâu.
Ái như ngọn lửa dữ
Ném củi vào bốc cao
Ví như kẻ tham lam
Càng được lại không chán.
Đủ vô lượng châu báu
Đầy cả các cõi nước
Mình và các hữu tình
Chứa ít không lo sợ.
Người nào sinh tham ái
Vui ít, nhưng khổ nhiều
Khổ vui đã rõ ràng
Người trí khéo bỏ lấy.
Người chế ngự tham ái
Được tịch tĩnh tối thắng
Người thường bỏ tham ái
Thì gần đạo Bồ-đề.
Nữ sắc là gốc tội
Làm tiêu tan tài sản
Ai bị họ chế phục
Nào có sướng vui gì?
Người nữ dua nịnh nhiều
Luôn mang lòng ganh ghét
Thích làm điều bất thiện
Tung hoành tạo các nghiệp.
Lời hay dối người khác
Luôn sinh trưởng, hòa hợp
Không chánh niệm tư duy
Thích ca ngợi dục vọng.
Nhu thuận trong giây lát
Sau lại hung hăng nhiều
Trang sức nhiều vật báu
Từng không nghĩ nhớ ân.
Nếu trăm ngàn chúng sinh
Đều sinh tâm ái lạc
Bản tánh không thường còn
Giống như ánh chớp nọ.
Ai tham đắm nữ sắc
Chính là nhân bất thiện
Đời này hay đời sau
Đều bị chúng hủy hoại.
Vừa thấy được nữ sắc
Tâm liền sinh loạn động
Ham thích cảnh giới ấy
Bị tham dục gây hại.
Hội họp ắt chia lìa
Do đó sinh buồn khổ
Tham dục luôn trói buộc
Đều là do nữ sắc.
Tham độc của nữ nhân
Sinh cùng lúc với thân
Như lửa vừa có được
Tánh nóng đã sẵn rồi.
Nên biết lửa tham ấy
Phát khởi từ trong tâm
Thiêu đốt mãi không ngừng
Không khổ nào hơn được.
Phá hoại các pháp thiện
Và tổn hại chúng sinh
Là nhân của đường ác
Đó là lời Phật dạy.
Miệng tuy nói lời hay
Trong lòng luôn ôm độc
Luyến mộ với nữ sắc
Tâm chí không định được.
Ai sinh khởi tham ái
Không lâu bị ruồng bỏ
Nói năng không chân thật
Tâm ý chẳng chân thành.
Tìm mọi cách lừa dối
Tập nhiễm nhân duyên dục
Người tham ái bản thân
Ỷ mình sinh kiêu ngạo.
Trời, Người, A-tu-la
Dạ-xoa, chúng quỷ thần
Đọa vào trong hiểm nạn
Đều là do nữ sắc.
Lại nữa những người nữ
Không biết ân, nghĩ thiện
Tâm tư luôn tán loạn
Như mặt trời mọc, lặn.
Thấy ai được hưng thịnh
Lại ham thích phụng sự
Nếu ai bị nguy ách
Không một chút quan tâm.
Như ong hút mật hoa
Hoa héo lại bỏ đi
Nên biết những người nữ
Bỏ bạn cũ cũng vậy.
Người nữ không tâm Từ
Luôn mang lòng ganh ghét
Những nguyên nhân như vậy
Đều là do đàn ông.
Chỉ người nữ có thể
Hàng phục chúng trời, người
Do người nữ buộc lôi
Đọa vào trong đường ác.
Ai tham đắm nữ sắc
Lỗi này không gì bằng
Lửa tham thiêu đốt tâm
Làm sao giải thoát được.
Bị tham dục lôi kéo
Nghiệp tham hiện ra hết
Thường say đắm ý tham
Thích làm việc bất thiện.
Nữ nhân giữ điều ác
Phần nhiều âm thầm tạo
Bỏ quyến thuộc ngày xưa
Như con rắn lột xác.
Người nữ rất hiểm trá
Không có ai hơn được
Tìm tòi đủ mọi cách
Mong được sự yêu thương.
Lại nữa, những người nữ
Bản tánh thường hời hợt
Người trí đã biết trước
Cẩn thận chớ gần gũi.
Ai gần kề người nữ
Sẽ bỏ mất thiện lợi
Mong sinh trong cõi trời
Làm sao có thể được.
Âm nhạc hay cõi trời
Ai nghe cũng tham đắm
Ham thích mãi không bỏ
Sẽ sinh ra nạn khổ.
Tâm người nữ thay đổi
Nhiễm ái với kẻ khác
Lửa ái vừa tạm ngừng
Liền sinh lòng xa bỏ.
Người nữ chí bám chặt
Thích làm việc hèn hạ
Thấy người kia tàn tạ
Liền sinh lòng xa bỏ.
Người nữ thường dua nịnh
Khiến kia như nai si
Thấy họ bị tổn hại
Liền sinh lòng xa bỏ.
Người nữ rất hiểm ác
Không nhớ đến ân đức
Thấy họ sắp bị nạn
Liền sinh lòng xa bỏ.
Tâm người nữ tán loạn
Suy nghĩ đủ mọi cách
Hay dối gạt người khác
Như mật lẫn chất độc.
Người nữ lời xảo trá
Mê hoặc kẻ ngu si
Người trí khéo suy nghĩ
Tâm ý không dao động.
Vì ngu si tham dục
Không tiếc rẻ của cải
Không tu nhân phước đức
Thua chuột trữ đồ ăn.
Nữ sắc tựa dây trói
Bền chặt, chắc chắn nhất
Trói buộc kẻ si mê
Đọa trong biển ba cõi.
Dây ấy không buộc thân
Chỉ cột ngay tâm mình
Nếu tâm bị trói buộc
Thân phải chịu khổ đau.
Dây trói buộc con người
Chặt, đốt đều bị đứt
Dây nữ sắc không thế
Kéo lôi vào đường ác.
Thân có đủ hình tướng
Dây kia có thể buộc
Tâm vốn không hình chất
Dây nữ mới trói được.
Ai bị dây ràng buộc
Thì biết được hạn lượng
Dây nữ trói tâm người
Không làm sao biết hết.
Vừa được chút sướng vui
Sau sẽ bị tai nạn
Trói buộc các chúng sinh
Chìm đắm trong biển khổ.
Lại nữa dây nữ sắc
Khéo trói buộc sáu căn
Dây thường không thể được
Chỉ buộc thân và cổ.
Vợ con và quyến thuộc
Là dây buộc chặt nhất
Kẻ ngu sinh vọng tâm
Chấp làm sở hữu mình.
Sinh tâm ái nữ sắc
Chỉ trói buộc thịt gân
Y vào nơi tiện lợi
Yêu thích phải đến đây.
Thích nói lời xảo trá
Dối gạt không hổ thẹn
Nên biết những người nữ
Chẳng khác gì giặc oán.
Trang sức mọi vật đẹp
Làm người khác yêu thích
Tâm ý luôn biến động
Nói năng nhiều giả dối.
Tánh người nữ nhiều độc
Như Sa-la-câu-sất
Tổn hại kẻ tham dục
Không tránh khỏi nạn ấy.
Đủ trăm ngàn phương cách
Không thể ngăn người nữ
Như lửa, gió hư không
Không thể buộc người nữ.
Tạo nhiều phi luật nghi
Bị bệnh, nạn, chết yểu
Đều là do người nữ
Hủy hoại hạnh giải thoát.
Chúng sinh ở thế gian
Tạo tác nhiều tội lỗi
Đều là do người nữ
Lo sợ luôn bức bách.
Từ trẻ đến già nua
Tâm ý luôn tán loạn
Tánh người nữ vốn thế
Như ánh nắng thường nóng.
Tâm người nữ không định
Tựa gió chao ánh đèn
Oán giận không thể bỏ
Như ngựa liếm vết thương.
Như chuột, sói bị trói
Dù buộc vẫn thoát khỏi
Cũng giống như người nữ
Không ai kiềm chế được.
Như hoa che rắn độc
Như tro lấp lửa hừng
Sắc đẹp che tâm người
Nữ nhân giấu điều ác.
Như cây độc nở hoa
Ai xem cũng không chán
Hoa ấy như người nữ
Cuối cùng phải vứt bỏ.
Người thích tìm nữ sắc
Cảnh giới sẽ hiện tiền
Đời này và đời sau
Không có phần an lạc.
Chẳng phải lửa, dao, gậy
Không sức lực, máy móc
Mà ngăn buộc người nữ
Đừng để tạo nghiệp ác.
Lược nói tội lỗi dục
Cho người và chư Thiên
Người trí nếu rời bỏ
Làm Thiên chủ Dạ-ma.
Kẻ tham đắm nữ sắc
Đều do tập quán sinh
Người chân thật ở đời
Hay tránh khỏi việc ấy.
Người này nhờ gốc thiện
Chết được sinh lên trời
Gặp Thiên nữ cõi trời
Tán loạn cũng như vậy.
Bỏ vui, không chân thật
Trách tâm không tịch tĩnh
Chán tội lỗi nữ sắc
Như giặc oán nên bỏ.
Ai thân gần người nữ
Sinh nhiều thứ khổ não
Vì vây nên biết rõ
Thường xa rời nữ sắc.
Nếu tâm sinh tán loạn
Tội lỗi sẽ sinh theo
Thường khi gặp người nữ
Lại sinh tâm vui thích.
Mặt trời vốn không tối
Tánh lửa không mát mẻ
Người nữ không có được
Một chút Từ tâm nào.
Mặt đất không nghiêng động
Tướng gió không dừng yên
Người nữ không hạnh lành
Thích nói không lầm lỗi.
Lại nữa, tâm người nữ
Động loạn không bền lâu
Gặp nạn sẽ xa lìa
Như ao cạn ngỗng đi.
Chim vịt nương chỗ cạn
Vực sâu thì không có
Núi cao có lay động
Người nữ không Từ bi.
Không xiển dương chánh pháp
Thích tạo các chướng ma
Đọa trong đường hiểm nạn
Bị nữ sắc lừa dối.
Trời nắng có thể lạnh
Quả nho có thể cứng
Tâm ganh tị người nữ
Vững chắc không thể bỏ.
Có vui cùng thọ hưởng
Bị khổ sẽ không chia
Tâm giận luôn tồn tại
Quên bỏ mọi nghĩa ân.
Xưa ở trong vườn rừng
Cùng nhau để vui chơi
Suy, nạn chợt xâm tổn
Chê bai rồi xa bỏ.
Nữ: dây trói thế gian
Càng tăng thêm tranh chấp
Là kho chứa tội lỗi
Đồ vật đựng phi pháp.
Nữ sắc mê chúng sinh
Luôn luôn mang tưởng dục
Luôn toan tính, tìm cầu
Tâm không hề rời bỏ.
Vô lượng tên ái dục
Tổn não các chúng sinh
Dục lạc đi đến đâu
Đều phải bị hoại diệt.
Tham dục thật đáng sợ
Như dao bén, lửa dữ
Người trí khéo biết rõ
Luôn nhất tâm ngăn ngừa.
Nếu ai giữ tịnh giới
Bỗng sinh khởi tưởng dục
Chịu vô lượng phỉ báng
Tạo ra nhiều tội lỗi.
Như gió thổi vào lửa
Ngọn lửa sẽ bốc cao
Gặp người nữ sinh tham
Nhất định bị thiêu hại.
Ai cầu vui thanh tịnh
Hãy rời xa nữ sắc
Đời này hay đời sau
Tâm luôn được tịch tĩnh.
Hãy dũng mãnh, tinh tấn
Tu tập bằng thắng trí
Bỏ dục, tin nhân quả
Người ấy được lợi lớn.
Phật dạy rượu là độc
Hãy mau rời bỏ nó
Người nào thích uống rượu
Sẽ phá hoại pháp lành.
Nếu ai gần kề rượu
Minh tuệ không phát sinh
Không được phần giải thoát
Vì vậy hãy lánh xa.
Rượu: tội lỗi nặng nhất
Bậc trí dạy như thế
Tổn hại mình và người
Vì vậy hãy lánh xa.
Người nào thích uống rượu
Ham nói việc thế tục
Đa ngôn sinh tranh tụng
Vì vậy hãy lánh xa.
Uống rượu hao tài sản
Hôn mê lại lười nhác
Có những tội lỗi ấy
Vì vậy hãy lánh xa.
Do rượu sinh lòng tham
Sân hận cũng từ đó
Càng tăng trưởng ngu si
Vì vậy hãy lánh xa.
Rượu là gốc tai họa
Làm các căn giong ruổi
Sau đọa trong địa ngục
Đều do rượu đánh bại.
Hoặc cười đùa lớn tiếng
Nói ra lời thô ác
Hủy báng người lương thiện
Sau sinh ra lo sợ.
Vì uống rượu say sưa
Không phân biệt thiện, ác
Như bàng sinh vô tri
Vì vậy hãy lánh xa.
Người đắm say trong rượu
Hôn mê như kẻ chết
Tìm dục lạc suốt năm
Nào có lo sợ gì?
Rượu là gốc tai nạn
Nguồn của muôn tội lỗi
Thường ở trong si ám
Nấc thang xuống cõi chết.
Sau đọa trong địa ngục
Lại sinh vào ngạ quỷ
Và trong loài bàng sinh
Đều do rượu gây hại.
Rượu là độc trong độc
Bệnh hoạn trong ốm đau
Đã khổ lại thêm khổ
Bậc trí dạy như thế.
Hủy hoại tuệ mạng mình
Khô sạch pháp tài báu
Hủy phạm hạnh thanh tịnh
Đều do ý mê rượu.
Cho đến bậc cao thượng
Say sưa, không biết gì
Bị thế gian chê cười
Không sinh tâm hổ thẹn.
Rượu như chiếc búa bén
Chặt đứt các pháp lành
Kẻ thích uống không thẹn
Bị người khác khinh khi.
Người bị rượu mê hoặc
Chìm đắm không kỳ hạn
Không làm các hạnh lành
Kẻ vô thức, không trí.
Người nào thích uống rượu
Tâm tư bị cuồng loạn
Lúc phát ra tiếng cười
Lúc sinh tâm sân hận.
Đời này và đời sau
Vô minh che trí tuệ
Thiêu đốt pháp giải thoát
Đều do rượu sai sử.
Ai đắm say vị rượu
Như ăn trái Kim-bá
Trước ngọt sau rất độc
Bậc trí dạy như thế.
Vì vậy người có trí
Ngăn chận việc uống rượu
Tâm không chịu suy xét
Uống rượu sinh nhiệt não.
Kẻ giàu thường uống rượu
Chư Thiên còn hơn nữa
Tất cả các dục lạc
Sau sẽ bị tan hoại.
Rượu mê hoặc chúng sinh
Tâm tư luôn say loạn
Bị ngu si lôi kéo
Tham đắm mùi vị ngon.
Phải biết rượu như dây
Si ái khó thoát khỏi
Thà đọa trong địa ngục
Không tiếp xúc với rượu.
Vì nghe hương vị rượu
Kẻ ngu liền ham uống
Vì vậy ai thấy rượu
Hãy mau bỏ đi xa.
Thấy rượu sẽ sinh tham
Nghe mùi cũng thấy thèm
Do ngửi mùi hương ấy
Không thể kiềm chế tâm.
Vì thế rượu là độc
Sinh ra nhiều lỗi lầm
Hoại sắc, lực, tiếng thơm
Đều là do uống rượu.
Miệng nói lời cuồng loạn
Mắt đờ, không hướng đi
Nằm mê không biết gì
Quên hết mọi việc làm.
Lăn lộn trên mặt đất
Bị người nữ chê cười
Thân không thể chuyển động
Chẳng khác gì cây khô.
Vì say rượu nằm mê
Ai thấy bảo là chết
Người trí lại nói rằng
Đó là do uống rượu.
Kẻ luôn thích uống rượu
Có ba mươi sáu lỗi
Hãy hiểu rõ tội ấy
Luôn luôn được an ổn.
Dòng họ sang, danh dự
Do rượu làm nhơ uế
Người ấy như hoa lau
Không lâu bị rơi rụng.
Người nào thích uống rượu
Bị cảnh lôi khắp nơi
Rơi vào biển phóng dật
Trôi nổi khó thoát ra.
Bị trần cảnh lôi kéo
Chẳng biết thiện, bất thiện
Sao lại còn uống rượu
Trong vườn rừng tốt đẹp?
Ai ham thích uống rượu
Sẽ sống trong hiểm nạn
Đọa vào trong địa ngục
Chịu đủ mọi khổ đau.
Uống rượu sinh ngu si
Từ si tạo các tội
Kẻ ngu tâm ham thích
Làm sao rời bỏ được.
Càng đắm vướng thêm nhiều
Chịu báo khổ cực nặng
Ai bỏ được lỗi ấy
Không có những buồn lo.
Trước tổn hại trí tuệ
Sau hủy hoại niềm vui
Vì vậy người có trí
Luôn luôn chán bỏ rượu
Người nào gần kề rượu
Chẳng khác nào diều bay.
Bị ngu si che mù
Nên nói rượu là độc
Ai tưởng rượu là độc
Đạt niềm vui tối thượng.
Do giữ gìn tịnh giới
Thà uống nước đồng sôi
Người nào thích uống rượu
Không tránh khỏi tội lỗi.
Ngu si lại thêm nhiều
Luôn ở trong đường ác
Uống rượu tội tuy một
Nhưng sinh mọi nghiệp ác.
Vì vậy nên chế phục
Răn tâm là cội gốc
Tỳ-kheo thích uống rượu
Bỏ nơi A-lan-nhã.
Tâm luôn luôn loạn động
Không tư duy chánh pháp
Vì ham thích uống rượu
Tâm thường sinh nhiệt não.
Ưa thân cận phi pháp
Hoại thiện lợi hai đời
Không oai nghi, đạo hạnh
Bỏ bổn phận truyền pháp.
Lời nói trái hành động
Nói suông có ích gì?
Tự mình không thông đạt
Làm sao giác ngộ người.
Nói những lời thô, rỗng
Không phải thuyết pháp hay
Trái ngược với chánh lý
Bị người trí chê cười.
Kẻ hèn hạ khinh khi
Đều là do uống rượu
Không nhớ được quá khứ
Hiện tại cũng quên luôn.
Vị lai làm sao biết?
Mê ba đời vì rượu
Mất oai đức danh xưng
Khiến tâm luôn giong ruổi.
Sinh ra các lỗi lầm
Đều do rượu sai sử
Người nào xa rời rượu
Đủ giới, định thanh tịnh
Được an ổn tối thượng
Đạt đến nơi bất diệt.
Phật giảng thuyết chánh pháp
Dạy thân là vô thường
Đối với rượu, nữ sắc
Cẩn thận chớ buông lung.
Tâm giống như quốc vương
Có quyền lực ở đời
Làm cho những chúng sinh
Đọa vào hiểm nạn sâu.
Do tâm tạo các nghiệp
Mê loạn sinh lo sợ
Người trí khéo giữ tâm
Được an ổn tối thượng.
Dẫn sinh nơi tốt đẹp
Lôi kéo vào đường ác
Lìa cấu, được tịch tĩnh
Sẽ đạt quả chân thường.
Ai thích giảng chánh pháp
Biết rõ rồi mới nói
Nhờ tâm ý thanh tịnh
Thành tựu hạnh thù thắng.
Người khéo điều phục tâm
Không lưu chuyển theo tâm
Bỏ sau mọi phiền não
Như mặt trời trừ tối.
Lại nữa, tâm như giặc
Giặc ấy không do người
Lửa dữ đốt Tu-di
Lửa tâm cũng như vậy.
Kẻ ngu bị tâm khiến
Các căn lại phóng túng
Sinh ra các khổ não
Cách xa đạo Bồ-đề.
Giặc tự tâm sinh khởi
Lìa tâm nào có gì
Trói buộc loài hữu tình
Kéo đến chốn Diêm-ma.
Ai ham thích cảnh dục
Không tu tập chánh pháp
Kẻ ngu theo đạo tà
Sẽ đọa vào địa ngục.
Tâm như lửa trong lửa
Khó điều phục vô cùng
Vì tâm khó điều phục
Nên chịu khổ nặng nề.
Tâm tự ý buông lung
Luôn tạo các lầm lỗi
Khéo lìa xa dục nhiễm
Không bị khổ bức bách.
Chính vì sinh tâm ấy
Phải chịu quả khổ này
Làm lành là nhân vui
Tạo ác chịu quả khổ.
Do tâm tạo nghiệp ấy
Vì nghiệp lãnh quả này
Tâm tương ưng với nghiệp
Sẽ phải chịu luân hồi.
Con người do tâm ý
Tạo tác các nghiệp ác
Sẽ bị lửa địa ngục
Thiêu đốt mãi không ngừng.
Vì tâm tạo các tội
Từ tâm chịu quả báo
Nên biết tâm ý đó
Do nhân duyên sinh khởi.
Chúng sinh tâm cuồng loạn
Ung dung tạo tội lỗi
Đọa vào trong địa ngục
Phát sinh lòng lo sợ.
Hãy nương dựa chánh pháp
Đừng theo tâm làm ác
Làm lành được khinh an
Làm ác chỉ trái đạo.
Tất cả do tâm tạo
Quả cũng từ tâm có
Tâm sinh ra mọi thứ
Quả báo cũng như vậy.
Tâm như người thợ vẽ
Vẽ chúng sinh ba cõi
Không bao giờ an trụ
Luôn chuyển động theo tâm.
Lại nữa, tâm là gốc
Có thể mở hay buộc
Nghiệp thiện là giải thoát
Bất thiện thì trói buộc.
Chúng sinh rơi lưới nghiệp
Lại bị tâm chế ngự
Không mong đến Bồ-đề
Như mù không thấy đường.
Chỉ có một tâm này
Tạo tác tất cả nghiệp
Tâm nào theo nghiệp ấy
Có mặt khắp ba cõi.
Lại nữa, như năm sắc
Hiển hiện ra đủ màu
Năm căn duyên trần cảnh
Lưu chuyển khắp mọi nơi.
Như bức họa thế gian
Mọi người ai cũng thấy
Nên biết họa sĩ tâm
Khéo léo không thấy được.
Như hình tượng trên vách
Đẹp xấu do thợ vẽ
Nghiệp duyên thiện, bất thiện
Đều do tâm tạo tác.
Tâm ấy luôn suy xét
Ngày đêm không hề ngừng
Với những nghiệp đã tạo
Chịu quả báo tương tợ.
Ai bị tâm chế phục
Thích làm mọi việc ác
Lâm chung sinh lo sợ
Không tránh khỏi khổ đau.
Nghiệp giống như thợ vẽ
Tùy chỗ mà hiển hiện
Do tâm đã tạo tác
Quả ấy phải chuyển theo.
Do các nghiệp sai khác
Nên quả báo cũng thế
Bị tâm ý sai sử
Giong ruổi trong ba cõi.
Nếu người theo tâm mình
Sẽ tạo tất cả nghiệp
Người khéo điều phục tâm
Được an lạc chân thường.
Tâm tùy nơi đi, đến
Bạo ác hoặc khinh động
Hay thay! Điều phục tâm
Tâm tịnh không còn khổ.
Người khéo chế ngự tâm
Trừ bỏ các tội lỗi
Lìa tội là người trí
Không phải chịu khổ đau.
Khổ não từ tâm sinh
Hiểu chúng không do người
Bức bách khó chịu đựng
Đều do tâm khinh động.
Trời, Rồng, A-tu-la
Dạ-xoa, Tất-xá-già
Đều do tâm làm chủ
Có mặt khắp ba cõi.
Tâm dẫn sinh cõi trời
Và vào cõi nhân gian
Cho đến xuống đường ác
Như xe lăn không khác.
Tâm bị cảnh lôi kéo
Kẻ ngu bị mê loạn
Do tâm sinh tham ái
Chịu vô lượng khổ não.
Tâm do si hành động
Bạo ác, có sức mạnh
Nói được, không thấy được
Niệm niệm mau tan diệt.
Người trí khéo điều phục
Các tội lỗi của tâm
Sẽ vượt khỏi lưới ma
Đạt đến bờ giải thoát.
Tâm sinh khởi nghi hoặc
Dối trá biến đổi nhiều
Nếu nương dựa tâm ấy
Sẽ đưa đến hiểm nạn.
Hãy hỏi tội của tâm
Các căn được tịch tĩnh
Không vướng tội, trái pháp
Khéo đạt được thật tướng.
Được thiền định tối thắng
Nhân duyên sinh từ tâm
Đọa vào trong đường ác
Cũng do tâm ý khởi.
Tâm ấy có năng lực
Tạo tác tất cả nghiệp
Trong cảnh giới hư không
Sát-na không dừng nghỉ.
Khó thấu rõ tâm ấy
Vì nó không hình tướng
Dẫn sinh trong thế gian
Không tâm sẽ chẳng đến.
Thân tạo tác các nghiệp
Đi đâu, trụ ở đâu
Kết quả đều thấy được
Tâm không thể thấy được.
Tâm này khó điều phục
Do nghi si không biết
Dẫn dắt các chúng sinh
Mau hướng đến địa ngục.
Tâm này tạo các nghiệp
Lại tu tập phước đức
Hiểu nó như huyễn hóa
Luôn nương tựa Chánh đạo.
Tâm này đi không biết
Đến cũng chẳng thấy được
Lôi kéo loài hữu tình
Qua lại trăm ngàn đời.
Dao bén không chặt được
Lửa dữ chẳng thiêu đốt
Kẻ ngu si không trí
Sẽ bị chúng hoại diệt.
Dây nghiệp rất bền chắc
Trói buộc chúng sinh ngu
Trải qua trăm ngàn kiếp
Kéo mãi không đứt được.
Tâm này trong sát-na
Tạo nghiệp thiện, bất thiện
Người điều phục tâm ý
Ở đâu cũng an lạc.
Từ cửa sáu căn ấy
Tham trước các cảnh giới
Tâm lôi kéo hữu tình
Không biết đọa hiểm nạn.
Hư không vốn rộng sáng
Tánh nước luôn lặn trong
Tâm này cũng như thế
Sinh nghiệp thiện thù thắng.
Tìm cầu mọi cảnh giới
Luôn nghĩ chuyện hội họp
Vì tâm nương các căn
Như vua theo tùy tùng.
Tâm ấy luôn giong ruổi
Thân lại đi theo tâm
Cùng nhau tạo năng lực
Trôi trong biển ba cõi.
Tạo tất cả các nghiệp
Đều do tâm sai khiến
Nếu không có nhân tốt
Chẳng được chút sướng vui.
Hãy tìm cầu chánh pháp
Tu tập các thiền định
Tâm lìa các tội ác
Như mặt trời khỏi mây.
Nếu tâm trụ trong định
Sẽ sinh ra chánh kiến
Tại gia sinh tịnh tín
Sẽ thoát nạn luân hồi.
Nếu tâm không tạo ác
Tội lỗi không sinh khởi
Lìa phiền não thanh tịnh
Thường sinh lên cõi trời.
Tâm này theo các căn
Trôi nhanh từng giây phút
Người khéo phòng hộ tâm
Sau sinh lên cõi trời.
Nếu để tâm sai sử
Tạo tác tất cả tội
Nương tựa hạnh phi pháp
Ở mãi trong luân hồi.
Tâm này từng sát-na
Sinh diệt trăm ngàn lần
Bản tánh luôn khinh động
Như hư huyễn, không thật.
Tâm này có sức mạnh
Giong ruổi không ngừng yên
Bậc trí thức tịch tĩnh
Khéo trói buộc tâm mình.
Tâm này khó điều phục
Làm các căn loạn động
Người trí khéo giữ gìn
Đạt được bờ giải thoát.
Tâm này không nhàm chán
Dây tri túc buộc được
Người khéo điều phục tâm
Là người trí ở đời.
Tâm này duyên cảnh dục
Thường sinh lòng yêu thích
Làm lành dứt trừ được
Tạo ác càng tăng thêm.
Người nào tâm tịch tĩnh
Xem dục lạc như độc
Kẻ ngu buông tâm mình
Đam mê cho là đẹp.
Tâm này khi tạo tác
Các nghiệp sẽ sinh theo
Do căn cảnh sinh khởi
Khiến hòa hợp tương ưng.
Người trí đã biết rồi
Xả bỏ được khinh an
Xem mọi sắc như nhau
Còn sinh tưởng gì khác.
Tất cả cảnh giới sắc
Là nhân làm tâm loạn
Người khéo điều phục tâm
Rời bỏ mọi lầm lỗi.
Như một hạt giống lúa
Sinh hương sắc khác nhau
Do mọi thứ hòa hợp
Tất cả tùy tâm sinh.
Như người thợ ở đời
Khéo sửa sang máy móc
Nương chánh pháp trị tâm
Người ấy thường an lạc.
Cảnh giới lôi kéo tâm
Kẻ ngu sinh vui mừng
Trí tuệ có sức mạnh
Mau được sự thanh tịnh.
Lại nữa tâm chuyển động
Duyên khắp các uẩn, giới
Và ở trong ba cõi
Do không hiểu chân thật.
Cũng như trong biển lớn
Gió thổi sóng nổi lên
Khi tâm-cảnh hòa hợp
Lưu chuyển theo thế gian.
Nghiệp thiện dắt dẫn tâm
Nhất định được quả tốt
Hãy thực hành nghiệp thiện
Đừng tạo các nghiệp ác.
Tâm tương ưng với định
Như nước không gió động
Tất cả từ duyên sinh
Theo nghiệp mà hướng đến.
Tâm này rất mau chóng
Qua lại từng sát-na.
Hoặc sinh trong cõi trời
Hay hướng về địa ngục
Tâm đoạn trừ tội ác
Tạo ra tất cả thiện.
Đưa đến cửa giải thoát
Nên nói tâm như thế
Tâm này rất nhanh lẹ
Không có gì hơn được.
Ai không khéo đề phòng
Sẽ luôn đắm dục lạc
Tâm này trong sát-na
Tạo ra nghiệp thiện, ác.
Tự tánh vốn khinh động
Tìm mãi không thể được
Tâm này đến không biết
Đi cũng chẳng thấy gì.
Duyên hợp thì tạm có
Duyên tan biết về đâu
Tâm này không chứa nhóm
Cũng chẳng tồn tại lâu.
Không thể giữ gìn được
Khắp mọi nơi không thấy
Tâm cũng là lực sĩ
Do hòa hợp sinh khởi.
Phân trâu và ma-ni
Hai thứ cũng như thế
Sắc căn... lại như vậy
Tất cả từ thức sinh.
Chưa từng thấy pháp nào
Không hòa hợp mà có
Như thế các cảnh giới
Chúng sinh khó đoạn trừ.
An trụ trong chánh pháp
Tham dục làm được gì
Tâm này rất hung hiểm
Sức mạnh khó điều phục.
Thích tạo tác các nghiệp
Kẻ ngu không hiểu biết
Do tạo tác các nghiệp
Làm nhân để lưu chuyển.
Thường ở trong ba cõi
Luôn chịu mọi khổ đau
Dù chết vì bệnh phong
Chưa chắc đọa đường ác.
Nhưng bị bệnh tham dục
Nhất định đọa địa ngục
Tội của tâm lớn nhất
Luôn tạo các nghiệp ác.
Bệnh phong không phải thiện
Nên siêng tu thắng hạnh
Bệnh phong có thể trị
Thân mất nó cũng tan.
Bệnh tham dục không thể
Tồn tại trăm ngàn đời
Nên biết bệnh tham dục
Khác với bệnh phong hàn.
Khéo tu hạnh thù thắng
Lìa tội lỗi tham dục
Tâm này như thấy thuốc
Chữa trị bệnh của tâm.
Chẳng phải như thế gian
Chỉ chữa trị thân bệnh
Tâm suy nghĩ việc lành
Không sinh khởi ô nhiễm.
Kẻ ngu không chánh pháp
Bị đọa trong đường hiểm
Người nào thích thiền định
Nương sống trong núi rừng.
Kẻ ngu không tịch tĩnh
Hay gây gỗ tranh cãi
Tâm như là họa sĩ
Vẽ ra mọi hình tượng.
Đều do tâm tạo tác
Trôi mãi trong năm đường.
Họa sĩ tuy khéo tay
Vẽ trăm ngàn thể loại
Nghiệp họa rất rộng lớn
Vẽ hết cả ba cõi.
Vẽ vô số chúng sinh
Lưu chuyển trong năm đường
Vì nghiệp rất rộng lớn
Có mặt khắp mọi nơi.
Lại nữa họa sĩ tâm
Vẽ ra các lưới nghiệp
Loài hữu tình thế gian
Đều bị nghiệp ràng buộc.
Bức họa có thể hư
Vì gió mưa tro bụi
Trăm ngàn vô số kiếp
Nghiệp họa vẫn như cũ.
Trái đất có hư hoại
Nước biển cũng khô cạn
Chỉ nghiệp họa trường tồn
Tùy nơi mà hiển hiện.
Nghiệp lực luôn theo đuổi
Quả báo không sai lầm
Tâm chúng sinh phóng túng
Trôi lăn trong các cõi.
Người nào tâm tham lạc
Mong đến cảnh giới dục
Không trừ nghiệp bất thiện
Chắc chắn vào nạn khổ.
Vì vậy hãy điều tâm
Nó độc ác đáng sợ
Thích hòa hợp cảnh dục
Độc ái luôn tràn đầy.
Không màng đến hiểm nạn
Luôn tìm cầu dục vọng
Vui hết khổ kề bên
Phải tự chịu quả báo.
Người nào sợ cõi ác
Tâm họ thường tịch tĩnh
Nhờ tâm tịch tĩnh ấy
Càng thêm lớn tuệ mạng.
Tâm này có sức mạnh
Bạo ác khó đề phòng
Người trí khéo điều phục
Lìa được mọi lo sợ.
Người trí lìa lời ác
Luôn nói lời chân thật
Khiến mọi người yêu thích
Khéo trụ đạo Bồ-đề.
Thường khen hạnh thanh tịnh
Bỏ lời nói nhiễm cấu
Người nào thích lời ác
Sẽ đọa vào cõi ác.
Ai nói lời hư dối
Là bỏ pháp chân thật
Phá nghiệp thiện đời sau
Không ác nào chẳng làm.
Người nào nói dối trá
Bị kẻ khác ghét chê
Mãi chịu khổ luân hồi
Không do đâu sinh Thiên.
Người tốt đều xa lánh
Gây giận cho mọi người
Chướng ngại các pháp lành
Đều do lời nói ác.
Người này ở trong đời
Miệng như có búa bén
Tự chặt đứt thân mình
Đều do lời nói ác.
Khiến người sinh ác độc
Thêm lớn các tội lỗi
Tạo tất cả lỗi lầm
Đều do lời nói ác.
Vì nói không chân thật
Bị người ác khinh thường
Chính vì nhân duyên ấy
Sau đọa làm ngạ quỷ.
Người trí không nói dối
Nói dối phải chịu tội
Hơi miệng luôn hôi thối
Sau chịu mọi quả khổ.
Ai bỏ hạnh chân thật
Là xa lìa chánh pháp
Vì xa lìa chánh pháp
Sinh vô lượng khổ đau.
Nếu nói lời chân thật
Được mọi người tôn trọng
Như Lai cũng khen ngợi
Ngọn đuốc sáng chánh pháp.
Luôn nói lời giải thoát
Không bỏ hạnh chân thật
Phải biết người như thế
Bước lên thềm Hiền thánh.
Người nào không chân thật
Sau chuyển làm thân nữ
Luôn nói lời hư dối
Sẽ đọa vào đường ác.
Chánh đạo chân thật ấy
Là lời chư Phật dạy
Là pháp tài tối thắng
Người cứu hộ bậc nhất.
Chân thật như ngọc quý
Tối thắng trong trang sức
Như mắt tịnh không nhơ
Luôn sáng soi rực rỡ.
Chân thật như kho báu
Vô giá dùng không cùng
Ai thực hành hạnh này
Bậc Tối thượng thế gian.
Như vua ở trong đời
Dùng vật báu trang sức
Người trí nói chân thật
Như trang sức chư Thiên.
Nói dối tội rất nặng
Như độc trong chất độc
Chúng lại là nguyên nhân
Đọa vào trong đường ác.
Không phải cha hay mẹ
Hoặc quyến thuộc bạn bè
Chỉ có hạnh chân thật
Không ai cứu giúp được.
Nếu gần người dối trá
Như chạm lửa địa ngục
Vì không biết kinh sợ
Nên bị chúng thiêu đốt.
Ngọn lửa này rất dữ
Đốt khô cả biển lớn
Huống gì người vô trí
Bị đốt như cây cỏ.
Vì vậy hãy nhất tâm
Đừng bao giờ nói dối
Ai xa lìa nói dối
Không có những buồn lo.
Người nào thích nói dối
Luôn rời bỏ chân thật
Người ấy tự gây tội
Bó ngọc lấy ngói gạch.
Nếu ai không hiểu rõ
Thích nói lời hư dối
Đọa vào trong địa ngục
Mãi mãi chịu khổ đau.
Lời chân thật không khó
Kẻ vô trí không tu
Trang sức người thực hành
Thành tựu mọi pháp thiện.
Chân thật: Thiện bậc nhất
Hư dối: Ác rất sâu
Kẻ ngu bỏ công đức
Mà nhặt lấy lỗi lầm.
Những hạt giống khổ não
Đều từ nói dối sinh
Người nào xa nói dối
Được tịch tĩnh, vô cấu.
Ai nói lời chân thật
Được mọi người thích nhìn
Phải biết kẻ hư dối
Luôn làm việc bất thiện.
Người nói lời chân thật
Tâm vui như chư Thiên
Kẻ ngu vì nói dối
Luôn sợ khổ vị lai.
Chân thật: Thiện bậc nhất
Hư dối: Ác thứ nhất
Bỏ lỗi, tạo công đức
Trong đời không ai bằng.
Thường sinh nơi tốt đẹp
Thụ hưởng những an lạc
Mong đạt đến Bồ-đề
Đều nhờ nhân chân thật.
Người nào không rời bỏ
Thêm nhiều lời hư dối
Thường sống nơi hiểm nạn
Chịu mọi quả khổ đau.
Chân thật: Đạo thù thắng
Hư dối: Nhân bất thiện
Không phải từ đâu đến
Cũng chẳng do người khác.
Phật dạy người chân thật
Lìa bỏ các khổ đau
Là ngọn đèn sáng rực
Thuốc hay chữa bệnh tình.
Như độc và cam lồ
Hai thứ đều từ lưỡi
Độc như người nói dối
Cam lồ tựa chân thật.
Sống mãi trong chân thật
Sẽ được cam lồ kia
Người nói lời hư dối
Như kẻ ngu tìm độc.
Bỏ lời nói hư dối
Nhất định bị chúng hại
Như người uống thuốc độc
Không bao lâu bị chết.
Thân thể chẳng yên ổn
Nào có ích cho người
Ta, người đều tổn hại
Sao lại nói hư dối?
Chất độc ở thế gian
Người chết, độc không còn
Độc hư dối không thế
Hủy hoại trăm ngàn đời.
Phật nói đạo giải thoát
Lấy chân thật làm gốc
Trang nghiêm bằng tịnh hạnh
Được sống nơi tốt đẹp.
Chúng sinh theo nghiệp mình
Rơi trong dòng sông ái
Chỉ chèo thuyền chân thật
Mới có thể vượt qua.
Nhân ác của chúng sinh
Đều từ ái sinh ra
Đọa trong đường hiểm ác
Chân thật mới cứu được.
Như kim cang cứng bén
Có thể phá được đá
Khả năng của chân thật
Trừ hết các phiền não.
Chân thật lợi hai đời
Như tài sản vô tận
Khéo phân biệt các pháp
Tâm tư thường an ổn.
Tỳ-kheo có xấu ác
Bản tánh nhiều tham độc
Thường nói lời hư dối
Tâm ý luôn khinh động.
Người tốt đều xa lánh
Bị người đời ghét bỏ
Xem như là giặc oán
Vì không có chân thật.
Do những lời hư dối
Hại cả mình và người
Đã không chút lợi ích
Cớ sao không vứt bỏ.
Người nào hay nói dối
Hơi miệng thường hôi thối
Chư Thiên đều lánh xa
Nghèo khổ không chỗ tựa.
Người nào hay nói dối
Làm, nghĩ không an ổn
Thế gian, xuất thế gian
Luôn xa lìa chánh đạo.
Nếu không bỏ nói dối
Sẽ chịu quả cực khổ
Những chúng sinh như thế
Tự tìm đến đường ác.
Phải biết người chân thật
Được người đời tôn trọng
Vì vậy bỏ vọng ngôn
Thường tu thắng hạnh này.
Chân thật không gây hại
Luôn sinh tâm thương yêu
Là kho tàn chánh pháp
Hạnh cốt yếu sinh Thiên.
Chúng sinh đọa địa ngục
Hay cõi quỷ Diêm-ma
Đều do lời hư dối
Người trí rất cẩn thận.
Như dao, lửa, thuốc độc
Như dây, lưới, quỷ sứ
Phải biết người nói dối
Chịu quả khổ nặng nề.
Nếu không sợ nghiệp quả
Lâm chung chúng hiển hiện
Hãy xa bỏ lời ác
Thường thích nói chân thật.
Nếu không sẽ chịu khổ
Sinh vào dòng hèn hạ
Hai lưỡi gây mâu thuẫn
Phát triển đến vô cùng.
Báo ác của hai lưỡi
Là đọa vào địa ngục
Từng niệm bị thiêu đốt
Tự chịu quả cực khổ.
Mang tâm hại ngấm ngầm
Bí mật bảo với nhau
Như hai miệng, hai lưỡi
Tự che đậy lỗi mình.
Người nào bỏ hai lưỡi
Chắc chắn được tịch tĩnh
Cắt ràng buộc bà con
Không sinh ý hòa hợp.
Hai lưỡi như rắn độc
Thường ở trong hang hốc
Ai lìa tội ác ấy
Sẽ không bị tai ương.
Người nào nói lời ác
Như đất mặn bỏ hoang
Do nói lời độc ác
Mọi người đều xa bỏ.
Như gặp dao gậy bén
Sao không biết kinh sợ?
Ai thích nói lời ác
Ắt sẽ bị tổn hại.
Lưỡi như ngọn lửa dữ
Tâm tựa đống củi khô
Lời ác như lửa hừng
Thiêu đốt các chúng sinh.
Người nào nói ái ngữ
Thế gian đều cung kính
Ai thấy cũng vui mừng
Xem như là cha mẹ.
Ái ngữ: thiện bậc nhất
Tạo niềm vui thù thắng
Vô lượng nhiệt não bức
Đều trở thành trong mát.
Ái ngữ sinh cõi trời
Được công đức thù thắng
Lại cũng như bạn tốt
Là tịch tĩnh tối thượng.
Quay lưng không tu tập
Những kinh điển chân thật
Như chư Phật quán sát
Lưỡi chỉ là miếng thịt.
Thích nói lời chân thật
Đầy đủ các công đức
Sau được sinh cõi trời
Lưỡi như là ngọc quý.
Người nào tâm vọng tưởng
Bị ân ái lừa dối
Thích lấy tài sản người
Làm sao sinh cõi trời?
Vọng tưởng tạo nghiệp ác
Ngu si không xa bỏ
Tự chịu mọi nhiệt não
Như lửa bùng do dầu.
Vọng tưởng mong gặt quả
Không nhân sao có được
Khổ đau sinh từ đó
Hãy rời bỏ tất cả.
Những chúng sinh ngu si
Thích làm việc tổn hại
Tâm tư luôn sân hận
Khác nào nọc độc rắn.
Tự tánh chỉ hiểm ác
Luôn đánh đập người khác
Nhiệt não càng thiêu đốt
Chắc chắn chẳng sướng vui.
Không tiếng khen lợi dưỡng
Chẳng bà con bạn bè
Vì tâm thích gây hại
Người, thần không ủng hộ.
Người thích gây tổn hại
Như hắc ám phủ vây
Làm người khác buồn giận
Tội lỗi này rất sâu.
Không hại: Thiện bậc nhất
Đem an vui chúng sinh
Thường tu tập nhân ấy
Sẽ đạt đạo Bồ-đề.
Miệng tuy giảng chánh pháp
Tâm chỉ nghĩ bất thiện
Khác nào kẻ trộm cắp
Giặc ở trong chánh pháp.
Người nào khéo thuyết pháp
Nên làm theo lời giảng
Sẽ lìa cấu phiền não
Mong đạt quả chân thật.
Chính vì lời hư dối
Nói nhiều việc thế tục
Vô lượng pháp xuất thế
Không hiểu được phần nào.
Hãy thích nói chân đế
Đừng nói theo thế tục
Người nương dựa thế tục
Bị luân hồi trói buộc.
Thích làm trái phước nghiệp
Nhất định không nhân vui
Bỏ pháp tài xuất thế
Bậc trí dạy như vậy.
Thầy dạy lời lợi ích
Kẻ ngu không vâng lãnh
Sau chịu mọi khổ đau
Tâm hối hận ích gì?
Người nói lời chân thật
Trong lòng luôn hoan hỷ
Chư Thiên đều bảo hộ
Người thế gian cung kính.
Nhờ được người cung kính
Danh tiếng càng lẫy lừng
Thường tu hạnh chân thật
Ắt được sinh cõi trời.
Người nói lời hư dối
Não loạn hết mọi người
Bị mọi người tức giận
Tuy sống chẳng khác chết.
Người nói lời hư dối
Như dao bén tổn thương
Phá công đức chân thật
Lưỡi ấy sao không rụng?
Người nói lời hư dối
Như đống lửa cháy rực
Lại cũng như rắn độc
Đều từ miệng phát ra.
Lời hư dối độc nhất
Đất tốt sinh chất độc
Tổn não các chúng sinh
Dẫn đầu đọa địa ngục.
Người nói lời hư dối
Mọi nghiệp ác từ lưỡi
Như từ trong miệng mình
Chảy máu, mủ, phân dãi.
Lưỡi người như dây trói
Kéo lôi vào đường ác
Phá hoại cầu chánh pháp
Đều do nói hư dối.
Không phải phật, giới tịnh
Không phải cha hay mẹ
Người này vì trí ác
Không ai cứu khổ đau.
Ai nói lời hư dối
Là tự khinh miệt mình
Người trí đều xa lánh
Chư Thiên cũng xa lìa.
Không giữ gìn lời nói
Luôn sinh tâm sân hận
Người này ít phước đức
Đến đâu chịu khổ nhiều.
Thấy người vui ganh ghét
Không che đậy lỗi người
Phải biết người như thế
Ắt đọa vào đường ác.
Kẻ ngu chỉ nói suông
Lại không thể tu tập
Nói và làm trái nhau
Phải chịu vô lượng khổ.
Không sống trong chánh pháp
Thích nói việc của người
Người này sống ở đời
Cao ngạo không trí tuệ.
Người được dạy chân chánh
Nhưng chống trái không tin
Chịu quả báo địa ngục
Mười vạn Ni-phù-đà.
Người nói lời hư dối
Vui thích làm điều ác
Chịu quả báo địa ngục
Mười vạn Ni-phù-đà.
Người nói lời hư dối
Vui thích làm việc ác
Chịu quả báo địa ngục
Năm mươi sáu phù-đà.
Thích tạo tác nhân ác
Hiểu sai không chân thật
Người ngu si như thế
Càng thêm tối tăm thôi.
Chân thật: Pháp tài quý
Bền vững không thể dời
Nhờ đó sinh cõi trời
Cửa lên cõi thường lạc.
Vì vậy nên nhất tâm
Luôn nhớ pháp chân thật
Người này được tối thượng
Nơi bất sinh bất diệt.
Công đức chân thật ấy
Sinh niềm vui tịch tĩnh
Người trí lìa hư dối
Được chư Phật ngợi khen.
Những nghiệp đã tạo tác
Là phước, không phải phước
Trói buộc những hữu tình
Nhất định chịu quả khổ.
Kẻ ngu tâm như cá
Bơi lội trong sông ái
Vui cười tạo nghiệp ác
Kêu thương tự chịu khổ.
Xưa cùng tạo tội lỗi
Với nô bộc, tùy tùng
Sau chịu quả báo khổ
Không ai thay thế nhau.
Do bạn bè, quyến thuộc
Hợp nhau tạo các tội
Đời sau theo bên mình
Chỉ nghiệp ác đã tạo.
Như hoa ở nơi nào
Hương thơm không rời bỏ
Nghiệp thiện ác cũng thế
Ở nơi nào cũng theo.
Chúng sinh do tự nghiệp
Nhân quả luôn tương xứng
Làm lành sinh cõi trời
Được hưởng vui thù thắng.
Quả báo của nghiệp ác
Là chịu khổ nặng nề
Đọa trong ba đường ác
Khổ ấy không gì bằng.
Chính vì ba nghiệp ấy
Tạo tác khắp ba cõi
Luôn sinh khởi ba độc
Sẽ đọa ba đường ác.
Những chúng sinh ngu muội
Vì nhân duyên hòa hợp
Trôi lăn trong ba cõi
Đều theo nghiệp của mình.
Mình làm, người không chịu
Người làm, mình chẳng nhận
Phải biết nghiệp mình làm
Nhất định phải chịu quả.
Nghiệp tuy có nhiều loại
Chỉ chín chốn thọ báo
Vì chúng nương lẫn nhau
Thành bốn mươi thứ ác.
Tự gây tạo một nghiệp
Phải chịu một quả báo
Đọa trong đường hiểm nạn
Không hề có bạn bè.
Hoặc bị người khuyến dụ
Tạo tác các nghiệp ác
Sau khi chịu quả báo
Người ấy không cứu được.
Nghiệp thành chẳng trước sau
Hay đời này đời khác
Hoặc tạo tác ở đây
Hoặc chịu quả nơi khác.
Chính vì nghiệp thiện, ác
Lưu chuyển trong luân hồi
Bị gió nghiệp thổi động
Mà chịu quả khổ vui.
Kẻ ngu tâm tán loạn
Luôn tham đắm dục lạc
Không chánh tuệ quyết đoán
Điều ác càng tăng trưởng.
Chúng sinh tham đắm dục
Bị ngu si che lấp
Báo ác hiện trước mặt
Đọa vào nơi tối tăm.
Vì tâm không vui thích
Chánh pháp của Đức Phật
Ở mãi trong địa ngục
Chịu quả khổ lâu dài.
Vô thỉ luân hồi khổ
Bị lưới nghiệp trói buộc
Diệt rồi lại sinh ra
Đều do tâm tạo tác.
Từ cõi trời đọa lạc
Ở địa ngục sinh Thiên
Hoặc sinh trong cõi người
Hay chịu quả ngạ quỷ.
Tất cả nhân khổ vui
Đều do mình tạo tác
Nương nhau mà sinh khởi
Không do trời Tự tại.
Luân hồi trong sinh tử
Tạo vô số nghiệp ác
Chỉ Phật mới chứng biết
Kẻ khác không thể hiểu.
Phi pháp được quả lành
Nhân này là điên đảo
Nên biết quả lãnh thọ
Luôn tương xứng với nhân.
Nếu nhân quả tương xứng
Là thuận với chánh lý
Các pháp hữu vi này
Đều từ nhân duyên sinh.
Chưa thấy người vô tội
Mà vào chốn địa ngục
Nhất định do nghiệp ác
Phải chịu quả báo khổ.
Người cố tạo nghiệp ác
Bám chặt không hối hận
Bị nghiệp lực ràng buộc
Sẽ đọa trong đường ác.
Chưa thấy nghiệp bất thiện
Dẫn sinh quả báo vui
Chỉ Phật nói chân thật
Giảng dạy đạo đối trị.
Như nhờ đèn có sáng
Phải do nghiệp chịu quả
Tất cả mọi hành động
Đều từ nhân duyên sinh.
Vì những nhân duyên đó
Mọi quả báo chuyển theo
Khéo thông đạt tướng này
Là hiểu biết chân thật.
Chẳng giống trời Tự tại
Không nhân mà tạo thành
Các pháp do duyên sinh
Như Lai dạy như thế.
Do vô thỉ luân hồi
Nghiệp báo luôn tương tợ
Chẳng điên đảo phân biệt
Từ nhân duyên mà có.
Chúng sinh bị si mê
Không nhàm chán ái dục
Nếu không hiểu nghiệp báo
Làm sao được tịch tĩnh?
Người sống trong Phật pháp
Không hiểu đạo, phi đạo
Vì si, không chánh tuệ
Luôn sinh ra nhiệt não.
Thấy người vui như ý
Vui ấy từ duyên sinh
Các pháp đều do tâm
Lại cũng do mình làm.
Pháp hữu vi vô thường
Như bọt nước chẳng lâu
Hãy thực hành hạnh lành
Được lợi ích hai đời.
Thấy nghiệp báo thế gian
Và chư Thiên thoái đọa
Người nào thích phóng dật
Nhất định chẳng sướng vui.
Dây nghiệp lại rất dài
Chắc chắn khó ra khỏi
Trói buộc kẻ ngu muội
Cách xa đạo Bồ-đề.
Trí tuệ như gươm bén
Có thể cắt được nó
Lìa ngu si, nhiệt não
Để đến bờ giải thoát.
Do nghiệp chịu quả ấy
Tương xứng với thiện, ác
Người trí không hề quên
Nhân quả luôn chắc chắn.
Do nhân duyên hòa hợp
Sinh ra thân hình này
Trói buộc loài hữu tình
Luân hồi không giải thoát.
Vì bị chúng trói buộc
Bức bách khó chịu được
Hãy tu nhân giải thoát
Chấm dứt mọi khổ đau.
Nghiệp lực khéo câu móc
Lại lôi kéo chúng sinh
Sinh bất cứ nơi nào
Đều bị nghiệp thọ quả.
Nghiệp quả như bánh xe
Lăn chuyển trong ba cõi
Hãy xa lìa tội lỗi
Luôn tu hạnh thù thắng.
Bố thí như bình sạch
Chứa nước giới chánh tuệ
Người trí khéo giữ gìn
Diệt lửa nghiệp ba cõi.
Nếu buông thả ba nghiệp
Ba độc sẽ chuyển theo
Giong ruổi trong ba cõi
Vì ba thứ ngu si.
Tất cả các chúng sinh
Bị khổ não bức bách
Đều do nghiệp mình làm
Luôn nương tựa để sống.
Nếu không có nhân lành
Làm sao được vui sướng
Theo nghiệp chịu quả báo
Như hạt giống sinh trái.
Lại như nắng mùa xuân
Làm cỏ cây tươi tốt
Quả từ nhân sinh khởi
Không nhân thì không quả.
Bị dây nghiệp trói buộc
Qua lại trăm ngàn đời
Như bánh xe thế gian
Nhờ máy móc chuyển động.
Ba độc rất bền chắc
Chúng sinh khó giải thoát
Lìa tội lỗi tham, sân
Khéo vượt khỏi ba cõi.
Người với lòng vui sướng
Tu tập hạnh thù thắng
Vị nhờ nhân duyên đó
Được quả báo thù thắng.
Nghiệp như người thợ vẽ
Khéo vẽ mọi hình tượng
Hoặc người, hoặc là trời
Vẽ mãi vô cùng tận.
Vô số bức họa ấy
Đều do nghiệp biến hóa
Biểu hiện nhiều màu sắc
Nên thấy được rõ ràng.
Tường vỡ, họa cũng không
Rốt cuộc đều hư hoại
Thân này tuy chấm dứt
Nghiệp ấy vẫn trường tồn.
Si mê che chúng sinh
Bị nghiệp lực trói buộc
Vô thỉ trong sinh tử
Như vành tròn luôn xoay.
Như gió, nắng, tro, bụi
Làm hư hoại bức họa
Nghiệp duyên phải lãnh chịu
Chưa bao giờ dừng bỏ.
Hãy quán xét quá khứ
Nghiệp bất thiện đã làm
Ở bất cứ nơi nào
Theo nghiệp mà chịu quả.
Các nghiệp ác vi tế
Bậc thượng, trung và hạ
Đều giải thoát được hết
Là người trí tối thượng.
Lại nữa các hữu tình
Tạo nghiệp thiện, bất thiện
Nhất định sẽ có được
Vui sướng và khổ não.
Ai trái lời Phật dạy
Chính là kẻ ngu si
Mãi mãi không thoát khỏi
Vô lượng khổ não kia.
Trời, Người, A-tu-la
Địa ngục, quỷ, súc sinh
Đều là do nghiệp lực
Hãy hành động trí tuệ.
Vì tuệ ác phân biệt
Tạo vô lượng nghiệp ác
Qua lại trong các cõi
Chịu quả ắt đã biết.
Nếu người làm việc thiện
Sau được sinh cõi trời
Nghiệp ác chìm ba đường
Như diễn viên thay áo.
Dây nghiệp rất chắc dài
Trói khắp cả ba cõi
Chúng sinh do tự nghiệp
Như tăm nương vành xe.
Hoặc sinh trong cõi trời
Hoặc chìm nơi hiểm nạn
Xoay vần mãi không ngừng
Theo nghiệp mà thọ quả.
Hữu tình sinh lên trời
Đều do làm nghiệp thiện
Như hoa sen tốt đẹp
Thanh tịnh vượt khỏi ao.
Người não làm việc lành
Chắc chắn không bị mất
Thường sống nơi an ổn
Được quả báo như ý.
Kẻ ngu không tạo nhân
Mong được quả an vui
Ví như trong bãi cát
Không thể tìm được bơ.
Nếu tu tập nhân lành
Sẽ được hưởng an lạc
Không nhân mà được quả
Như tìm trái ngoài cây.
Chúng sinh vì nghiệp lực
Chịu quả không nhất định
Như ném cát hư không
Theo gió bay rơi rớt.
Nhân duyên làm họp tan
Khổ vui cũng như thế
Đều do nghiệp ràng buộc
Không nên tạo tội lỗi.
Vô biên chủng tử nghiệp
Biến hóa trong sáu đường
Đều từ tâm sinh khởi
Là lời Phật chân thật.
Tâm này khó điều phục
Thích tạo tác các nghiệp
Như thêu vẽ chúng sinh
Chỉ Phật mới biết được.
Như một hạt giống lúa
Sinh ra trăm ngàn hạt
Lưới nghiệp cũng như vậy
Không tài nào lường hết.
Như dây buộc chim bay
Tuy cao nhưng vẫn đến
Nghiệp lực buộc chúng sinh
Qua lại cũng như thế.
Kẻ ngu không chánh kiến
Chẳng hiểu tướng tội phước
Tuần hoàn trong ba cõi
Riêng mình chịu khổ đau.
Ai rõ nghiệp thiện, ác
Là ngộ pháp sinh diệt
Đó là người chân thật
Đạt đến bờ giải thoát.
Ai xa Thiện tri thức
Là gần gũi bạn ác
Bỏ pháp, tham của cải
Không tin quả khổ sau.
Vì không hiểu nghiệp báo
Nên không biết tội phước
Hữu tình nghi si ấy
Chịu mãi sự khổ não.
Thế trí sinh ngã mạn
Thường nói những lời suông
Không hiểu nhân duyên nghiệp
Thường chịu khổ luân hồi.
Như người bị tù lâu
Bỗng nhiên được phóng thích
Bạn bè và quyến thuộc
Vui vẻ cùng chúc mừng.
Như ở trong địa ngục
Nghiệp hết, được giải thoát
Nhờ sức nghiệp thiện trước
Được sinh lên cõi trời.
Hưởng dục lạc chư Thiên
Đủ vô lượng trang sức
Ở đó lại tu nhân
Chuyển sinh nơi thù thắng.
Nếu không tu nghiệp thiện
Phước hết sẽ đọa lạc
Tướng suy hiện trước mắt
Như dầu hết đèn tắt.
Chết đây sinh nơi kia
Xoay tròn trong ba cõi
Theo gió nghiệp chuyển động
Làm sao được giải thoát?
Người trí được tự tại
Không bị vướng luân hồi
Không để dây nghiệp ấy
Trói buộc được thân mình.
Giả sử chất tơ sen
Bằng ngọn núi Tu-di
Dây nghiệp cũng như vậy
Không thể trói người trí.
Người trí trong luân hồi
Như Tu-di chẳng động
Xa lìa mọi ưu não
Thoát khỏi những sợ lo.
Như chư Phật đã biết
Nhân quả luôn tương xứng
Nếu tạo nghiệp quá nhiều
Nhân quả cũng như thế.
Luôn tạo tác các nghiệp
Phải chịu nhiều loại quả
Vì tạo tác như thế
Nên sẽ bị trói buộc.
Người nào tạo nghiệp lành
Nhất định được quả vui
Thân khỏe, đẹp, sống lâu
Được mọi người tôn kính.
Phước nghiệp sẽ có ngay
Như đốt đèn được sáng
Nghiệp báo không sai khác
Đều do tâm tạo ra.
Tất cả những chúng sinh
Phước hết mạng tiêu tán
Thân bị lửa thiêu đốt
Chẳng có chút yên vui.
Lại nữa các chúng sinh
Do bản tâm sai biệt
Tạo tác mọi nghiệp nhân
Trói buộc trong ba cõi
Người câm ngọng cả đời
Do làm việc bất thiện.
Mong cầu quả an vui
Như khuấy nước tìm lửa
Nếu không làm việc thiện
Quả vui sẽ không sinh.
Kẻ ham thích buông lung
Ắt không có công đức
Bị dây nghiệp lôi kéo
Ngu độn nào biết gì.
Dây này không chặt được
Khổ hết mới giải thoát
Chúng sinh vì nghiệp lực
Quả lại trong luân hồi.
Diệt dây sinh ở kia
Đều là do nhân trước
Kẻ ngu tham năm dục
Chưa bao giờ tỏ ngộ.
Do tham ái giúp nhau
Bao giờ mới hết khổ
Kẻ ngu không nhàm chán
Ham thích những dục lạc.
Chính vì không biết chán
Tự chuốc lấy diệt suy
Phước báo trong đời này
Nghiệp hết, vui không còn.
Do nhiều sự buông lung
Lâm chung mới biết được
Sinh vô lượng phân biệt
Tất cả nghiệp đã làm.
Đều tùy theo nghiệp nhân
Mà tự chịu quả báo
Chúng sinh đi theo nghiệp
Và đến cũng do nghiệp.
Hoặc được hưởng an lạc
Hoặc chịu lấy khổ đau
Người được sinh cõi trời
Hưởng diệu lạc năm dục.
Phước hết bị thoái đọa
Không có ai cứu được
Lại nữa nhân luân hồi
Đều từ hư vọng sinh.
Phật dùng trí chân thật
Dạy chánh đạo giải thoát
Ai tu tập nghiệp thiện
Tương ưng giới, định, tuệ.
Không phải nhân luân hồi
An trụ vui thanh tịnh
Phước báo vô cùng tận
Không nên sống buông lung.
Hãy nhất tâm rốt ráo
Siêng tu hạnh thù thắng
Người đầy đủ phước báo
Hãy xa việc bất thiện.
Làm lành lên đường Thánh
Tạo ác chịu tai ương
Người nào làm việc lành
Dũng mãnh chẳng thoái lui.
Thường được vui tịch tĩnh
Đạt đến đạo Bồ-đề
Người nào thích phóng dật
Thích làm việc bất thiện.
Phước đức sẽ giảm dần
Phải đọa trong đường ác
Nghiệp lực như xích đu
Đều do tâm biến hóa.
Chúng sinh bị si gạt
Thường lưu chuyển theo đó
Sinh tử như bánh xe
Mười hai xứ như căm.
Xoay vần ở thế gian
Đều do tâm sai khiến
Vì tâm tạo nghiệp lành
Dẫn sinh đến cõi trời.
Bị cảnh giới mê hoặc
Không xét khổ sau này
Hãy suy xét hành động
Giữa vui và chẳng vui.
Nghiệp khổ, vui tuy khác
Đều từ nhân duyên sinh
Thế gian không vui sướng
Là do nghiệp trói buộc.
Vui hết khổ hiện tiền
Đều do tâm tạo tác
Chúng sinh vì gió nghiệp
Thổi bay đến các cõi.
Lại sinh tâm ham thích
Là do nghiệp buộc ràng
Chỉ nghiệp thiện, bất thiện
Theo mãi đến đời sau.
Giống như hái cánh hoa
Hương thơm sẽ theo đó
Tự nghiệp khiến chúng sinh
Trôi lăn trong sinh diệt.
Ví như cái xích đu
Lên xuống mãi không ngừng
Qua lại trong sáu đường
Trời, Người, A-tu-la...
Bị ngu si che lấp
Không hiểu biết chân thật
Như bánh xe ở đời
Xoay tròn theo tay quay.
Bị nghiệp lực xô đẩy
Nhanh chóng không gì bằng
Do nghiệp lực ràng buộc
Mười hai chi hòa hợp.
Đó là vòng duyên sinh
Thế gian không biết được
Chư Thiên bị si phủ
Luôn tham đắm cảnh dục.
Chỉ quả nghiệp trường tồn
Niềm vui không tích tụ
Vì không biết nghiệp thiện
Như thuốc hay, đèn sáng.
Trừ tối, được khinh an
Cứu lành được tất cả.
Chịu cực khổ khó kham
Và mọi sự kinh sợ
Nghiệp này có sức mạnh
Không phát sinh mỏi mệt.
Hết mạng sống cõi trời
Sinh xuống chốn nhân gian
Khi chấm dứt tuổi thọ
Chết đọa vào địa ngục.
Khỏi ngục làm bàng sinh
Sau đọa làm ngạ quỷ
Đều là do gió nghiệp
Bay mãi không dừng yên.
Chúng sinh ngu si ấy
Chưa bao giờ tỏ ngộ
Chúng sinh lái xe nghiệp
Đi khắp trong ba cõi.
Xe khác không như thế
Nhanh chóng không gì bằng
Nếu làm việc thanh tịnh
Sẽ được hưởng phước báo.
Chỉ ở trong đời này
Mới biết được tự nghiệp
Nghiệp như vật thêu vẽ
Đều do tâm sinh khởi.
Vẽ khắp cả mọi nơi
Mãi mãi không hoại diệt
Phước báo rất rộng lớn
Đều từ nghiệp sinh ra.
Khi phước nghiệp chấm dứt
Niềm vui cũng tán hoại
Nếu không bỏ nghiệp lành
Niềm vui càng tăng trưởng.
Vì vậy với nhân lành
Hãy thường xuyên tu tập
Ở trong trăm ngàn đời
Thọ đủ loại thân hình.
Bị nghiệp lực trói buộc
Không hề có an vui
Nếu tạo tất cả nhân
Sẽ chịu hết thảy quả.
Hãy ở trong đời này
Siêng tu các hạnh lành
Bức tranh nghiệp thật khéo
Đều do tâm vẽ ra.
Nghiệp hết, quả không còn
Thay đổi từng sát-na
Chỉ tự nghiệp là bạn
Người khác làm sao được.
Khéo điều phục thân mình
Như lý mà an trụ
Trang sức bằng tự nghiệp
Không do ai làm ra.
Ở trong trăm ngàn đời
Chưa bao giờ rời xa
Ai thấu tỏ sinh diệt
Và nhân quả chân thật.
Sẽ lìa các tội cấu
Đạt đến nơi bất diệt
Tất cả nghiệp đã tạo
Đến đâu cũng đuổi theo.
Như căm nương bánh xe
Xoay chuyển ở thế gian
Hãy dùng trí chọn lọc
Như lý mà tu tập
Là Bậc Điều Ngự Sư
Thoát hẳn mọi phiền não.
Cấu nhiễm tham, sân, si
Và khổ, già, bệnh, chết
Sáu thứ như giặc oán
Tổn hại loài hàm thức.
Năm cảnh lại như giặc
Cướp của cải công đức
Trước như người bạn tốt
Sau thành tên giặc hại.
Do tâm sinh phóng dật
Theo đuổi cảnh dục lạc
Làm cho các chúng sinh
Đọa địa ngục, ngạ quỷ.
Tham là lửa hừng hực
Sân tựa như giặc oán
Hắc ám chính si mê
Cả ba đều đáng sợ.
Ba mươi sáu loại nghiệp
Và bốn mươi hạnh nghiệp
Chín mươi tám phiền não
Lưu chuyển khắp ba cõi.
Bỏ mười hai nhân duyên
Trăm lẻ tám phiền não
Khéo hiểu pháp, phi pháp
Luôn được vô lượng lạc.
Mười sáu pháp hiện quán
Và mười sáu pháp không
Hiểu hai tướng ngã pháp
Chính là bậc Trí tuệ.
Thông đạt đạo, phi đạo
Và bốn thứ cứu cánh
Ra khỏi bốn dòng thác
Diệt trừ mọi tội cấu.
Tu tập tám Thánh đạo
Khỏi hai thứ sinh tử
Hiển hiện đủ mười Lực
Chứng được quả Bồ-đề.
Hiểu hai đế chân, tục
Và pháp bốn Niệm xứ
Trừ ba tế vô tri
Không bị ma lôi cuốn.
Cảnh giới năm dục này
Trước ngọt sau lại đắng
Khiến đọa trong hiểm nạn
Vì vậy hãy xa lìa.
Dùng chánh trí tư duy
Đoạn trừ các phiền não
Chính là người đủ trí
Đời đời được an ổn.
Trí đoạn trừ lậu, hoặc
Như lửa đốt củi khô
Chánh trí càng sáng rực
Tam bảo được hiển hiện.
Ai thích cảnh giới trí
Thường tu pháp tịch tĩnh
Phiền não như rắn độc
Tổn hại các pháp lành.
Ai đủ trí chân thật
Làm lợi mình và người
Lìa tội khổ già, chết
Trụ tịch tĩnh tối thượng.
Ai thích sống luân hồi
Luôn bị chúng ràng buộc
Oán giặc phiền não ấy
Lấn bức cả ba cõi.
Người nào biết pháp Phật
Diễn thuyết cho chúng sinh
Luôn tu hạnh thuần tịnh
Được sinh lên phạm thiên.
Ai chán xa ba độc
Thường cúng dường chư Phật
Phá trừ luân hồi ấy
Như đốt cháy cây khô.
Người nào biết nhân khổ
Không tạo các tội lỗi
Vô lượng thứ phiền não
Không thể nào trói được.
Trí là ánh sáng rực
Si là bóng tối tăm
Ai khéo léo phân biệt
Được gọi là bậc Trí.
Lìa tội lỗi ngu si
Không còn các hiểm nạn
Bị si mê che lấp
Làm sao được giải thoát.
Thà chạm vào lửa dữ
Ở chung với rắn độc
Ai cầu vui tịch diệt
Không sống với ngu si.
Kẻ ngu không chánh trí
Như người mù trong tối
Chẳng lo sợ luân hồi
Thường tạo hạnh phi pháp.
Chúng sinh bị si dối
Luôn sinh khởi ái nhiễm
Chịu nghèo khổ ở đời
Bị già suy bức bách.
Vì nghiệp quả ba đời
Từ địa ngục lên trời
Từ trời đọa súc sinh
Hoặc chịu thân ngạ quỷ.
Chúng sinh vì tham dục
Theo nghiệp đọa các cõi
Lại bị lưới si buộc
Luân hồi trong biển hữu.
Vô thỉ tạo các tội
Chịu nhiều loại sinh tử
Chính vì tập quán đó
Mà chẳng thấy nhọc mệt.
Chư Thiên bị lạc hại
Người đời khổ nghèo thiếu
Địa ngục luôn đốt cháy
Bàng sinh ăn nuốt nhau.
Ngạ quỷ bị đói khát
Đều là do ngu si
Ở mãi trong luân hồi
Làm sao được vui sướng.
Ngu si tham dục lạc
Vì dục lạc chịu khổ
Không gần Thiện tri thức
Không chánh pháp cứu giúp.
Người nào đủ chân thật
Luôn thích nghe chánh pháp
Tu tập các thiền định
Người ấy không lo khổ.
Chư Phật giảng chánh pháp
Như đèn luôn sáng soi
Thương nhớ các chúng sinh
Còn hơn cha mẹ chúng.
Chúng sinh vì ba nhân
Tạo ba thứ tội lỗi
Xoay tròn trong ba cõi
Ba thọ luôn đuổi theo.
Do ba nghiệp sinh khởi
Đọa ba ác hiểm nạn
Chúng sinh vì tham dục
Giong ruổi trong ba cõi.
Ai tôn kính Tam bảo
Được Chánh đẳng Chánh giác
Xa lìa ba tà kiến
Không sinh ra các khổ.
Người ấy suốt đêm dài
Ba thời luôn quán xét
Gọi già, bệnh, chết đó
Là ba kho tội lỗi.
Ba nghiệp lìa tà vạy
Sống trong ba bình đẳng
Không chìm đắm luân hồi
Vĩnh viễn lìa buồn lo.
Đối với đạo, phi đạo
Và các tướng có, không
Từ tâm khéo quán xét
Sẽ chứng đạo Vô thượng.
Người này tâm thanh tịnh
Không tiếp xúc dục nhiễm
Vĩnh viễn trừ nhơ, đục
Được giải thoát an lạc.
Bỏ tham cầu ba cõi
Thường sống trong chánh niệm
Người này trong chánh đạo
Nhất định không thoái chuyển.
Chúng sinh bị si che
Không thông đạt chánh trí
Sinh vô lượng tham ái
Thường bị khổ trói buộc.
Biếng nhác, không hổ thẹn
Gần gũi tri thức ác
Là hạt giống địa ngục
Người trí khéo phòng hộ.
Vì không biết hổ thẹn
Thường tạo ra các tội
Sau đọa trong đường hiểm
Hối hận nào ích gì?
Sinh kiêu mạn, sân hận
Ganh ghét, hờn, che đậy
Kẻ ngu không tín căn
Làm sao sinh cõi lành.
Ham thích rượu, của cải
Sinh tà kiến, vọng ngôn
Thường tạo nhân ác độc
Ắt chịu quả địa ngục.
Tà kiến ngăn pháp lành
Đừng để sinh chút nào
Kẻ ngu si như thế
Tự vào đường hiểm ác.
Người sinh khởi tà kiến
Chẳng phải nhân, gọi nhân
Kẻ ấy tự khi dối
Chìm đắm không lúc ra.
Người nào bám tà kiến
Uổng công tu khổ hạnh
Lừa dối với mọi người
Tự ngu, sinh ngã mạn.
Vì ngu si tăm tối
Chìm biển lớn sinh tử
Người này không nhân chánh
Lấy khổ muốn bỏ khổ.
Theo tà thuyết ngoại đạo
Đốt thân mong giải thoát
Người trí tự đốt tâm
Là đốt các lậu, hoặc.
Ai tu tập chánh trí
Phá trừ các phiền não
Là bậc Chân trượng phu
Vượt khỏi tất cả khổ.
Tham đắm danh tiếng tốt
Dối ca ngợi lẫn nhau
Quả Bồ-đề thanh tịnh
Tà kiến không thể đạt.
Không siêng tu pháp lành
Tâm luôn luôn dao động
Vì tham đắm lợi dưỡng
Xa bỏ các giới tịnh.
Ham thích những vị rượu
Ưa chạy theo ngoại sắc
Giết hại những chúng sinh
Do đó đọa địa ngục.
Gần gũi tri thức ác
Sinh hai lưỡi, tà kiến
Không có được oai nghi
Ba nghiệp thường phạm lỗi.
Vì vô minh, ngã mạn
Nói năng không chân thật
Đời này và đời sau
Làm sao được an lạc?
Bị các khổ nhận chìm
Diệt ở đây sinh kia
Như lời chư Phật dạy
Đều do vô minh, hành.
Người nào sinh ngã mạn
Tà mạn, tăng thượng mạn
Là nguồn gốc khổ đau
Hãy xa lìa tất cả.
Thích tạo các nghiệp ác
Trước, sau, giữa không thiện
Theo dòng nước vô minh
Vào biển lớn sinh tử.
Người nào đủ thắng trí
Khéo dứt trừ phiền não
Gỡ tất cả dây trói
Đạt đến nơi bất diệt.
Nhờ tu tập thắng trí
Đoạn trừ các lậu, hoặc
Sợi dây phiền não này
Nhờ trí mới gỡ được.
Phiền não như là củi
Lửa trí thiêu đốt sạch
Ai tham cảnh giới dục
Làm sao khỏi trói buộc.
Năm dục: Chướng ngại lớn
Che lấp mắt trí tuệ
Thường làm cho chúng sinh
Hại người giảng chánh pháp.
Ai nhất tâm lắng nghe
Những gì Pháp sư giảng
Là dũng tướng chánh pháp
Đánh bại các quân ma.
Đối với bốn điên đảo
Và tám pháp thế gian
Không phát sinh chánh tuệ
Ắt bị chúng lừa dối.
Năm dục như dòng thác
Trôi nổi khó thoát ra
Hãy dùng thuyền trí tuệ
Để vượt qua tất cả.
Vì tâm ngu si đó
Luôn tham đắm dục lạc
Luân hồi trong năm cõi
Làm sao được giải thoát.
Không hiểu đúng như lý
Chẳng khác lửa cháy hừng
Nếu thực hành như lý
Như nước mát trừ nóng.
Chứa nhóm những vô minh
Từ lâu xa sinh khởi
Dùng đèn sáng trí tuệ
Diệt trừ không để hiện.
Người nào đủ chánh trí
Sẽ hướng đến Niết-bàn
Vô trí, lắm tham si
Sinh ra tâm biếng nhác.
Ai đủ ánh sáng trí
Trừ hắc ám ba độc
Vì vậy hãy nhất tâm
Giữ giới, tu trí tịnh.
Thường dùng lửa đại trí
Thiêu đốt củi lậu hoặc
Ai không có căn lành
Bị ba độc tổn hại.
Chúng sinh bệnh lâu ngày
Nằm mãi đến khi chết
Si mê không chỗ nương
Bà con thương ích gì?
Do nhiều sự buông lung
Thích làm việc ngu si
Tạo vô lượng nhân ác
Các khổ khó chịu được.
Tai họa của ba độc
Tổn não các chúng sinh
Ai tương ưng chánh trí
Sẽ từ bỏ tất cả.
Nên biết lửa trí tuệ
Đốt được núi phiền não
Hoặc nghiệp đã không còn
Thường đạt vui tịch tĩnh.
Do tác ý bất thiện
Thường tạo các tội ác
Ngu si không thấu rõ
Sau hối hận ích gì?
Chúng sinh tạo các tội
Đều phải chịu khổ báo
Vì thế hãy xa lìa
Thường mong được quả vui.
Trước tuy tạo tội nhỏ
Sau phải đọa đường hiểm
Vì si che lấp tâm
Thoát khỏi lại tạo tội.
Tội nhỏ không đề phòng
Đều là nhân địa ngục
Ví như đốm lửa nhỏ
Thiêu đốt cả núi rừng.
Vì tội sinh cõi ác
Chịu khổ não nặng nề
Là giặc oán của ta
Làm sao được tịch tĩnh.
Người nào tạo các tội
Sẽ không chút sướng vui
Ai thích được quả vui
Nên tu các hạnh lành.
Làm lành được khen ngợi
Tạo ác bị khinh chê
Tu phước thật là khó
Tạo tội rất dễ dàng.
Thấy ai làm phi pháp
Tâm hèn hạ tùy hỷ
Chính vì không trí tuệ
Nên chịu khổ đau hơn.
Người nào tạo tội ác
Chứa nhóm mọi quả báo
Khổ này khó kham nhận
Đừng nên tạo điều ác.
Do vì tạo nghiệp ác
Chắc chắn chịu báo ác
Vì vậy nên xa lìa
Không tạo, chẳng tội lỗi.
Ai không sợ tội lỗi
Là gần gũi bạn ác
Vì chính mình tạo tác
Người khác không chịu quả.
Làm lành được quả lành
Tạo ác chịu báo ác
Người nào tạo tội lỗi
Sẽ không có pháp lành.
Kẻ chìm đắm tà kiến
Phát triển các tội ác
Dù dao, gậy, hầm lửa
Không thể sánh bằng được.
Người xa lánh nghiệp ác
Thường tu tập hạnh lành
Thân, ngữ, ý thanh tịnh
Cách Bồ-đề chẳng xa.
Ai thích tạo tội ác
Chịu khổ não nặng nề
Không phải tạo nghiệp ác
Mà được quả an vui.
Người thích tu hạnh lành
Được an lạc tối thượng
Pháp lành không nhân khổ
Chẳng lãnh thọ đảo điên.
Từ vô thỉ đến nay
Làm lành được quả vui
Nếu tạo ra nhân ác
Nhất định chịu quả khổ.
Làm lành gần bạn tốt
Tọa ác, thân kẻ xấu
Ganh ghét bậc Hiền thiện
Ắt phải đọa đường ác.
Nếu tâm thích tu thiện
Sẽ xa các tội ác
Đối với quả Bồ-đề
Như nắm trong bàn tay.
Những hành động của họ
Trước, sau, giữa đều thiện
Sinh ra mọi quả vui
Xả bỏ, không được thế.
Vì thế hãy xa tội
Luôn luôn tạo điều lành
Ai xa lánh nghiệp ác
Sẽ thường được quả vui.
Trong vô thỉ sinh tử
Luôn chịu các tội ác
Kẻ ngu bị sai sử
Mà chẳng thấy nhọc mệt.
Tham dục tạo nghiệp ác
Chẳng biết quả khổ sau
Vừa được chút vui thích
Chịu khổ não lâu dài.
Người thích tạo tội ác
Bị người đời khinh bỉ
Vì vậy lìa nghiệp ác
Đừng lơ đễnh việc lành.
Không ích, chẳng rốt ráo
Chịu khổ não khó lường
Vì thế người có trí
Thường xa lánh tội lỗi.
Người nào đủ tâm Từ
Sẽ không tạo tội ác
Làm ác tự chịu họa
Chẳng làm sẽ không chịu.
Thường tạo nhiều tội ác
Nương pháp ác, thầy tà
Ai lìa hai thứ đó
Khéo trụ đạo chân thật.
Kẻ ngu không hiểu biết
Thích làm các việc Xa
bỏ tội ác ấy Được
sống nơi tốt đẹp. Ai
thích tạo nhiều tội Ắt
bị nghiệp kéo lôi Không
sợ luân hồi sau Thân
người khó có được. Ai
lo sợ tội lỗi Thích
làm nhiều việc thiện Sẽ
hướng đến Bồ-đề Được
diệu lạc tối thượng. Ai
lìa những tội lỗi Tu
tập các nghiệp lành Người
này ở thế gian Được
quả báo thù thắng. Khéo
điều phục các căn Được
người đời tôn trọng Sau
khi bỏ thân này Được
sinh lên cõi trời. Người
nào ít phước đức Trước,
sau, giữa không thiện Tội
ác thường tăng trưởng Ắt
đọa vào địa ngục. Nếu
tạo nhiều tội ác Phải
chịu những quả khổ Làm
lành như đã thấy Nhất
định được quả vui. Vì
không hạt giống lành Sau
sinh trong hiểm nạn Như
nghiệp xưa đã tạo Nhân
quả rất tương xứng. Chúng
sinh đọa đường ác Đều
là do tội lỗi Như
cá đã cắn câu Không
làm sao thoát khỏi. Tội
là nguồn gốc khổ Hãy
đoạn trừ tận gốc Chúng
sinh thường tập nhiễm Mùi
hôi theo bất tịnh. Ưa
thích luôn tu tập Phá
trừ các nghiệp ác Ví
như đè cây vừng Hoa
tàn hương không mất. Luôn
tham đắm năm dục Tán
loạn không chịu yên Biếng
nhác, nói hư dối Người
ấy thật xấu ác. Người
tạo các tội ác Như
đêm dài tối tăm Ai
an trụ pháp lành Như
mặt trời xuất hiện. Người
nào không ganh ghét Đó
là hạnh thanh tịnh Ngu
si tạo nhiều tội Ắt
luôn sinh tức giận. Như
thuyền chở vật nhỏ Sẽ
vận chuyển đến nơi Chúng
sinh nào nhẹ tội Khỏi
chìm trong đường ác. Xa
lánh ác tri thức Thường
được mọi an vui Ai
tùy thuận người ấy Sẽ
chịu các hiểm nạn. Khéo
hiểu rõ nghiệp báo Lìa
hủy phạm nhỏ nhặt Người
ấy không vướng tội Như
hư không chẳng nhơ. Chưa
nghe hãy lắng nghe Nghe
rồi phải ghi nhớ Cõi
ác còn sinh Thiên Huống
gì bậc đủ trí!
Hiểu rõ tướng tội phước
Là người đầy đủ trí
Không hiểu đúng tướng ấy
Chính là kẻ ngu si.
Thông đạt các công đức
Với tội ác cũng thế
Hiểu như thật hai thứ
Thường được hưởng an vui.
Người tạo các tội ác
Như ở chung với giặc
Ai thích làm việc thiện
Như gần với bạn lành.
Do ái nhiễm tạo tác
Cảnh giới luôn hiển hiện
Xoay vần trong si ám
Thường chịu mọi khổ đau.
Cảnh dục như rừng rậm
Nơi tham ái hoạt đông
Kẻ ngu không hiểu pháp
Làm sao được giải thoát.
Đọa vào trong địa ngục
Hòa hợp chịu khổ đau
Nên biết không tạo tội
Làm sao bị đến đây?
Làm lành được quả tốt
Trang nghiêm vô lượng phước
Tạo ác tự chịu họa
Chắc chắn không tránh khỏi.
Khổ vui của mình người
Xoay vần trong biển hữu
Vì gió nghiệp thổi động
Như sóng có từ nước.
Người nào sống phóng dật
Thường tạo mọi nghiệp ác
Chính vì nhân duyên ấy
Phải đọa vào địa ngục.
Được ra khỏi địa ngục
Sinh vào trong cõi ác
Lại bị dục lôi kéo
Quên khổ não ngày xưa.
Tâm này do tập quán
Vừa ngộ lại bị mê
Vui hết khổ liền sinh
Không xét họa sau này.
Bị năm căn lừa dối
Điên cuồng theo trần cảnh
Bị trôi lăn không ngừng
Đều do dây ái buộc.
Đọa địa ngục, ngạ quỷ
Bàng sinh và biên địa
Hoặc vừa sinh lên trời
Bỗng chốc bị thoái đọa.
Trôi lăn trong các đường
Như xe lăn thế gian
Đều do nghiệp lôi kéo
Mà không thấy nhọc mệt.
Giả sử sinh lên trời
Hưởng hoan lạc thượng điệu
Phước hết lại thoái đọa
Đều đi trong luân hồi.
Đọa địa ngục Liên hoa
Trăm ngàn vô số kiếp
Chịu vô lượng khổ não
Kẻ ngu không chán sợ.
Ba cõi nào có vui
Khổ đau có chịu được
Chúng sinh bị si mù
Chưa bao giờ lo sợ.
Kẻ ngu mê nhân khổ
Không hiểu được khổ đau
Khổ ấy từ nhân sinh
Như hạt sinh ra trái.
Vì khổ vui trói buộc
Qua lại trong ba cõi
Chỉ trừ vui tịch diệt
Vĩnh viễn lìa ưu não.
Sinh bất cứ nơi đâu
Thường suy nghĩ khổ não
Khổ ấy không sinh nữa
Lìa khổ được an vui.
Người nào nghĩ nhớ được
Khổ não trong địa ngục
Sẽ không hề đắm vướng
Một chút hoan lạc nào.
Đã hiểu rõ như vậy
Thế gian đều hư giả
Hãy lìa các tội lỗi
Dùng hiệu khéo tu tập.
Thọ mạng không còn lâu
Trong sát-na nháy mắt
Đoạn trừ nhân độc ác
Thường làm các việc lành.
Hiểu mạng sống chẳng bền
Tất cả do tâm tạo
Làm những việc chân chánh
Không nuôi sống tà vạy.
Khổ não ở đời sau
Sao không biết lo sợ
Dây si thường trói buộc
Lửa ngục luôn thiêu đốt.
Si là pháp bất thiện
Trái phước nghiệp bạch tịnh
Dắt dẫn chúng sinh ác
Chìm mãi trong biển khổ.
Người nào không sợ tội
Thích làm nhiều việc ác
Xoay vần trong địa ngục
Bị lửa ngục đốt thiêu.
Như một đốm lửa nhỏ
Có thể đốt mọi vật
Kẻ ngu dù ít tội
Cũng đọa vào địa ngục.
Người nào sợ đường ác
Không tạo các tội lỗi
Thường giữ gìn chánh pháp
Bỏ ác làm việc lành.
Bạn ác sinh buông lung
Và vô tàm, vô quý
Người trí thường xa lánh
Chúng như lửa và độc.
Pháp khổ là ma chướng
Pháp vui không gì ngăn
Khéo phân biệt hai tướng
Thông đạt hết tất cả.
Xa lánh tri thức ác
Thích thực hành thí, nhẫn
Từ bi với chúng sinh
Là hạnh chính sinh Thiên.
Người nào sống tà vạy
Tạo tác các nghiệp ác
Sẽ nói quả báo ấy
Sau đọa vào địa ngục.
Là Đẳng hoạt, Hắc thằng
Chúng hợp, hai Hào khiếu
Thiêu nhiên, Cực thiêu nhiên
Và địa ngục Vô gián.
Tám địa ngục như thế
Mỗi mặt mở một cửa
Ở mỗi cửa địa ngục
Bốn ngục làm thành quách.
Thành sắc bao xung quanh
Người tạo ác đầy dẫy
Người tốt gắp tội nhân
Như chiên cá trong chảo.
Mưa, núi, đá, gậy gộc
Làm thân thể nát nhừ
Ngày đêm luôn gào khóc
Khát uống nước đồng sôi.
Bị khổ não bức bách
Kêu la rất to lớn
Chịu mọi thứ hình phạt
Chạy trốn khắp bốn bên.
Người bị si che lấp
Sinh ra các ác kiến
Phải chịu nhân địa ngục
Như biển rộng lại sâu.
Ác kiến hạ liệt này
Tổn hại mình và người
Vô lượng nhân duyên khổ
Ngươi đã tự trói buộc.
Vì chìm trong tà kiến
Ỷ mình sinh kiêu ngạo
Vĩnh viễn đọa đường ác
Chịu cực khổ lâu dài.
Do tạo các nghiệp ác
Ngươi phải đến nơi đây
Kẻ ngu si hèn kém
Tự làm, sầu nỗi gì?
Làm ác trong quả lành
Ắt không thể có được
Trồng cây ở vực sâu
Nhất định không được quả.
Người buông lung, ngu muội
Thường thích chuyện hòa hợp
Vì được chút sướng vui
Sau chịu nhiều quả khổ.
Kẻ ngu cho là vui
Tham luyến vợ và con
Sinh phiền não nhiễm ô
Đều do tâm si ái.
Khi đến lúc lâm chung
Không ai cứu giúp được
Riêng mình vào đường ác
Đi mãi trong buồn thảm.
Lại nữa trong địa ngục
Vốn không có vật khổ
Tùy hữu tình tạo ác
Từ tự tâm biến ra.
Như đốt hương thơm lên
Hương tỏa nhang không còn
Như bầy chim ngủ đêm
Tối hợp sáng bay đi.
Hoặc lấy tiền của người
Và giết hại thân mạng
Tạo nghiệp ác như thế
Đều là vì ngu si.
Chính vì ngu si ấy
Từ tối đi vào tối
Mất chánh hạnh sinh Thiên
Và tịch tĩnh tối thượng.
Vợ con và quyến thuộc
Trói buộc khó thoát ra
Chìm trong biển sinh tử
Không có chỗ dựa nương.
Tham cầu tạo nghiệp ác
Sao bảo vì vợ con
Đến khi chịu đau khổ
Ai biết ở chỗ nào.
Trong vô lượng ức kiếp
Thường tham đắm sắc đẹp
Do đó tạo tội lỗi
Hèn hạ, không hổ thẹn.
Xưa đã tạo tội ác
Sau hối hận ích gì?
Nhất định đọa địa ngục
Nhiều kiếp không lúc ra.
Bà con tuy có nhiều
Làm sao cứu được mình
Thấy người khác tham dục
Chịu quả báo cũng thế.
Tự mình làm việc lành
Ắt được quả an lạc
Kẻ ngu bị si che
Hoàn toàn không tỏ ngộ.
Ai bị si che lấp
Tham sân sẽ sinh theo
Vật mình thích thuộc người
Khổ mình không ai thay.
Trong bị ba độc đốt
Ngoài lửa ngục vây quanh
Nhiều kiếp chịu khổ đau
Bao giờ khỏi đường ác.
Tự tâm tạo tội ác
Lại không biết hổ thẹn
Bị lửa ngục thiêu đốt
Kêu khóc có ích gì.
Các ngươi thật ngu độn
Thích làm việc phi pháp
Hối hận để làm gì
Lặng yên mà chịu khổ.
Kẻ ngu tạo tội lỗi
Tạo rồi sinh kinh sợ
Nghiệp quả thường theo đuổi
Đều là do duyên sinh.
Chưa bao giờ tu thiện
Lại không đoạn việc ác
Ai xa lìa nghiệp ác
Không còn thấy địa ngục.
Ai bị si che lấp
Không hiểu rõ nghiệp quả
Bị tà sư mê hoặc
Tăng trưởng thêm tội lỗi.
Vì sợ tội đã làm
Thường sinh tâm nhiệt não
Không chánh pháp đối trị
Khổ não khó chịu được.
Ai xa lìa tội lỗi
Sẽ không có khổ đau
Sống tư duy, chánh niệm
Không nên tạo tội ác.
Ai thích làm việc ác
Là không chán khổ đau
Đã khổ càng thêm khổ
Làm sao giải thoát được?
Tâm không sinh nhàm chán
Làm sao được tịch tĩnh?
Những chúng sinh tạo tội
Ta không tâm xót thương.
Người bị si trói buộc
Làm những việc phi pháp
Vì người tự tạo tác
Ta không thể cứu hộ.
Chứa nhóm hạnh ngu si
Tạo đầy dẫy tội ác
Không thể trí giới tịnh
Quả khổ sao tránh khỏi.
Người nào tạo nghiệp ác
Theo nhân phải chịu quả
Phải biết nhân duyên khổ
Tự làm phải tự chịu.
Người bị dây ái buộc
Cuồng loạn không hổ thẹn
Chịu hình phạt hiểm ác
Khổ ấy không thể nói.
Người nào tạo nghiệp ác
Ắt phải chịu khổ đau
Chẳng làm thì không chịu
Không nhân cũng không quả.
Các tội lỗi như thế
Phải chịu quả địa ngục
Không bao giờ vui thích
Những pháp thiện, nghiệp lành.
Không tu tập phước nghiệp
Tạo vô lượng tội ác
Kẻ ngu chịu quả báo
Hối hận nào ích gì?
Xa lánh những bạn lành
Làm nhiều việc gian dối
Không tu nhân chân thật
Tìm vui không thể được.
Chứa nhóm các tội cấu
Từ tâm ngu si sinh
Nhiều kiếp chịu cực khổ
Đều do nghiệp từ xưa.
Hữu tình ở địa ngục
Bị ngục tốt bắt nhốt
Khổ đau rồi than trách
Nghiệp hết sẽ ra khỏi.
Lại nữa, kẻ ngu si
Vì do tâm lừa dối
Không hiểu nghiệp đã làm
Phiền muộn mang sầu thảm.
Xem phi pháp là thiện
Bạn tốt như kẻ thù
Tổn hại mình và người
Luôn ở chỗ tăm tối.
Ác hạnh ba độc đó
Chẳng khác kẻ oan gia
Lôi kéo các hữu tình
Đến chỗ Diêm-ma-la.
Si do nhân gì sinh?
Do chấp ngã, ngã sở
Không tu hạnh bố thí
Làm sao cứu độ được.
Tội: giặc oán số một
Cõi ác hiển hiện theo
Trong đời này, đời khác
Không hề xa lánh nhau.
Những việc ác đã làm
Như dao bén, lửa dữ
Hiểm ác thật đáng sợ
Đã làm người phải chịu.
Người nào tâm tịch tĩnh
Không tham đắm cảnh giới
Chẳng hành động si mê
Sẽ lìa quả báo ác.
Nghe tiếng khổ địa ngục
Ngu si không kinh sợ
Giống như đem củi khô
Ném vào ngọn lửa dữ.
Lại nữa, lửa thế gian
Cháy lâu cũng bị tắt
Nên biết ngọn lửa nghiệp
Luôn luôn cháy hừng hực.
Lửa thế gian tắt được
Lửa nghiệp cháy không ngừng
Người nào tạo nghiệp ác
Cuối cùng sẽ bị đốt.
Vì thế ngọn lửa nghiệp
Đốt người trong địa ngục
Người không sợ đường ác
Không tránh khỏi hại này.
Hãy dùng trí phân biệt
Khéo tự mình phòng hộ
Xa lánh các nghiệp ác
Sẽ không chịu khổ đau.
Bị si mê che lấp
Luôn tạo các nghiệp ác
Giờ chịu cực khổ này
Kêu khóc làm gì được?
Trước, giữa và sau cùng
Cho đến hết mức khổ
Nhân khổ và quả khổ
Đều không nên ham thích.
Xưa ở chốn nhân gian
Làm nhiều việc độc ác
Quả báo hiểm ác này
Nay người phải tự chịu.
Ngoài phân biệt đảo điên
Nhân quả luôn tương xứng
Như những nghiệp đã làm
Theo nghiệp mà chịu quả.
Ngươi luôn luôn gìn giữ
Chính bản thân của mình
Cớ sao tạo nghiệp ác
Cắt mạng sống mọi loài.
Vì mong cầu tài lợi
Ngươi chịu mọi khổ đau
Cớ sao của người khác
Lại sinh tâm cướp đoạt.
Đối với vợ của mình
Người chuyên tâm giữ gìn
Tại sao với vợ người
Lại sinh lòng xâm phạm.
Ngươi tạo tội vọng ngữ
Lừa dối người lương thiện
Người khác không tín thọ
Lưỡi ngươi thật đáng sợ.
Vì tội thích uống rượu
Nên sinh ra ngu độn
Bị pháp ác phỉ báng
Sao chẳng chịu xa lìa.
Năm thứ độc ác ấy
Đều do ngươi tạo ra
Giờ chịu quả báo ác
Sao ngươi lại buồn đau.
Pháp bất thiện như độc
Hãy luôn luôn xa lánh
Làm cho loài hữu tình
Chìm mãi trong biển khổ.
Lại nữa, lửa tham dục
Đốt cháy cả ba cõi
Thấy thiện lợi không tu
Sau, sao được an lạc?
Nói những lời hay khéo
Càng thêm nhiều tham dục
Đây là tội lỗi lớn
Hãy đoạn tận gốc rễ.
Đã đọa vào địa ngục
Lại khóc lóc kêu la
Ngục tốt đều bảo rằng
Y nhân mà chịu quả.
Không xa lánh điều ác
Làm rồi lại làm nữa
Nhân ấy càng tăng thêm
Chịu quả báo cũng thế.
Ai sợ khổ vị lai
Bây giờ hãy tu thiện
Không quả báo địa ngục
Cũng chẳng phải kêu la.
Phóng dật như mặt đất
Sinh ra những bất thiện
Vô lượng loài hữu tình
Đều do tham dắt dẫn
Xưa đã tạo nhiều tội
Sinh hạnh ác tham, sân.
Kẻ ngu không hiểu rõ
Chịu khổ có ai thay
Không sinh tâm thương xót
Luân hồi theo nghiệp ác.
Giữa biển khổ mênh mông
Ai có thể cứu được
Tiền của và người thương
Mạng hết đều xả bỏ.
Vì tạo những tội này
Bị ngục tốt truy bắt
Ngọn lửa ác rất mạnh
Cháy lan khắp hư không.
Cho đến trên mặt đất
Hừng hực không gián đoạn
Khổ đau không dám nhìn
Lo sợ biết đi đâu?
Dao nhọn là đường đi
Đuổi xô chạy đến đó
Hiểm nạn rộng như biển
Độc hành không bè bạn.
Bao giờ được giải thoát
Ai cứu độ được mình?
Ta bị khổ chèn ép
Mỏi mệt không thể đi.
Nhưng bị chúng trói buộc
Lôi kéo phải đi thôi
Vợ con và bè bạn
Đến đây đều như giặc.
Ham vô lượng châu báu
Cầu cứu không thể được
Vì xưa kia phóng dật
Vui hết phải khổ đau.
Bị lưới chết bao phủ
Tăm tối biết về đâu?
Ngục tốt ở Diêm-ma
Rất hung dữ độc ác.
Trói buộc bị lăng nhục
Trong lòng rất kinh sợ
Ta xem chỗ ác đó
Trị phạt mọi hình khổ.
Tất cả tình, phi tình
Đều nằm trên lửa dữ
Lại có rắn độc lớn
Vây bủa khắp xung quanh.
Khóc than cầu ra khỏi
Không thoát, không cứu được
Đọa trong ngục tăm tối
Rộng sâu như biển lớn.
Hư không sáng rực rỡ
Nhiều kiếp sao thấy được
Chính vì năm căn ấy
Đảo điên sinh tham đắm.
Trôi lăn trong ba cõi
Làm sao được tịch tĩnh?
Những chi phần trên thân
Bị cưa bén phân xẻ.
Vô lượng cực khổ não
Không ai nói hết được
Chứa nhóm tội như núi
Các khổ thường bao quanh.
Tăng trưởng từng sát-na
Tâm tạo, thân tự chịu
Bị khổ não bức bách
Đắng cay riêng mình biết.
Diêm-ma phán lời này:
Ngươi hãy xét việc xưa
Nếu hiểu rõ tội mình
Sẽ chịu được đau khổ.
Đến lúc nghiệp chưa hết
Phải xét suy từng việc
Xưa bị si che lấp
Nay hối hận ích gì?
Ngươi tạo nhân như thế
Phải chịu quả cũng vậy
Do việc ác đã làm
Tăng thêm tội lỗi nặng.
Đọa hiểm nạn trong nạn
Chịu cực khổ trong khổ
Kẻ ngu tạo tội rồi
Như ném củi vào lửa.
Kiếp này đến kiếp khác
Nghiệp hết mới thoát ra
Chẳng phải trời, Tu-la
Dạ-xoa, các quỷ thần.
Ta bị lưới chết buộc
Không ai cứu được mình
Bị dây nghiệp trói buộc
Lôi đến chỗ Diêm-ma.
Kinh sợ không chỗ dựa
Theo nghiệp mà đọa lạc
Ai lìa tội lỗi dục
Bậc Tối thắng ba cõi.
Gỡ tất cả dây trói
Ắt không tạo các tội
Khi nhân duyên hòa hợp
Nhờ cha mẹ được thân.
Công cù lao như thế
Cớ sao người giết hại?
Lại nữa, tội giết mẹ
Không nghiệp ác nào hơn.
Đọa vào trong địa ngục
Chịu khổ đau nặng nề
Chặt dây trói ba cõi
Là bậc A-la-hán.
Kẻ ngu gây giết hại
Giờ chịu quả báo này;
Tất cả các Tạng pháp
Chỉ dạy cửa giải thoát
Vì phá hòa hợp Tăng
Giờ chịu quả báo này;
Thường nói lời hư dối
Chỉ đông mà nói bắc
Nói năng không thành tín
Giờ chịu quả báo này;
Lại nói lời thêu dệt
Tổn hại báu chân thật
Không ích lợi mình, người
Giờ chịu quả báo này;
Tạo nghiệp ác hai lưỡi
Cùng nhau để gièm pha
Chia rẽ bạn bè người
Giờ chịu quả báo này;
Nói lời ác vô nghĩa
Như dao, gậy, lửa dữ
Khiến người khác buồn khổ
Giờ chịu quả báo này;
Bảo hộ thân mạng mình
Tổn hại các hữu tình
Thường không tâm Từ bi
Giờ chịu quả báo này;
Châu báu của người khác
Lén lấy hoặc cướp đoạt
Tự tạo nhân năm dục
Giờ chịu quả báo này;
Thích làm việc dục tà
Như thêm củi vào lửa
Thường sinh tâm lo sợ
Tăng trưởng pháp bất thiện.
Bám chặt nơi tà kiến
Hại căn lành của người
Chịu ác báo không cùng
Và khổ não rất nặng.
Những cảnh giới ác này
Ngu si nên bị chuyển
Đều do thân, ngữ, ý
Tương ưng mà tạo ra.
Đã tạo những nghiệp ác
Lâm chung khổ hiện tiền
Bị ngục tốt đuổi bắt
Chạy mau đến địa ngục.
Khổ não trong địa ngục
Thật khó kham nhận được
Giả sử biển rộng sâu
Đốt mãi cũng khô cạn.
Người nào hiểu pháp ác
Quả khổ chẳng đáng vui
Hãy suy nghĩ chân chánh
Đừng tạo các tội ác.
Phật, Pháp, Tăng Tam bảo
Đầy đủ các công đức
Được sinh trong cõi người
Cớ sao không gần gũi.
Trước tạo tội vi tế
Như lửa nhỏ đốt thiêu
Sau tạo nhiều nhân ác
Như nhảy vào đống lửa.
Chẳng lo sợ tội lỗi
Ý không đoạn nghiệp ác
Thường nghĩ đến khổ báo
Sao ngươi còn gây tạo?
Phải biết chút tội kia
Đã sinh ra các khổ
Nghiệp hết mới ra khỏi
Không có ai cứu được.
Sứ giả của Diêm-ma
Kiểm xét rồi phóng thích
Nếu báo ác chưa hết
Kéo lôi chịu quả khổ.
Thân mình và tay chân
Rứt, xẻ và bằm chặt
Hữu tình vô số tội
Sầu thương lại kêu la.
Lại có hữu tình ác
Thường nói lời ly gián
Như chỉ một hạt giống
Sau tăng trưởng vô số.
Đều do tuệ ác đó
Mà gây ra tranh chấp
Thường làm điều tổn hại
Đến bà con bạn bè.
Trừ bỏ lời nói lành
Luôn nói lời hung ác
Nên cắt đứt lưỡi mình
Nhân quả rất tương xứng.
Trăm ngàn cửa công đức
Do lưỡi phá hoại hết
Khiến chịu khổ báo này
Bao giờ mới ra khỏi.
Đọa vào trong địa ngục
Nóng bức sinh đói khát
Ví như đem hạt cải
Ném vào đống lửa to.
Lại nữa, lửa địa ngục
Sinh ra từ đói khát
Hàng chư Thiên đọa lạc
Chịu quả báo cũng vậy.
Những nghiệp ác đã tạo
Đều do ba độc sinh
Lăn lộn trong lửa dữ
Không chỗ ẩn, chạy trốn.
Những hữu tình không trí
Vọng sinh ra phân biệt
Không lành nói là lành
Xem bạn tốt như giặc.
Vì sao các chúng sinh
Không ngộ pháp chân thật
Giả như được chỉ bày
Tâm không sinh yêu thích.
Chẳng thích nghe chánh pháp
Khinh hủy các Pháp sư
Ở trong đời ác đục
Làm sao sinh mắt tuệ.
Cảnh giới của kẻ ngu
Ái dục luôn mê hoặc
Không nương luật, chánh pháp
Không nhân để tự ngộ.
Bị dây si lôi kéo
Luôn thích làm việc ác
Làm rồi chịu cực khổ
Hối hận nào ích gì?
Vì ngu si tăng trưởng
Pháp nói là phi pháp
Nhân đã là điên đảo
Hoạt động đều sai quấy.
Phân biệt bằng vô minh
Say mê trong năm dục
Không tu tập pháp lành
Làm theo những pháp ác.
Chư Thiên tâm tham đắm
Rơi trong lửa phóng dật
Không gặp duyên thắng thiện
Ắt phải bị thoái đọa.
Lại nữa, kẻ ngu si
Ganh ghét bậc Hiền thiện
Giả hiện các oai nghi
Dối người để cầu lợi.
Miệng tuy nói chánh pháp
Tâm luôn tìm lỗi người
Người này ở thế gian
Là kẻ độc ác nhất.
Người nào ham dục lạc
Chính là tìm khổ não
Bị tự tâm lừa dối
Vui hết chẳng ai thay.
Vì vậy dùng chánh tuệ
Thường tu mười nghiệp lành
Những gì trái nghĩa lợi
Vĩnh viễn đoạn trừ hẳn.
Thích làm lợi cho người
Luôn giữ tâm như vậy
Thường nương pháp thiện, tịnh
Luôn an trụ như thế.
Người nào không bố thí
Như tìm sáng ngoài đèn
Xa bỏ các nghiệp thiện
Làm sao được quả vui.
Như người mù ở đời
Không thấy được mọi vật
Chẳng thí, không nhân phước
Sẽ đọa làm ngạ quỷ.
Làm quỷ không tiền của
Tìm kiếm khắp mọi nơi
Luôn đói khát khốn khổ
Đều do tâm keo kiệt.
Người nào thích bố thí
Không hủy hoại tất cả
Chẳng tạo chút nhân lành
Sau hối hận ích gì?
Do trước tạo nghiệp ác
Đọa trong loài ngạ quỷ
Bị lửa địa ngục đốt
Mãi chịu khổ đói khát.
Bao giờ mới ra khỏi
Để có được an lạc?
Kiếp nào được giải thoát
Mới bỏ hết nhiệt não?
Vì không hiểu nhân quả
Đạo cùng với phi đạo
Bị lửa đói thiêu đốt
Luôn chịu khổ không dứt.
Thân xấu, tóc rối bù
Chỉ còn da bọc xương
Mong cầu được ăn uống
Vừa thấy nhưng không được.
Bị các khổ bức bách
Đọa vào hiểm nạn ác
Không một bạn thân nào
Có thể cứu được ta.
Ngươi xưa ở cõi người
Không làm các phước nghiệp
Như đi vào biển báu
Lại trở về tay không.
Ai thích tu hạnh thắng
Thường xa bỏ điều ác
Ta xét người thiện ấy
Lên thềm cấp cõi trời.
Do thân, ngữ và ý
Tạo các nghiệp bất thiện
Quyến thuộc đều bỏ đi
Riêng mình sống đau khổ.
Bị sứ giả Diêm-ma
Đuổi theo bắt trói lại
Vào hắc ám sâu thẳm
Cách làng xóm rất xa.
Ở bất cứ nơi nào
Thường chịu các khổ não
Cho đến trong giây phút
Chẳng được chút sướng vui.
Giờ chịu quả báo này
Đều do nghiệp tạo trước
Bao giờ mới hết khổ
Được đến nơi an lạc.
Đói khát khó kham chịu
Phải chạy lên vùng cao
Dù được thấy hồ sông
Đến nơi thì khô cạn.
Ở núi rừng đồng trống
Tìm kiếm khắp mọi nơi
Chịu gian khổ đói khát
Tìm nước không có được.
Dù là chỗ ẩm thấp
Chúng cũng không thể thấy
Lại có diều quạ lớn
Dùng mỏ bén mổ ăn.
Bị ngọn lửa đói khát
Luôn thiêu đốt thân mình
Xoay vần trong nẻo hiểm
Kêu la cầu cứu giúp.
Xưa gần cảnh giới dục
Tựa như bóng trong gương
Hủy hoại của cải mình
Giờ riêng chịu quả báo.
Vì tạo những nghiệp ấy
Giam nhốt khó thoát ra
Rảo chạy khắp bốn phương
Nghiệp hết mới ra khỏi.
Từ ba độc sinh ra
Đống lửa dữ cực ác
Từng sát-na thiêu đốt
Cháy cả núi đá lớn.
Lửa mạnh đốt được đá
Dùng nước tưới sẽ tắt
Lửa nghiệp như biển lớn
Sâu rộng làm sao dập?
Nghiệp ác dường như củi
Lửa ái cùng phát sinh
Thiêu hữu tình tạo tội
Khắp nơi không thể tránh.
Tạo tác các tội ác
Xa bỏ những pháp lành
Đọa làm quỷ thế gian
Bị tự tâm lừa dối.
Ta lại bị đói khát
Hai ngọn lửa cùng đốt
Dao gậy làm tổn thương
Chịu ba thứ cực khổ.
Ta tạo các nghiệp ác
Đọa trong loài ngạ quỷ
Chẳng phải là bà con
Có thể cứu được ta.
Chỉ có những pháp lành
Là chỗ của ta nương
Bố thí, giới, đa văn
Ba thứ cứu được mình.
Vì ta đã tạo ra
Những nhân khổ cực ác
Rơi vào lưới ngu si
Chìm mãi trong biển khổ.
Bị nhiệt não thiêu đốt
Thật khó kham nhận được
Nếu ta được giải thoát
Chẳng dám gây tội nữa.
Ở trong loài ngạ quỷ
Luôn sinh tâm sầu lo
Đó là nhân bất thiện
Vì vậy hãy lánh xa.
Khổ báo của súc sinh
Bị lôi kéo đánh đập
Không bỏ nhân sát hại
Lại ăn nuốt lẫn nhau.
Kẻ ngu tâm si, ái
Thích làm việc tổn hại
Không tu nhân thí, giới
Sau chịu quả súc sinh.
Bị dây ái trói buộc
Năm căn như si, câm
Vì giận dữ ganh ghét
Sau chịu quả súc sinh.
Nên làm, không nên làm
Đáng ăn, chẳng đáng ăn
Pháp thiện, pháp bất thiện
Đều không thể hiểu rõ.
Cõi người nhiều tìm cầu
Chư Thiên tham phóng dật
Ngạ quỷ chịu đói khát
Địa ngục chỉ khổ đau.
Người nào thích giết hại
Tất cả loài hữu tình
Chịu mọi thứ nguy khổ
Sẽ tàn sát lẫn nhau.
Lại nữa, những chúng sinh
Tham tiếc lại tán loạn
Chính vì nhân duyên đó
Đọa cõi quỷ, súc sinh.
Tội ác của ba độc
Nhận chìm các hữu tình
Chịu luân hồi sinh tử
Sâu hiểm khó thoát ra.
Ai thích cầu chánh pháp
Sẽ sinh các quả lành
Đầy đủ trí sáng suốt
Được mọi người cung kính.
Vì vậy người có trí
Thích tu nghiệp thanh tịnh
Tác ý đúng như lý
Lên đường chánh giải thoát.
Thích làm việc vô ích
Sai sử các chúng sinh
Chịu nhân khổ hèn hạ
Chẳng khác gì kẻ đói.
Kêu la tìm ăn uống
Tự thân phát ra lửa
Đốt chúng sinh tạo tội
Như đốt những cây khô.
Lửa này lan khắp nơi
Đến đâu cũng theo đốt
Giả sử trăm ngàn kiếp
Không ăn, chẳng thể sống.
Lửa thế gian tuy bùng
Lửa đói còn bùng hơn
Giong ruổi trong ba cõi
Tìm ăn không có được
Hữu tình ở thế gian
Thường gây nhiều tội lỗi.
Vì nhân duyên ăn uống
Chìm trong biển ba cõi
Ở trong biển ba cõi
Theo nghiệp bị kéo lôi
Mãi mãi chịu đau khổ
Khổ này sao nói hết?
Nằm ở trong bào thai
Lăn trong phân nhơ uế
Bị nhiệt não bức bách
Khổ này sao nói hết?
Tham đắm những cảnh dục
Thích trang sức đẹp đẽ
Tham cầu chịu gian khổ
Khổ này sao nói hết?
Thường đến nhà người khác
Xin y phục uống ăn
Bị mọi người khinh rẻ
Khổ này sao nói hết?
Vì ái độc sai sử
Lao nhọc để tìm cầu
Cho đến lúc lâm chung
Khổ này sao nói hết?
Tự tham cảnh dục lạc
Giặc oán tìm chỗ hở
Tâm, luôn sinh sợ sệt
Khổ này sao nói hết?
Chính vì vợ và con
Nên sinh nhiều sầu lo
Đây là giặc cừu oán
Khổ này sao nói hết?
Hao phí các châu báu
Bị bạn bè chê trách
Do đó sinh sầu não
Khổ này sao nói hết?
Thân thể bị già suy
Đi phải nương cây gậy
Sắc lực đều suy kém
Khổ này sao nói hết?
Những gì mình yêu thương
Lâm chung phải xa bỏ
Độc hành không chỗ tựa
Khổ này sao nói hết?
Kẻ ngu tạo tội ác
Đọa vào trong đường ác
Đều là do uống ăn
Người trí phải cẩn thận
Hiểu rõ nghiệp báo ấy
Hãy sinh tâm lo sợ
Thích tu thí và giới
Trang sức bằng pháp thiện.
Chính vì trí tuệ kém
Nên sinh ra biếng nhác
Thích nói lời hý luận
Lìa bỏ trí chân chánh.
Xa lánh tri thức thiện
Thích gần gũi bạn ác
Là nhân duyên phá pháp
Là những kẻ tà mạng.
Không biết thời và phương
Cùng những nơi nạn xứ
Chẳng đáng nói lại nói
Tâm luôn sinh buồn lo.
Không tránh sự gièm chê
Lại thường đến khất thực
Bị người khác khinh thường
Thích khen ngợi đức mình.
Sinh tham, si tăng thượng
Và trạo cử, tà mạn
Đắm sâu trong năm dục
Tâm không nương chánh giáo.
Trái sắc lệnh của vua
Thường mang lòng giận dữ
Cuồng loạn mất chánh niệm
Bị chết không đúng lúc.
Xa lánh thầy thuyết pháp
Chẳng thông pháp, phi pháp
Bậc Thiện nhân tuy dạy
Nhưng sân hận chê bai.
Tham cầu thức ăn uống
Say mê trong ngủ nghỉ
Chúng sinh tội như thế
Sẽ đọa vào địa ngục.
Ai cố gắng, siêng năng
Đạt được quả an lạc
Vì vậy nương chánh pháp
Để được quả báo lành.
Biếng nhác là nguồn gốc
Sinh ba thứ tội lỗi
Dùng tinh tấn đối trị
Phá trừ được si hoặc.
Chúng nhân là ba độc
Phải chịu ba quả báo
Ba thứ ấy là gốc
Để hướng đến ba cõi.
Ai ham thích biếng nhác
Là bỏ các pháp lành
Ác nghiệp sinh từ đó
Sẽ đọa vào địa ngục.
Hoặc lấy sinh ra tham
Hoặc bỏ thêm sân hận
Kẻ chấp trước như thế
Chính là kẻ ngu si.
Biếng nhác che tâm ý
Như trúng độc, chết giấc
Trong hầm sâu phóng dật
Đọa lạc chẳng nghi ngờ.
Ai thích hạnh tinh tấn
Lìa cấu uế biếng nhác
Giải thoát mọi sầu lo
Sẽ được phần vui sướng.
Nếu sinh tâm biếng nhác
Không tu pháp thắng, tịnh
Chịu tội lỗi sâu rộng
Người này chỉ khổ đau.
Vì bà con trói buộc
Phải đọa trong hiểm nạn
Bởi vậy trong đời này
Đừng tham đắm dục lạc.
Lại nữa, người biếng nhác
Thường bị si che lấp
Chẳng có chút phước nghiệp
Mọi người đều khinh thường.
Lại nữa, tánh biếng nhác
Sinh hôn trầm, thùy miên
Phá hoại cửa giải thoát
Người trí khéo phòng hộ.
Lại nữa, tánh biếng nhác
Sinh không hổ, không thẹn
Hai pháp là gốc khổ
Sau lại phải lo sợ.
Lại nữa, người biếng nhác
Bỏ mọi việc tu tập
Người này ở thế gian
Tuy sống chẳng khác chết.
Lại nữa, tâm biếng nhác
Sinh ra tánh trạo cử
Khiến tâm chẳng tịch tĩnh
Lâm chung tâm tán loạn.
Chìm trong bùn biếng nhác
Làm sao vượt biển khổ
Chỉ tinh tấn dũng mãnh
Mới đến bờ giải thoát.
Lại nữa, người biếng nhác
Chẳng khác loài bàng sinh
Chỉ nghĩ đến ăn uống
Ngoài ra chẳng biết gì.
Chính vì tham ăn uống
Thích làm việc bất tịnh
Muốn nhiều chẳng toại ý
Phải xin ăn kẻ khác.
Cho đến ngay bản thân
Chịu đói khát lạnh nóng
Đều do tâm biếng nhác
Thọ mọi thứ gian khổ.
Chính vì biếng nhác ấy
Nên mọi người khinh chê
Chính mình tự khi dối
Làm sao hết khổ đau.
Không học pháp chân thật
Chỉ tham đắm vị ngon
Lâm chung đọa đường ác
Hối hận chẳng ích gì.
Ai phát tâm tinh tấn
An trụ trong chánh niệm
Dứt hẳn pháp bất thiện
Chính là bậc Trí tuệ.
Tất cả mọi khổ đau
Đều do biếng nhác sinh
Hiểu rõ nghiệp báo này
Trọn đời không tái phạm.
Ngọn lửa ba độc ấy
Luôn thiêu đốt chúng sinh
Đại bi mưa cam lồ
Dứt trừ cho tất cả.
Nghiệp nơi thân, ngữ, ý
Thường tương ưng pháp lành
Chỉ bày ba đường ác
Dẫn dắt chúng ra khỏi.
Ai nương tựa tâm Bi
Được hưởng vui tịch diệt
Thương nhớ các chúng sinh
Như mẹ yêu con mình.
Tìm kiếm và cứu hộ
Những chúng sinh đau khổ
Ngạ quỷ còn nhờ ơn
Được sinh lên cõi trời.
Ai đầy đủ tâm Bi
Thương nhớ loài hàm thức
Là bậc Đại trượng phu
Trời, người đều cung kính.
Người nào có tâm Bi
Thì giữ gìn giới tịnh
Như trăng soi thế gian
Ánh sáng luôn thanh tịnh.
Làm cho các chúng sinh
Lìa ưu sầu, lo sợ
Vì thế hãy gần gũi
Người có tâm Từ bi.
Người nào bỏ thô bạo
Trang sức bằng tâm Bi
Chính là ruộng phước lành
Tiếng thơm được vang khắp.
Nhờ tâm Bi tưới khắp
Các căn không nhơ uế
Trụ chánh kiến thanh tịnh
Cách Bồ-đề chẳng xa.
Người nào đủ tâm Bi
Như chư Thiên tự tại
Ở trong trăm ngàn đời
Vĩnh viễn không nghèo khổ.
Người nào tâm ngay thẳng
Như vàng thật quý trọng
Lại an trụ tâm Bi
Là vật báu vô giá.
Người nào đủ tinh tấn
Thường siêng cầu chánh pháp
Dùng đèn sáng tâm Bi
Để trừ bỏ nghi dối.
Ngày đêm trong mọi lúc
Chẳng bỏ tâm Từ bi
Đến bất cứ nơi nào
Thích giảng thuyết chẳng lười.
Tâm bi rất trong mát
Diệt nóng bức chúng sinh
Để được vui thượng diệu
Sau được quả chân thường.
Nên chư Phật khen ngợi
Bi: tài sản vô tận
Lại như ao trong sạch
Rửa sạch các tội cấu.
Trang sức tối thượng này
Phá phiền não hắc ám
Tưới nhuần lúa Bồ-đề
Khiến được quả chân thường.
Người nào có tâm Bi
Như bò sinh ra sữa
Đầy đủ mùi vị ngon
Trừ thân tâm nóng bức.
Ba cõi như biển lớn
Ba độc tựa dòng thác
Tâm bi là thuyền bè
Chuyên chở bậc Hiền nhân.
Ba là của công đức
Ngọc đẹp, pháp bạch tịnh
Người thiện thường giữ niệm
Chính là bậc Từ bi.
Bi trừ bỏ ương ngạnh
Bên trong sinh pháp thiện
Trừ tội lỗi phiền não
Như lọc quặng lấy vàng.
Tâm Bi như bình báu
Chứa đầy vật tốt đẹp
Thêm lớn các căn lành
Theo niệm được an ổn.
Tâm bi như kho báu
Chúng sinh dùng không hết
Trừ hết mọi nghèo thiếu
Thành tựu tài lợi lớn.
Tâm bi luôn tịch tĩnh
Thích tu tập thiền định
Bỏ cảnh giới phóng dật
Vượt năm dục nhơ uế.
Lại sinh khởi tâm Từ
Thương nhớ các chúng sinh
Làm cho chúng khinh an
Hết trói buộc đau khổ.
Dùng tâm khéo suy xét
Luôn xa lìa tội cấu
Thoát khỏi mọi sợ lo
Chí cầu vui tịch tĩnh.
Luôn tương ưng pháp nhẫn
Mình, người đều không buồn
Thế gian đều thích ngắm
Sau được sinh cõi trời.
Nếu người nào an trụ
Báu từ nhẫn vô thượng
Tất cả loài hữu tình
Xem như là cha mẹ.
Từ bi không gì hơn
Là nguồn gốc vui sướng
Người nào không tâm Từ
Sau chỉ chịu đau khổ.
Phạm thiên đủ tâm Bi
Trời Tự tại nhẫn nhục
Các bậc Minh trí mẫu
Đều không bằng hạnh Từ.
Không hại: pháp thù thắng
Chánh kiến: thiện tối thượng
Tâm tịch tĩnh an lạc
Xa lìa các hiểm nạn.
Vì thế nên hiểu rõ
Tâm luôn sinh Từ bi
Dùng thí, giới, nhẫn, từ
Thành tựu trí vô cấu.
Nhờ tịnh thí có được
Mười hai thứ công đức
Được sinh cõi trời, người
Giàu có không ai bằng.
Người nào làm ngược lại
Bị tội cũng như thế
Ngu si không thích thí
Sau đọa vào chốn ác.
Bị vợ con quyến thuộc
Sinh keo kiệt, tham ái
Tạo nhân khổ nghèo thiếu
Luôn mong muốn không được.
Ai rộng làm bố thí
Thoát khỏi dây tham ái
Bẻ gãy cờ ngã mạn
Phá diệt mọi si ám.
Thí là thầy dẫn đường
Dắt đến nơi thù thắng
Sống trong cõi trời, người
Sẽ được giàu có nhất.
Thí tựa như ao tắm
Giới làm sạch cấu nhơ
Dùng trí khéo quán sát
Vượt qua khỏi ba cõi.
Thí, giới và trí tuệ
Ba thứ như đèn sáng
Người nào khéo tu tập
Vĩnh viễn lìa ngu si.
Ái, hận như biển lớn
Nghi, hoặc tựa sóng to
Muốn vượt khỏi hiểm nạn
Hãy tu thí, giới, trí.
Chúng sinh nhiều cuồng loạn
Theo đó sinh tham đắm
Muốn phòng hộ tâm mình
Hãy tu thí, giới, trí.
Ba hạnh nghiệp như thế
Ta nói là thuốc hay
Khéo trừ bệnh phiền não
Làm cho được mát mẻ.
Vì tâm tà tư duy
Sinh tội lỗi phóng dật
Bị dâm, nộ, si mê
Cùng nhau mà trói buộc.
Ba độc này đáng sợ
Như lửa đốt thế gian
Dùng thí, giới… đối trị
Sẽ đoạn trừ vĩnh viễn.
Không tu hạnh thí, giới…
Chính là kẻ ngu si
Người này luôn khổ não
Cầu vui không có được.
Ở bất cứ chỗ nào
Chúng sinh tạo các tội
Theo những nhân duyên ấy
Chịu các loại quả báo.
Tất cả pháp hữu vi
Đều có nhân duyên sinh
Chưa thấy không nhân ác
Mà chịu quả khổ đau.
Tâm không thích bố thí
Mặt luôn hiện sắc giận
Đây là nhân nghèo thiếu
Vì vậy nên lánh xa.
Bố thí bằng tâm hỷ
Bỏ nhơ uế keo, tiếc
Sau được sinh cõi trời
Cùng chư Thiên đùa vui.
Tâm xan như giặc oán
Tổn hại thật đáng ghê
Làm cho các chúng sinh
Chịu đói khát ngạ quỷ.
Ai thích làm bố thí
Sống đâu cũng an lạc
Vì vậy những người trí
Thường khen ngợi bố thí.
Thí tựa như ánh sáng
Chiếu khắp cả mọi nơi
Sinh trong cõi trời, người
Được cung kính, cúng dường.
Vì thế chư Phật dạy
Hãy tu tập bố thí
Sống nơi an ổn nhất
Không ai hủy hoại được.
Ai thích hành bố thí
Hàng phục giặc tham, keo
Thường dùng trí quán sát
Không để chúng phá hoại.
Ví như đám ruộng tốt
Lại có ba loại giống
Tâm huân hạt giống thiện
Sẽ được quả lợi ích.
Trước thích hành bố thí
Sau chuyên giữ giới tịnh
Dùng trí đoạn ái cấu
Lý này không gì hơn.
Thế gian đều vô thường
Lại còn nhiều tội ác
Không đoạn trừ tham ái
Làm sao sinh nơi lành?
Nên phát tâm rộng lớn
Thích làm việc bố thí
Nếu bỏ không tu tập
Sau chịu làm ngạ quỷ.
Vì nương dựa pháp thí
Lại giữ gìn giới tịnh
Người này ở đời sau
Làm Chuyển luân thánh vương.
Do đầy đủ giới cấm
Khéo biết thời, phi thời
Giải thoát tất cả khổ
Được gần đạo Bồ-đề.
Chư Thiên không bố thí
Phước đức sẽ tiêu diệt
Người trí đã hiểu rõ
Hãy thích tu Hỷ, Xả.
Cho đến trong đời này
Hưởng diệu lạc cõi người
Đều do tu bố thí
Thường giữ niệm tu tập.
Giả sử đọa súc sinh
Cũng được hưởng an lạc
Đều do tu bố thí
Đó là lời Phật dạy.
Người không thích bố thí
Sau đọa làm ngạ quỷ
Đều là do keo kiệt
Luôn ăn đồ bất tịnh.
Ai thích hành bố thí
Được quả báo mát mẻ
Không tu hạnh bố thí
Bị đói khát thiêu đốt.
Trước vì tâm phóng dật
Không tu nhân bố thí…
Cho đến lúc lâm chung
Tự tâm sinh nhiệt não.
Bố thí bằng tâm hỷ
Được mọi người kính mến
Thường được sự tốt lành
Cảm quả cũng tương xứng.
Người không thích bố thí
Tự mình chẳng dám dùng
Luôn tham tiếc tiền của
Cuối cùng bị người hại.
Ai đem tài sản quý
Dâng sư trưởng, cha mẹ
Là thuận với hạnh chánh
Không tiêu dùng vô ích.
Thường thích thí thanh tịnh
Làm mắt sáng cho họ
Nhờ bố thí như vậy
Sau đó được sinh Thiên.
Chư Thiên nếu keo kiệt
Không lâu bị thoái đọa
Ở đời tu nhân thí
Cõi trời hưởng quả vui.
Chẳng phải không tu nhân
Mà vọng cầu quả báo
Nếu lìa thí và giới
Lại không tu thiền định.
Kẻ ngu si như thế
Tuy sống chẳng khác chết
Ai không thích chánh pháp
Sẽ tổn thất tuệ mạng.
Kẻ ngu không tu tập
Tuy sống chẳng khác chết
Người không đèn trí tuệ
Tâm sẽ không sáng suốt.
Thật giống như bàng sinh
Dưới hình thức con người
Không thí lại tham nhiều
Các căn thường tán loạn.
Nên biết chẳng phải người
Như ngạ quỷ tranh giành
Trụ niệm Từ quán xét
Tu thí, giới, thiền định.
Chính là người tịch tĩnh
Chư Thiên đều cung kính
Đủ đức người tôn quý
Không đức ai cũng khinh.
Khéo hiểu rõ như vậy
Là bậc Nhân Trung Tôn
Người tu tập bố thí
Được giàu, vui, sống lâu.
Ở đời này, đời sau
Thường thích hành Hỷ, Xả
Chúng sinh theo tự nghiệp
Sinh vào trong năm đường.
Chỉ nhân lành bố thí…
Xem như cha mẹ mình
Hiểu rõ nhân bố thí
Được quả báo thù thắng
Hãy phụng trì giới tịnh
Thoát khỏi khổ ba cõi.
Giới: Tài sản tối thắng
Như mặt trời soi khắp
Người nào khi lâm chung
Chỉ có giới làm bạn.
Giữ giới được sinh Thiên
Hoặc được các thiền định
Ở đời này, đời sau
Sáng suốt chẳng gì bằng.
Người thích sinh cõi trời
Nhân ít cũng đạt được
Vì thế bỏ tội ác
Thường giữ gìn giới tịnh.
Ai bảo hộ giới tịnh
Tâm thích hành bố thí
Sau được sinh cõi trời
Hưởng diệu lạc tối thượng.
Vợ con và châu báu
Quyến thuộc cùng bạn bè
Người hộ trì giới tịnh
Thấy họ đều không vui.
Từ giới sinh ái kính
Như yêu mến con đỏ
Lìa bỏ sự hủy phạm
Thường sinh nơi tốt đẹp.
Nhờ tu hạnh tịnh ấy
Đầy đủ thí và giới
Trang nghiêm bằng bạch nghiệp
Được sinh lên cõi trời.
Giới như kho châu báu
Làm người ấy giàu có
Tiếng thơm, được sinh Thiên
Không cầu mà tự đến.
Ba thứ thắng báo này
Quỷ thú còn cầu được
Huống gì người đủ trí
Tâm tịnh phụng hành giới.
Người đối với giới tịnh
Giữ gìn suốt một đời
Đạt đến chỗ bất diệt
Dứt hẳn mọi khổ đau.
Luân hồi trong quá khứ
Bị ba độc trói buộc
Giới như ánh sáng tịnh
Phá trừ mọi tối tăm.
Giới như ao cõi trời
Đủ ngọc báu trang sức
Cũng là của bền vững
Nước lửa không thể hoại.
Bởi vậy bậc Chánh sĩ
Không hề phạm giới cấm
Thường sinh tâm ái kính
Đạt tịch tĩnh tối thượng.
Tâm quyết định kiên cố
Không để giới sút kém
Chỉ công năng của giới
Lâm chung luôn giữ gìn.
Nếu gần người trì giới
Như mặt trời sáng soi
Thân cận kẻ phá giới
Càng tăng thêm ngu độn.
Bỏ cấu uế, bất thiện
Không nhiệt não, mong cầu
Người giữ giới như vậy
Được chư Phật ngợi khen.
Giữ gìn đủ phước tuệ
Trước, giữa, sau đều thiện
Phá giới là kẻ ngu
Chẳng khác loài bàng sinh.
Người nào giữ giới tịnh
Được mặt áo giới luật
Ai hủy phạm giới cấm
Chẳng khác kẻ lõa hình.
Nhờ giữ giới sinh Thiên
Chư Thiên tranh kính phụng
Ở trong vườn thượng uyển
Cùng nhau để vui đùa.
Đầy đủ mọi phước nghiệp
Vững tu giữ phạm hạnh
Người này sinh lên trời
Chắc chắn không nghi ngờ.
Nhờ giữ gìn giới tịnh
Thêm nhiều điều thiện lợi
Tâm không sinh nhiễm đắm
Năm thứ dục hơn hết.
Ở đời này đời sau
Giới là người bạn tốt
Trong con đường hiểm ác
Là chỗ để dựa nương.
Trước đói khát kinh sợ
Người cứu hộ bậc nhất
Hãy khéo léo quán sát
Bỏ giới đi về đâu.
Thà dùng dao kiếm bén
Để chặt đứt đầu mình
Chớ sinh tâm hủy phạm
Công năng của giới tịnh.
Công đức của giữ giới
Nhân quả đều thanh tịnh
Đạt vui thế, xuất thế
Được chư Phật ngợi khen.
Người nào không giữ giới
Trước, sau, giữa không thiện
Mất lợi ích rộng lớn
Và tịch tĩnh tối thượng.
Giữ giới thiện bậc nhất
Bố thí không sánh bằng
Tiền của có hạn lượng
Công năng giới không cùng.
Nhờ trang nghiêm giới đức
Mọi người đều kính yêu
Phải biết các Đức Phật
Nhờ giới thành quả Thánh.
Giữ giới được mát mẻ
Trừ nhiệt não thân tâm
Vì vậy luôn phụng hành
Thường được sinh lên trời.
Giới là thềm lên trời
Cũng là biển an lạc
Người nào bỏ giới tịnh
Sau chỉ lo, hối hận.
Giới như nước trong mát
Sâu rộng luôn tràn đầy
Để người giữ giới tịnh
Rửa thân tâm nhơ uế.
Hưởng diệu lạc cõi trời
Và trang sức thù thắng
Đều nhờ công năng giới
Nhân lành mà đạt được.
Ai an trụ giới tịnh
Các pháp thiện đều nương
Niệm niệm luôn tăng trưởng
Không lo sợ đường ác.
Ai chuyên tu phạm hạnh
Dùng giới trang nghiêm thân
Người ấy trong hiện tại
Được cung kính cúng dường.
Do giữ vững giới cấm
Luôn xa pháp bất thiện
Ở bất cứ nơi nào
Được an ổn diệu lạc.
Người giữ gìn mọi giới
Có công đức sai biệt
Thường sinh nơi thù thắng
Tự tại theo ý mình.
Ba thứ thí, giới, trí
Do tâm Từ phát sinh
Luôn nghĩ nhớ chúng sinh
Được gần gũi phụng sự.
Giới như châu ngọc quý
Người lành luôn quý trọng
Lìa hẳn mọi lỗi lầm
Được sinh lên cõi trời.
Đầy đủ trí thanh tịnh
Như lọc quặng lấy vàng
Thường thích giữ giới tịnh
Được sinh lên cõi trời.
Làm cho các hữu tình
Mọi nơi đều an lành
Không làm những tội ác
Được sinh lên cõi trời.
Người nào giữ gìn giới
Dùng trí khéo chọn lọc
Suốt cả ngày lẫn đêm
Siêng năng không thoái chuyển.
Giới như con ngựa hay
Người lành sẽ được cỡi
Với suy nghĩ chân thật
Không tham quả báo vui.
Diệu lạc ở cõi trời
Cùng chư Thiên đùa vui
Đều nhờ giữ giới tịnh
Nên được sinh ở đó.
Trang sức bằng áo trời
Vòng hoa quý cõi trời
Cùng chư Thiên đùa vui
Đều nhờ nhân lành được.
Có ao hoa sen đẹp
Thoảng gió hương thơm mát
Cùng chư Thiên đùa vui
Đều nhờ nhân lành được.
Các cung điện trên trời
Trang nghiêm bằng vật báu
Cùng chư Thiên đùa vui
Đều do giữ giới tịnh.
Vườn rừng đẹp cõi trời
Muôn hoa đều nở rộ
Chơi đùa trên núi báu
Đều do giữ giới tịnh.
Nhờ đầy đủ giới tịnh
Sinh cõi Tam thập tam
Như người vào nhà mình
Không có những lo sợ.
Người nào giữ giới tịnh
Được thọ mạng tối thượng
Phá giới khi lâm chung
Chịu vô lượng cực khổ.
Biết công đức giữ giới
Phải luôn luôn yêu thích
Người khéo giữ gìn giới
Không sinh tâm hủy phạm.
Nhờ giữ gìn giới tịnh
Khéo tu hạnh nhẫn nhục
Vì nhân duyên tịch tĩnh
Mọi người đều thích nhìn.
Ai nương dựa giới tịnh
Như đi trên thuyền bè
Chở cả mình và người
Vượt qua biển ba cõi.
Nhờ nước giới trong mát
Rửa sạch cả tâm trí
Hoa vàng Diêm-phù-đàn
Chư Thiên đem dâng cúng.
Người tâm ý tịch tĩnh
Trang nghiêm bằng giới tịnh
Tự tại sống cõi trời
Hưởng diệu lạc vô tận.
Nhờ tu nhiều thắng hạnh
Hưởng diệu lạc tối thượng
Dạo chơi ở cõi trời
Đều nhờ giữ giới tịnh.
Nếu ai giữ giới tịnh
Như bước lên bậc cấp
Trí lực thường giúp nhau
Được sinh nơi thù thắng.
Người nào tâm thuần tịnh
Giữ giới không thiếu kém
Nhờ pháp giới thanh tịnh
Thường sống nơi an ổn.
Người khéo giữ giới tịnh
Luôn quán sát tư duy
Xa lìa lỗi nhỏ nhiệm
Đạt đến nơi tịch diệt.
Giới dẫn đến an vui
Bỏ sau mọi tội cấu
Vì vậy thường giữ giới
Trừ tất cả lo sợ.
Nhờ giữ gìn giới tịnh
Lâm chung không kinh hãi
Ở trong ba đường ác
Giới là người cứu giúp.
Người nào không giữ giới
Như màn đêm che mắt
Giới cấm không thanh tịnh
Thường sinh nơi hạ liệt.
Cầu khoái lạc cõi người
Chỉ có giới là gốc
Giới cấm không thanh tịnh
Thường sinh nơi hạ liệt
Cầu khoái lạc trời, người
Chỉ có giới là gốc
Giới cấm không thanh tịnh
Sau sẽ phải hối hận.
Người ngu si không giới
Không được sinh cõi trời
Vì vậy người đủ trí
Luôn phụng trì giới tịnh.
Năm diệu lạc cõi trời
Là niềm vui tối thượng
Nhờ giữ giới thanh tịnh
Nên được nhiều quả tốt.
Ánh sáng giới còn hơn
Ánh sáng núi Tu-di
Ở trong mười sáu phần
Cũng không bằng được một.
Ánh sáng giới luôn chiếu
Hơn vàng ròng ngọc báu
Đều nhờ nghiệp thiện mình
Sinh cõi trời Đao-lợi.
Giữ giới có ba phẩm
Là thượng, trung và hạ
Đều như nhân đã tạo
Mà chịu quả như vậy.
Nhờ giữ gìn giới tịnh
Nên không sinh phóng dật
An trụ trong chánh pháp
Luôn được những an vui.
Giới trừ sạch nhơ uế
Thường phát ánh sáng sạch
Trăm ngàn ánh mặt trời
Cũng không thể sánh kịp.
Người giữ giới bậc thượng
Được bảy thứ công đức
Thọ hưởng tùy ý mình
Là lời Thiện Thệ dạy.
Do nương tựa giới tịnh
Chánh kiến luôn hiện tiền
Từ cõi người sinh Thiên
Việc ấy chẳng phải khó.
Giới là sự xúc chạm
Trong mát không rời thân
Kẻ ngu không gần gũi
Luôn chịu những nhiệt não.
Người nào tâm thanh tịnh
Khéo giữ gìn cấm giới
Đủ bảy thứ tài sản
Chắc chắn không ai hoại.
Người nào tâm thanh tịnh
Tu tập các phạm hạnh
Như chim có hai cánh
Bay trên không chẳng rớt.
Nhờ giữ gìn giới tịnh
Nên được quả thanh tịnh
Tối thắng trong thù thắng
Không gì có thể hơn.
Tâm ai khéo tu tập
Nương tựa báu thí, giới
Ở cõi trời, cõi người
Luôn sống nơi thù thắng.
Thân không giữ giới tịnh
Tâm không thích chánh pháp
Trong ngoài không gì che
Làm sao khỏi cõi ác?
Ai thích pháp tịch tĩnh
Được mọi người cung kính
Trong ngoài đều bền vững
Thật chẳng khác kim cương.
Hương chiên-đàn, trầm thủy
Hơn cả hoa Chiêm-bặc
Trời, người đều tôn trọng
Nhưng chẳng bằng hương giới.
Người nào tu thí, giới
Chỉ thích sinh lên trời
Đây là nhân nhơ cấu
Như thức ăn lẫn độc.
Vì vậy đối với giới
Giữ gìn cầu giải thoát
Xa lánh người phá giới
Như dao, gậy, chất độc.
Người khéo giữ gìn giới
Qua lại trong trời, người
Không giới mọi người chê
Tìm vui cũng chẳng được.
Hiểu rõ công đức này
Chuyên tâm không hề bỏ
Người cứu hộ tối thượng
Không gì bằng giới tịnh.
Khéo an trụ nhẫn nhục
Là trang nghiêm tối thượng
Đây là tài sản quý
Báu thế gian không bằng.
Người nào tu hạnh nhẫn
Được người đời cung kính
Vì vậy luôn nhất tâm
Bền bỉ mà tu tập.
Người nào tu hạnh nhẫn
Lìa tội lỗi sân hận
Trong đời này, đời sau
Người tốt thường khen ngợi
Tài sản nhẫn và giới
Cùng tài sản thắng tuệ.
Các công đức như thế
Siêu việt cả thế gian
Bởi vậy người đủ trí
Thích hành hạnh nhẫn nhục.
Luôn đối với chúng sinh
Không sinh tâm ghét bỏ
Nhẫn như liều thuốc hay
Chữa trị độc sân hận.
Nhờ sức nhẫn nhục ấy
Nên giận dữ không sinh
Kẻ ngu không trí sáng
Như người mù chẳng thấy.
Dùng đèn sáng nhẫn nhục
Đưa người lên chánh đạo
Vì không của chánh pháp
Xoay vần trong năm đường.
Người tu hạnh nhẫn nhục
Ta nói là giàu có
Giận dữ, tội rất sâu
Như đồng hoang hiểm ác.
Người nào đủ hạnh nhẫn
Khéo vượt qua nạn ấy
Ai không tu hạnh nhẫn
Quên mất đạo chân chánh.
Muốn lìa khổ cõi ác
Không nhẫn, làm sao khỏi
Người nào hành nhẫn nhục
Ngày đêm được an ổn.
Dứt hết mọi sầu lo
Đời sau thân xinh đẹp
Nhẫn là kho công đức
Người tốt luôn giữ gìn.
Khéo điều phục tâm ý
Không bị phiền não hại
Nhẫn là thềm trên trời
Thoát lo sợ luân hồi.
Người nào khéo tu tập
Ra khỏi khổ địa ngục
Nhẫn là nước công đức
Luôn thanh tịnh tràn đầy.
Trừ khát cho ngạ quỷ
Rửa tội nhơ bàng sinh
Ai chuyên tu hạnh nhẫn
Được an ổn, vui tươi
Bình đẳng nhìn chúng sinh
Như mẹ hiền trong đời.
Nhờ nuôi lớn chánh pháp
Trong mọi lúc, mọi nơi
Phải tinh tấn dũng mãnh
Mà cầu quả báo tốt.
Ai không hành chánh pháp
Theo thời gian, không gian
Vì không có tinh tấn
Sinh nhiều sự biếng nhác
Người trí rất dũng mãnh
Thích chánh pháp giải thoát.
Sớm sinh về cõi trời
Như tên bắn chẳng khác
Nhờ sức tinh tấn ấy
Khéo làm được mọi việc.
Tất cả mọi việc làm
Đều sẽ được thành tựu
Chánh pháp xuất thế gian
Và nghĩa lợi thế gian.
Đều là nhờ tinh tấn
Bỏ tinh tấn chẳng có
Người nào không tinh tấn
Là bỏ các pháp lành.
Bị người đời khinh chê
Như bóng thỏ trăng mờ
Xa lìa tám Thánh đạo
Tịnh trí không tăng trưởng.
Chỉ có sức tinh tấn
Đạt đến nơi an ổn
Người nào đủ tinh tấn
Như vua đủ quyền lực.
La-hán không tinh tấn
Không thể thành Bồ-đề
Hiểu rõ công đức này
Các căn không tán loạn.
Phát khởi tâm tinh tấn
Là tối thắng bậc nhất
Đạt trí tịnh hiện tiền
Luôn sống trong chánh niệm
Xa lìa già và chết
Đạt được quả chân thường.
Người nào tu thiền định
Nhờ trí không đắm vướng
Hãy luôn luôn nhất tâm
Sống an vui thanh tịnh.
Khéo trụ tâm một cảnh
Không lỗi lầm sai trái
Thoát khỏi mọi lo sợ
Đây là niềm an lạc.
Ai trụ tâm một cảnh
Sẽ lìa những nghi ngờ
Trong sạch như vàng ròng
Đây là niềm an lạc.
Tâm người nào tịch tĩnh
Các căn không tán loạn
Nhất định đạt Bồ-đề
Đây là niềm an lạc.
Do trụ tâm một cảnh
Thích tu tập các định
Người này luôn đạt được
Diệu lạc Tam-ma-địa.
Thích ở nơi vắng lặng
Luôn tu định thù thắng
Hiểu rõ diệu lạc ấy
Ra khỏi thế gian này.
Tâm thanh tịnh như thế
Luôn an trụ một cảnh
Thoát khỏi lưới tội lỗi
Đạt tịch tĩnh tối thượng.
Nếu chuyên tâm một cảnh
Chế phục hết năm căn
Dùng nước trí trừ diệt
Sự thiêu đốt lửa ái.
Luôn an trụ hiện tiền
Diệu lạc rất thanh tịnh
Nhờ thoát khỏi tham ái
Thọ hưởng không cùng tận.
Tâm suy nghĩ tà vạy
Tan đi khắp mọi nơi
Người khéo trụ trong định
Luôn tương ưng một cảnh.
Thiền định tối thượng này
Sẽ đến thành Niết-bàn
Phá trừ các ma oán
Vì vậy nên tu tập.
Khéo giữ vững thiền định
Đều phục ý ngựa phi
Lìa hẳn những ưu lo
Nên an trụ tối thượng.
Người thiện xảo thiền định
Lìa tham mà biết đủ
Được quả báo thù thắng
Không thể nói hết được.
Giỏi tu tập như thế
Trụ tâm vào một cảnh
Vượt khỏi dòng sinh tử
Đạt đến nơi bất diệt.
Nhờ sức tuệ dẫn đầu
Thích cần cầu chánh pháp
Luôn tương ưng với định
Như mẹ yêu con mình.
Cha mẹ ở thế gian
Không thể đi theo mãi
Chúng sinh trong năm đường
Trí tuệ luôn cứu hộ.
Núi trí tuệ thật cao
Nước giới luôn trong sạch
Thấy rõ hết tất cả
Tội lỗi ở ba cõi.
Ai hiểu biết chân thật
Cảnh sở duyên của mắt
Dùng trí làm chỗ dựa
Vượt khỏi biển ba cõi.
Siêng tu thí, giới, định
Lấy trí tuệ làm đầu
Nhờ trí thích giữ giới
Sẽ thoát khỏi đường ác.
Cảnh: chốn quán của mắt
Nhờ tuệ nên lìa nhiễm
Vì vậy Như Lai dạy
Khéo tu tám Thánh đạo.
Nên đầu tiên mở bày
Về Khổ, Tập… bốn Đế
Nhờ lực tuệ tăng thượng
Phá ngu si chấp thường.
Trí tuệ như gươm bén
Chặt dây leo tham ái
Cắt dây trói sinh lão
Và những thứ tội lỗi.
Trí: cam lồ thù thắng
Là pháp tài xuất thế
Thiện tri thức tối thượng
Là kho báu quý nhất.
Tu trí, giới thành thục
Lìa tham ái nghi hoặc
Luôn nương nơi tịch tĩnh
Chỉ bày đạo chân thật.
Trí tuệ như kim cương
Có sức bén lại bền
Phá trừ các phiền não
Đi xe bậc Đại trí.
Dứt sạch các phiền não
Được an lạc tối thượng
Đây là đạo tịch tĩnh
Bậc trí nói như thật.
Lại nữa, Đức Như Lai
Thường khen pháp tịch tĩnh
Đạt đến nơi bất diệt.
Không sinh các khổ đau.
Người nào lìa phóng dật.
Chẳng lỗi lầm tham dục
Thích tu hạnh tịch tĩnh.
Đã gần đạo Bồ-đề;
Người lìa được tham ái
Đối cảnh tâm chẳng loạn
Xa lánh tri thức ác
Đã gần đạo Bồ-đề;
Ai khéo léo quán sát
Không đắm thiện, bất thiện
Bỏ lo sợ luân hồi
Đã gần đạo Bồ-đề;
Người đoạn trừ lậu, hoặc
Trừ cấu uế biếng nhác
Hiểu mình, người vô ngã
Đã gần đạo Bồ-đề;
Lìa tội lỗi ba độc
Để các căn tịch tĩnh
Hiểu rõ bốn Chân đế
Đã gần đạo Bồ-đề;
Không tham lam, nhàm chán
Những thức ăn ngon, dở
Trí cảnh đều nhất như
Đã gần đạo Bồ-đề;
Không chấp chặt, bám víu
Hai thứ khổ và vui
Lìa bỏ mọi sợ hãi
Đã gần đạo Bồ-đề;
Người nào sợ tội lỗi
Hãy xa bỏ phóng dật
Khéo cầu quả Bồ-đề
Được tịch tĩnh tối thượng.
Người nào dùng trí tuệ
Khéo quán sát bốn Đế
Thoát khỏi mọi luân hồi
Đạt đến bờ giải thoát.
Không suy xét chân chánh
Ngu si tham các dục
Không chán lìa sinh tử
Bị luân hồi trói buộc.
Chẳng sợ khổ rộng lớn
Không tìm cách xuất ly
Bị tên dục bắn trúng
Sẽ đọa vào đường ác.
Kẻ ngu tham dục lạc
Như thiêu thân thích đèn
Không biết nổi lo lớn
Cuối cùng chẳng chút vui.
Phật nói đạo chân thật
Là khổ, không, vô thường
Vô ngã không người tạo
Giải thoát được luân hồi.
Trí, cảnh vốn bình đẳng
Tất cả do tâm tạo
Hiểu và chứng được rồi
Nên không nói ba thứ.
Lìa tội lỗi uống ăn
Không sống bằng tà mạng
Khởi trí không phân biệt
Chứng pháp xuất thế gian.
Khéo trụ trí chân thật
Tu mười sáu hành tướng
Sau đó sẽ hiểu rõ
Thứ tự đạt các pháp.
Dứt hẳn nhơ ba độc
Khỏi khổ đau ba cõi
Vượt qua ba nẻo ác
Là bậc Tu-đà-hoàn.
Pháp bất thiện là nhân
Đọa vào con đường ác
Nhờ nương pháp giải thoát
Đạt quả Tu-đà-hoàn.
Khéo tu tập các định
Dẫn sinh đến khinh an
Tương ưng nghiệp thuần tịnh
Vượt qua biển ba cõi.
Dứt hẳn mọi nghi hoặc
Lìa tham, hành bất bại
Chèo con thuyền nghiệp bạch
Đạt đến bờ giải thoát.
Tất cả pháp hữu vi
Do nhân duyên sinh khởi
Biết được bốn Thánh đế
Gần nhân quả nhiễm, tịnh.
Ai thông đạt bốn Đế
Chắc chắn được giải thoát
Kẻ ngu tham cảnh dục
Xoay vần trong ba cõi.
Ai lìa được tham dục
Là trụ đạo tịch tĩnh
Đạo này không gì hơn
Bậc trí đang tiến bước.
Người nào tâm thường tịnh
Cung kính các Đức Phật
Đời đời được an lạc
Lìa Phật không giải thoát.
Người nào tâm thường tịnh
Yêu thích Pháp chân chánh
Đời đời được an lạc
Lìa Pháp không giải thoát.
Người nào tâm thường tịnh
Kính cúng dường chúng Tăng
Đời đời được an lạc
Lìa Tăng không giải thoát.
Người nào tâm thường tịnh
Tin hiểu bốn Thánh đế
Đời đời được an lạc
Lìa bỏ, không giải thoát.
Người nào tâm thường tịnh
Siêng tu tám Thánh đạo
Đời đời được an lạc
Lìa bỏ, không giải thoát.
Ai cầu chứng chân như
Hãy an trụ tuệ tịnh
Không ham thích chơi đùa
Là bậc Thiên Trung Tôn.
Ai ham thích chơi đùa
Không sinh tâm xa bỏ
Tăng trưởng các bệnh khổ
Thật chẳng phải an vui.
Người hiểu pháp Tứ đế
Và tu hạnh bố thí…
Phải biết người như thế
Là an ổn vô thượng.
Thường thích hành Từ nhẫn
Không hại các hữu tình
Được tất cả chúng sinh
Cung kính như cha mình.
Thân nghiệp thường thanh tịnh
Các căn khéo tương ưng
Không sinh tâm tham lam
Bỏ lấy của không cho.
Chẳng nên nhìn hay ngắm
Hình người nữ xinh đẹp
Cắt tưởng dục bền chắc
Bậc giải thoát trong đời.
Thích tu các thiền định
Lìa được mọi sợ lo
Không chạm rắn phiền não
Xem vàng như gạch ngói.
Đối việc khổ và vui
An, nguy hay suy, thịnh
Tâm không hề chao động
Chính là bậc Tỳ-kheo.
Khéo điều phục các căn
Không bị cảnh nhiễu loạn
Dùng trí biết như thật
Bình đẳng trước oán thân.
Ai đầy đủ minh trí
Hiểu cảnh dục như độc
Ta nói người như thế
Sẽ đạt đạo Bồ-đề.
Đủ chánh kiến chân thật
Hiểu sinh diệt sát-na
Đứng vững như Tu-di
Vượt khỏi biển luân hồi.
Xem cây cỏ, chiên-đàn
Bình đẳng không sai khác
Không sinh tâm yêu thích
Thức ngon cùng áo đẹp.
Với lợi dưỡng, tiếng thơm
Xem chúng như lửa hực
Luôn sinh tâm biết đủ
Ngồi nằm trên thảm cỏ.
Tất cả những sự nghiệp
Ở quá khứ, hiện tại
Lìa suy nghĩ đảo điên
Không sinh tâm nhiễm đắm.
Thích nghe pháp chân chánh
Không lưu chuyển theo nhân
Dùng trí khéo phân biệt
Thường tu hạnh thù thắng.
Cảnh dục tuy thiêu đốt
Nhưng với tâm tịch tĩnh
Xua đuổi như tôi tớ
Không có những khổ đau.
Nếu các căn điều thuận
Sẽ không có buông lung
Cắt dây trói tham dục
Chẳng khác Đức Mâu-ni.
Người lành như vàng báu
Ai thấy cũng quý trọng
Thích tu hạnh tịch tĩnh
Khiến người sinh tâm vui.
Sống nơi A-lan-nhã
Không thích ở lầu quán
Biết đủ, mặc y thô
Thường hành pháp khất thực.
Khéo tu thân, ngữ, ý
Không sinh tưởng khổ vui
Bỏ chấp trước phân biệt
Được an ổn tối thượng.
Do tu các thiền đinh
Phá trừ được ma oán
Thích nói lời chân thật
Dẫn dắt mọi quần mê.
Khéo đi xe trí tuệ
Nghiền tham sử sáu căn
Phải biết người như thế
Được gần đạo Bồ-đề.
Thường ở A-lan-nhã
Vĩnh viễn lìa lỗi lầm
Như gió trong hư không
Thổi mây không chướng ngại.
Nhờ ba nghiệp thanh tịnh
Siêng tu hạnh thù thắng
Đủ chánh kiến chân thật
Phá trừ các tà giáo.
Bản tánh không nhiễm đắm
Những hành tham, sân, si
Luôn khởi tâm Từ bi
Là việc của Tỳ-kheo.
Hiểu rõ các cảnh sắc
Là những nhân trói buộc
Người này không ưu não
Đạt đến nơi tịch tĩnh.
Biết nhân duyên các pháp
Thiện ác đều rõ ràng
Thích nghe pháp giải thoát
Không bám víu tham lam.
Luôn sinh tâm yêu thích
Những nghiệp thiện chưa tu
Người này như ánh trăng
Bản tánh sạch, không nhơ.
Thiêu đốt pháp tội ác
Như ném củi vào lửa
Bỏ sau mọi nhân khổ
Bậc thù thắng ba cõi.
Chí mong cầu giải thoát
Không đắm pháp thế gian
Vượt qua luân hồi khổ
Như chim bay hư không.
Hiểu như thật nhân ấy
Nhất định sẽ chịu quả
Người này trong ba cõi
Là bậc chân giải thoát.
Không sinh tâm chấp trước
Những khổ vui thô, tế
Tỳ-kheo tối thượng này
Xem thế gian như lửa.
Không sinh tâm tán loạn
Thích cầu pháp chân chánh
Siêng tu nghiệp trắng sạch
Như bậc A-la-hán;
Thích gần tri thức thiện
Xa lìa những bà con
Bỏ cấu nhiễm gia đình
Như bậc A-la-hán;
Nhờ tuệ, căn tịnh tĩnh
Không đắm chấp cảnh giới
Đi nhìn thẳng xuống đất
Như bậc A-la-hán;
Không đến chỗ cung vua
Thành ấp, đường lớn nhỏ
Chê trách việc buôn bán
Như bậc A-la-hán;
Không xem ca múa nhạc
Không thích cùng tranh cãi
Ở nơi vắng, nhàn tịnh
Như bậc A-la-hán;
Một ngày ăn một bữa
Chưa được, chẳng mong cầu
Khi ăn biết vừa đủ
Như bậc A-la-hán;
Luôn mặc áo phấn tảo
Không thích y phục đẹp
Sống bằng pháp khất thực
Như bậc A-la-hán;
Vì không tạo các nghiệp
Bỏ tất cả hư dối
Không sinh, cũng chẳng thích
Như bậc A-la-hán;
Không lộ tướng sân hận
Bỏ tham dục, ngu si
Giải thoát mọi pháp ác
Như bậc A-la-hán;
Lìa hết những buồn giận
Vượt khỏi các kết sử
Trụ tư duy chánh niệm
Như bậc A-la-hán;
Tu tập tám Thánh đạo
Khéo trụ trong tịch tĩnh
Phá giặc oán phiền não
Như bậc A-la-hán;
Căn tịch tĩnh vững bền
Ra khỏi bùn tham dục
Trụ tâm ở một cảnh
Như bậc A-la-hán;
Những chỗ mình đi qua
Hoặc nơi người vui đùa
Biết sao nói như vậy
Như bậc A-la-hán;
Biết pháp lậu, vô lậu
Đều từ nhân duyên sinh
Chắc chắn không nghi ngờ
Như bậc A-la-hán;
Bỏ hôn trầm, thùy miên
Không lười, thức đúng giờ
Siêng tu mọi phạm hạnh
Như bậc A-la-hán;
Thích ở A-la-nhã
Tu Tỳ-bát-xá-na
Các định Xa-ma-tha
Như bậc A-la-hán;
Người trí dựa chánh lý
Thường sống nơi núi rừng
Như chim trong hư không
Như bậc A-la-hán;
Nhận thức ăn tín thí
Bình đẳng mà thuyết pháp
Phá căn, tùy phiền não
Như bậc A-la-hán;
Biết rõ đạo chân thật
Tâm tương ưng thứ lớp
Đạt đến bờ giải thoát
Như bậc A-la-hán;
Ai đầy đủ minh trí
Lìa lo sợ, hoan hỷ
Không đắm chấp hai thứ
Như bậc A-la-hán;
Với mình, người, các loại
Như thật biết: Già, chết
Trời, người đều tin theo
Như bậc A-la-hán;
Luôn thích tu phạm hạnh
Ba y, sống đạm bạc
Thiểu dục và tri túc
Như bậc A-la-hán;
Không tham đắm vị ngon
Đúng thời, ăn một bữa
Lìa cấu nhiễm danh lợi
Như bậc A-la-hán;
Tương ưng với Bi, Xả
Không che giấu tội lỗi
Đốt cháy rừng lầm lỗi
Như bậc A-la-hán;
Trái phép tắc Tăng-già
Tâm luôn sinh biếng nhác
Không dũng mãnh, tinh tấn
Chẳng phải vị Tỳ-kheo.
Phật răn các đệ tử
Không chứa nhiều ngọa cụ
Người nào thích biếng nhác
Làm sao được an vui?
Chính pháp biếng nhác đó
Là gốc của tội lỗi
Trôi lăn trong luân hồi
Chịu vô lượng khổ não.
Người nào sống biếng nhác
Các pháp lành chẳng sinh
Tuy mặc áo ca-sa
Chẳng phải vị Tỳ-kheo.
Ai không tu định tuệ
Làm sao dứt được lậu?
Chỉ có hình tướng giả
Chẳng phải vị Tỳ-kheo.
Sống ở trong Tăng phường
Xa rời nếp sống luật
Lại đam mê tửu sắc
Chẳng phải vị Tỳ-kheo.
Ai phá được lưới ma
Xa lìa các tội lỗi
Không hủy phạm giới cấm
Cùng ở, cùng uống ăn.
Tỳ-kheo phá giới cấm
Thọ dụng những ẩm thực
Như là uống thuốc độc
Và uống nước đồng sôi.
Vì không có tài năng
Không cùng phần với chúng
Sau đọa trong địa ngục
Chẳng có được thức ăn.
Ai đoạn trừ phiền não
Như đuổi rắn khỏi nhà
Không thích nhìn nữ sắc
Khất thực sống chánh mạng.
Cớ sao các Tỳ-kheo
Vì thân sắc tướng này
Tạo những nhân cõi ác
Hại danh xưng Tăng bảo.
Tham cảnh giới danh lợi
Gần gũi với người nữ
Là phi tục, phi tăng
Tặc trú trong chánh pháp.
Cậy oai quyền vua qua
Say sưa trong ăn uống
Là Tỳ-kheo giả danh
Dối gạt người tín thí.
Không phương pháp thâu giữ
Cùng làm việc thế tục
Luôn sống trong cung thành
Như rắn ở hang, rừng.
Ai không sinh nhàm chán
Tăng trưởng từng sát-na
Hãy cắt dây ái dục
Thích sống nơi tịch tĩnh
Các phiền não, hoặc, nghiệp
Trị, đoạn bằng chánh kiến.
Giải thoát sắc, thọ… uẩn
Hãy khéo léo tu tập
Thích tu các thiền định
Hiểu rõ tất cả pháp.
Thông đạt tướng chân thật
Được an ổn tối thượng
Phát tâm Từ rộng lớn
Cần cầu pháp chân chánh
Rõ thân mình như huyễn
Là Tỳ-kheo chân thật;
Luôn sinh tâm tịnh, thiện
Trừ tham dục, sân hận
Bỏ phân biệt đảo điên
Là Tỳ-kheo chân thật;
Cắt đứt mọi trói buộc
Lìa tất cả kết hợp
Luôn thương yêu chúng sinh
Là Tỳ-kheo chân thật;
Khéo điều phục tâm mình
Cảnh dục không làm loạn
Như vàng ròng không cấu
Là Tỳ-kheo chân thật;
Đối với mọi cảnh dục
Không sinh ái, phi ái
Tâm ý không đắm chấp
Là Tỳ-kheo chân thật;
Đầy đủ các giới pháp
Hàng phục giặc của căn
Lìa nhạo báng, thấp kém
Là Tỳ-kheo chân thật;
Không tham vị ăn uống
Thường phát sinh trí sáng
Thích nghiên cứu các pháp
Là Tỳ-kheo chân thật;
Ở đồng vắng, nghĩa địa
Trải cỏ để ngồi nằm
Tâm không sinh mệt mỏi
Là Tỳ-kheo chân thật;
Hiểu rõ những nhân ác
Phải chịu các quả khổ
Lìa hết mọi nhơ uế
Là Tỳ-kheo chân thật;
Nhờ ý căn thanh tịnh
Khỏi hiểm nạn cõi ác
Vượt qua đường luân hồi
Là Tỳ-kheo chân thật;
Trí tuệ sâu như biển
Khen chê không động tâm
Không sinh tâm thương ghét
Là Tỳ-kheo chân thật;
Khéo giảng pháp vi diệu
Không cấu nhiễm tham đắm
Sức trí tuệ bền vững
Đúng thời, không biếng nhác.
Biết Dục giới, Sắc giới
Cùng với Vô sắc giới
Đều do nhân duyên sinh
Là bậc đầy đủ trí.
Lìa tội lỗi tham dục
Không vướng luận thế gian
Ta nói Tỳ-kheo đó
Xem cảnh dục như độc.
Nhờ đầy đủ chánh tuệ
Xem dục như bùn nhơ
Đây là người giải thoát
Thoát khỏi sự trầm luân.
Thích tu các thiền định
Xa lìa sự biếng nhác
Luôn đọc tụng kinh điển
Lợi ích cho chúng sinh.
Đầy đủ biện tài lớn
Trả lời theo câu hỏi
Biết thứ tự các pháp
Lìa phân biệt đảo điên.
Làm việc giỏi cho Tăng
Giữ gìn những tài vật
Thân không biết mệt mỏi
Cũng chẳng có buồn lo.
Không mong được tiếng thơm
Lại chẳng cầu phước báo
Ta nói Tỳ-kheo đó
Cắt đứt sự trói buộc.
Lại giữ gìn giới tịnh
Không cầu sinh cõi trời
Nhờ nhân lành đã tạo
Sẽ đạt quả Bồ-đề
Luôn thích tu hạnh chánh
Không gần gũi bạn ác.
Ta bảo người như thế
Lìa bỏ mọi lỗi lầm
Khéo tu quán Từ bi
Tâm tinh tấn, chất trực.
Không phạm chút luật nghi
Đã gần đạo Bồ-đề
Sợ sinh, già, bệnh, chết
Chán ghét khổ luân hồi.
Tu thiền trừ tán loạn
Không xa đạo Bồ-đề
Nương nơi tự tánh không
Ngộ sinh diệt vô thường.
Thứ tự tu các thiền
Chấm dứt tất cả khổ
Lại nữa, người hủy giới
Gây hại cho Phật, Pháp.
Ngoài tuy mặc ca-sa
Trong không đức che chở
Tựa như đám bọt nước
Mong manh chẳng bền chắc.
Người hư dối như thế
Trộm danh tự Tỳ-kheo
Hủy giới: người địa ngục
Bị Tăng bảo đuổi đi.
Vì tự tâm cuồng loạn
Thân hoại, đọa đường ác
Dối luật nghi, các pháp
Theo nghiệp tự chịu quả.
Bị lưới nghiệp trói buộc
Chỉ chịu đau khổ thôi
Không mặc áo pháp lành
Như lõa hình xấu ác.
Sau đọa trong địa ngục
Chịu mọi sự trừng phạt
Không pháp lành trang nghiêm
Chỉ khổ não bức bách.
Người phá giới như thế
Mau vào trong đường ác
Chính vì phá hủy giới
Không tu những hạnh lành.
Lửa địa ngục thiêu đốt
Chắc chắn không tránh khỏi
Trong an trụ giới pháp
Ngoài đầy đủ oai nghi.
Nếu bỏ là tà mạng
Không do đâu giải thoát
Ngày đêm trong mọi lúc
Tăng trưởng pháp bất thiện.
Kẻ hạnh ác ngu si
Hủy hoại báu giới tịnh
Nghe các pháp đều không
Ý giữ lấy không xả.
Trụ tư duy chánh niệm
Là người khéo giữ giới
Giới trừ các tội lỗi
Người tốt luôn phụng trì.
Phá giới như dây nhơ
Trói buộc người làm ác
Ai hủy phá giới cấm
Chỉ tương ưng với tội.
Kẻ ấy thích gần gũi
Sứ giả Diêm-ma-la
Kẻ ngu si không giới
Sinh nhiều sự tán loạn.
Tạo tội ác không ngừng
Đã gần cửa địa ngục
Ai thích tạo tội ác
Chỉ tổn hại mình thôi.
Quả nay như nhân xưa
Cớ sao lại hối hận?
Sông tội rất sâu rộng
Ba đào luôn trào vọt.
Nhận chìm kẻ gây tội
Ngày đêm chịu khổ đau
Ai lìa bỏ giới tịnh
Là bỏ pháp Bạch tịnh.
Sau tuy được thân người
Tâm thường sinh phóng dật
Hủy phạm các giới cấm
Ganh ghét bậc Hiền thiện.
Tỳ-kheo ác như thế
Chắn chắn đọa đường ác
Ai thích giữ giới tịnh
Luôn đi trên nẻo lành.
Chẳng bao lâu sẽ được
Vui chân thường xuất thế
Khéo giữ gìn trai pháp
Tụng đọc các kinh điển.
Tâm ý luôn tịch tĩnh
Không tương ưng phiền não
Ở trong biển ba cõi
Dùng giới làm thuyền bè.
Nên phụng hành đúng pháp
Sẽ đến bờ giải thoát
Luôn mặc y phấn tảo
Chỉ giữ một bình bát.
Ăn các loại rau trái
Vui ấy, Phật khen ngợi
Thanh tịnh thân, ngữ, ý
Thường sống với chánh mạng.
Thích tu các thiền định
Đã gần đạo Bồ-đề;
Luôn sống nơi đồng vắng
Không sinh tâm buông lung
Chỉ tịnh tu phạm hạnh
Đã gần đạo Bồ-đề;
Quay lưng với năm dục
Biết đủ, chẳng mong cầu
Luôn sinh tâm tịch tĩnh
Đả gần đạo Bồ-đề;
Không sống bằng tà mạng
Lìa trần cấu phiền não
Tâm tựa như hư không
Đã gần đạo Bồ-đề;
Phật thuyết các pháp, luật
Không sinh tâm yêu thích
Không tu tập phạm hạnh
Phỉ báng đạo tịch tĩnh.
Gần gũi kẻ hạ liệt
Xa lìa các giới pháp
Bỏ chánh kiến chân thật
Không thích tu các định.
Vì tính dao động ấy
Nên sinh tâm phá hoại
Lìa giáo pháp đối trị
Làm sao được thiền định.
Bỏ thiện pháp chính mình
Thích sự nghiệp sư tà
Phá sạch cả hai thứ
Nhất định đọa đường ác.
Bỏ hình tướng Tỳ-kheo
Thay đổi y phục đời
Bị mọi người cười chê
Sống đời sống nghèo thiếu.
Kẻ ngu si thấp kém
Tự kheo khoang học vấn
Vứt bỏ những nghiệp lành
Thích làm việc phi pháp.
Do hoàn tục tự sống
Nên mất danh tiếng thơm
Bị các bậc Hiền thiện
Vứt bỏ như cây cỏ.
Thích làm mọi nghiệp ác
Phá hoại chánh tri kiến
Tỳ-kheo phá pháp này
Tâm ý luôn dối trá;
Luôn tham thức ăn ngon
Bám víu những dục lạc
Tỳ-kheo hạnh ác ấy
Là giặc mặc ca-sa;
Học lịch số, tinh tú
Nói những pháp bói toán
Tỳ-kheo thế tục này
Thích gần gũi vua chúa;
Học họa vẽ, thầy thuốc
Làm những việc phi pháp
Tỳ-kheo hiểm ác này
Luôn lo việc cơm áo;
Bỏ tụng kinh tu định
Tham lợi dưỡng, danh thơm
Tỳ-kheo giả danh này
Không lâu sẽ tự hại;
Gần gũi nhiều bạn ác
Tìm phương cách luyện vàng
Tỳ-kheo phi pháp này
Đã tự tổn hại mình.
Ai bỏ hạnh dục ấy
Xa lìa các bạn ác
Biết đủ trong ăn uống
Cũng không sinh buồn giận.
Nếu dục đến gây hại
Vứt chúng như lửa bùng
Tỳ-kheo giữ giới này
Như Ma-ni không cấu;
Trong ngoài đều thanh tịnh
Nghiêm thân bằng trí đức
Tỳ-kheo phạm hạnh này
Mặc áo bằng giới luật;
Không vướng pháp thế gian
Như Tu-di chẳng động
Tỳ-kheo tịch tĩnh này
Được mọi người cung kính;
Vào thành phố, xóm làng
Không ở quá ba đêm
Tỳ-kheo giải thoát này
Luôn thích ở hang núi;
Rất sợ tội tham dục
Tu định, trừ tán loạn
Tỳ-kheo đơn độc này
Tâm tịch tĩnh không động;
Xa lánh tri thức ác
Dứt sạch mọi tham ái
Tỳ-kheo bất nhiễm này
Không chấp chặt ngã sở;
Luôn lìa xa bạn bè
Tu định, hoặc đọc tụng
Tỳ-kheo xuất ly này
Thoát khỏi mọi khổ nạn;
Ít muốn lại biết đủ
Siêng tu không biếng nhác
Tỳ-kheo tinh tấn này
Hoại diệt những nghiệp ma;
Tỳ-kheo ở rừng núi
Xa bỏ mọi tham cầu
Cớ sao mặc ca-sa
Như làm thuê nuôi sống.
Lại nữa, người trì giới
Trời, rồng luôn cung kính
Không chịu gần pháp lành
Như ao khô ngỗng đi.
Ai lìa được tham dục
Vĩnh viễn không lầm lỗi
Thích gần gũi vua quan
Sinh ra mọi lo sợ.
Sống nơi A-lan-nhã
Hoặc nghĩa địa, đồng hoang
Nương sống trong hang núi
Dứt tâm và an tọa.
Nếu không tu thiền định
Chỉ mong cầu uống ăn
Phải biết người như thế
Chẳng khác loài ngạ quỷ.
Định: niềm vui lìa cấu
Là lời bậc Trí dạy
Nếu lìa bỏ thiền định
Chẳng được chút sướng vui.
Kẻ ngu si ít hiểu
Không thể tu tập được
Tham ăn uống thế gian
Đã tự lừa dối mình.
Bị dục cảnh lôi kéo
Lại sinh tâm ham thích
Tăng trưởng pháp bất thiện
Phá hoại hạnh sinh Thiên.
Người nào đối Pháp sư
Tin hiểu, trừ ngã mạn
Phát khởi tâm tinh tấn
Nhớ mãi, chẳng để quên.
Nhờ nghe giáo pháp ấy
Y theo lời dạy bảo
Lại làm cho người khác
Không sinh tâm ngã mạn.
Khéo phân biệt giảng nói
Tướng mạn và quá mạn
Biết như thật mình, người
Là Tỳ-kheo trí tuệ.
Không trí, tâm tán loạn
Giữ ngã mạn, sân hận
Ỷ danh lợi, kiêu ngạo
Làm sao được tịch tĩnh.
Nói tương ưng với làm
Khéo trụ cảnh giới trí
Sợ tội lỗi sinh tử
Đủ quả lợi xuất gia.
Nhờ trụ cảnh giới trí
Hiểu tánh mình, tánh người
Đạo, phi đạo cũng vậy
Và nghiệp báo thiện, ác.
Bỏ hai thứ khổ, vui
Không thực hành phi đạo
Cắt dây trói gia đình
An ổn, không lo khổ.
Tỳ-kheo ở Tăng phường
Thường sinh tâm tán loạn
Chẳng khác gì thế tục
Tổn hại pháp Sa-môn.
Ai ở nơi núi rừng
Không bị người hủy báng
Luôn thiền định, trì kinh
Tâm ý không tán loạn.
Nếu thích ở Tăng phường
Tham cầu chứa cất nhiều
Tâm không chút thảnh thơi
Đến nỗi tổn tuổi thọ.
Chẳng hiểu thân không bền
An lạc cũng giảm theo
Không nhìn nhân hiện tại
Lại cầu vui đời sau.
Chẳng sinh tâm mong cầu
Chính là người lìa tham
Ít muốn lại biết đủ
Đạt được quả Sa-môn.
Thích sống nơi rừng núi
Tu tập các thiền định
Luôn khen công đức tịnh
Lìa tất cả lỗi lầm.
Bỏ hết sự hòa hợp
Không bị cảnh kéo lôi
Khéo đoạn trừ tham dục
Như lửa đốt củi khô.
Ai thích sống tịch tĩnh
Là sợ biển ba cõi
Tỳ-kheo thân thanh tịnh
Không lệ thuộc phòng nhà.
Thích ở nơi Tăng phường
Chỉ tăng thêm tham ái
Trong đời này, đời sau
Làm sao được giải thoát.
Ai thích ở Tăng phường
Tìm cầu nhiều tri thức
Thường làm các nghiệp ác
Sau phải đọa đường ác.
Người nào đủ trí sáng
Lìa tư tưởng oán thân
Không có sự đối đãi
Tâm ý luôn tịch tĩnh.
Nghiệp ác như bùn nhơ
Đừng bao giờ bám víu
Hãy riêng sống núi rừng
Bỏ vọng cầu, tịch tĩnh.
Khéo tu hạnh vô cấu
Trừ hết mọi nhơ uế
Chỉ sống nơi nhàn tịnh
Vượt qua cảnh giới dục.
Với pháp thế, xuất thế
Lìa cấu, không đắm chấp
Biết khổ vui bình đẳng
Gọi là bậc Tịch tĩnh;
Xả bỏ năm dục lạc
Biết đủ không mong cầu
Sống bằng nghề thanh tịnh
Gọi là bậc Tịch tĩnh;
Luôn xa nơi huyên náo
Không đến đến chỗ phi xứ
Riêng mình mà tu tập
Gọi là bậc Tịch tĩnh;
Dứt hẳn mọi tham dục
Không có sự mừng, lo
Thanh tịnh thân, ngữ, ý
Gọi là bậc Tịch tĩnh;
Đối với pháp hơn kém
Không sinh tâm cao thấp
Dùng trí bình đẳng quán
Gọi là bậc Tịch tĩnh;
Với hạnh thiện, bất thiện
Biết rõ được nghiệp báo
Không vướng pháp thế gian
Gọi là bậc Tịch tĩnh;
Phát khởi trí chân chánh
Luôn nghĩ tội lỗi dục
Hiểu rõ nhân sinh thọ
Gọi là bậc Tịch tĩnh;
Khéo điều phục các căn
Biết thời mới giảng pháp
Lo sợ nhân luân hồi
Gọi là bậc Tịch tĩnh;
Hiểu rõ tướng tự thân
Trừ tán loạn của căn
Thường sống nơi rừng núi
Gọi là bậc Tịch tĩnh;
Trụ chánh kiến, tinh tấn
Luôn suy xét nghiệp ác
Không vui chơi ngắm cảnh
Gọi là bậc Tịch tĩnh.
Đoạn tất cả phiền não
Như lửa đốt rừng cây
Gọi là bậc Sa môn
Không đắm vướng các dục.
Ai thích việc thế tục
Luôn đi đến xóm làng
Ngu si lừa dối người
Tự xưng sống đúng pháp.
A-lan-nhã thanh tịnh
Không sinh tâm dục lạc
Đó là những cảnh giới
Của người sống ly tham.
Ai tham đắm năm dục
Thích nói chuyện thế gian
Phải biết người như thế
Không thể an trụ được.
Tâm thích nơi vắng lặng
Chuyên tu các thiền định
Sa-môn hanh tịnh này
Khéo sống đạo an ổn.
Người nào tạo phước nghiệp
Sẽ được quả thù thắng
Vì vậy hãy siêng tu
Không phước là không tài.
Phước là báu tối thắng
Là kho tàng vô tận
Phước tựa như đèn sáng
Lại như là cha mẹ.
Phước sinh ra chư Thiên
Đưa đến nơi thù thắng
Người đời tu phước hạnh
Được quả báo như ý.
Ai tu tập phước hạnh
Ắt được vui, giàu có
Hãy khéo léo hiểu rõ
Không phước là không vui.
Phước có lợi ba đời
Tự tánh đáng ưa thích
Như bóng luôn theo hình
Không bao giờ rời xa.
Chư Thiên nếu giảm phước
Chẳng lâu sẽ thoái đọa
Vì vậy với phước hạnh
Nếu tu tập liên tục.
Không phước nhiều khốn khổ
Thường sống nơi hạ tiện
Không thiện mong quả vui
Như tìm bơ trong cát.
Kẻ ngu bị tâm dối
Luôn xa lìa phước nghiệp
Đã không tu pháp lành
Tội ác lại tăng trưởng.
Hiện đời tu pháp thiện
Phước theo hành sinh ra
Chính vì nhân duyên ấy
Sau được sinh cõi trời.
Ai thích tu phước nghiệp
Mọi người đều tôn phụng
Thân không bị khổ não
Tâm luôn được an tịnh.
Người lành tu pháp lành
Đạt diệu lạc trong lạc
Do tâm thanh tịnh ấy
Sẽ được đạo Bồ-đề.
Vì thế các hữu tình
Siêng tu tập phước nghiệp
Bỗng chốc vô thường đến
Thành sở hữu của người.
Thường siêng năng tu tập
Phước hạnh thù thắng ấy
Tùy theo những nhân duyên
Mà chịu mọi quả báo.
Tất cả các thế gian
Pháp thiện, ác là chủ
Hãy siêng tu pháp thiện
Mới có thể cứu hộ.
Ai xả bỏ pháp thiện
Thích tạo các tội lỗi
Chính vì nhân duyên ấy
Mà chịu khổ địa ngục.
Cho nên lúc chưa chết
Hoặc khi thân khỏe mạnh
Nổ lực siêng tu tập
Là người đủ trí lớn.
Người nào thuyết pháp hay
Khai ngộ cho người khác
Đạt đến thành Niết-bàn
An ổn lìa lo sợ.
Ai đối với chánh pháp
Thuyết bài kệ bốn câu
Chỉ bày đạo giải thoát
Là cứu hộ số một.
Giỏi giảng thuyết chánh pháp
Mau thành tựu Phật đạo
Ít thiện pháp, nhiều tiền
Làm sao thành Đế Thích.
Tham đắm của thế gian
Pháp tuệ không tăng trưởng
Châu báu có hư hoại
Pháp tài dùng chẳng hết.
Chỉ pháp thiện đã tu
Theo đuổi trăm ngàn đời
Những tài sản có được
Một bước cũng không theo.
Còn bị nước, lửa, giặc
Tổn hại tài sản ấy
Pháp thiện ở trong tâm
Không thể đoạt một phần.
Dù nhiều kiếp lâu xa
Hưởng vô lượng dục lạc
Nhất định bị hủy hoại
Hãy mong cầu chánh pháp.
Chỉ có thiện pháp này
Nên siêng năng giữ gìn
Làm lành được sống lâu
Tạo ác mau chết yểu.
Hãy gần gũi pháp lành
Tu tập như giáo pháp
Các khổ sẽ không sinh
Được niềm vui thù thắng.
Ai thích làm việc ác
Luôn thực hành phi pháp
Sau đọa trong địa ngục
Chịu vô lượng cực khổ.
Ở trong vô lượng kiếp
Hãy quy y Tam bảo
Trước hưởng vui cõi trời
Sau được quả tịch tĩnh.
Xét phước báo đang hưởng
Đều do nghiệp trước sinh
Nhân khổ hoặc nhân vui
Tất cả không sai lầm.
Hãy giữ gìn giới tịnh
Sùng trọng những phước nghiệp
Liên tục suốt ngày đêm
Như sông chảy không ngừng.
Người nào bỏ pháp lành
Đời này thật luống uổng
Nếu không bỏ nhân lành
Được diệu lạc trời, người.
Ai đầy đủ phước hạnh
Khéo hộ trì chánh pháp
Người này ở trong đời
Tối thắng không ai bằng.
Thà bỏ mất thân mạng
Không trái với chánh pháp
Ai xa lìa chánh pháp
Trôi lăn theo nghiệp ác.
Kẻ ngu tham dục lạc
Xa lìa mắt chánh pháp
Đời này để luống qua
Như mưa rơi trong biển.
Không giữ gìn cấm giới
Thích tạo các tội ác
Hạt giống lành ruộng tâm
Sẽ không sinh trưởng được.
Hãy nhất tâm quán sát
Pháp thanh tịnh tối thượng
Đạt đến nơi bất diệt
Hoàn toàn không khổ não.
Ai buông lung các căn
Tham đắm mọi cảnh sắc
Ắt bị chúng trói buộc
Trôi lăn mãi không ngừng.
Nếu không vướng tội pháp
Như nấu vàng sáng rực
Lìa hiểm nạn ba cõi
Được rốt ráo tịch tĩnh.
Đầy đủ tuệ thanh tịnh
Luôn tôn trọng chánh pháp
Nghe Pháp sư thuyết pháp
Liền tín thọ phụng hành.
Thường cúng dường Tam bảo
Hiếu dưỡng cha và mẹ
Đạt đến thành Niết-bàn
Trụ an ổn tối thượng.
Đủ hình nghi xuất gia
Giỏi giảng thuyết chánh pháp
Siêng tu tập phạm hạnh
Được diệu lạc tối thắng.
Trong các cách bố thí
Pháp thí là hơn hết
Hãy dũng mãnh tinh tấn
Tu tập các thiền định.
Vị thuyết pháp như thế
Được Như Lai khen ngợi
Ai không sinh tịnh tín
Chẳng khác loài bàng sinh.
Thường thích pháp tịch tĩnh
Bậc Hiền thánh giảng thuyết
Trong ba loại ruộng phước
Tu tập cầu giải thoát.
Đem hết lòng cung kính
Vị Pháp sư thuyết pháp
Vì mong cầu chánh pháp
Không sinh tâm mỏi mệt.
Quán sát cảnh năm dục
Thật chẳng phải pháp vui
Nếu thấy đừng nắm bắt
Bậc Mâu-ni răn dạy.
Thích tu tập chánh pháp
Thấy được đạo lìa cấu
Pháp lạc được thọ hưởng
Chư Thiên không sánh bằng.
Những nghiệp lành đang tạo
Có chỗ tựa để sống
Vì vậy hãy nhất tâm
Luôn gần gũi pháp lành.
Dùng mắt tuệ xem xét
Khổ báo ở vị lai
Kẻ ngu thích tạo tội
Người trí tâm luôn sợ.
Nhờ đầy đủ chánh tuệ
Thấy hiểm nạn độc ác
Luôn hợp với pháp lành
Lìa được mọi phiền não.
Kẻ ngu si buông lung
Chỉ thích những cảnh dục
Vui hết khổ hiển hiện
Nhọc mệt sinh hối hận.
Cho đến suốt cuộc đời
Không sinh tâm tán loạn
Luôn tu tập phước hạnh
Thoát khỏi con đường ác.
Mạng sống trôi qua nhanh
Phước báo cũng chẳng lâu
Hãy giữ gìn chánh pháp
Làm Thiên chủ biết đủ.
Ai xả bỏ pháp lành
Là sinh tâm phóng dật
Lại không tu phước hạnh
Không lâu bị đọa lạc.
Tu học lúc khỏe mạnh
Thân thể không khiếm khuyết
Tạo tất cả phước nghiệp
Sau sẽ không lo buồn.
Ai không tu nhân phước
Chỉ thích sống buông lung
Phải biết người như thế
Là gốc khổ địa ngục.
Tuy đầy đủ các căn
Nhưng không thích chánh pháp
Vì sao mong sống còn
Nuôi dưỡng nhiều quyến thuộc.
Ngày đêm trong mọi lúc
Tâm giữ gìn chánh pháp
Gần gũi vị Pháp sư
Xa lìa mọi tội cấu.
Nhờ giữ giới sinh Thiên
Được hưởng những diệu lạc
Ngu si bỏ phước hạnh
Không lâu bị thoái đọa.
Thích phát sinh tịnh tín
Trang sức bằng giới báu
Luôn sợ rắn dục lạc
Chư Thiên càng khen ngợi.
Nhờ ưa thích pháp lành
Chư Thiên thường cung kính
Ai sinh tâm điên đảo
Nghèo cùng, không phước tuệ.
Pháp lành như chiếc cầu
Người giữ giới qua được
Không tu tập hạnh lành
Làm sao qua biển khổ.
Tùy thuận tu hạnh lành
Nhất định được quả tốt
Trăm ngàn vô số kiếp
Pháp lành không hoại diệt.
Thường tu pháp thí, giới
Dùng trí để phòng hộ
Khiến những người cầu xin
Quy y ba ngôi báu.
Khéo tu ba loại thí
Đối trị bao lỗi lầm
Nhờ lìa các tội lỗi
Được công đức thanh tịnh.
Thích đầy đủ giới tịnh
Sinh chánh tín chắc thật
Phá hoại khổ ba cõi
Như mặt trời phá mây.
Ai đầy đủ chánh pháp
Chư Thiên đều tôn trọng
Người này sẽ đạt được
Nơi tịch tĩnh tối thượng.
Người nào tu pháp thiện
Tâm thanh tịnh chất trực
Sẽ được sinh lên trời
Đức Mâu-ni dạy thế.
Thích bố thí, ái ngữ
Luôn tương ưng tâm Từ
Hộ niệm các chúng sinh
Nhân này là chân thật.
Nhờ tâm ý thanh tịnh
Làm chỗ nương pháp bạch
Hưởng diệu lạc cõi trời
Thân phát ra ánh sáng.
Ánh sáng ấy tối thắng
Liên tục không gián đoạn
Như đèn sáng trong đời
Không đọa và hiểm nạn.
Người nào tâm thanh tịnh
Như ma-ni không nhơ
Bình đẳng, luôn khiêm nhường
Được sinh lên cõi trời;
Ai khéo điều phục tâm
Giữ giới, tu thiền định
Thanh tịnh như vàng ròng
Được sinh lên cõi trời;
Đối với loài hữu tình
Luôn sinh tâm Từ bi
Không tạo tội giết hại
Được sinh lên cõi trời;
Ở đời thân sáng sạch
Không nhiễm những tội ác
Bỏ hết mọi tổn hại
Được sinh lên cõi trời;
Thấy cảnh dục như độc
Xem vàng ngọc như cỏ
Lìa tội lỗi tham dục
Được sinh lên cõi trời;
Người nào lìa tham dục
Tâm không bị cảnh kéo
Thoát hiểm nạn lo sợ
Được sinh lên cõi trời;
Bỏ bà con, thân quyến
Cùng trói buộc lẫn nhau
Riêng mình siêng tu tập
Được sinh lên cõi trời;
Đầy đủ hạnh thù thắng
An trụ trong tuệ tịnh
Khéo hàng phục tham dục
Được sinh lên cõi trời;
Ba nghiệp không hủy phạm
Thích tu tập thiền định
Mọi người đều khen ngợi
Được sinh lên cõi trời;
Xa lánh tri thức ác
Vứt bỏ tên ái độc
Không bị nữ sắc buộc
Được sinh lên cõi trời;
Khéo cắt dây tham ái
Như gươm chặt cây khô
An ổn, không lo sợ
Được sinh lên cõi trời;
Sức trí tuệ bền, mạnh
Luôn luôn cầu chánh pháp
Tu thí, giới, thiền định
Được sinh lên cõi trời;
Lại nữa, các chúng sinh
Tu tập các hạnh lành
Được sinh lên cõi trời
Chư Thiên thường cung kính.
Người làm lành sinh Thiên
Vị trời siêng tu phước
Là người nương chánh pháp
Có năng lực giúp nhau.
Vị trời bị đọa lạc
Sinh vào các cõi khác
Ai lìa bỏ nghiệp thiện
Là đến ba đường ác.
Các pháp lành tịch tĩnh
Là nhân của an vui
Cho đến trong giấc mộng
Không nên bỏ pháp lành.
Pháp lành diệt phi pháp
Chân thật đuổi hư vọng
Chư Thiên thắng Phi thiên
Trí tuệ phá ngu độn.
Pháp lành là thềm cấp
Người trí đi lên được
Về đến các cõi trời
Hưởng hoan lạc thượng diệu.
Bảy chi của thân, ngữ
Không làm việc giết trộm
Bảy chi này là thềm
Để đi lên cõi trời.
Trang sức bằng tịnh nghiệp
Trong sáng thật đáng yêu
Giống như đèn sáng chiếu
Từ tự thân phát ra.
Vì vậy người và trời
Đều lấy giới làm gốc
Luôn sinh tâm vui thích
Thọ lạc không cùng cực.
Các Thiên nữ hầu hạ
Như các sao chầu trăng
Chơi đùa ở cõi trời
Đều nhờ nhân lành được.
Sở thích theo tâm ý
Được rồi không tổn thất
Niềm vui luôn tăng trưởng
Đều nhờ nhân lành được.
Khéo tu hạnh bố thí
Thương yêu loài hữu tình
Tương ưng với tâm Từ.
Được sinh lên cõi trời;
Xa lìa tội giết hại
Không sát hại chúng sinh
Tương ưng với hạnh lành
Được sinh lên cõi trời;
Chẳng lấy của không cho
Lại thích hành bố thí
Không tiếc rẻ vật nhỏ
Được sinh lên cõi trời;
Xa bỏ hạnh tà dục
Luôn nương tựa chánh pháp
Lìa cấu, tâm tịch tĩnh
Được sinh lên cõi trời;
Không tội lỗi uống rượu
Ý không sinh mê loạn
Không bị người cười chê
Được sinh lên cõi trời;
Chư Thiên hưởng diệu lạc
Đừng sinh tâm phóng dật
Hãy cầu vui tịch tĩnh
Luôn luôn được an ổn.
Hưởng dục lạc cõi trời
Và cung điện tối thắng
Vô thường trong từng niệm
Không lâu sẽ chấm dứt.
Núi Tu-di cao nhất
Nghiệp thiện lại cao hơn
Cho đến trời Cứu cánh
Không pháp lành sao đến?
Không nhàm chán cảnh dục
Cõi Trời thù thắng hơn
Vì ái càng tăng trưởng
Làm sao được tịch tĩnh!
Chư Thiên vì tham ái
Ham dục lạc không ngừng
Bị lửa ái thiêu đốt
Làm sao được an vui?
Làm lành có ba bực
Ba loại là ba nhân
Ba hữu, ba hiện hành
Ba nghiệp, cảm ba quả.
Nhờ thích các pháp lành
Tu thí, nhẫn, bất bại
Tương ưng hạnh chân thật
Được sinh lên cõi trời.
Đủ trang sức thù thắng
Vòng hoa, ngọc anh lạc
Thọ lạc ở cõi trời
Đều nhờ nghiệp lành được.
Diệu lạc ở cõi trời
Thượng, trung, hạ sai khác
Ba bậc nhân như thế
Theo phước quả hiện ra.
Tùy hạnh lành tu tập
Không mất hai quả báu
Hoặc trời, hoặc loài người
Đều được hưởng an lạc.
Xưa tu tập phước nghiệp
Khéo giữ bảy chi giới
Nay sống ở cõi trời
Tự hưởng quả an lạc.
Có ao hoa sen đẹp
Tỏa hương thơm trong mát
Trong lầu gác báu đẹp
Cùng chư Thiên đùa vui;
Núi vàng rất thù diệu
Đỉnh núi bằng lưu ly
Cây báu nhiều hoa trái
Cùng chư Thiên đùa vui;
Rừng Kiếp-ba thượng diệu
Cành lá đều sum suê
Có suối mát bao quanh
Cùng chư Thiên vui đùa;
Lại có núi bảy báu
Sông suối chảy xung quanh
Cát vàng trải dưới đáy
chư Thiên cùng vui đùa;
Hoa sen xanh thơm diệu
Rừng hoa Mạn-đà-la
Chim hót tiếng rất hay
Chư Thiên cùng đùa vui;
Lại có nơi thù thắng
Đều là rừng cây báu
Trang nghiêm cung điện báu
Chư Thiên cùng đùa vui;
Năm âm nhạc vi diệu
Và ca múa rất hay
Nghe qua đều thích ý
Cùng chư Thiên đùa vui;
Giới là hạt giống lành
Sinh ra trái an lạc
Tùy tâm mà thọ hưởng
Năm dục lạc thượng diệu.
Tóc chư Thiên sáng rực
Thù thắng, sạch, không nhơ
Cho đến những diệu lạc
Đều là do nhân lành.
Cùng chư Thiên vui đùa
Hưởng vô lượng diệu lạc
Đây là nhân diệu lạc
Do nhân này nên có.
Lầu gác đẹp, tối thắng
Trang nghiêm bằng vật báu
Nhờ nhân lành từ trước
Được sống yên nơi đây.
Hưởng năm dục lớn lao
Không sinh tâm nhiễm trước
Do cắt ba dây trói
Làm Đế Thích, Thiên vương.
Người nào tâm chất trực
Tu định trừ tán loạn
Sinh lên cõi trời này
Nhờ tự nghiệp chứng được.
Tu tập các nghiệp lành
Luôn luôn hưởng an lạc
Hiểu nhân hạnh từ trước
Nay hưởng được quả này.
Đời này tu pháp lành
Giống như là trồng cây
Luôn phát triển sinh tốt
Đó là bậc Trí tuệ.
Sinh bất cứ nơi nào
Làm thiện hay bất thiện
Tất cả như nhân kia
Mà thọ các quả báo.
Người nào tu nhân lành
Được sinh lên cõi trời
Tạo tác nhân bất thiện
Sẽ đọa trong địa ngục.
Kẻ ngu si tham dục
Bỏ pháp lành, làm ác
Chẳng sợ khi lâm chung
Sẽ tự tổn hại mình.
Nghiệp báo thiện, bất thiện
Phát triển theo từng loại
Kẻ ngu tâm tham dục
Chưa bao giờ rời bỏ.
Tu ba loại nghiệp thiện
Quán bảy chi thân, ngữ
Giải thoát ba thứ độc
Được sinh lên cõi trời;
Không động tâm trước dục
Lại cũng chẳng ngợi khen
Tâm tịch tĩnh, lìa nhiễm
Được sinh lên cõi trời;
Khéo tu tập bố thí
Đối trị tâm keo kiệt
Vượt khỏi nơi khổ nạn
Được sinh lên cõi trời;
Không giết hại chúng sinh
Luôn sinh tâm bảo bọc
Tâm Từ bi, tịch tĩnh
Được sinh lên cõi trời;
Chẳng lấy của không cho
Với nhiệt tâm như vậy
An trụ chánh tư duy
Được sinh lên cõi trời;
Không nhiễm bùn tham dục
Xem người nữ như mẹ
Dùng tuệ khéo quán sát
Được sinh lên cõi trời;
Tự tâm giữ lửa ngục
Từ củi lửa phát ra
Là do nói hư dối
Nếu bỏ, sinh lên trời;
Vì lời nói chẳng thật
Không có lại nói có
Bởi lời ngụy trang đó
Được sinh lên cõi trời;
Lìa lời nói hai lưỡi
Tâm từ ái kính nhau
Không nói lời ly gián
Được sinh lên cõi trời;
Lời ác như dao gậy
Người trí nên tránh xa
Luôn nói lời ái ngữ
Được sinh lên cõi trời;
Khéo giữ bảy chi giới
Được sinh lên cõi trời;
Người trí nên hiểu rõ
Đây là lời chư Phật
Trang nghiêm bằng pháp thiện
Được sinh lên cõi trời;
Nếu bỏ nhân hạnh xưa
Sau sẽ phải hối hận
Rừng vườn đẹp cõi trời
Dây leo giăng bốn bên.
Trang sức hương hoa đẹp
Chư Thiên chơi ở đó
Ai tu các pháp lành
Sẽ được nhiều diệu lạc.
Được sinh lên cõi trời
Thấy quả báo như thế
Lại nữa, các vị trời
Hưởng ba loại diệu lạc.
Đều theo nghiệp đời trước
Nên được những quả này
Nhân và quả tương xứng
Lại không chịu tu nhân.
Khéo hiểu rõ nhân quả
Sẽ hưởng được an vui
Cảnh năm dục thù thắng
Chư Thiên lại đắm trước.
Kẻ ngu tâm mê muội
Chẳng biết sợ sau này
Mong dục lạc thượng diệu
Cầu cảnh giới thù thắng.
Thích quả, không tu nhân
Ngu si càng thêm nhiều
Ai thích được quả vui
Mà không giữ giới tịnh.
Như người ở trong tối
Bỏ đèn lại cầu sáng
Không hạt giống, không trái
Vứt đèn sao sáng được.
Lìa giới, không sinh Thiên
Rời trí, chẳng giải thoát
Quả của nhân dục lạc
Tất cả đều nhiễm ô.
Hãy sinh tâm quyết định
Cầu được lạc vô cấu
Người nào bỏ dục lạc
Dứt hẳn sự tìm cầu.
Là không tâm ái nhiễm
Trừ vọng chấp ngã sở
Trong khoảng co duỗi tay
Sinh lên trời Dạ-ma.
Chư Thiên tranh nhau đón
Thân sáng luôn chiếu soi
Như núi Tu-di chúa
Trang nghiêm bằng vật báu.
Từ trong biển rộng lớn
Nhảy vọt lên hư không
Cây báu lùa gió mát
Chim thú nương nhau ở.
Thiên nữ trong sen hồng
Lại cùng nhau vui thích
Vòng hoa quý thù diệu
Ca múa vừa lòng người.
Chư Thiên cùng Thiên nữ
Đều cung kính, cúng dường
Vòng ánh sáng chiếu khắp
Ao trong thật đáng yêu.
Nghe năm âm nhạc hay
Ngộ duyên sinh hư huyễn
Vô lượng chư Thiên chúng
Đều cùng nhau vui đùa.
Với nhân xưa đã tạo
Hưởng ba loại diệu lạc
Tu thí, giới đã lâu
Chí niệm luôn bền vững.
Nhờ đầy đủ hạnh ấy
Được sinh lên cõi trời;
Luôn vâng lời Phật dạy
Hộ niệm các chúng sinh
An trụ tâm tịch tĩnh
Được sinh lên cõi trời;
Đầy đủ hạnh Từ nhẫn
Trừ gốc oán sâu xa
Luôn sống với tâm Từ
Được sinh lên cõi trời;
Người tâm ý tịch tĩnh
Không vướng trong ba cõi
Nhờ khéo điều phục tâm
Được sinh lên cõi trời;
Chỉ có lời chân thật
Không thích nói hư dối
Vứt bỏ lời phi nghĩa
Được sinh lên cõi trời;
Tỏ ngộ già, bệnh, chết
Sợ lưu chuyển luân hồi
Thích niềm vui tịch tĩnh
Được sinh lên cõi trời;
Ở suối rừng hang cốc
Nghĩa địa hay gốc cây
Chuyên tu các thiền định
Được sinh lên cõi trời;
Đầy đủ biện tài giỏi
Biết thời mới thuyết pháp
Luôn xa trí thức ác
Được sinh lên cõi trời;
Không dạo chơi, ngắm cảnh
Ở xóm làng, thành ấp
Chỉ ở nơi vắng lặng
Được sinh lên cõi trời;
Luôn quán xét thân mình
Là gốc của bất tịnh
Tích tắc chẳng dừng lâu
Được sinh lên cõi trời;
Thông đạt tánh các pháp
Pháp trụ và pháp vị
Không vướng trong luân hồi
Được sinh lên cõi trời;
Biết như thật các thọ
Dẫn sinh sự chấp thủ
Không sinh tâm yêu thích
Được sinh lên cõi trời;
Hiểu các pháp như huyễn
Như thành Càn-thát-bà
Khéo điều phục tự tâm
Được sinh lên cõi trời;
Cho đến các uẩn: sắc…
Tất cả đều tánh không
Chí mong cầu Niết-bàn
Được sinh lên cõi trời;
Đối với người nam, nữ
Đều tưởng như cha, mẹ
Xem chúng sinh bình đẳng
Được sinh lên cõi trời;
Bỏ tội ác hai lưỡi
Thích nói lời ái ngữ
Tâm ý luôn ngay thẳng
Được sinh lên cõi trời;
Xả bỏ tâm cao ngạo
Quán thân như ngói, củi
Biết đủ, luôn khiêm nhường
Được sinh lên cõi trời;
Ngày đêm trong mọi lúc
Không sinh tâm lười, mỏi
Siêng tu tập pháp lành
Được sinh lên cõi trời;
Luôn sinh tâm xa lìa
Trạo cử và hôn trầm
Ngủ nghỉ cùng biếng trễ
Được sinh lên cõi trời;
Vì năm căn tán loạn
Luôn luôn nắm bắt cảnh
Dùng trí khéo phòng hộ
Được sinh lên cõi trời;
Khéo tu hạnh bốn Nhiếp
Hiểu rõ pháp Tứ đế
Đủ tri kiến rộng lớn
Được sinh lên cõi trời;
Thấu tỏ chân thật về
Nhân khổ và quả khổ
Cùng sự đoạn các khổ
Được sinh lên cõi trời;
Giả sử gặp hiểm nạn
Không bỏ các pháp lành
Chính vì tâm tịch tĩnh
Được sinh lên cõi trời;
Không thích y phục đẹp
Luôn ăn mặc giản dị
Theo mạng tịnh khất thực
Được sinh lên cõi trời;
Tâm thích tu thiền định
An tọa như cây khô
Khéo tu hạnh giải thoát
Được sinh lên cõi trời;
Những thức ăn có được
Ngon ngọt hay thô dở
Không sinh tâm vui, buồn
Được sinh lên cõi trời;
Ngồi nằm trên mặt đất
Xem gốc cây như lầu
Tâm tư luôn thư thái
Được sinh lên cõi trời;
Các căn thường tịch tĩnh
Không bị cảnh kéo lôi
Bỏ cấu nhiễm tán loạn
Được sinh lên cõi trời;
Mắt nhìn các cảnh sắc
Hiểu tướng chúng đều không
Chánh tri kiến như thế
Được sinh lên cõi trời;
Dù bị chê hay khen
Nghe qua tâm chẳng động
Không tương ưng phiền não
Được sinh lên cõi trời;
Hiểu nghiệp thiện, bất thiện
Nhất định phải chịu quả
Nên tu tập phạm hạnh
Được sinh lên cõi trời;
Hãy lìa lỗi tham, sân
Đã làm, chịu quả xấu
Luôn tránh xa khổ não
Được sinh lên cõi trời;
Nghĩa lợi lớn như thế
Chính là nhân an lạc
Làm tất cả việc lành
Được sinh lên cõi trời.
Định là rừng công đức
Lạc tối thượng thanh tịnh
Sẽ đưa đến Bồ-đề
Như trâu nghé theo mẹ.
Ai tu tập nhân lạc
Sẽ trừ được khổ xưa
Hay vừa tạo nhân khổ
Là hoại diệt niềm vui.
Như mật trộn độc dược
Chất độc lẫn thức ăn
Vì thiện, ác lẫn nhau
Nên không có vị ngon.
Vui không có từ tham
An lạc chỉ thanh tịnh
Hướng đến đạo tịch tĩnh
Không còn ba tên độc.
Lạc này không gì hơn
Trước, giữa, sau đều thiện
Hoàn toàn không sinh khởi
Tâm ái nhiễm tham dục.
Kẻ ngu tâm tán loạn
Không hiểu được vô ngã
Ở trong cảnh khổ vui
Luôn mong cầu dục lạc.
Người nào lìa dục nhiễm
Là đoạn nhân luân hồi
Do nương dựa nghiệp tịnh
Đạt đến bờ giải thoát.
Nhiễm ái chẳng phải vui
Tương ưng với tham, sân
Thoát khỏi lỗi tham, sân
Là được lạc vô cấu.
Tuy thọ lạc cõi trời
Nhưng không tâm vui thích
Khéo mong cầu giải thoát
Không vướng vào tham ái.
Ai bị lưới ái trói
Ràng buộc thật chẳng vui
Đạt đến nơi bất diệt
Mới là lạc cứu cánh.
Nếu lạc sinh từ dục
Chẳng phải lạc người trí
Bỏ nhân duyên dục nhiễm
Mới là lạc tối thượng.
Không thích hạnh tịch tĩnh
Xa bỏ A-lan-nhã
Như Thứu nhờ hoa sen
Không ăn, nên từ bỏ.
Chư Thiên vì phóng dật
Không thích hạnh tịch tĩnh
Dưới nắng cầu bóng mát
Đảo điên chẳng tương hợp.
Ai thích lìa tham ái
Sẽ thoát khỏi khổ đau
Lạc này không gì hơn
Kẻ ngu không hiểu được.
Khéo tu tập thiền định
Trừ được tâm tán loạn
Lìa tham, biết hổ thẹn
Lạc này không gì hơn.
Người trí sống trong rừng
Luôn tư duy tịch tĩnh
Lìa được tâm tham dục
Vui chư Thiên khó bằng.
Tất cả năm dục lạc
Rốt ráo chẳng lâu dài
Nếu không sinh tham đắm
Vui này là hơn hết.
Ai sống trong đồng vắng
Được an ổn tối thượng
Tất cả nhân đau khổ
Tham chính là cội gốc.
Vì bị tham che lấp
Ham uống ăn, y phục
Người này không khả năng
An tọa trong rừng núi.
Luôn dùng trí quán sát
Nương sống cảnh giới lành
Thích ở trong rừng núi
Tu những hạnh không tham…
Người nào tâm tịch tĩnh
Không sinh ra tán loạn
Thích ở trong rừng núi
Xa lìa tâm tham nhiễm.
Người nào bỏ hạnh si
Không tội lỗi ba cõi
Thích ở trong rừng núi
Đạt tịch tĩnh tối thượng.
Chính vì tâm tịch tĩnh
Nên không có mong cầu
Thích ở trong rừng núi
Tu tập các thiền định.
Không sinh tâm yêu thích
Thành phố hay xóm làng
Thích sống nơi yên tịnh
Dừng tâm mà an tọa.
Người nào tà tư duy
Bị tham dục vây quanh
Không thích sống trong rừng
Làm sao hết các lậu?
Ai sống nơi huyên náo
Sẽ sinh tâm tán loạn
Vì vậy hãy xa lìa
Được mọi người khen ngợi.
Nên biết sống trong rừng
Là niềm vui thanh tịnh
Bỏ ô trược tham sân
Người trí luôn gần gũi.
Ai sống trong rừng núi
Các căn thường thư thái
Dù Thiên chủ Đế Thích
Cũng không sao vui bằng.
Thường tu tập thiền định
An trụ pháp thanh tịnh
Chư Thiên cõi Dạ-ma
Ham lạc không tu được.
Ai đắm năm dục lạc
Luôn sinh những đau khổ
Bị si ái che lấp
Vui ấy có gì lâu?
Thường cầu tài, pháp thiện
Không tạo ba hạnh ác
Phải biết người như thế
Si ái không thể buộc.
Luôn sinh tâm gìn giữ.
Những pháp thiện đã tu
Thương yêu các chúng sinh
Khiến đến nơi an ổn.
Nếu sinh tâm tán loạn
Pháp thiện không hiển hiện
Đã không có nhân lành
Về sau sao được vui?
Người trí thường quán sát
Chúng sinh ở thế gian
Đều khổ, không, vô thường
Nên không sinh tham đắm.
Thích hành pháp tịch tĩnh
Dốc cầu trí tuệ Phật
Luôn nói lời chân thật
Chấm dứt tất cả khổ.
Xa lìa một pháp tham
Và hai thứ vui, khổ
Hiểu tội lỗi ba đời
Người này được an lạc.
Quả vui từ nhân sinh
Đã sinh phải có diệt
Nhân an lạc hữu lậu
Không tu, chẳng tăng trưởng.
Không tham đắm dục lạc
Là người lìa tâm tham
Khéo vượt biển ba cõi
Đạt đến bờ Niết-bàn.
Lại an lạc hữu lậu
Tích tắc chẳng ngừng lâu
Vì vậy hãy xa lìa
Cầu niềm vui bất động.
Không nhàm chán khổ não
Chẳng tham ái dục lạc
Không bám víu cả hai
Đạt đến đạo Bồ-đề.
Kẻ ngu tham dục lạc
Không phương pháp thoát ra
Như tìm sữa trong cát
Cuối cùng chẳng thể được.
Ngu si tâm tán loạn
Suy nghĩ trăm ngàn điều
Luôn tạo các nhân ác
Chẳng có chút pháp thiện.
Người nào cầu diệu lạc
Luôn nương tựa chánh pháp
Ưa làm việc phi pháp
Sẽ chịu những khổ não.
Tự tạo các nhân khổ
Làm sao thấy được vui
Vui khổ đều theo nhân
Biết rồi hãy tu thiện.
Thế lạc phi tịch tĩnh
Sức vô thường rộng lớn
Bị tham ái nhiễm ô
Như độc lẫn thức ăn.
Người tốt nương diệu lạc
Đạt đến nơi bất diệt
Bỏ ái, trừ phiền não
Không có tâm thương ghét.
Vui sinh từ nữ sắc
Đây nói là khổ đau
Là hạt giống độc ác
Sẽ đọa trong đường ác.
Nếu vui sau chịu khổ
Có gì gọi là vui?
Phàm phu không hiểu rõ
Tự chịu quả báo thôi.
Thụ hưởng những dục lạc
Theo thời gian thay đổi
Như mặt trời di chuyển
Ánh sáng cũng mất theo.
Người nào tâm không chuyển
Theo khổ vui thường tình
Không sợ, cũng chẳng yêu
Là người đầy đủ trí.
Hưởng phước nghiệp xưa tạo
Không tu hạnh lành mới
Niềm vui sẽ giảm dần
Lo sợ tới gần bên.
Lại nữa, những chư Thiên
Hưởng an lạc thượng diệu
Lạc ấy chẳng bền lâu
Bị vô thường hủy hoại.
Nếu không hiểu lạc ấy
Như bọt, huyễn, trăng nước
Cứ thế mà tham đắm
Vui của thân cũng hoại.
Sợ hãi lớn ở đời
Không cách nào tránh khỏi
Sức ma chết rất mạnh
Đi rồi không trở lại.
Thọ mạng và dục lạc
Tất cả đều tan hoại
Bị dây nghiệp trói buộc
Dắt đến con đường ác.
Quá khứ hưởng dục lạc
Nhiều không thể nói hết
Cớ sao kẻ ngu si
Không sinh tâm nhàm chán.
An lạc hưởng hiện tại
Ái độc lẫn với nhau
Chứng hữu vi vô thường
Tất cả đều thoái đọa.
Dục lạc trong ba cõi
Người trí chẳng yêu thích
Làm chư Thiên mê muội
Làm sao lìa nhiệt não.
Thời gian chẳng còn mãi
Mau chóng như ánh chớp
Chư Thiên ham dục lạc
Như thêm củi vào lửa.
Tất cả lạc phải qua
Hãy tu tập pháp thiện
Đừng để lúc lâm chung
Sau sinh tâm lo hối.
Ở trong trăm ngàn đời
Thọ hưởng những dục lạc
Kẻ ngu nào sống lâu!
Lạc ấy lạc đi đâu?
Kẻ ngu thích không chán
Như ném củi vào lửa
Vì vậy hãy xa bỏ
Lạc ấy chẳng rốt ráo.
Biết tội lỗi năm dục
Hãy xa bỏ khát ái
Tu thiền, trừ tán loạn
Lạc này thanh tịnh nhất.
Người nào tham đắm dục
Dục ấy chẳng phải vui
Nhân sinh ra luân hồi
Như độc lẫn trong mật.
Vì thế với năm dục
Không sinh tâm yêu thích
Lạc ấy chẳng tịch tĩnh
Hãy cầu lạc rốt ráo.
Khéo điều phục các căn
Không bị cảnh gây hại
Người đầy đủ trí tuệ
Tâm không chuyển theo cảnh.
Kẻ ngu không trí tuệ
Cho khổ là an vui
Sinh mê vọng điên đảo
Giong ruổi trong năm đường.
Người trí luôn khen ngợi
Lạc tịch tĩnh tối thượng
Người nào ham dục lạc
Chẳng sợ hiểm nạn sau.
Những khổ não vị lai
Hãy dùng trí đối trị
Do tội sinh ra khổ
Không làm, chẳng lỗi lầm.
Mình, người hỗ trợ nhau
Cùng tránh xa pháp ác
Cứu giúp lúc hoạn nạn
Gọi là tri thức thiện.
Luôn nói lời lợi ích
Để mình, người an vui
Ai thích làm việc ác
Thật chẳng phải bạn lành.
Ai gần tri thức ác
Sẽ sinh những khổ đau
Nương tựa bậc Hiền thiện
Vĩnh viễn lìa lo sợ.
Hai hành động thường làm
Nhiễm ô vật thanh tịnh
Giữa hai người bạn ấy
Người trí khéo chọn lựa.
Hãy xa lìa việc ác
Chuyên tu các việc lành
Đã không có nhân khổ
Chỉ được phần an lạc.
Ai gần tri thức thiện
Được khen ngợi cúng dường
Gần gũi kẻ bất thiện
Sẽ đọa trong hiểm nạn.
Xa bỏ tâm ngã mạn
Lo sợ tất cả tội
Khéo nhổ các gốc tội
Trừ lỗi lầm tham, sân.
Giữ vững những nghiệp lành
Quay lưng với tội ác
Tăng trưởng hạnh công đức
Không sinh tâm biếng nhác.
Đầy đủ chánh tri kiến
Tâm an vững, bất động
Dũng mãnh, tâm dịu dàng
Gọi là người bạn lành.
Phải biết người như thế
Thật hiếm có trong đời
Người đầy đủ trí tuệ
Hãy gần gũi học hỏi.
Ai xa tri thức ác
Sẽ được danh tiếng thơm
Hãy hiểu rõ như vậy
Hãy nương, cầu giải thoát.
Người nào ỷ dòng họ
Giàu có, thân xinh đẹp
Như voi say bôn tẩu
Không sợ hầm hố sâu.
Tâm ý luôn cao ngạo
Các căn thường tán loạn
Phải biết người như thế
Bị người đời khinh rẻ.
Không sợ quả khổ sau
Nhắm mắt gây tội ác
Nhân trước chẳng đổi được
Vì sao tự khinh hủy?
Tuy đầy đủ phước nghiệp
Không tu tập hạnh lành
Kẻ ngu phu không trí
Trôi nổi trong biển khổ.
Dòng họ và tài sản
Cùng tất cả dục lạc
Hết thảy đều vô thường
Không thể nào giữ được.
Ai đầy đủ trí sáng
Giữ gìn các giới tịnh
Cầu sinh dòng tộc quý
Đó là khéo an trụ.
Phải biết pháp giới tịnh
Như ao sâu trong mát
Trừ nóng bức phiền não
Tâm ý luôn thư thái.
Đầy đủ hạnh thù thắng
Là chân thật giàu có
Với dòng họ tôn quý
Không sinh tâm xa bỏ.
Luôn gần gũi người trí
Chẳng sinh dòng hèn hạ
Siêng tu tập phước tuệ
Sống trong dòng tộc quý.
Nếu vua hành chánh pháp
Các quan phải trong sạch
Khéo điều phục các căn
Được chư Thiên bảo hộ.
Thường hành hạnh an nhẫn
Ái ngữ, không ưa giận
Vua ấy ở trong đời
Muôn dân đều cung phụng.
Theo mùa thâu thuế má
Thọ hưởng theo chánh pháp
Vua ấy không tâm tham
Làm Thiên chủ Dạ-ma.
Trong sạch, không bè đảng
Không tâm tưởng oán thân
Nhà vua tâm bình đẳng
Sẽ làm bậc Thiên chủ;
Vật Tiên vương cho người
Không tìm cách đoạt lại
Chẳng gây hại hữu tình
Sẽ làm bậc Thiên chủ;
Cần hành thí, giới, tu
Luôn nói lời chân thật
Xem chúng sinh bình đẳng
Sẽ làm bậc Thiên chủ;
Hãy thích bậc Hiền thiện
Đuổi bỏ những kẻ ác
Giữ gìn pháp chân chánh
Sẽ làm bậc Thiên chủ;
Thích thân cận trung thành
Không tham đắm nữ sắc
Tâm lìa cấu, tịch tĩnh
Sẽ làm bậc Thiên chủ;
Chẳng nghe lời dục nịnh
Thích thâu nhận lời ngay
Như vị ngon cam lồ
Sẽ làm bậc Thiên chủ;
Luôn thích nghe chánh pháp
Chẳng ham vật để chơi
Giải thoát cấu tham dục
Sẽ làm bậc Thiên chủ;
Luôn phát sinh chánh kiến
Không nương dựa tà giáo
Tâm thanh tịnh không động
Sẽ làm bậc Thiên chủ;
Tương ưng cùng giới tuệ
Dũng mãnh thích bố thí
Được muôn dân khen ngợi
Sẽ làm bậc Thiên chủ;
Luôn dùng lời dịu dàng
Thương nhớ đến muôn loài
Vì sống với chân thật
Sẽ làm bậc Thiên chủ;
Không sợ của tăng, giảm
Cũng chẳng hề keo kiết
Tâm ý như Tu-di
Sẽ làm bậc Thiên chủ;
Có nước khác xâm lấn
Biết dũng mãnh, khiếp nhược
Dùng quyền trí hòa bình
Sẽ làm bậc Thiên chủ;
Ở trong ba cõi này
Tam bảo là bậc nhất
Hãy dùng sức xiển dương
Sẽ làm bậc Thiên chủ;
Theo thời mà truyền lệnh
Lợi lạc cho quần sinh
Khiến lìa các hiểm nạn
Sẽ làm bậc Thiên chủ;
Lìa tội ác dục nhiễm
Không ham thích ngủ nhiều
Luôn tương ưng với trí
Sẽ làm bậc Thiên chủ;
Tâm bền vững tinh tấn
Chưa bao giờ lười mỏi
Vượt dòng thác ba cõi
Sẽ làm bậc Thiên chủ;
Những sự nghiệp đã tạo
Xét kỹ không lầm lẫn
Thương yêu các quần thần
Sẽ làm bậc Thiên chủ;
Miệng không nói lời ác
Cũng chẳng thích kẻ ác
Chỉ nhân từ, hòa nhã
Sẽ làm bậc Thiên chủ;
Không tạo các tội ác
Chẳng vọng sinh lo buồn
Tâm lìa các cấu nhiễm
Sẽ làm bậc Thiên chủ;
Suy xét quyết định đúng
Sau đó hãy làm theo
Thực hành như chánh pháp
Sẽ làm bậc Thiên chủ;
Không ham thích ăn uống
Luôn thích pháp chân chánh
Được khinh an thanh tịnh
Là bậc Trí trong trí.
Nhờ hiểu rõ chánh pháp
Thương, nuôi nấng dân chúng
Vua ấy đủ phước tuệ
Trời, rồng thường bảo hộ.
Luân hồi rất lâu xa
Như mối tơ không dứt
Ai thấu hiểu chánh pháp
Khéo vượt qua luân hồi.
Như lời Như Lai dạy
Mười thiện: Pháp chân thật
Vua ấy siêng thực hành
Nương chánh pháp trị dân.
Thông đạt pháp duyên sinh
Phước nghiệp, phi phước nghiệp
Thấy sắc, lìa tham dục
Sinh tâm đại giác ngộ.
Đem những vật thượng diệu
Cúng dường Đức Như Lai
Vì thế được trời, người
Càng luôn luôn cung kính.
Tâm thanh tịnh, không nhiễm
Chỉ sống với hậu phi
Xa rời việc tà vạy
Biết đủ, không lo buồn.
Phàm phu bị cảnh kéo
Người trí tâm không nhơ
Hãy luôn tu hạnh chánh
Siêng gìn giữ giới tịnh.
Lánh xa người hủy giới
Gần gũi bậc Hiền thiện
Trụ chánh kiến, tư duy
Luôn vui với pháp lạc.
Dùng chánh pháp trị nước
Giúp đại thần, muôn dân
Vua ấy ở trong đời
Chẳng khác gì chư Thiên.
Nhờ vua tu đức tịnh
Quan thần nương chánh hạnh
Dân chúng đều thanh tịnh
Như trăng sáng trời thu.
Hiểu rõ tướng nhân quả
Sẽ không đánh chiếm nhau Mọi nơi đều tốt đẹp Mình, người được an ổn.
Quy y Chánh Biến Tri
Là Từ phụ thế gian
Cắt đứt dây ba cõi
Sẽ lên đường Đại giác.
Quy y mắt trí tịnh
Phá trừ mọi nghi ám
Đánh bại những luận biện
Khiến trụ trong Chánh kiến.
Quy y ruộng phước lành
Nuôi lớn các quả lành
Lìa tội ác ba độc
Lìa nhơ, được thanh tịnh.
Quy y tuệ tối thượng
Trụ trong Tam-ma-địa
Dùng Pháp bảo tối thắng
Mở bày cho chúng sinh.
Khen ngợi Phật Thế Tôn
Tướng tốt, đủ công đức
Khiến những người thấy được
Tâm thanh tịnh vui mừng.
Người nào ý thanh tịnh
Luôn kính lễ chư Phật
Được an lành tối thượng
Lìa tất cả lo sợ.
Người nào ý thanh tịnh
Khéo giảng pháp thanh tịnh
Sẽ đạt quả Bồ-đề
Được an ổn rốt ráo.
Người nào ý thanh tịnh
Luôn suy nghĩ chân chánh
Chèo con thuyền trí tuệ
Qua đến bờ giải thoát.
Mắt trí rất thanh tịnh
Nhìn thấu nơi u tối
Mình, người, tình, vô tình
Tất cả đều không sót.
Lìa tội lỗi tham, sân
Không sinh tâm tối, đục
Như lưu ly sáng sạch
Trong ngoài không vết nhơ.
Hết thảy hàng ngoại đạo
Không thấy ánh sáng trí
Hãy dùng lời chân thật
Phương tiện mà chỉ dạy.
Chúng sinh rất buông lung
Chỉ Phật mới cứu độ
Khiến đến bờ giải thoát
Là Trượng phu tối thượng.
Phật ở trong thế gian
Bậc cứu độ đệ nhất
Người chưa an được an
Kẻ chưa độ được độ.
Từ vô thỉ luân hồi
Bị vô minh che lấp
Nương lời Phật đoạn trừ.
Như mặt trời trừ tối.
Luôn suy nghĩ lời này
Người trí mới vượt qua
Đạt đến nơi bất diệt
Được tịch tĩnh tối thượng.
Dùng pháp trí vô tận
Làm ánh sáng rộng lớn
Công đức khó lường được
Tối thắng trong chư Thánh.
[Mục lục bộ Kinh tập][426][427][428][429][430][431][432][433][434][435][436][437][438][439][440][441][442][443][444][445][446][447][448][449][450][451][452][453][454][455][456][457][458][459][460][461][462][463][464][465][466][467][468][469][470][471][472][473][474][475][476][477][478][479][480][481][482][483][484][485][486][487][488][489][490][491][492A][492B][493][494][495][496][497][498][499][500][501][502][503][504][505][506][507][508][509][510][511][512][513][514][515][516][517][518][519][520][521][522][523][524][525][526][527][528][529][530][531][532][533][534][535][536][537][538][539][540][541][542][543][544][545][546][547][548][549][550][551][552][553][554][555][556][557][558][559][560][561][562][563][564][565][566][567][568][569][570][571][572][573][574][575][603][604][605][606][607][608][609][610][611][612][613][614][615][616][617][618][619][620][621][622][623][624][625][626][627][628][629][630][631][632][633][634][635][636][637][638][639][639][640][641][642][643][644][645][646][647][648][649][650][651][652][653][654][655][656][657][658][659][660][661][662][663][664][665][666][667][668][669][670][671][672][673][674][675][676][677][678][679][680][681][682][683][684][685][686][687][688][718][719][720][721][721][722][723][724][725][726][727][728][729][730][731][732][733][734][735][736][737][738][739][740][741][742][743][744][745][746][747A][747B][748][749][750][751][752][753][754][755][756][757][758][759][760][761][762][763][764][765][766][767][768][769][770][771][772][773][774][775][776][777][778][779][780][781][782][783][784][785][786][787][788][789][790][791][792][793][794A][794B][795][796][797A][797B][798][799][800][801][802][803][804][805][806][807][808][809][810][811][812][813][814][815][816][817][818][819][820][821][822][823][824][825][826][827][828][829][830][831][832][833][834][835][836][837][838][839][840][841][842][843][844][845][846][847]